نفقه فرزند پسر تا چند سالگی است؟

یکی از مهم ترین تکالیفی که در قانون به لحاظ مالی میان اعضای خانواده برقرار شده است ، لزوم پرداخت نفقه ، هزینه یا خرجی است که اصولا بر عهده مرد است . یعنی همانگونه که زن حق مطالبه نفقه از همسر خود را دارد ، فرزندان خانواده اعم از پسر یا دختر نیز می توانند نفقه یا خرجی خود را از پدرشان مطالبه کنند. البته نفقه زوجه و نفقه فرزندان از برخی جهات با یکدیگر تفاوت دارند . به عنوان نمونه ، زن در هر شرایطی که باشد ، اعم شاغل یا غیر شاغل ، پولدار یا بی پول بودن می تواند نفقه مطالبه کند ؛ اما نفقه فرزند پسر یا دختر منوط به نیاز مالی آنهاست . همچنین ، زن می تواند در صورت عدم پرداخت نفقه در گذشته ، اقدام قانونی لازم را انجام دهد ولی نفقه فرزندان صرفا ناظر بر آینده ( زمان حال ) است. در قانون مدنی ، مطالب مربوط به پرداخت نفقه برای فرزندان پسر و دختر به صورت یکسان و مشترک مورد توجه قرار گرفته است و تفاوتی میان فرزند دختر و پسر وجود ندارد . در عرف مرسوم است که معمولا دختران تا پایان دوره تجرد و تا زمانی که ازدواج نکرده باشند حق دریافت و مطالبه نفقه از پدر خود را دارند . با این حال سوال مهمی که در رابطه با نفقه پسران وجود دارد این است که نفقه فرزند پسر تا چند سالگی است و اصولا سن تعلق و مطالبه نفقه فرزند پسر، چه سنی است؟ برای پاسخ دادن به سوال فوق ، ابتدا به بررسی این سوال می پردازیم که نفقه فرزند پسر شامل چیست و چه مواردی را می توان جزء نفقه پسرها محسوب کرد . در ادامه نیز این مطلب را توضیح می دهیم که نفقه فرزند پسر به عهده چه کسی است و پسر نفقه خود را از چه کسانی می تواند مطالبه کند . در خاتمه نیز به این سوال پاسخ می دهیم که نفقه فرزند پسر تا چند سالگی است و سن تعلق و مطالبه نفقه فرزند پسر، چه سنی است.

نفقه چیست؟

نفقه در لغت به آن چیزی گفته می شود که انفاق می شود و در اصطلاح شرع، هزینه نیازمندی های متعارف زندگی است که پرداخت آن بر شخص واجب است.نفقه فرزندان از مسئولیت های مالی است که قانون برعهده پدر گذاشته است. براساس ماده ۱۹۹۹ قانون مدنی پرداخت و تامین نفقه اولاد به عهده پدر است و در صورتی که پدر فوت کرده باشد یا قادر به پرداخت نفقه فرزندان نباشد، پرداخت نفقه به عهده پدربزرگ خواهد بود و در صورتی که جد پدری هم زنده نباشد یا نتواند نفقه بپردازد، تامین هزینه ها به عهده مادر خواهد بود و در صورتی که مادر هم نباشد یا خودش مشکلات معیشتی داشته باشد، به عهده اجداد پدری و اجداد مادر یعنی مادربزرگ پدری یا مادربزرگ مادری خواهد بود. بنابراین نفقه فرزندان به ترتیب ابتدا به عهده پدر، دوم پدربزرگ پدری، سوم مادر، چهارم مادر بزرگ پدری و هم مادربزرگ مادری و پدربزرگ مادری خواهد بود. با استناد به ماده ۱۱۹۰ قانون مدنی کشور، پرداخت نفقه فرزند برعهده پدر است.بر اساس ماده ۶۴۲ کتاب تعزیرات قانون مجازات اسلامی با این قبیل از پدران برخورد قانونی خواهد شد. چنانچه ذی نفع برای احیای حقش به دادگاه شکایت ببرد، دادگاه پدر را به حبسی ۳ ماه و یک روز الی ۵ ماه محکوم می کند.

فرزند پسر تا چه سنی مشمول دریافت نفقه می شوند

از دید قانون شخصی مستحق دریافت نفقه خواهد بود که با اشتغال به شغلی نتواند وسایل امرار معاش خود را تامین نماید. بر طبق قانون، فرزندان پسر پس از سن ۱۸ سالگی و به اتمام رساندن دوره سربازی می توانند به دنبال کار باشند و در صورت توانایی آنان برای اشتغال، نفقه قطع خواهد شد. اما در مورد فرزندان دختر مسئله کمی متفاوت است. در صورتی که فرزندان دختر به کاری مشغول نباشند پرداخت نفقه آنان تا هرسنی که ازدواج کنند، ادامه خواهد داشت.

نفقه فرزند پسر شامل چیست؟

در قانون مدنی حکم لزوم پرداخت نفقه به فرزند پسر و دختر ، تحت عنوان نفقه اقارب یا خویشاوندان مورد حکم قرار گرفته است . اما سوال مهمی که در این خصوص مطرح می شود این است که نفقه فرزند پسر شامل چیست ؟ چه مواردی بر اساس قانون نفقه فرزندان پسر محسوب می شوند و چه مواردی را نمی توان جزء نفقه آنان تلقی کرد؟ در ماده 1204 قانون مدنی به این سوال پاسخ داده شده است . از این ماده ، می توان برداشت کرد که نفقه فرزند شامل مسکن ، البسه ، غذا و اسباب و اثاثیه منزل است که عرفا مورد استفاده قرار می گیرد . بنابراین ، نفقه ای که برای پسر تعیین شده است ، شامل موارد ذکر شده در قانون می باشد. هر چند اگر به لحاظ عرفی بخواهیم بگوییم نفقه پسرها شامل چیست ، باید هزینه های مربوط به بهداشت و سلامت را نیز جزء نفقه محسوب کرد . همچنین امروزه هزینه های مربوط به تحصیل نیز جزء نفقه و هزینه های ضروری برای زندگی محسوب می شوند . بنابراین ، برای توضیح اینکه نفقه فرزند پسر شامل چیست ، می توان ملاک قانونی و عرفی را همراه با هم مد نظر قرار داد تا بصورت عادلانه هزینه های عادی زندگی فرزند پسر با آن تامین گردد و حتی با این ملاک می توان تقاضای تعدیل نفقه فرزند هم نمود . البته برخی از موارد نفقه فرزند پسر اختلافی هستند ؛ یعنی عده ای پرداخت آن را ضروری محسوب نکرده و آن را جزء نفقه پسرها به حساب نمی آورند و معتقدند هزینه های تحصیل در کلاس های خصوصی و مخارج اضافی از این قبیل و یا حتی هزینه های مربوطه به تحصیل در دانشگاه نیز از آن جهت که در قانون ذکر نشده است را نمی توان جز نفقه پسران محسوب کرد و پدر یا هر شخص دیگری که مکلف به پرداخت نفقه است را ملزم به تهیه آن نمود . ولی در کل می توان گفت هر هزینه یا خرج معقول و مرسومی که در راستای تامین نیازهای اساسی فرزند پسر ضرورت دارد را می توان نوعی نفقه محسوب نمود که مهم ترین مصادیق آن خوراک ، پوشاک ، مسکن ، لوازم زندگی ، تحصیل در مدرسه ، رفت و آمد ، بهداشت و درمان است . لازم به ذکر است که عدم پرداخت نفقه فرزند پسر یا دختر در قانون حمایت خانواده جرم تلقی شده است و در صورت عدم پرداخت آن ، می توان از شخص عهده دار پرداخت نفقه شکایت کرد .

نحوه مطالبه نفقه

با تکیه بر ماده ۶ قانون حمایت خانواده، کسی که از فرزند نگهداری می کند، می تواند برای اخذ نفقه فرزند از پدر شکایت کند. برای اقامه دعوی لازم است تا دختر کمتر از ۹ سال و پسر کمتر از ۱۵ سال سن داشته باشد. در صورتی که فرزند از دادگاه حکم رشد گرفته باشد، می تواند تا پایان سن ۱۸ سالگی از پدر و یاهرشخص دیگری که موظف به پرداخت نفقه است، شکایت کند. اما در صورتی که فرزند حکم رشد نداشته باشد، تا پایان سن ۱۸ سالگی نمی تواند هیچ گونه اقدام مستقلی در این زمینه داشته باشد. پسران تا ۱۸ سالگی و درست تا زمانی که در خانه پدری خود تحصیل می کنند، می توانند حتی در صورت عدم طلاق والدین برای دریافت نفقه قانونی خود اقدام نمایند.

نفقه فرزند مشترک در طلاق توافقی

با توجه به ماده ۲۹ قانون حمایت از خانواده، در صورت طلاق زوجین وضعیت حضانت و پرداخت نفقه فرزند مشخص خواهد شد. در طلاق توافقی تمامی مسائل با توافق زوجین حل می شود. یکی از این مسائل حضانت فرزند و پرداخت نفقه وی می باشد. بدین ترتیب پرداخت نفقه فرزند مشترک بر عهده پدر یا مادر خواهد بود که البته مبلغ نفقه نیز باید تعیین شود. در صورت بروز هرگونه مشکل و یا اختلاف در تعیین مبلغ قابل پرداخت برای نفقه فرزند، والدین می توانند از دادگاه رسیدگی کننده به طلاق های توافقی بخواهند تا مسئله به وجود آمده را بررسی و سپس نفقه درخور و مناسب را تعیین کنند.

آیا پدر پس از تامین مسکن برای فرزند بازهم موظف به پرداخت نفقه خواهد بود

همان طور که می دانید یکی از وظایف اصلی والدین نگهداری همه جانبه از فرزندان است و این مسئله از دید قانون نیز تکلیف والدین تلقی می شود. قطعا بخش عظیمی از نگهداری از فرزندان به خرج کردن و متحمل شدن هزینه های گوناگون برای آنهاست. شاید برای برخی این سوال به وجود آمده باشد که در صورت طلاق زوجین و فراهم کردن منزل برای مادر و فرزند از سوی پدر، پدر باز هم موظف به پرداخت نفقه خواهد بود؟ همان طور که پیش از این گفته شد، نفقه تنها مقوله مسکن را در برنمیگیرد. خوراک، پوشاک، وسایل منزل، درمان، تحصیل و… نیز از موارد مهم در پرداخت نفقه به حساب می آیند. عموما پرداخت نفقه از تکالیف قانونی پدر محسوب می شود و مادر هیچ گونه وظیفه ای در این زمینه ندارد، مگر در شرایط خاص. و مقوله حضانت فرزندان مبحثی کاملا متفاوت و جدا از مقوله سرپرستی می باشد.

آیا اشتغال مادر مانع از پرداخت نفقه فرزند از سوی پدر می شود

برخی بر این باورند اگر مادر حضانت فرزند را برعهده داشته باشد و خود نیز شاغل باشد، قادر به دریافت نفقه فرزندش نخواهد بود. در صورتی که این باور کاملا اشتباه است. مادران شاغل نیز می توانند برای اخذ نفقه فرزند اقامه دعوی نمایند. لازم است بدانید که وضعیت رفاهی مادر تاثیر مستقیمی بر تعیین نفقه فرزند خواهد داشت. زیرا وضعیت زندگی مادر به طور ناخودآگاه بر وضعیت زندگی فرزند تاثیرگذار خواهد بود. به عنوان مثال مادری که در دوران نوجوانی از وضعیت رفاهی بالایی برخوردار است و یا در زمان اقامه دعوی در منطقه ای گران قیمت اقامت داشته باشد، برای فرزندش نفقه بیشتری در نظر گرفته می شود. برعکس این قضیه نیز وجود دارد. مادرانی که در روستا زندگی می کنند، نفقه فرزندی کمتری از سوی پدر دریافت خواهند کرد.

امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .

نفقه فرزند دختر تا چند سالگی است؟