بخشی از بدقولی ها در خانواده و محیط اجتماع به زندگی پرمشغله جامعه مدرن امروزی برمی گردد.بدقولی نوعی ناهنجاری اجتماعی است که پایه تربیت غلط در خانواده زمینه ساز این نوع رفتار غلط ارتباطی می شود. همه ما آدم های بدقول زیادی را در زندگی مان دیده ایم، بعضی از ما خودمان آدم های بدقولی هستیم و بعضی هامان مجبوریم همیشه آدم های بدقول را تحمل کنیم. آدمی که وفای به عهد در قاموس اخلاقی اش نیست، کسی که هیچ گاه بر سر حرف و وعده اش نمی ایستد، آنی که به قول خودش، همیشه دیگران را سر کار می گذارد و پس از بدقولی، نشانه ای از پشیمانی در چهره اش دیده نمی شود. ممکن است هر آدمی با هر طبقه اجتماعی باشد، اما او هر که باشد اهمیت زیادی ندارد، چون مهم، خصلت آزاردهنده اش درپایبند نبودن به وعده هایش است.
شخصیت شناسی آدم های بد قول
کسی که بدقولی می کند، معمولا با مرور زمان، اعتبارش را در میان اطرافیان از دست می دهد و دیگر کسی برای حرف ها و قول هایش ارزشی قائل نیست. چنین فردی اگر از قضاوت دیگران نسبت به خودش ناراحت و رنجیده نشود، تصمیمی برای اصلاح رفتارش نمی گیرد و از وضعیتش نیز گلایه نمی کند، اما کسانی که مجبورند با چنین فردی زندگی کنند و کارهای روزمره شان به نوعی با او گره خورده است، بویژه اگر خودشان پایبند به وعده هایشان باشند، آزرده می شوند.حالا اگر چنین فرد بدقولی، شریک زندگی آدمی خوش قول باشد، مشکلات چند برابر می شود، چون اساس زندگی زناشویی بر پایبندی به عهد و پیمان است. وقتی بچه دار می شوید، قضییه حادتر می شود چرا که شما قول می دهید و زیرش می زنید. از آن طرف قانونی برای انجام کار بچه ها می گذارید اما آن کارها را انجام نمی دهند.
کودک تان با دوستش دعوا کرده چون از کتاب او خوب مراقبت نکرده و... اینها ساده نیست. البته شاید در نگاه اول خیلی مهم به نظر نرسد اما وقتی وفای به عهد و خوش قولی و سرحرف خود ماندن در کودک شما نهادینه نشده باشد می تواند کم کم فاجعه ای بزرگ را رقم بزند. وفای به عهد همان چیزی است که کوفیان آن را نداشتند و فاجعه ای به بزرگی عاشورا به پا شد.
چرا افراد بدقولی می کنند؟
افراد به دلایل مختلفی بدقولی یا عهدشکنی می کنند .
- خانواده عامل اصلی بدقولی:بسیاری از مواقع بد قولی از خانواده نشات می گیرد، به صورتی که افراد در محیط خانواده ارزش خوش قولی را درک نمی کنند و بدقولی کردن برایشان عادت می شود.
- درونی نشدن ارزش های انسانی:یکی از ارزش های انسانی ، وفای به عهد و خوش قولی است و علت بدقولی به درونی نشدن ارزشی به نام خوش قول بودن برمی گردد درونی نشدن این ارزش ها سبب می شود فرد براحتی زیر حرفش بزند.
- محیط بیرون عامل دیگر بدقولی:گاهی افراد با دیدن رفتارهای عهدشکنانه دیگران در محیط بیرون از خانه بدقولی را می آموزند و می پندارند وقتی دیگران وفای به عهد ندارند من چرا باید خوش قول باشم.
- جدی نگرفتن برخی موقعیت ها:بعضی افراد بعضی موقعیت ها و برخی افراد را جدی نمی گیرند و برایش ارزش قائل نمی شوند. بیشتر افراد برای بدقول بودن یا خوش قولی کردن دست به انتخاب می زنند یعنی اگر بر سر قرار با یک دوست همیشه تاخیر دارند اگر قرار یک مصاحبه شغلی داشته باشند سروقت حاضر می شوند.
- بد برآورد کردن زمان:ریشه بعضی از بدقولی ها بد برآورد کردن زمان است مثل وقتی که فرد به دلیل مشغله کاری، حساب زمان از دستش خارج می شود یا مثلا ترافیک خیابان ها را محاسبه نکرده و دیر به قرار می رسد.
ویژگی افراد بدقول
افراد بدقول برای اینکه بر براشتباهاتشان سرپوش بگذارند ، کار غلط خود را توجیه می کنند و برای یک اشتباه هزار دلیل می آورند . توجیه کردن رفتار اشتباه و دلیل تراشیدن یکی از دفاع های روانی است .دلیل توجیه این افراد این است که آنها به فکراصلاح رفتار خود نیستند زیرا آنها علت این اشتباه را در چیزی به جز خودشان می بینند و برای بدقولیشان دلایلی مانند گیرکردن در ترافیک، مشغله کاری و صدها دلیل دیگر می آورند که این کار نوعی مسئولیت زدایی و شانه خالی کردن از زیر بار مسئولیت است.متاسفانه در بین ما ایرانی ها بدقولی فراگیر شده و قباحت آن از بین رفته است به صورتی که اگر فرد وفای به عهد داشته باشد و به موقع کارهایش را انجام دهد تحسین نمی شود.
بدقول ها معمولا آدم هایی بی اعتبارند که همدلی کردن را بلد نیستند. تقویت همدلی سبب می شود هیچ گاه بدقول نشویم و زیر عهد و پیمانمان نزنیم. همدلی سبب می شود هنگام بدقولی کردن حس بدی از درون داشته باشیم و ناراحتی فرد مقابل را درک کنیم .پس اگر درونمان همدلی را تقویت و تمرین کنیم ومسئولیت تمام کارها را عهده دار شویم ، رفتارهای ضداخلاقی مانند بدقولی کردن از بین می رود.تا وقتی خانواده ها، بنیان شخصیت کودک را برخوش قولی و وفای به عهد بنا نکنند و آدم ها وقتی بزرگ و عقل رس شدند، خودشان برای خوش قول شدن آستین بالا نزنند، هیچ نسخه ای کارساز نخواهد بود.
آیا خوش قولی می تواند ذاتی باشد؟
خوش قولی بیشتر از آن که ذاتی باشد، آموختنی است زیرا برخی از افراد با اینکه خانواده ای بدقول دارند اما خودشان پایبند قول و قرار هستند چرا که دید جهان بینی بسیار محکمی مانند اعتقاد به معاد و پاسخگو بودن در برابر خداوند به خاطر اعمال بد را دارند بنابراین این افراد بررفتارشان کنترل دارند. اگر کسی در قبال رفتارش احساس مسئول داشته باشد ارزش های اخلاقی را کسب و در خود نهادینه سازی خواهد کرد.این افراد رفتارهایی مانند تهمت زدن، توهین کردن، شکنجه جسمی و زیرآب زدن به این دلیل که خداوند ناظر براعمال آنهاست ، انجام نمی دهند.
شناخت افراد بدقول در مقوله ازدواج
بدقولی کردن و نبودن بر سر عهد و پیمان به اعتبار ما نزد دیگران لطمه وارد می کند . همانطور که ما دیگران را بر اساس رفتارهای آنها می شناسیم و قضاوت می کنیم ، رفتارهای ما نیز در آنها تاثیر می گذارد و اگر از ما بد قولی ببینند دیگر نمی توانند به ما اعتماد کنند. اما در برخی مواقع مبنای شناخت دیگران را رفتار آنها قرار نمی دهیم بلکه تنها به گفتارشان توجه می کنیم مثلا در بحث ازدواج دختر و پسر به عمل همدیگر دقت نمی کنند بلکه فقط به گفتار یکدیگر توجه دارند؛ در حالی که میان گفتار افراد و رفتارشان فاصله وجود دارد.کسانی که وعده های دروغین پیش از ازدواج می دهند، در زمره آدم های بدقول هستند.
شناختن افراد کار سختی است، زیرا همه افراد یک شخصیت بیرونی و یک شخصیت درونی دارند . شخصیت بیرونی آنها مانند مقدار تحصیلات ، نوع شغل و طرز لباس پوشیدن و... آنهاست که به راحتی می توان آن را شناخت اما شناخت شخصیت درونی که سیرت نام دارد به زمان احتیاج دارد.در ازدواج کمتر کسی به سیرت فرد مورد نظر توجه می کند، در حالی که موفق بودن یک ازدواج به سیرت نیک افراد بستگی دارد. برای شناخت افراد باید گفتار آنها را باید با رفتارشان تطبیق داد و بدانید که آنچه می گوید با رفتارش سنخیت دارد.
رابطه خوش قولی و همدلی
خوش قولی و همدلی رابطه نزدیکی با هم دارند. وقتی کسی می خواهد بدقول شود و به عهد خود وفا نکند نشاندهنده این است که همدلی در او وجود ندارد زیرا اگر حس همدلی در او وجود داشت به این فکر می کرد که بدقولی می تواند مشکلات زیادی برای کسی که به ما کمک کرده بوجود آورد. همدلی نیز از کانون خانواده شروع می شود و در محیط های دیگر مانند مدرسه و جامعه رشد پیدا می کند.
نفس ضعیف و بد قولی
افراد بدقول هرچند از نظر جسمی و فیزیکی می توانند قوی باشند اما از نظر عمل به قول ها و عهدهای خود می توانند خوب رفتار نکنند.بدقولی و خوش قولی ارتباطی به قوی یا ضعیف بودن جسم فرد ندارد اما به ضعیف بودن نفس ارتباط دارد.کسی که دارای نفس ضعیف باشد می تواند بدقولی کند اما خیلی از خوش قول ها می توانند افراد تنومند و قوی هم باشند.انسان هرچه خوش قول باشد از نظر مردم از جایگاه والایی برخوردار می شود اما افراد بدقول چنین خصوصیتی ندارند.
نحوه رفتار صحیح با فرد بدقول
اگرهمسرمان فرد بدقولی باشد فشار روانی زیادی متحمل ما می شود که ما می توانیم این مشکل را با صحبت کردن یا گرفتن مشاوره حل کنیم.
- بدانید که نمی توانید همسرتان را تغییر دهید:هنگام مواجهه با فرد بدقول نباید تلاش کنیم او را تغییر دهیم بلکه باید از تاثیر رفتار او براحساسات و زندگی خودمان با او صحبت کنیم و به انتقاد سازنده همان انتقادی که در آن شخصیت افراد تخریب نمی شود بلکه درباره رفتار نادرست آنها صحبت می شود، روی آوریم . مثلا بگوییم تو آدم خوبی هستی اما بعضی اوقات به قولت عمل نمی کنی .
- در روابط مان با او تجدید نظر کنیم:هنگام برخورد با فرد بد قول در صورت بد قولی چند بار به او تذکردهیم و از او انتقاد کنیم و اگر توجهی نکرد در روابط مان با او تجدید نظر کنیم. این مساله ممکن است موجب کدورت شود اما افراد را با پیامد رفتارشان روبه رو می کند.
- انتقادی سازنده:بعضی از افراد به جای این که از دوست خود به دلیل بد قولیش انتقاد کرده و او را آگاه کنند دائم خود خوری کرده و به روی او نمی آورند چه عذابی می کشند. اما اگر شما اصول انتقادی سازنده را بدانید به جای خود خوری هم دوست تان را به رفتار غلطش آگاه ساخته و هم به او در ترک آن کمک می کنید.انتقاد خود را با قاطعیت بیان کنید اما پرخاشگری نکنید.
- رفتار متقابل:شرایطی را که برای شما پیش آورده را برای خودش با بد قولی پیش بیاورید تا موقعیت شما را درک کرده تا کمی به خودش بیاید و متوجه اشتباهش بشود.
نحوه رفتار با افراد عصبانی
