کاردانو یک ارز دیجیتال با الگوریتم اجماع گواه اثبات سهام یا PoS (Proof Of Stake) است. در حقیقت الگوریتم اثبات سهام راهی است جهت حفظ امنیت شبکه های بلاک چین و جایگزینی است برای الگوریتم گواه اثبات کار (PoW) که باعث ایجاد قابلیت استخراج یک رمز ارز می شود. از طرفی الگوریتم به کاررفته در شبکه بلاک چین کاردانو Ouroboros است که برای کاربران این رمز ارز امکان ذخیره توکن کاردانو بر روی شبکه و همچنین اعتبار سنجی معاملات شبکه و دریافت سود به صورت روزانه را فراهم می سازد.
کوین ADA در شبکه کاردانو (Cardano) نگهداری می شود و نشان دهنده یک سپرده در این شبکه بوده و میزان سهام موجود در این سپرده نیز متناسب با میزان آدای هولد شده است. قابلیت نمایندگی دارایی و یا تعهد نسبت به یک استیک یا سپرده، به بنیان شیوه کارکرد کاردانو بستگی دارد.هولدر های این کوین از دو طریق می توانند پاداش دریافت کنند: با واگذار کردن سپرده خود به یک استخر استیکینگ که توسط شخص دیگری اداره می شود و یا با راه اندازی استخر استیک خود.
میزان سپرده واگذار شده به یک استخر، شیوه اصلی پروتکل اروبوروس (Ouroboros) برای انتخاب کسی است که باید بلاک بعدی را به بلاک چین اضافه کرده و در ازای انجام این کار پاداش دریافت کند. هر چقدر میزان بیشتری کوین ADA به استخر استیکینگ افزوده شود (تا میزان معین شده)، احتمال ساخت بلاک بعدی بیشتر خواهد بود و پاداش هایی که این بلاک دریافت می کند نیز بین تمامی کسانی که سپرده خود را در اختیار آن استخر قرار می دهند، تقسیم می شود.

استیک چیست؟
قبل از پرداختن به نکات انتخاب استخر استیک کاردانو در ابتدا باید با عبارت استیک و استیکینگ (Staking) آشنا شویم. به طور کلی عمل استیکینگ، فرآیندی است که فرد در ازای خرید و نگهداری از مقدار مشخصی از یک کوین خاص و عدم برداشت آن تا مدتی معین، پاداش از پیش تعیین شده ای را دریافت می کند.به طور کلی عمل استیکینگ شبیه به همان سپرده گذاری در بانک های دنیای واقعی است. لازم به ذکر است که دو نوع استیکینگ وجود دارد: غیر متمرکز و متمرکز.نوع غیر متمرکز به معنای قفل کردن دارایی ها به صورت مستقیم در یک بلاکچین است. این فرآیند برای یک کاربر عادی بسیار پیچیده است و کار با آن به دانش فنی زیادی پیرامون شبکه های بلاکچینی نیاز دارد.نوع متمرکز اما کاملاً ساده است و به معنای قرض دادن دارایی ها به یک پلتفرم است تا آن پلتفرم با دارایی شما کار کند و در ازای آن به شما پاداش داده شود.
مزایای Staking کاردانو
دو مزیت عمده استیک کردن کاردانو، کسب درآمد منفعلانه و غیرمتمرکزسازی شبکه است. استیکینگ ADA راهی برای دریافت سود در قبال نگهداری از رمزارز هایتان است. در هنگام استیک کردن کاردانو باید آدرس کیف پولی که برای استیکینگ در نظر دارید را مشخص کنید، اما آداهای شما آزادانه قابل استفاده است و قفل نمی شود.
امکان راه اندازی استخر سپرده گذاری خصوصی
هولدرهای ADA می توانند از طریق واگذار کردن کوین های خود به یک استخر استیک و یا از طریق راه اندازی استخر سپرده گذاری شخصی، درآمد انفعالی کسب کنند. اگر تعداد کاردانوهای زیادی را هولد کرده اید و توانایی راه اندازی یک استخر را دارید، حتما این کار را انجام دهید. این به نظر منطقی است که استخر استیک خصوصی خود را راه بیاندازید و پاداش ها را با سایرین تقسیم نکنید.هولدرهایی که مقادیر کمتری ADA دارند، می توانند با استیک کردن منابع مالی خود در یک استخر استیک عمومی در شبکه Cardano کسب درآمد کنند. این استخر ها معمولا هزینه کمی را به عنوان فی پاداش دریافتی از شما می گیرند.
حفظ غیرمتمرکز بودن شبکه کاردانو
با فرض بر اینکه شما به توسعه این شبکه علاقه مند هستید، استیک کردن کاردانو به حفظ غیرمتمرکز بودن و غیرقابل نفوذ بودن شبکه در برابر حملات کمک می کند.این امر دلیل اصلی کوچک بودن استخر های استیکینگ کاردانو است، تا هیچ استخری بیش از اندازه بزرگ نشود و کنترل بلاک چین را به دست نگیرد.
معایب استیکینگ ADA
برخلاف سایر بلاک چین های مبتنی بر گواه اثبات سهام ، کاردانو هیچ نقطه ضعفی در زمینه استیکینگ ADA ندارد؛ اما باید در مورد شیوه و محل استیک کردن کاردانو اطلاع داشته باشید.استیکینگ کوین کاردانو به معنای سپرده گذاری منابع مالی از یک کیف پول مشخص این شبکه است. تنها خطر احتمالی قطع دسترسی شما به این کیف پول، از دست رفتن عبارت بازیابی شما است.اگر از کیف پول های ددالوس (Daedalus) و یا یورویی ( Yoroi) برای استیک کردن کاردانو استفاده می کنید، منابع مالی شما در کیف پولتان باقی می مانند؛ زیرا تنها قدرت بهره برداری از دارایی درون کیف پول خود را در اختیار استخر استیکینگ قرار می دهید.
فاکتور های انتخاب استخر استیک کاردانو
برای رسیدن به بهترین نتیجه و پیشگیری از افتادن در دام شیادان، باید به نکات مختلفی توجه کنید. اولین نکته این است که استخرهای استیک، درست مثل استخرهای ماینینگ محلی برای جمع آوری دارایی ها برای استیک در شبکه و تقسیم سود به دست آمده بین مشارکت کنندگان است.این نکات انتخاب استخر استیک کاردانو، به توصیه متخصصان و فعالان باتجربه استیکینگ در شبکه کاردانو به دست آمده است و قبل از شروع فرآیند استیک دارایی ها باید به آنها توجه کرد.
امکان کنترل دارایی خودتان
در بین فعالان حوزه کریپتو ضرب المثل معروفی وجود دارد: «کلید نداری، کوین هم نداری». با توجه به این جمله، هیچ گاه نباید دارایی های دیجیتال خود را برای بلندمدت در یک صرافی متمرکز قرار دهید. برای آگاهی از پیامدهای این کار، فقط کافی است به حملات هکری که در سال های اخیر برای صرافی های مختلف روی داد، نگاهی بیندازید.
این نکته برای استیک کردن دارایی ها، اهمیت بسیار بیشتری دارد. وقتی به یک صرافی اجازه می دهید که به جای شما عمل استیکینگ را انجام دهد، در واقع کنترل دارایی و کلید دسترسی به آن را در اختیار صرافی قرار داده اید. این در حالی است که با استفاده از کیف پول کاردانو مثل Daedalus ،Yoroi یا AdaLite، کنترل کامل روی توکن های ADA خود را در حین استیکینگ در شبکه کاردانو حفظ می کنید.
عملکرد استخر
این مهم ترین عاملی است که باید به آن توجه کنید. اگر استخری که انتخاب کرده اید نتواند به میزان کافی بلاک تولید کند، سود حاصل شده شما نیز ضربه بزرگی خواهد خورد. استخرها فقط برای بلاک هایی که در بلاکچین ایجاد می کنند، پاداش می گیرند. استخرهایی که به طور صحیحی اداره نمی شوند، ممکن است فرصت های ایجاد بلاک را از دست بدهند و این باعث کاهش پرداخت پاداش های حاصل شده به مشارکت کنندگان خواهد شد.
یکی از نکات جزئی که باید به آن توجه شود، سخت افزاری است که استخر در آن اجرا می شود. اگر سرور منابع کافی نداشته باشد، ممکن است در لحظه آخر ایجاد یک بلاک دچار مشکل شود و فرصت یافتن یک بلاک را از دست بدهد. علاوه بر آن، اگر استخر در یک سرور اختصاصی در خانه اپراتور اجرا شود، ممکن است با قطعی برق دچار مشکل شود. حتی اگر سرور از یک منبع تغذیه بدون قطعی (UPS) استفاده کند، ممکن است ارائه دهنده اینترنت محلی آنها از کار بیفتد و باعث قطعی موقتی استخر گردد. شرکت های ارائه دهنده پردازش ابری مثل AWS و DigitalOcean، سرورها را در چند ناحیه مختلف ارائه می کنند تا در صورت قطعی برق یک سرور، استخر از کار نیفتد و با داشتن یک سرور پشتیبان در ناحیه دیگر به کار خود ادامه دهد.
به طور کلی ارزیابی عملکرد یک استخر می تواند کار سختی باشد. همان طور که در بخش قبلی توضیح دادیم، یک استخر کوچک می تواند نوسانات شدیدی در تعداد بلاک های تولیدی داشته باشد. بنابراین اگر یک استخر در یک دوره زمانی سود کمی داشت، لزوماً به معنای عملکرد ضعیف آن نیست. برای درک صحیح عملکرد یک استخر، باید مقدار سود و عملکرد آن استخر را در دوره های مختلفی ارزیابی کنید. این باعث می شود که شفافیت اطلاعات یک استخر خیلی مهم باشد که در ادامه به آن خواهیم پرداخت.
غیرمتمرکز بودن
غیرمتمرکز بودن برای موفقیت بلندمدت در استیکینگ در شبکه کاردانو بسیار حیاتی است. به جهت مطمئن شدن از اینکه بلاکچین عملکردی قابل اعتماد دارد و به درستی کار می کند، استیک ها باید به شکل درستی در اپراتورهای استخر استیک مختلف توزیع شوند. شما هم با انتخاب نکردن گروه هایی مثل بایننس که استخرهای زیادی را کنترل می کنند، به این عدم تمرکز کمک کنید.
ارتباط و شفافیت اطلاعات
از آنجایی که ارزیابی عملکرد یک استخر فقط بر اساس سود ارائه شده آن، کار بسیار دشواری است، استخر هایی که به صورت شفاف داده های عملکرد خود را منتشر می کنند باید بیشتر مورد توجه شما قرار بگیرند. به عنوان مثال، PoolTool به استخرهای استیک، قابلیتی می دهد که در ابتدای هر دوره زمانی، گزارشی از اسلات هایی که به خاطر آنها انتخاب شده اند را منتشر کنند. سپس این گزارشات با بلاک هایی که آن استخر تولید کرده مقایسه می شوند و PoolTool هم این مقادیر را در صفحه استخر منتشر می کند. این باعث می شود که به مرور زمان بتوان به طور واقعی عملکرد یک استخر را مورد بررسی قرار داد.به عنوان مثال، یک استخر به طور دائم اخبار و گزارشات مربوط به عملکرد خود را در کانال تلگرامی خود منتشر می کند تا کاربران بتوانند مرتب عملکرد استخر را زیر نظر بگیرند.
کارمزد استخر
برای به حداکثر رساندن پاداش های دریافتی، باید استخری را انتخاب کنید که کمترین کارمزد را دریافت می کند. دو نوع کارمزد وجود دارد که یک استخر می تواند از کاربر دریافت کند: کارمزد ثابت و مارجین. کارمزد ثابت، مقداری توکن ADA از کل پاداش ها است که یک استخر در انتهای هر دوره (هر دوره 5 روز است)، از پاداش کسر می کند. لازم به ذکر است که این مقدار با کارمزدی که استخر از هر کاربر دریافت می کند، متفاوت است.مارجین درصد کارمزدی است که استخر از کل پاداش هایی که در هر دوره دریافت شده، بعد از کسر کارمزد ثابت، دریافت می کند. این کارمزدها به اپراتور استخر تعلق می گیرد تا آن را صرف هزینه های جاری استخر کنند. (در ادامه به آن خواهیم پرداخت).
به عنوان مقایسه، بیاید پرداخت پاداش های دو استخر با مقدار استیک یکسان برای یک دوره فرضی را بررسی کنیم:
- استخر A کارمزد ثابت 1,000 ADA و کارمزد مارجین 2% دارد.
- استخر B کارمزد ثابت 360 ADA و کارمزد مارجین 4% دارد.
اگر هر یک از این دو استخر در طول یک دوره، 20,000 کاردانو به دست آورده باشد، پاداشی که بین مشارکت کنندگان استخر توزیع می شود به قرار زیر است:
- استخر A به مقدار ثابت 1,000 واحد ADA دریافت می کند و به جز آن 380 ADA دیگر نیز با کارمزد مارجین دریافت می کند (2% × 19,000) که به طور کلی 1380 واحد ADA می شود. در نتیجه 18,620 کاردانو دیگر بر اساس مقدار ADA استیک شده در شبکه، بین مشارکت کنندگان توزیع می شود.
- استخر B به مقدار 360 واحد ADA به عنوان کارمزد ثابت و 786 واحد دیگر به عنوان کارمزد مارجین دریافت می کند که به طور کلی 1,146 واحد ADA می شود. مشارکت کنندگان این استخر می توانند 18,854 واحد دیگر را بین خودشان تقسیم کنند.
در طول این دوره، استخر A کارمزد واقعی 6.9 درصدی داشته است ( 20000 / 1380) در حالی که استخر B کارمزد واقعی 5.7 درصدی داشته است. هر چه اندازه یک استخر بزرگ تر باشد، میزان کارمزد ثابت نیز کمتر می شود؛ زیرا این مقدار بین همه مشارکت کنندگان استخر تقسیم می شود. اگر در مثال بالا، استخر بزرگ تر بود و در هر دوره می توانست 100,000 واحد ADA به دست آورد، کارمزد واقعی استخر A به 3% و استخر B به 4.4% می رسید.
اندازه استخر
مورد بعدی در فاکتور های انتخاب استخر استیک کاردانو، اندازه استخر است. این نکته حائز اهمیت است که استخری را انتخاب کنید که بیش از حد بزرگ نباشد. افزونه Ouroboros کنونی با محدود کردن پاداش به حدی خاص، باعث افزایش غیرمتمرکز بودن و جلوگیری از بیش از حد بزرگ شدن استخر می شود. در نسخه کنونی شبکه، این مقدار 0.66% از کل ADA استیک شده، تعیین شده است. بنابراین اگر یک استخر 6.6% از کل تعداد ADA استیک شده را در خود داشته باشد، فقط به اندازه ای پاداش دریافت می کند که گویی فقط 0.66% از تعداد کل ADA را استیک کرده است. از این رو پاداش دریافتی استیک کننده ها در این استخر، یک دهم از مقداری که می توانستند در یک استخر کوچک تر دریافت کنند، خواهد شد. استخرهای کوچک تر ریسک کاهش پاداش را نخواهند داشت ولی بلاک های دریافتی آنها نیز کمتر خواهد بود.
پاداش استخر باید در طول یک دوره زمانی، به صورت میانگین محاسبه شود. یک استخر کوچک تر مقدار سهم بزرگ تری را به استیک کننده های خود می دهد (زیرا تعداد آنها کمتر است)، ولی از لحاظ آماری هم بلاک کمتری را تولید خواهد کرد. از طرفی یک استخر بزرگ تر، بلاک های بیشتری خواهد ساخت ولی پاداش پرداختی آن نیز کوچک تر خواهد بود. تا زمانی که استخر بزرگ تر از حد معین شده بزرگ تر نشود، پاداش ارائه شده آن در طول زمان تقریباً یکسان خواهد ماند.
همچنین از آنجایی که انتخاب به صورت تصادفی است، ممکن است برخی از استخرها در تولید بلاک خوش شانسی یا بدشانسی بیاورند. به عنوان مثال، شبکه کاردانو حدود 4.6% پاداش ارائه می دهد (سود استیک یا ROS). استخرهای بزرگ پاداش ها را به صورت مداوم تری پرداخت می کنند؛ زیرا وقفه تولید هر بلاک در آنها کمتر است. استخرهای کوچک در بلاک هایی که در هر دوره تولید می کنند، وقفه بیشتری دارند؛ از این رو پاداش ارائه شده به طرز قابل توجهی متغیر خواهد بود. ممکن است در طول 3 دوره، پاداش پرداختی به شرکت کنندگان 1، 9 و 4 درصد باشد، ولی در طول زمان ROS میانگین آن 4.6% خواهد بود.
این نکته در هنگام بررسی عملکرد یک استخر در یک دوره زمانی کوتاه، بسیار مهم است. ممکن است یک استخر کوچک در چند دوره اول «خوش شانس» باشد و بتواند بلاک های بیشتری تولید کند؛ از این رو پاداش پرداختی آن بسیار بیشتر از سایر استخرها شود. با این حال، بعد از گذشت چند دوره، این میزان به حد میانگین تعیین شده نزدیک خواهد شد.
وثیقه استخر
آخرین مورد از سری نکات انتخاب استخر استیک کاردانو، میزان وثیقه استخر است. وثیقه در واقع مقدار ADA استیک شده توسط خود استخر است. این به طرز قابل توجهی به مشارکت کنندگان نشان می دهد که اپراتورها تا چه حدی نسبت به موفقیت آن استخر امیدوارند. ADA وثیقه گذاشته شده درست همانند توکن های استیک شده پاداش دریافت می کند. بنابراین اگر یک استخر از کار بیفتد، اپراتور نه تنها از جمع آوری کارمزدها بازمی ماند، بلکه نمی تواند پاداش توکن های وثیقه خود را نیز دریافت کند.وثیقه همچنین تأثیر کوچکی روی میزان پاداش ارائه شده به مشارکت کنندگان هم می گذارد. به این اتفاق «عامل تأثیر وثیقه» گفته می شود که در حال حاضر 0.3 تعیین شده است. تأثیر کلی وثیقه در میزان ROS دریافتی توسط مشارکت کنندگان بسیار اندک است. در این جدول میزان عامل تأثیر وثیقه را مشاهده خواهید کرد.
| افزایش سود استیک در مقایسه با استخری بدون وثیقه | میزان ADA وثیقه |
|---|---|
| 0.02% | 250 هزار ADA |
| 0.09% | 1 میلیون ADA |
| 0.42% | 5 میلیون ADA |
| 1.0% | 12 میلیون ADA |
بر اساس داده های بالا، می توان دید که استیک دارایی ها در یک استخر بدون وثیقه با کارمزد 2%، از استخری با 12 میلیون ADA وثیقه ولی با کارمزد 3.5 درصد، بهتر است. همان طور که اشاره کردیم، در واقع کارمزد و میزان عملکرد یک استخر از میزان وثیقه یک استخر اهمیت بسیار بیشتری دارد.
سخن پایانی
فرآیند استیکینگ در شبکه کاردانو می تواند برای یک کاربر مبتدی پیچیده و گیج کننده باشد، ولی با انجام این کار می توانید در عین حفظ امنیت و محافظت کامل از دارایی خود، به سود مستمر سالانه نسبتاً خوبی هم دست یابید. میزان سود استیک به همراه افزایش قیمت ADA می تواند سرمایه گذاری و استیک توکن کاردانو را به یک تصمیم عالی تبدیل کند.در این مقاله سعی کردیم فاکتور های انتخاب استخر استیک کاردانو را به ترتیب اهمیت بیان کنیم. از این رو می توان گفت که میزان عملکرد استخر، پشتیبانی از اصل غیرمتمرکز بودن و همچنین میزان کارمزد دریافتی به صورت ثابت یا مارجین، از عاملی مثل میزان وثیقه اپراتور در استخر بسیار مهم تر است.
نکاتی برای استخراج رمز ارز کاردانو










































