تعویض روغن موتور یکی از فرآیندهای مرسوم در سرویس دوره‌ای خودرو است. خودروهای سواری معمولی به ازای هر پنج هزار کیلومتر کارکرد، به تعویض روغن موتور نیاز دارند و در این بین برخی از فیلترها نیز نیاز به تعویض پیدا می‌کنند.مراکز بسیاری در سراسر کشور وجود دارند که کار تعویض روغن و فیلترها را برای شما انجام می‌دهند. با این حال شما نیز می‌توانید این کار را در گاراژ شخصی خود انجام دهید و در هزینه‌های نگهداری خودرو صرفه جویی کنید.
نخست لازم است تا جک بالابر را زیر خودرو قرار دهید. نقاطی در دو طرف بدنه خودرو برای این کار تعبیه شده‌اند که با خم شدن می‌توانید آنها را ببینید. جک را زیر خودرو قرار دهید و ارتفاع خودرو را تا حدی افزایش دهید که بتوانید به قسمت زیر موتور دسترسی داشته باشید.
در مرحله بعد با استفاده از یک آچار بوکس یا آچار رینگی، پیچ کارتل را باز کنید و تشت یا سطلی را زیر آن قرار دهید تا روغن سوخته درون آن بریزد. بهتر است تا پس از باز کردن پیچ کارتل، گیج اندازه گیری روغن موتور را بیرون بکشید و درب مخزن روغن را نیز باز کنید تا روغن موتور سوخت با فشار بیشتری بیرون بیاید.
از آن‌جایی که روغن موتور در این حالت با فشار نیروی جاذبه بیرون می‌آید، بهتر است تا اجازه دهید تمامی روغن سوخته به آرامی از کارتل خارج شود. برای این کار عجله نکنید. توصیه میشود که بین 15 الی 20 دقیقه خودرو را به حال خودش رها کنید تا تمامی روغن سوخته درون سطل بریزد.
در صورتی که آچار مخصوص برای تعویض فیلتر روغن را خریداری کرده‌اید، می‌توانید فیلتر روغن را باز کنید. با استفاده از آچار مخصوص فیلتر روغن جدید را سرجایش ببندید. تعویض فیلتر روغن راهکار کم هزینه‌تری نسبت به تمیزکاری فیلتر روغن است، چرا که برای تمیز کاری فیلتر روغن به نفت یا حلال‌های صنعتی نیاز خواهید داشت. در صورت تمایل به استفاده از فیلتر روغن پیشین، بایستی این فیلتر به طور کامل شسته شود. فیلتر روغن جدید یا شسته شده قبل از بسته شدن بایستی با مقداری روغن موتور چرب شود.
در نهایت باید پیچ کارتل را سرجایش ببندید. قیف را درون درب روغن قرار دهید و روغن موتور جدید را درون آن بریزید. حجم روغن موتور مناسب هر خودرو در دفترچه آن ذکر شده است. برای مثال پیشرانه TU5 بدون تعویض فیلتر به 3.5 لیتر و با تعویض فیلتر به 3.8 لیتر روغن نیاز دارد. مقدار روغن مناسب هر پیشرانه را علاوه بر دفترچه راهنما، در منابع اینترنتی نیز می‌توانید مشاهده کنید.
پس از آن‌که حجم مناسبی از روغن را درون موتور ریختید، درب مخزن روغن را ببندید و گیج اندازه گیری را سرجایش قرار دهید. خودرو را با استفاده از جک پایین بیاورید و سرجایش قرار دهید. سپس پشت فرمان قرار بگیرید و خودرو را روشن کنید.
پس از تعویض روغن به دلیل آن‌که تمامی روغن سوخته از اجزای داخلی پیشرانه تخلیه شده است، سنسور روغن موتور پایین بودن سطح روغن را به کامپیوتر اعلام می‌کند و بنابراین چراغ هشدار روغن را روی مجموعه نشانگرها خواهید دید. پس از روشن کردن موتور خودرو، این چراغ برای لحظاتی روشن می‌ماند. لازم است تا پس هر بار تعویض روغن چه به صورت شخصی و چه در مراکز سرویس، خودرو را روشن کنید تا پمپ روغن (اویل پمپ) روغن موتور را درون پیشرانه به چرخش درآورد. در صورتی که روغن به خوبی درون پیشرانه بچرخد، چراغ روغن موتور خاموش میشود.
پیش از آن‌که روغن موتور جدید را درون پیشرانه بریزید، حجم آن را مد نظر داشته باشید. حجم روغن موتور در حالتی که فیلتر روغن را تعویض می‌کنید بیشتر است، چرا که بخش اندکی از آن درون فیلتر روغن می‌ریزد. برای مثال موتور پراید در حالت عادی به 3 لیتر روغن نیاز دارد اما اگر فیلتر روغن آن تعویض شود، این مقدار به 3.5 لیتر افزایش خواهد یافت.
