نکاتی درباره بهنجاری جنسی و سنجش آن

عملکرد جنسی جنبه ضروری وجود انسان است که می تواند جزء بسیار رضایت بخش و یا بسیار ناراحت کننده زندگی یک فرد را تشکیل دهد. میل جنسی آن چنان نیرویی پرتوان در ماهیت انسان است و به قدری بار هیجانی دارد که نباید تعجب کنیم در رابطه با این جنبه از رفتار انسان مشکلاتی وجود داشته باشد.در واقع تمایلات جنسی همواره کانون کنجکاوی، علاقه و تحلیل بشر بوده است. ترسیم رفتارهای جنسی از دوران نقاشی های غارنشینان ماقبل تاریخ گرفته تا تصاویر و نقاشی های تشریحی داوینچی و سایت های هرزه نگاری پر بازدید موجود در زمان حال همواره وجود داشته است

بهنجاری جنسی چیست و چگونه می توان آن را سنجید؟

آدمی دارای کشش ها و نیازهای متعدد و متفاوتی است که در طول تاریخ بشر، با توجه به شرایط زیستی، روانی و اجتماعی در هر برهه زمانی متغیر بوده است.اما برخی نیازها که با عنوان سائق از آنها یاد می شود، همواره از جمله نیازهای اصلی و درونی وی بوده و ارضاء آنها و نیز چگونگی ارضاء آنها تأثیری عمیق بر شکل گیری شخصیت و کنش های فردی و اجتماعی افراد داشته است.از جمله این نیازها که در تمامی برهه‏ های زمانی همواره محل بحث و توجه (و یا کتمان) بوده است، نیازها و رفتارهای جنسی است.اما نوع نگاهی که به این ویژگی زیستی انسان شده نیز دارای دامنه وسیعی است.به طوری که برخی مکاتب و نظریه ها آن را امری پلید و نا به جا و سرکوب آن را لازمه زندگی ایده آل و اخلاقی دانسته اند.

از طرفی برخی نیز، توجه و شناخت آن را توصیه کرده و با در نظر گرفتن نقش پررنگ آن در شکل گیری سبک زندگی فردی و اجتماعی، ارضاء بهینه آن را در چارچوب های مقتضی، طبیعی دانسته اند.با نگاهی حتی گذرا به پژوهش های علمی انجام گرفته، تاثیرات مثبت و متقابل سلامت زیستی، روانی و اجتماعی را با شناخت و آموزش هرچه بیشتر در حوزه سلامت جنسی خواهیم یافت.از طرفی سرکوب و انکار این نیاز قدرتمند که در بسیاری جوامع و فرهنگ ها به عنوان نیازی صرفاً حیوانی در نظر گرفته می شود، هیچ حاصلی به جز آسیب های متعدد و مختلف روانی و اجتماعی در ابعاد گسترده نداشته است.از این رو با دست مایه قرار دادن نتایج به دست آمده از این قبیل پژوهش ها و اهمیت ذکر شده از حیطه علمی مرتبط با موضوعات جنسی در سلامت فرد و جامعه، در ادامه به بحث و بررسی در این زمینه پرداخته خواهد شد.

انواع تمایلات انسان

انکار و سرکوب نیاز جنسی که در بسیاری از جوامع شاهد آن هستیم به این دلیل است که از این نیاز به عنوان نیازی حیوانی و پلید یاد می کنند و سرکوب آن، حاصلی بجز آسیب های جدی روحی و روانی نخواهد داشت در این شرایط افراد در بزرگسالی رفتارهای جنسی نامطلوبی از خود نشان می دهند که به دلیل انکارهای مکرر و نادرست در زمان کودکی بوده است.در ادامه به نتایج تحقیقات و پژوهش های علمی در این باره بیش تر خواهیم پرداخت. معمولا رفتارهای سالم جنسی، از چهار بعد تحت بررسی قرار می گیرند. در واقع سنجش غریزه طبیعی فرد چهار معیار در بر دارد

• جنسیت زیستی
• هویت جنسی
• گرایش جنسی
• رفتار جنسی

در ادامه به تعریف این معیارها پرداخته شده و سپس طیف نرمال و نیز اختلالات مربوط به هر کدام توضیح داده خواهد شد.جنسیت زیستی شامل صفات ژنتیکی و ثانویه آن است. هر سلول جنین انسان حاوی 44 کروموزوم غیر جنسی، و 2 کروموزوم جنسی است. اگر یک کروموزومX و کروموزوم دیگرY باشد(XY) و جنین پسر خواهیم داشت و اگر هر دو کروموزوم Xباشند (XX)جنسیت دختر خواهد بود.

آناتومی طبیعی دستگاه تناسلی

نوزاد تازه متولد شده دستگاه تناسلی همخوان با خزانه ژنتیکی خواهد داشت و در ادامه مسیر رشد صفات ثانویه جنسی نیز، همخوانی بین آنها ثابت خواهد ماند. در شرایط طبیعی نوزاد دختر و پسر اندام تناسلی به ترتیب زنانه و مردانه خواهند داشت که از نظر آناتومی مربوطه، طبیعی خواهد بود. متاسفانه به بیماری های مادرزادی متعددی وجود دارد که ممکن است بر عملکرد و ساختار دستگاه جنسی نوزاد تاثیر گذار باشد و جنسیت مربوطه را دچار ابهام کند. به طور مثال در سندرم آدرنوژیتال یعنی بروز ویژگی های مردانه در زنان که ثانویه به بیماری غده فوق کلیه است اندازه طول کلیتوریس نوزاد بیش از اندازه نرمال یعنی 5 میلی متر است که طی آن لب ها به هم می چسبند و می تواند به افزایش ترشح هورمون های مردانه در دختران نیز منجر شود.

نکات مربوط به هویت جنسی

در سندرم ترند یعنی( عدم وجود کروموزوم جنسی Xدوم در زن) سندرم کلاین فلتر (کروموزوم Xبیشتر در مرد) سندرم عدم حساسیت آندروژنی (وجود دستگاه تناسلی خارجی زنانه و بیضه های مخفی در آن بصورت همزمان) و هرمافرودیت یا اختلال دوجنسیتی (وجود توامان بیضه و تخمدان در فرد) از زمره بیماری هایی هستند که فرد را از دسته بندی طبیعی و نرمال خارج می کنند. همچنین این افراد به توجه ویژه جسمی و روانی نیازمندند.

در ایام قدیم، هویت جنسی چنین نوزادانی که با ویژگی های فوق به دنیا می آمدند در هنگام تولد مشخص می شد تا والدین برای دانستن جنسیت نوزاد خود، بلاتکلیف نمانند. این روش گاها اثرات مثبتی هم داشت اما با گذشت زمان و پیگیری های فراوان این افراد، شواهدی مبنی بر عدم تطابق جنسیت تعیین شده و هویت جنسی خود فرد دیده می شد که عواقب بسیار ناگواری مانند خودکشی و آسیب رساندن به خود اتفاق می افتاد.با گذشت زمان و پیشرفت علوم، متخصصان بر این است که به کودک و والدینش اجازه دهیم که همراه با ابهام جنسیتی در کنار تیم درمانی و حمایت گر بزرگ شده و با گذشت زمان، گرایش هویتی او از نظر جنسی و جسمی تعیین کننده وی باشد تا کمی از آسیب روحی او کم شود.

اصطلاح نابهنجاری جنسی (Paraphilia)

به معنای انحرافی است که موضوع جاذبه جنسی فرد را در بر می گیرد. نابهنجاری های جنسی اختلال هایی هستند که به موجب آن ها فرد خیال پردازی ها، تمایلات جنسی یا رفتارهایی دارد که مکرر و از لحاظ جنسی برانگیزاننده اند و شامل این موارد می شوند:

1. موضوعات غیر انسانی
2. کودکان یا سایر افراد ناراضی
3. رنج کشیدن یا تحقیر شدن خود یا شریک جنسی.

باید در نظر بگیریم که نابهنجاری های جنسی هوس های زودگذر یا خیال پردازی درباره فعالیت های جنسی غیر عادی نیستند بلکه اختلال هایی هستند که حداقل شش ماه دوام دارند.
نابهنجاری جنسی میتواند ناراحتی شخصی شدیدی ایجاد کند و عملکرد اجتماعی، شغلی و زمینه های دیگر زندگی را به شدت مختل سازد.اطلاعات درباره میزان بروز نابهنجاریهای جنسی محدود است. به این علت که افراد مبتلا به این اختلال ها به قدری شرمنده و خجالت زده هستند که به ندرت در صدد کمک روانشناختی بر می آیند .

انحرافات جنسی

کارکرد عمده رفتار جنسی در انسان کمک به برقراری پیوند به منظور ایجاد لذت متقابل از طریق همکاری با شریک جنسی، ابراز و تقویت عشق بین دونفر و تولید مثل است. انحرافات جنسی رفتارهای انحرافی هستند که اعمال آنها شامل پرخاشگری، آزار و تعدی و یکسو نگری افراطی است. ممکن است اعمال آنها به دیگران آسیب برساند و بالاخره احتمال برقراری پیوند بین دو انسان را از بین ببرد . گذشته از این رفتارهای انحرافی جنسی اغلب در خدمت سایر کارکردهای روانی حیات قرار دارند مثلاً این رفتارها ممکن است سبب کاهش اضطراب و تثبیت هویت جنسی فرد شوند و یا با اعمال قدرت و پرخاشگری در ارتباط باشند.

نشانه های اختلال هویت جنسیتی در افراد