نحوه پرورش و نگهداری گل میمون

پرورش میمون

نام فارسی: گل میمون

خاستگاه: مدیترانه

نام انگلیسی: Snapdragon

نام علمی: Antirrhinum majusAntirrhinum majus

خانواده: PLANTAGINACEAE – بارهنگ

نامهای دیگر: Christ Thorn – شیرسگ

گل میمون جزء خانواده Plantaginaceae قرار دارد، میمون یک ویژه گی خاص دارد و آن زمین گرایی منفی گل می باشد به همین خاطر زمانی که گل به صورت افقی حمل شود شاخه های آن به سمت بالا خم می شود. زیستگاه این گل زیبا منطقه مدیترانه می باشد با دلیل شکل خاصی که دارد شبیه به دهان میمون می باشد که به همین دلیل اسم آن را گل میمون گذاشته اند یک گیاه چند ساله است و قسمتی از گیاه که بیرون از خاک است در فصل سرما از بین میرود و در سال بعد می توان از ریشه های آن استفاده نمود. اگر این گیاه را در باغچه کشت نمائید در سال بعدسریعتر از گیاهان تازه کاشته شده گل می دهد.

ارقام کوتاه قامت معمولا برای کاشت در گلدان و یا باغچه ها و ارقام بلند قامت نیز بخصوص در کشورهای غربی اکثرا جهت تولید شاخه گل بریده مورد پرورش قرار میگیرند.برگهای گیاه تا ۷ سانتیمتر طول و حدود ۲٫۵ سانتمیتر عرض دارند. گلهای گیاه ۴٫۵ – ۳٫۵ سانتیمتر طول دارند که بر روی گل آذین بلندی شکوفا می شوند. شکوفایی گلها از قسمت پایین گل آذین شروع می شود به سمت قسمت نوک آن پیش می رود.

گلهای وحشی گل میمون معملا به رنگ صورتی تا ارغوانی هستند و لبه هایی زرد رنگ دارند اما تنوع رنگ در انواع پرورشی این گیاه بیشتر است. شکل میوه های این گیاه نیز بسیار جالب توجه است و بذرهای سیاه رنگ آن در درون میوه ها قرار دارند. نام انگلیسی این گیاه Snapdragon است که به snap به معنی گاز گرفتن و Dragone به معنی اژدها می باشد و اشاره به باز شدن دهانه گلهای این گیاه دارد که شبیه دهان حیوانی مانند اژدها است.

توضیحات:

گل میمون گونه گیاهی چندساله گلدار از جنس Antirrhinum می باشد. ارتفاع این گیاه در واریته های مختلف بین ده سانتیمتر تا یک متر متغیر است .از گلهای زینتی است که پرورش آن در بین علاقه مندان به باغبانی در خانه بسیار معمول است بومی منطقه مدیترانه است، از شمال آفریقا در مراکش تا اروپا به پرتغال و جنوب فرانسه و ترکیه و سوریه است.

گلهای آن بر روی شاخه های گل دهنده به صورت خوشه ای و پر ظاهر می شود.این گل در رنگهای سفید- قرمز- صورتی- ارغوانی- نارنجی – بنفش و گل میمون زرد که به صورت ابلق و لکه دار یافت می شود.

نام مشترک «گل میمون»، سرچشمه از واکنش گل به فشردن گلوی آن، که باعث می شود که “دهان” گل باز شود است.این گیاه در اندازه های پا بلند، پا متوسط و پا کوتاه یافت می شود که نوع اول و دوم در فضای سبز و باغ ها و نوع دوم در گلدان یا فلاور باکس در خانه استفاده می شود.

گیاهی است که قسمت هوایی آن در سرما از بین می رود و در سال بعد می توان از ریشه های آن استفاده کرد و چنانچه در زمین نگهداری شود در سال دوم خیلی سریع تر از گل های تازه کشت شده گل می دهد.

از خصوصیات گل میمونی همانند گلایول ، حساسیت ژئوتروپسیم است که در شاخه های گل بریده باید دقت کرد به صورت عمودی حمل و نقل شوند . انواعی که به عنوان بریدنی استفاده می شوند از نظر شرایط به چهار گروه تقسیم می شوند . ارتفاع این گیاه به ۵۰ تا ۱۰۰ سانتیمتر بلندی میرسد و به ندرت تا ۲ متر قد میکشد.

نحوه پرورش و نگهداری مارگریت

نیازها

گل میمون خیلی آفتاب دوست است ولی به سایه نیز مقاوم است. برای گلدهی مطلوب، حداقل نصف روز آفتاب نیاز دارد. رطوبت خام جهت تندش بذر و پس از آن باید در حد ظرفیت مزرعه باشد تا تهویه خوب انجام شود، چون به تهویه خاک بسیار حساس است. به هم زدن سطح خاک به ویژه در اوایل رشد و مبارزه با علف های هرز می تواند به قوی شدن بوته ها کمک می کند.

انواعی از میمون که برای تولید گل بریدنی به کارمی رود نسبت به سایر گل های بریدنی نیاز یه کوددهی کمتری دارند. غلظت های بالای عناصر غذایی باعث زرد شدن برگ، کاهش تولید ماده خشک، ساقه کوتاه تر و گل کمتر می شود. کمبود بر (B)باعث مرگ نقاط رشد انتهایی و سقط خوشه های گل شده و به دنبال آن باعث رشد شاخساره های جانبی در قسمت های پایین ساقه می شود. کمبود بر در اثر کاربرد کلسیم یا آهک به علت واکنش ضدیت بین بر و کلسیم رخ می دهد. در مواردی که در شرایط آب وهوایی مناسب به عنوان گیاه چندساله پرورش داده می شود، بعد از خشک شدن گل ها، باید ساقه را سربرداری و برای تحریک رشد جدید و گلدهی دوباره، آن را کوددهی کرد.

از نظر دما، گل میمون قادر است تا ۱۰ درجه سانتی گراد را تحمل کند و در دمای پایین تر آسیب می بیند. دما همچنین می تواند روی جذب آب توسط ریشه اثر بگذارد. وقتی دمای خاک اطراف ریشه پایین باشد در صبح های آفتابی زمستان، گیاه پژمردگی نشان می دهد که به علت کاهش جذب آب توسط ریشه است. چیدن گل های کهنه و پژمرده به تداوم گلدهی کمک فراوانی می کند. برخی گلکاران یک یا دو بار گیاه را سرزنی می کنند که باعث ایجاد شاخه های جانبی متعدد می شود. پس از این کار بهتر است بلافاصله مقداری کود سرک داده شود تا امکان رشد شاخه های فرعی فراهم شود.

آبیاری:

در مورد گل میمون زمانی که سطح خاک تا حدودی خشک شد نسبت به آبیاری خاک اقدام کنید و در طی آبیاری سعی کنید تا برگهای گیاه خیس نشود زیرا این شرایط گیاه را در برابر بیماریهای قارچی حساس می کند. آبیاری بیش از اندازه و عدم خشک شدن نسبی سطح خاک در بین دو نوبت آبیاری منجر به افزایش احتمال بیماری های قارچی و همچنین پوسیدگی ساقه ها و ریشه این گیاه می شود. همچنین ساقه های گیاهانی که بیش از اندازه آبیاری شوند از استحکام مناسبی برخودار نیستند و این گیاهان گلدهی مناسبی نیز ندارند.

دما:

گل میمون آب و هوای نسبتا خنک را دوست دارد زمانی که دمای هوا در طی روز حدود ۲۱ درجه است بهترین گلدهی را دارد. دمای شبانه نیز تا زمانی که در حدود ۱۰-۵ درجه سانتیگراد است برای این گلدهی این گیاه مناسب است اما با گرمتر شدن هوا و رسیدن به فصل تابستان از گلدهی این گیاه کاسته می شود . یعنی دمای حدود ۳۲-۲۶ برای گلدهی این گیاه نامناسب است و گلدهی آن کاسته می شود.

نور:

این گیاه به نور و آفتاب مستقیم نیاز دارد به مکانی با حداقل ۸-۶ ساعت نور مستقیم. کمبود نور از دلایل کاهش گلدهی و افزایش خطر شیوع بیماریهای قارچی است. نور مستقیم آفتاب در طی تابستان این گیاه را آزار نمی دهد مگر آنکه دما خیلی گرم شود که در این صورت گیاه از بین نمی رود اما از گلدهی آن کاسته می شود. گلهای میمون در مناطقی که تابستانهای خنکی دارند بهترین گلدهی را نشان می دهند

خاک:

گل میمون در خاکهایی که مواد ارگانیک همانند خاک برگ و کود پوسیده دامی دارند و همچنین از زهکش خوبی نیز برخوردار هستند به خوبی رشد کرده و گلدهی قابل توجهی دارد. همچنین این گیاهان چندان به تغذیه مصنوعی نیاز ندارند و اگر در زمان آماده سازی خاک از مواد ارگانیک استفاده شود نیازی به مصرف کودهای شیمیایی در طی فصل رشد نیست.

هرس گل میمون :

برای جلوگیری از بلند شدن گیاهان می توان زمانی که آنان جوان هستند نسبت به سرزنی آنان اقدام کرد. این عمل موجب رشد شاخه های جانبی بیشتر و بوته ای شکل شدن گیاه و جلوگیری از شکل گیری ساقه هایی بلند و خمیده شود. همچنین با جدا سازی شاخه های گل که پژمرده شده اند می توان گلدهی گیاه را تحریک کرد و دوران گلدهی را افزایش داد.

افزایش

با بذر و قلمه افزایش می یابد. در جاهایی که زمستان ملایم دارند در پائیز و در مناطقی که زمستان سرد دارند در بهار بذرکاری انجام می شود. بذر ها برای تندشنیاز به نور داشته و سطحی کاشته می شوند و برای حفظ رطوبت در اطراف بذر روی محل کاشت را با شیشه یا پلاستیک می توان پوشاند. کشت آن می تواند به طور مستقیم در زمین اصلی پس از رفع خطر سرمای بهاره صورت گیرد و برای تولید گیاه زودرس باید زودتر در گلخانه یا شاسی کشت شود. در مناطقی که زمستان خیلی سرد ندارند، ممکن است گیاه تا سال دیگر بقی بماند و سال آینده گل بدهد ولی ترجیح داده می شود که هر ساله گیاه از بذر تهیه شود. در مناطق با زمستان ملایم، کاشت بذر در مرداد بر کاشت بهاره ترجیح داده می شود. اگر بذرکاری در مرداد ماه باشد و نشاء در پائیز به زمین منتقل شود در سال اول گل های خوبی می دهد. چون بذر گل میمون ریز است موقع کاشت باید آن را با کمی ماسه نرم و خشک مخلوط کرد و آن را روی زمین پاشید. افزایش به وسیله قلمه جهت رقم هایی که از راه بذر قابل افزایش نیستند مانند رقم های پر پر استفاده می شود. زمان قلمه گیری اواخر تابستان و یا اوایل پائیز است. قلمه ها می توانند از ساقه های بدون گل تهیه شوند. قلمه های ریشه دار در اوایل بهار به محل اصلی منتقل می شوند.

برداشت گل

در انواعی که به عنوان بریدنی استفاده میشوند، ساقه گل زمانی برداشت می شوند که گلچه های خوشه باز شده باشند. خم شدن نوک ساقه به سمت بالا عارضه ای است که در اثر نگهداری ساقه های گل به صورت افقی اتفاق می افتد. کاربرد B۹می تواند باعث کاهش این عارضه شود. همچنین تیمار گل بلافاصله بعد از برداشت با نفتیل فتالمیک اسید زمین گرایی را خنثی کرده مانع خم شدن ساقه می شود. ترکیب کلسیمی Lanthanum chlorideنیز با جلوگیری از حرکت اکسین، مانع این پدیده می شود. گل میمون به اتیلن خیلی حساس است و در صورت وجود اتیلن به غلظت ppm0.5 یا بیشتر در هوا در مدت ۲۴ ساعت پژمرده می شود. رقم های جدیدی از آن تولید شده که به اتیلن مقاوم تر هستند.

آفات و بیماری ها

برخی از رقم های میمون به زنگ (Rust)حساس هستند که بهترین کار این است که چنانچه رقم حساس در منطقه وجود دارد با رقم های مقاوم جایگزین شود. سم پاشی با قارچ کش ها و پایین آوردن رطوبت می تواند به مقدار زیادی بیماری را کاهش دهد. از آفات گل میمون، کرم سبز رنگ کوچکی است که به کپسول بذر آن حمله می کند و بذرها را از بین می برد.

نحوه پرورش و نگهداری نازآفتابی