درباره هزینه دادرسی و نحوه محاسبه آن بیشتر بدانید

هزینه های دادرسی

اعم است از هزینه هایی که در بدو امر و به جهت طرح دعوی در محاکم قضایی باید پرداخته شود و همچنین هزینه هایی که در مدت رسیدگی به دعوی ممکن است به وجود آید، مانند هزینه های دادرسی مربوط به پرداخت دستمزد کارشناس و مانند آن. طبق فصل اول از باب هشتم قانون آیین دادرسی مدنی هزینه های دادرسی به این ترتیب تعریف شده است:
ماده ۵۰۲: هزینه دادرسی عبارتست از: ۱- هزینه برگ هایی که به دادگاه تقدیم می شود. ۲ ـ هزینه قرارها و احکام دادگاه.
ماده ۵۰۳: هزینه دادخواست کتبی یا شفاهی اعم از دادخواست بدوی و اعتراض به حکم غیابی و متقابل و ورود و جلب ثالث و اعتراض شخص ثالث و دادخواست تجدید نظر و فرجام و اعاده دادرسی و هزینه وکالت نامه و برگ های اجرایی و غیره همان است که در ماده ۳ قانون وصول برخی از درآمدهای دولت و مصرف آن در موارد معین مصوب ۱۳۷۳و یا سایر قوانین تعیین شده است که به صورت الصاق و ابطال تمبر و یا واریز وجه به حساب خزانه پرداخت می گردد.

انواع دعاوی عبارت اند از:

• دعاوی حقوقی
• دعاوی کیفری

آشنایی با دعاوی حقوقی و کیفری جهت محاسبه هزینه دادرسی

دعواهای حقوقی

در این نوع دعاوی ردی از جرم و مجازات دیده نمی شود و به دادسرا مراجعه نمی شود، بلکه جهت حل مشکل می توان به شورای حل اختلاف یا دادگاه مراجعه کرد. چنین دعواهایی بیشتر نتیجه ناهماهنگی و خلل در روابط اجتماعی، خانوادگی و اقتصادی هستند. همچنین بهتر است بدانید که دعاوی حقوقی خود به دو نوع مالی و غیرمالی تقسیم بندی می شوند، به همین خاطر نیز نحوه محاسبه هزینه دادرسی نیز متفاوت خواهد بود.

دعواهای کیفری

مطرح سازی دعاوی کیفری در دادسراها صورت می گیرد و افراد باید به این مراجع مراجعه کنند. در چنین دعواهایی فرد مدعی می شود که مورد ظلم قرار گرفته و خسارت دیده است و از دادگاه تقاضای مجازات مجرم یا مجرمان را می کند. برای مثال فردی که اموالش به سرقت رفته است.

هزینه دادرسی شامل چه مواردی است؟

• بهای برگ دادخواست: مبلغ مقطوع ثابت ۲۰۰۰۰ ریال است که به صورت سالیانه مشخص می شود.
• هزینه دادخواست: برای هر دادخواستی صرف نظر از اینکه تعداد نسخه ها ( دادخواست ها باید به تعداد خواندگان بعلاوه یک باشند) و صفحات آن چقدر است و اینکه دعوایی که مطرح شده است مالی است یا غیرمالی و اینکه دعوا در چه مرحله ای از رسیدگی قرار دارد رقم ثابتی به عنوان هزینه دادخواست دریافت می شود که در قالب تمبر به آن الصاق می گردد.
• هزینه تطبیق اوراق و ضمائم با اصل آن ها ( برابر اصل بودن مدارک و مستندات دعوا و ملحقات مثل وکالت نامه و ..): برای هر برگی که تطبیق داده می شود ۳۰۰۰۰ ریال جداگانه تمبر الصاق و ابطال می گردد.
• هزینه دادرسی به مفهوم اخص: در هر دعوا با توجه به اینکه دعوا مالی است یا غیرمالی، مقطع و مرحله طرح دعوا و موضوع یا ماهیت دعوا هزینه دادرسی و شیوه محاسبه آن متفاوت است. برای تبیین دعوای مالی و غیرمالی لازم است بتوان هریک را به ساده ترین شیوه تعریف و تبیین کرد.

دعاوی غیرمالی از دو دسته دعوا تشکیل می شوند، دسته نخست دعاوی غیرمالی ذاتی هستند که اثر مستقیم طرح آن ها مسائل غیرمادی را شامل می شود مثل دعوای حضانت. دسته دوم دعاوی غیرمالی اعتباری هستند یعنی دعاوی که ذاتاً مالی بوده اند اما قانون گذار بنا به مصالحی آن ها را غیرمالی به شمار آورده است مثل دعوای موجر و مستأجر به شرط اینکه اجاره بها محل نزاع نباشد. ساده ترین تعریفی که می توان از دعوای مالی ارائه داد این است که اثبات ادعا در این دعاوی مستقیماً اثر مالی دارد. ممکن است تصور شود در برخی دعاوی غیرمالی مثل دعوای اثبات اصل نکاح، آثار مالی بسیار جدی ای قابل پیش بینی است مثل ایجاد رابطه توارث یا برقراری حق بر نفقه و … اما باید در نظر داشت که این آثار مالی فرع بر شکل گیری رابطه زوجیت است و زوجیت به عنوان اثر مستقیم و اصلی در چنین دعوایی شناخته می شود.

تعیین هزینه دادرسی چه خلاءهای قانونی دارد؟

مشکل اصلی تعیین هزینه دادرسی در دعاوی مالی به خصوص اموال غیرمنقول این است که در دعاوی غیرمنقول قیمت منطقه ای را در نظر می گیرند که این قیمت با قیمت واقعی به شدت در تعارض بوده و بسیار کمتر از قیمت واقعی است، مثلا قیمت ملک در قیطریه را 40 هزار تومان می گیرند در حالی که قیمت اصلی 4 میلیارد تومان است که این امر منطقی نیست، بنابراین این نواقص باید اصلاح شود و قیمت ها حقیقی شود. قانونگذار در دعاوی مالی بحث مالیات را درنظر می گیرد چیزی که در دعاوی کیفری وجود ندارد.

جبران هزینه دادرسی

نکته حائز اهمیت این است که خواهان در صورت پیروزی در دعوا می تواند هزینه هایی را که بابت دادرسی پرداخت کرده است از خوانده دریافت کند. اگر شما برنده دعوا باشید، قاضی در حکم خود خوانده را مکلف می کند که هزینه دادرسی را به شما بازگرداند. برای تسهیل در محاسبه هزینه های دادرسی خود می توانید به سایت خدمات الکترونیکی قضایی مراجعه کنید. در این سایت می توانید با تعیین نوع و دیگر مشخصات دعوای خود هزینه دادرسی خود را به طور دقیق محاسبه کنید.

آشنایی با حقوق مالی و انواع آن