نیم عشر دولتی چیست و توسط چه کسی باید پرداخت شود؟

نیم عشر دولتی چیست؟

در دعاوی حقوقی مبلغی اضافه تر بر مبلغ محکوم بها (خواسته شما) است. توسط دادگاه ها بری اجرای حکم و صدور اجراییه گرفته می شود که در اصطلاح حقوقی به آن نیم عشر گویند و با هزینه دادرسی که ابتدا توسط دادگاه ها گرفته می شود فرق دارد زیرا هزینه دادرسی هزینه رسیدگی به پرونده است نه اجرای حکم.

انواع نیم عشر

نیم عشر به 2 دسته اجرایی و دولتی تقسیم می شود:

• نیم عشر اجرایی

در نیم عشر اجرایی محکوم علیه (کسی که محکوم میشود) باید نیم عشر یا هزینه حق الاجرا راپرداخت کند که البته در دوصورت از پرداخت نیم عشر معاف است.

1. تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجرایی بدهی خود یا مبلغ محکوم به را پرداخت کند.
2. با طرف دیگر دعوی ظرف ده روز توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند که دراین صورت از پرداخت نیم عشر معاف است و اگر تا قبل از ده روز بخشی از مبلغ محکوم به (مبلغ محکوم شده ) را پرداخت کند به همان میزان از حق الاجرا دریافت نخواهد شد و اگر بعد از ده روز با محکوم له توافق یا سازش کنند یا ترتیبی برای اجرای حکم قرار دهند نصف حق الاجرا یا نیم عشر را باید پرداخت کند با توجه به ماده 160 قانون اجرای احکام مدنی.

• نیم عشر دولتی

اما در نیم عشر دولتی که معمولا مربوط به مهریه است ابتدا زن باید یک بیستم مبلغ مهریه یا همان نیم عشر را برای اجرای حکم و صدور اجراییه به حساب دولت واریز کند البته این مبلغ درنهایت از اموال داماد برداشته خواهد شد و به زن پس داده خواهد شد ولی چون ممکن است تهیه این مبلغ مخصوصا درخصوص مهریههای سنگین همان ابتدای کار هم برای زن سخت باشد که دراین صورت می تواند دادخواست اعسار دهد. داماد هم تا ده روز بعد از صدور ابلاغ اجرایی مهلت دارد که مهریه را پرداخت کند یا شیوه ای برای تهیه مهریه به دادگاه نشان دهد یا با همسرش بین خودشان توافق یا سازش کنند که دراین صورت نصف نیم عشر را باید پرداخت کند درغیر این صورت کل مبلغ نیم عشر را باید پرداخت کند.

دادخواست اعسار نیم عشر

در این حال شما عدم توانایی مالی خود را در پرداخت نیم عشر دولتی به قاضی اجرای احکام مدنی می گویید و دو شاهد به آن واحد ارائه می کنید. یعنی شما درخواست حکم اعسار از پرداخت نیم عشر دولتی از مبلغ محکوم به را به دادگاه ارائه می کنید. شهود در نزد قاضی اجرای احکام مدنی با ارائه کارت ملی یا شناسنامه شهادت می دهند که دارایی فلان خانم حدود فلان مبلغ است و در باب معیشت خود از فلان منبع امرار معاش می کند و توانایی پرداخت مبلغ نیم عشر دولتی را ندارد. تشخیص اعسار با دادگاه است. قاعدتا قاضی اجرای احکام مدنی حکم اعسار شما از پرداخت مبلغ نیم عشر دولتی را صادر می کند. دادگاه این امکان را فراهم کرده تا زنان با معرفی ۲ شاهد به دادگاه ، این مبلغ را به حساب دولت واریز نکنند و پس از قطعی شدن حکم و دریافت مهریه از مرد، دادگاه خود این مبلغ را از مرد دریافت خواهد کرد و در آن مرحله، نیم عشر براساس قیمت روز سکه محاسبه می شود.

حکم اعسار

حکم اعسار شامل هر کسی است که بر هر دلیلی هزینه دادرسی یا طلبی شخصی یا هزینه اجرای حکمی بر گردن وی بوده اما با ارائه شهود به دادگاه ثابت کند این هزینه را ندارد و دادگاه حکم اعسار وی را صادر کرده باشد.

نیم عشر دولتی را چه کسی پرداخت می کند؟

در نیم عشر اجرایی کسی که محکوم می شود باید نیم عشر یا همان هزینه حق الاجرا را پرداخت نماید؛ اما در نیم عشر دولتی که در واقع مربوط به مهریه است در این نوع زن می بایست در وهله اول یک بیستم مبلغ مهریه و یا همان نیم عشر را برای اجرای حکم و صدور اجراییه به حساب دولت واریز کند.

درباره هزینه دادرسی و نحوه محاسبه آن بیشتر بدانید