نحوه پرورش و نگهداری توت فرنگی

پرورش توت فرنگی

توت فرنگی های شیرین و آبدار، درست بعد از برداشت قابل خوردن هستند؛ توت های سوپرمارکتی شیرین هستند و این به دلیل شکر طبیعی داخل توت فرنگی است که شروع به آهار زدن میکند به محض اینکه از گیاه جدا شود می توان آن را مزه کرد. قطعا به وقتی که برای تلاش روی پرورش توت فرنگی میگذارید می ارزد، و خبر خوب این است که توت فرنگی در صورت وجود خورشید کامل گیاه آسان رشدی است پس می توانید خودتان در منزل پرورش توت فرنگی را انجام دهید.

این گیاه از تیره گلسرخیان و از جنس فرگاریا می باشد. گرچه ارقام وحشی توت فرنگی در بسیاری از مناطق دنیا پراکنده هستند اما رقم توت فرنگی وحشی اف.وسکا در آمریکا، اروپا و برخی از مناطق ایران از جمله نواحی شمالی، دامنه های البرز و آذربایجان بهطور طبیعی رشد می کند و تعداد کروموزم های آن ۱۴ می باشد. امروزه از ارقام دورگ بین گونه ای که بومی آمریکا، آمریکای شمالی و جنوبی می باشند در پرورش این گیاه استفاده به عمل می آید. از ارقام اصلاح شده و پلی پلوئید توت فرنگی که در سطح وسیع کشت و کار می شود و می توان گفت که اجداد ارقام جدید توت فرنگی بشمار می آید، F. ananassa می باشد که تعداد کروموزوم های آن ۵۶ (اکتاپلوئید) بوده و از دورگیری گونه ای از توت فرنگی شیلی و گونه آمریکای شمالی به دست آمده است. اکثر ارقام توت فرنگی دوجنسی بوده و برخی از آنها نر خالص و برخی دیگر ماده خالص می باشند. ارقام دوجنسی خودگرده افشان هستند اما ارقام ماده توسط حشرات گرده افشانی می شوند. توت فرنگی گیاه علفی و چندساله می باشد، ارتفاع بوته ها در حدود ۲۰-۱۵ سانتی متر بوده و ۳ الی ۵ سال قادر به رشد می باشند. بوته توت فرنگی ساقه بسیار کوتاه دارد و جزو گیاهان طوقه ای بشمار می آید. برگ های توت فرنگی مرکب و حاوی ۳ برگچه بیضی شکل با دمبرگ طویل و کرکدار می باشد. از جوانه های جانبی روی طوقه گیاه، ساقه های رونده یا دستک حاصل می شود. این ساقه ها هنگام تماس با خاک، گیاهچه های جدید تولید می کنند. ساقه رونده اکثر ارقام توت فرنگی حاوی دو گره می باشند و بوته های دختری از گره دوم حاصل می شوند. گره اول ساقه در حالت رکود باقی می ماند و یا ساقه رونده جدیدی را حاصل می کند. بوته های قوی ارقام تجاری توت فرنگی قادر به تولید ۱۵-۱۰ عدد ساقه رونده در طی فصل رشد می باشند. بوته های مادر در طی چند هفته اول، بوته های دختری از لحاظ مواد غذایی و آب تغذیه می کنند اما پس از ۳-۲ هفته، بوته های تازه به وجود آمده، ریشه حاصل می کنند و مستقل می گردند.

گل های سفید توت فرنگی ۱۰ کاسبرگ و ۵ گلبرگ دارند و روی گل آذین گرزن قرار می گیرند. گل آذین نیز همانند ساقه های رونده از جوانه های جانبی طوقه حاصل می شود. روی هر گل آذین معمولاً ۱۵ عدد گل حاصل می شود. در برخی موارد بر روی هر گل آذین بین ۳۹-۱ عدد گل تشکیل می گردد که نشانگر پیچیدگی و تنوع گونه های مختلف توت فرنگی می باشد. در نوک گل آذین یک عدد گل اول، زیر آن ۲ عدد گل دومی، سپس ۴ عدد گل سومی و بالاخره ۸ عدد گل چهارمی قرار می گیرد. توت فرنگی از میوه های ریز بشمار می آید و میوه های آن از نوع مجتمع بوده و از اجتماع ۵۰۰-۵۰ عدد مادگی ساده که روی نهنج مشترک قرار گرفته اند، حاصل می شوند. هر مادگی به طور جداگانه ای عمل گرده افشانی و تلقیح انجام داده و میوه های آکن روی نهنج گوشتی و گنبدی شکل تشکیل می شوند. توت فرنگی تمایل به تولید میو های بکربار دارد و ایجاد میوه های بکربار در ارقام ماده خالص موفقیت آمیزتر از ارقام دوجنسی می باشد. گرده افشانی ناقص موجب رشد نامنظم و بدشکل شدن میوه های توت فرنگی گردیده و روی نهنج، میوه چه های کمتری تشکیل می شود. تعداد مادگی های گرده افشانی شده و تلقیح یافته، میزان هورمون های درونی، قابلیت ارتجاع اپیدرم نهنج، تعداد سلول های نهنج و قدرت طویل شدن سلول های آن، تغذیه و میزان آبیاری عوامل مؤثر در اندازه میوه می باشد. ارقام مختلف توت فرنگی از لحاظ زمان تشکیل گل به دو گروه بهاره و همیشه بار تقسیم می شوند

گل گیری در ارقام بهاره موجب تشکیل و افزایش رشد ساقه های رونده نیز می گردد. اما در ارقام همیشه بار، عمل گل گیری در تشکیل ساقه های رونده تأثیر چندانی ندارد ولی موجب تشکیل گل می شود. این عمل پرهزینه و زمان بر بوده برای تسهیل کار از ترکیباتی همچون اتفن و فسفون استفاده می شود. برای پرورش توت فرنگی به منظور محافظت از سرما و زودرس کردن محصول در برخی از کشورها نظیر اروپای شمالی، انگلستان، ژاپن و کره از تونل های پلاستیکی استفاده می شود. کشت توت فرنگی در گلخانه نیز در صورت مقرون به صرفه بودن، انجام می گیرد. برای احداث تونل های پلاستیکی، در طول ردیف های کشت مفتول های نیم دایره در فواصل معین روی ردیف های کشت نصب گردیده، سپس روی مفتول ها توسط پلاستیک سفید پوشانده می شود. روش ازدیاد توت فرنگی معمولاً از طریق تقسیم بوته های جوان و سالم و یا استفاده از گیاهچه های تولید شده از ساقه های رونده می باشد. زمان کشت بوته های توت فرنگی به شرایط اقلیمی منطقه بستگی دارد. در مناطقی که زمستان های ملایم دارند، کشت توت فرنگی در اواخر تابستان انجام می گیرد. بوته های کاشته شده در اواخر رشد به شرایط محیطی سازگار گردیده و فرصت رشد و قدرت تولید محصول بیشتر در سال آینده را پیدا می کنند. اما در مناطقی که زمستان های سرد دارند، بهتر است کشت توت فرنگی در اوایل بهار انجام گیرد. بین تشکیل ساقه رونده و گل های توت فرنگی رقابت وجود دارد. برای تولید محصول بیشتر با کیفیت بهتر، معمولاً اجازه رشد به ساقه های رونده داده نمی شود و در ضمن برای تکثیر توت فرنگی از طریق ساقه های رونده که روش معمول ازدیاد است، گل های تشکیل شده در بوته ها حذف می شوند تا بوته های قوی حاصل شود. توت فرنگی از گیاهان حساس به آلودگی ویروسی می باشد و در تولید انبوه این گیاه در صورت آلوده بودن بوته ها به ویروس، قبل از تکثیر اقدام به عمل ویروس زدایی می کنند. برای این منظور می توان از طریق کشت مریستم در محیط کشت MS و یا گرما درمانی انجام داد. در روش گرما درمانی، بوته های آلوده در دمای ۳۶ درجه سانتی گراد به مدت ۶ هفته نگهداری می شوند. توت فرنگی قابل کشت در شرایط مختلف اقلیمی می باشد. برخی ارقام توت فرنگی که در مناطق شمالی رشد می کنند از قبیل F. Virginiana قادر به تحمل سرمای ۳۰- درجه سانتی گراد می باشد. این ارقام مقاوم به سرمای دیررس بهاره نیز هستند. برخی دیگر از قبیل Mussuonary و Blakemor مقاوم به گرما و خشکی می باشند. ارقام حساس به سرما در طی زمستان تا ۱۰- درجه سانتی گراد را تحمل می کنند. در مناطقی که زمستان های سرد دارند، معمولاً از ارقام مقاوم به سرما استفاده می شود و برای حفاظت از سرما از پوشش های پلاستیکی و یا کلش استفاده به عمل می آید. ارقام بهاره توت فرنگی محدودیت کشت دارند اما ارقام همیشه بار را می توان در اکثر مناطق پرورش داد. جوانه های ارقام سازگار به سرما به ۳۰۰-۲۰۰ ساعت دمای زیر ۷ درجه سانتی گراد نیاز دارند. این گیاه طالب خاک های رسی شنی بوده و وجود مواد آلی و هوموس در خاک برای رشد مطلوب آن تأثیر فراوانی دارد. برای این منظور تقویت خاک توسط کودهای دامی ضروری می باشد. خاک های خنثی تا کمی اسیدی برای توت فرنگی مناسب می باشد. آبیاری منظم بعد از کشت نشاء از مراقبت های ضروری بوده و معمولاً در سیستم آبیاری نشتی هر ۵ الی ۷ روز یک بار بوته ها آبیاری می شوند. سله شکنی خاک در شرایط عدم استفاده از مالچ، مبارزه با علف های هرز، کنترل بیماری ها از جمله سفیدک سطحی، بیماری لکه برگی، پوسیدگی خاکستری و پوسیدگی نرم از عملیات زراعی می باشد که باید انجام گیرد. برای مرطوب نگه داشتن خاک و کنترل علف های هرز از مالچ کلش و یا پلاستیک استفاده می شود. در سیستم کشت خطی از کاه و کلش برای محافظت بوته ها از سرما استفاده به عمل می آید. همچنین در مناطقی با زمستان های ملایم نیز از کاه و کلش بر روی ردیف های کشت برای تمیز نگه داشتن میوه ها استفاده می شود. خاکپوش (مالچ) از طریق کاهش نوسانات دمای خاک و افزایش دمای آن موجب کاهش آسیب دیدن ریشه های توت فرنگی در زمستان می شود. در روش کشت کپه ای از پلاستیک های تیره و یا نیمه روشن به عنوان خاکپوش استفاده می شود. این عمل موجب تنظیم دمای خاک گردیده و رشد بوته ها را افزایش می دهد. بوته های توت فرنگی به طور کلی با دو سیستم مختلف پشته ای و یا خطی در مزرعه کاشته می شوند. سیستم های مختلف کشت به شرایط اقلیمی منطقه، زمان کشت بوته، ارتفاع بستر کشت، شرایط آبیاری، کشت مجدد یا احیای بوته ها و به نوع مالچ مورد استفاده، بستگی دارد. سیستم پشته ای در مناطقی که تابستان های طویل و زمستان های ملایم دارند، مورد استفاده قرار می گیرد. در این روش تقویت بوته های مادری که از اجزای اولیه عملکرد بشمار می آید، مورد هدف بوده و اجازه رشد به ساقه های رونده، داده نمی شود. زمان مناسب کشت بوته ها تابستان و یا پاییز می باشد تا بوته برای رشد اولیه به اندازه کافی فرصت تقویت و سازگاری را داشته باشد. ارقام روزکوتاه معمولاً در تابستان و یا اواخر پاییز کاشته می شوند. ارتفاع بستر کشت از سطح زمین تقریباً ۲۵-۱۵ سانتی متر در نظر گرفته می شود. در سیسنم کشت پشته ای آب زیادی از بستر خارج می شود و برای جلوگیری از ائتلاف آب از روش آبیاری قطره ای استفاده بعمل می آید و در ضمن روی بستر کشت توسط پلاستیک پوشش داده می شود. در مناطقی که زمستان های کمی سر دارند از پلاستیک های سفید و در مناطقی که زمستان های ملایم اما تابستان های گرم دارند از پلاستیک سیاه استفاده می شود. در سیستم کشت پشته ای، زهکشی خاک به علت ارتفاع از سطح زمین به خوبی انجام می گیرد و خاک نیز تهویه می شود. اما زمستان های سرد در این روش به بوته های توت فرنگی آسیب می رساند. فاصله کشت بوته ها در این روش ۳۰-۲۰ سانتی متر در نظر گرفته می شود. در سیستم پشته ای، بوته ها به صورت دو ردیفه و یا چهار ردیفه در بسترها، کشت می شوند. عرض پشته ها در کشت دو ردیفه ۸۰ سانتی متر و در کشت چهار ردیفه ۱۵۰-۱۲۰ سانتی متر می باشد. در سیستم پشته ای بوته ها به مدت ۲-۱ سال نگهداری می شوند. برای کشت مجدد در بسترها، حذف ساقه های رونده ضروری می باشد. از مزایای این روش کنترل آسانتر علف های هرز، زودرسی محصول و عملکرد بالا و نیز برداشت راحت تر محصول می باشد. اما گران بودن هزینه های اولیه و محدودیت کشت در مناطق سرد موجب متداول شدن سیستم کشت خطی می شود. روش کشت خطی در مناطقی که تابستان های کوتاه و زمستان های سرد دارند، مورد اجرا قرار می گیرد. در این روش توسعه ساقه های رونده از اجزای اولیه عملکرد می باشد. زمان مناسب کشت بوته ها اوایل بهار بعد از اتمام خطر سرما می باشد. در روش کشت خطی، بسترها صاف بوده و از سطح زمین فاصله ای ندارند. در این روش بسترها توسط مالچ کلش پوشش داده می شوند. روش آبیاری نشتی و یا در صورت امکان از آبیاری بارانی استفاده می شود. گرچه روش آبیاری قطره ای اقتصادی تر بوده و تلفات آب کمتر است اما در مناطقی که سرماهای دیررس بهاره وجود دارد، آبیاری بارانی ترجیح داده می شود. فاصله کشت بوته ها در سیستم کشت خطی ۶۰-۴۵ سانتی متر در نظر گرفته می شود. در سیستم کشت خطی فاصله دار بین بوته ها فاصله مناسب وجود دارد و این امر موجب تشکیل میوه های درشت تر می گردد. اگر بین بوته ها فاصله کمتر باشد، تراکم بوته در واحد سطح افزایش یافته و منجر به تولید میوه بیشتر اما با اندازه کوچکتر می شود و این روش برای برداشت مکانیزه مناسب است. در سیستم کشت خطی، بوته ها به مدت ۵-۳ سال در بستر کشت نگهداری می شوند.

در کشورهای غربی با رعایت شرایط مطلوب رشد در حدود ۴۰ تن محصول در هکتار برداشت می شود اما در کشور ما به طور متوسط میزان محصول توت فرنگی ۵ تن در هکتار می باشد.

نحوه پرورش و نگهداری کلم زینتی

گیاه توت فرنگی به سه دسته تقسیم میشود:

گیاه توت فرنگی Day nutral :

در برابر طول روز حساس نیستند، این گونه اگر درجه هوا بین 35 تا 85 باشد ، شکوفه ، میوه وریشه پیشرو را به طور مداوم تولید میکنند.

توت فرنگی همیشه بارده:

این گونه در طول روزهای طولانی تابستان و روزهای کوتاه پاییز. جوانه هایی که در تابستان شکل گرفته اند در پاییز شکوفه و گل میدهند، و جوانه هایی که در در پاییز بیرون بیایند در بهار میوه میدهند.

توت فرنگی های Juneberries :

به طول روز حساس هستند، این گونه در پاییز جوانه میدهد و و در بهار شکوفه و میوه میدهد. برای یک گلخانه های خانگی ما Juneberries ها را پیشنهاد میکنیم و اگر چه برای برداشت میوه مجبور هستید یک سال منتظر بمانید اما ارزشش را دارد.

آموزش نحوه کاشتن توت فرنگی در گلدان

1. نشاء سالم توت فرنگی را تهیه کنید و در انتخاب او خرید نشاء دقت کافی داشته باشید چراکه رشد یک بوته توت فرنگی سالم و قوی نیاز به انتخاب نشاء کاملا سالم و سبز دارد.

2. گلدان مورد نظر را با خاک مناسب و سالم پرکنید برای این کار حتما از گلدان مخصوص توت فرنگی که در بازار موجود است استفاده کنید .

3. دو سوم گلدان را با خاک مناسب پر کنید و سپس آرام آرام به گلدان آب بدهید تا زمانی که آب از ته گلدان شروع به تخلیه کند.

4. بعد از انجام کامل این مرحله 6 حفره خاکی با ارتفاع تقریبا 5 سانتی متری درست کنید. دقت داشته باشید که بین هر حفره باید حداقل 15 سانتی متر فاصله وجود داشته باشد ؛ پهنای حفره ها نیز بیش از 5/7 سانتی متر نباید باشند.

5. حالا نوبت انتقال نشاء توت فرنگی است ، نشاء را از محل اولیه خود به آرامی خارج کرده و بعد از آنکه خاک اضافه را از ریشه تکانده و جدا کردید آن را به آرامی به درون گلدان منتقل نمایید ،مراقب باشید تا ریشه ها جدا یا دچار شکستگی نشوند.

6. پس از انتقال و کاشت نشاء توت فرنگی گلدان را با خاک پر کرده و خاک را به آرامی کمی فشار دهید، دقت کنید که فقط تا سطح طوقه گیاه خاک بریزید.

7. پس از کاشت توت فرنگی در گلدان، در اولین مرحله، گلدان را تا حد اشباع آبیاری کنید در حدی که آب از سوراخهای ته گلدان خارج گردد.

8. گلدان توت فرنگی خود را در محلی از خانه که آفتاب گیر باشد قرار دهید به این دلیل که توت فرنگی در مکانی گرم و پر نور بهتر و سریعتر رشد می کند.

نکات مهم برای پرورش موفقیت آمیز توت فرنگی در منزل

خاک گلدان را باید مرطوب نگه دارید ولی هرگز به طور ناگهانی حجم زیادی از آب را پای گلدان نریزید.

خاک مناسب برای کاشت توت فرنگی در گلدان مخلوط خاک باغچه + پیت ماس + ورمی کمپوست می باشد.

مقدار آب لازم برای گیاه، متوسط بوده، آبیاری گیاه در هفته باید به مقدار متوسط و در حد نیاز باشد.

توت فرنگی برای رشد به نور فراوان خورشید نیازمند است. برای کاشت توت فرنگی در خانه گلدان را پس از کاشت به مکانی نورگیر پشت پنجره منتقل کنید.

در مورد دمای مناسب برای رشد توت فرنگی باید بگوییم که دمای ایده آل برای رشد این گیاه 15 درجه سانتی گراد است ؛ این گیاه در مکان سرپوشیده بهترین رشد را در دمای 20 تا 25 درجه سانتی گراد دارد اما دماهای پایین تر و بالاتر را هم تحمل می کند.

اگر فصل پاییز و زمستان را برای کاشت توت فرنگی انتخاب نموده اید، پیشنهاد میکنیم گلدان خود را در کنار رادیاتور یا منبع گرمایی دیگر قرار دهید.

توضیحات پیشنهادی یک باغبان برای رشد و پرورش بهتر توت فرنگی

گیاهان مقاوم در برابر را از یک گلخانه قابل اطمینان خریداری کنید ؛ برنامه ریزی کنید که در بهار و درست هنگانی که زمین قابلیت کاشت را دارد ، بکارید.

سوراخ هایی برای کاشت ایجاد کنید و آن ها را بهه اندازه کافی عمیق و بزرگ بسازید تا بتوانید تمام سیستم ریشه را بدون اینکه خم شود جای دهید با این حال ، خیلی عمیق نکارید:

ریشه ها باید پوشش داده شوند، اما تاج باید درست در سطح خاک قرار بگیرد.

فضای مناسبی را برای رد آن ها انتخاب کنید.

آنها را 20 اینچ از هم دور کنید و 4 پا هم بین هر ردیف قرار دهید.

ریشه ها نباید بیش از 8 اینچ باشند وقتی که تنظیم میشوند پس درصورت لزو آن ها را اصلاح کنید.

گیاهان توت فرنگی روزانه به 6 _ 8 ساعت نور مستقیم خورشید نیاز دارند بنابراین محل کاشت را با دقت انتخاب کنید.

توت فرنگی ها در برابر انواع خاک های مختلف مقاورم هستند،اما خاک های گلدانی برای آن ها بهتر است.

قبل از کاشت ، شروع به کود دادن و مخلوط کردن آن با خاک کنید.

محل کاشت باید بخوبی زهکشی شده باشد.

در مکانی که به تازگی توت فرنگی، گوجه فرنگی، فلفل یا بادمجان کاشته شده بود ، توت فرنگی نکارید.

هر ساله گیاهان جدیدی را بکارید تا هرساله کیفیت توت فرنگی های خود را بالا ببرید و آنها را طبیعی رشد دهید.

نحوه پرورش و نگهداری فندق