نحوه پرورش و نگهداری گل سوسن

پرورش گل سوسن

در سوخ سوسن دو نوع فلس وجود دارد گروه بیرونی و گروه درونی. فلس های بیرونی خود فلس های درونی سال پیش هستند. فلس های بیرونی فلس های درونی سال جاری را در بر می گیرند. فلس های درونی از مریستمی جدید و فعال در نزدیکی ساقه گل دهنده قدیمی و در قاعده درونی ترین فلس تشکیل می شوند. این مریستم جانبی غالب شده و فلس هایی را به وجود می آورد که بزرگ شده و فلس های درونی سال بعد را تشکیل می دهند. مریستم انتهایی در بخش فوقانی صفحه پایه ای با فلس های جدید احاطه شده و از حدود تیر ماه، زمانی که برگ ها شروع به تشکیل شدن می کنند فلس ها را کنار می زند. این تشکیل برگ در گل خانه ها تا اوایل بهمن که جوانه گل تشکیل می شود ادامه دارد. هر سال در زمان گلدهی، در محور فرعی فلس های داخلی، یک جوانه فعال شده و مریستم فوقانی جدیدی را به وجود می آورد. این مریستم ابتدا فلس های جدید را به وجود می آورد که رشد و نمو کرده و باعث افزایش اندازه سوخ می شود. سپس همین مریستم برگ ها را بوجود می آورد ( دوره رشد رویشی ) و نوک رویشی گلدهنده بوجود می آید ( دوره رشد زایشی) و این چرخه پس از گلدهی دوباره تکرار می شود. ریشه های سوسن در برخی گونه ها در پایین سوخ و در برخی دیگر هم در پایین سوخ و هم روی ساقه، درست در بالای سوخ تشکیل می شود.

گلدهی:

سوسن بطور معمول در تابستان گل می دهد ولی برخی گونه ها کمی زودتر و در بهار گل می دهند و با زود رسی می توان زمان گلدهی را به نحوی تغییر داد که همزمان با عید نوروز باشد. برای این کار سوخ ها را باید در ماه های آذر و دی در گلخانه کشت کرد. در مناطق سردسیری، سوسن در گلدان کشت شده و در بهار به زمین منطقل می شود.

دما در پرورش سوسن عید پاک یک عامل مهم است و نیاز های دمایی آن در مراحل مختلف تا گلدهی به شرح زیر است:

۱-کاشت سوخ سرما ندیده در پیت مرطوب و قرار دادن در دمای ۱۷- ۱۶ درجه سانتی گراد جهت ریشه دهی.

۲-قراردادن در دمای ۷-۲ درجه به مدت ۶ هفته جهت گل انگیزی. در این مرحله دمای بالاتر از ۲۱ درجه باعث وابهارده شدن می شود که نتیجه آن کاهش تعداد جوانه گل و تأخیر در گلدهی است.

۳-افزایش دمای بستر تا ۱۷-۱۶ درجه که باعث خروج شاخساره و گل آغازی می شود. پس از گل آغازی نمو گیاه را می توان با دما کنترل کرد.

۴-افزایش دما ( ۱۹-۱۶ درجه) که باعث تسریع گلدهی و باز شدن برگ ها می شود. در این مرحله دماهای بالای ۲۴ درجه فقط کمی زمان تا گلدهی را کاهش می دهد و ممکن است باعث مرگ جوانه های گل نمو یافته ( بلاستینگ) شود.

نیاز ها

دما: رشد و گلدهی سوسن تحت تأثیر مستقیم دمایی است که سئخ ها، پس از کاشت در آن شرایط قرار می گیرند. همچنین دمای ماه های آخر کشت و کار سوخ در مزرعه اثر ویژه ای در رشد و نمو گلدهی این محصول دارد. پس از کاشت سوخ ها، اگر آنها به مدت ۴ تا ۶ هفته در دمای ۳ درجه نگهداری کنیم در کمترین زمان سوخ ها به گل می روند. ولی باید توجه داشت که این زودرسی با کوچکی گل ها همراه است. همچنین در نتیجه آن تعداد گل ها و برگ ها و نیز ارتفاع کلی گیاه کاهش می یابد. به هر حال، در صورتی که ۶ هفته سوخ های این محصول در سرما قرار گیرند از تاریخ کاشت سوخ تا گلدهی بیش از ۱۲۰ روز طول نخواهد کشید و این در شرایطی است که دمای گلخانه روی ۱۵ درجه تنظیم شود. می توان به جای سما دهی سوخ ها، از یک تیمار نور دهی ۶ هفته ای استفاده کرد به طوری که نیمه شب ۴ ساعت، از ساعت ۲۲ تا ۲، نوری با شدت ۳۷۸ لوکس به گیاه تابانده شود. این تیمار باید در دماهای کمتر از ۲۲ درجه به کار رود.

برای تولید گل در عید نوروز، از زمان خارج کردن سوخ ها از زمین تا هنگامی که آنها را جهت سرمادهی انبار می کنیم، باید در دمای حدود ۲۰ درجه نگهداری شوند.

در عمل می توان پس از کندن سوخ ها و کاشت آنها در گلدان، محصول را در ابتدای فصل پاییز در شاسی های سرد نگهداری کرده، با شروع سرما در اواخر آذر آنها را به گلخانه های سرد ۱۵ درجه منتقل کرد. دمای این شاسی ها در اواخر فصل پاییز کمی بالاتر از نقطه انجماد است و بدین صورت سوخ ها به طور طبیعی سرمای لازم جهت رشد و نمو و گلدهی خود را دریافت می کنند. بدین ترتیب سوسن در دمای ۱۵ درجه شب و ۲۰ درجه روز زودرس می شود.

اگر رشد گیاه کند باشد ( کمتر از مقدار لازم بر اساس تقویم زمانی)، می توان فقط در ماه های بهمن و اسفند دمای شب گلخانه را تا ۲۰ درجه افزایش داد ولی اگر محصول زیاد رشد کرده باشد ( بیشتر از مقدار لازم بر اساس تقویم زمانی ) (ظهور غنچه های گل مدت ها پیش از نوروز)، محصول در حالت غنچه و پیش از باز شدن در سردخانه نگهداری می شود.

نور:

در گلخانه سوسن حد اکثر نور باید فراهم شود. در صورتی که به هر دلیلی نور کافی به این محصول نرسد بوته ها بلند می شوند و تعداد گل کمتری می دهند و در این شرایط احتمال زرد شدن برگ های پایینی گیاه نیز وجود دارد. طول روز در گلدهی اثری نداشته ولی در روز های بلند گیاه بلند تر و درشت تر می شود. از عامل طول روز برای تنظیم رشد و نمو و گلدهی استفاده ای نمی شود ولی در صورتی که محصول بیش از حد کوتاه باشد می توان از طریق نور مصنوعی رشد و نمو آن را افزایش داد و بلعکس. در صورتی که حدف زودرسی گل باشد دسته کم ۶ هفته پیش از گلدهی به طول مدت روشنایی افزوده می شود.

نحوه پرورش و نگهداری شب بو خیری

خاک و کود:

خاک باید دارای تهویه کافی بوده، PHآن کمی اسیدی تا خنثی باشد، چون شرایط قلیایی باعث طولید گیاهان ضعیف و کوتاه می شود. مقادیر کم قلیایی بودن خاک نیز باعث پریدگی رنگ برگ ها، کاهش تعداد گل، سوختگی نوک بیشتر برگ ها و افزایش رنگ پریدگی در ریشه می شود. از جمله مواد غذایی که در مصرف آن باید دقت شود فسفر است. چون زیادی فسفر در خاک باعث سوختگی برگ ها می شود و از طرف دیگر فقدان آن باعث کاهش تعداد جوانه های گل می شود. خاک باید دایم مرطوب باشد ولی از استفاده زیاد از حد آب در مراحل اولیه، در طی مرحله ای که نور کم است باید خودداری کرد.

قیم گذاری:

برای ارقامی که جهت گل بریدنی به کار می ود باید از قیم استفاده شود. برای قیم گذاری در این گیاه همانند میخک از شبکه های سیمی در زمین استفاده کرده که با افزایش ارتفاع گیاه تعداد طبقات شبکه را زیاد می کنند. هر یک از خانه های شبکه به عنوان حایلی برای ساقه ها عمل کرده و از خم شدن آنها جلوگیری می کنند.

افزایش:

از طریق جداکردن فلس، سوخک و سوخیزه ( در برخی گونه ها) می توان آن را افزایش داد. سوخیزه، سوخ های کوچکی است که در محور برگ ها تشکیل می شود. زمان کاشت سوسن سفید اواخر تابستان و اوایل پاییز است. نباید عمیق تر از ۵ سانتی متر کشت شود ولی در برخی گونه ها که ریشه علاوه بر ته سوخ، از پایین ساقه هوایی نیز خارج می شود باید کمی عمیق تر کشت شود.

منبع: سایت باغ شیشه ای