فنچ یا سهره (Finch) پرنده ای بسیار زیبا و پر جنب و جوش می باشد و از این رو مورد توجه بسیاری از علاقه مندان به پرورش فنچ و دوست داران آن می باشد. این پرنده دارای گونه های زیادی در سراسر جهان هستند و هر کدام نیز دارای ویژگی های ظاهری خاص خود هستند، زیستگاه اصلی فنچ ها جنگل ها و مناطق کوهستانی کشور های استرالیایی و اروپایی می باشد، ولی امروزه در همه جای دنیا شاهد پرورش و نگهداری این پرنده زینتی هستیم. در نظر داشته باشید فنچ ها در چند گونه نژاد های مختلف وجود دارد و هر نژادی به دلایلی طرفداران زیادی دارد.
فنچ راه راه با نام علمی poephila یکی از پرندگان کوچک با طول متوسط 9 سانتیمتر بومی چمنزارهای استرالیا می باشد. با توجه به اینکه کشور استرالیا دارای سیاست درهای بسته برای صدور حیوانات به خارج می باشد، اغلب فنچهایی که در خارج از این کشور دیده می شوند در استرالیا متولد نشده اند.فنچهای راه راه دارای تنوع رنگ بسیاری می باشند و در زمره معروفترین پرندگانی که در قفس نگهداری می شوند، بشمار می آیند. فنچهای راه راه حیوانات دلپذیری برای نگهداری در منزل، محل کار و کلاس درس محسوب می شوند. یک فنچ نر بالغ رنگینتر و معمولاً براحتی از فنچ ماده قابل تشخیص جنسیت است. یک فنچ نر بطور معمول دارای نوک و گونه های نارنجی روشن، هاشورهای سیاه و سفید در سرتاسر گلو و سینه و خالهای قهوه ای در دو طرف بدن می باشد.محبوبیت شدید فنچ های راه راه به دو خصوصیا رنگین بودن و قابلیت زاد و ولد آسان آنها نسبت داده می شود. معمولاً دارندگان فنچها فرصتهای مکرری برای دیدن رفتارهای جنسی، جفت گیری و تولد جوجه های فنچها خواهند داشت.
نکاتی درباره جفت گیری فنچ ها
این مقاله در رابطه با نشانه های آمادگی و معیارهای جفت گیری فنچ نر و ماده است. پس شما را به خواندن این مقاله دعوت می کنیم. فنچ ها به راحتی تولید مثل و زاد و ولد می کنند. زمانی که یک جفت فنچ می خواهند جفت گیری کنند رفتارهایی را از خود نشان می دهند. کافی است مقداری نخ مخصوص چال را کنار قفس بگذارید. فنچ های آماده به سوی نخ ها می روند. شروع به جمع کردن نخ و الیاف برای ساختن لانه خود می شوند.تجربه بعضی از پرورش دهنگان نشان داده هرگز از نخ های پهن و قطر دار برای لانه سازی استفاده نکنید . استفاده از نخ های نازک برای لانه نتیجه مطلوبی را خواهید گرفت. بعد از قرار دادن لانه، میله نشیمن گاه و ظرف غذا روبرو لانه قرار دهید. هرگز به تخم های فنچ ها دست نزنید زیرا فنچ ماده ممکن قهر کند و دیگر روی تخم نخوابد.
برای اینکه شما پرورش دهنده عزیز در امر پرورش، نگهداری و جفت گیری فنچ ها موفق باشید به نکات زیر توجه فرمائید.
- رسیدن فنچ به سن بلوغ:فنچ ها زمانی که به سن دو ماهگی می رسند به مرحله تولید مثل نزدیک می شوند. فنچ ها باید برای جفت گیری سالم و سرحال باشند.
- تشخیص صحیح فنچ نر زبرا و ماده ی سفید برای جفت گیری:فنچ نر دارای نوک قرمز پررنگ می باشد. در دو طرف گونه های نر دو لکه ی نارنجی قابل مشاهده است. بدن فنچ نر دارای خال های ریز ریز می باشد. فنچ ماده دارای نوک نارنجی و دارای نقش و نگاری کمتری نسبت به نر است. در ماده ی سفید اصلا نقش و نگاری وجود ندارد. از بعضی دوستان شنیده ام که یک جفت فنچ به مدت چند ماه جفت بوده اند اما نه خبری از جفت گیری و تخمی شد. تا اینکه بعد از چند ماه متوجه شده هر دو نر بوده اند.
- روش جفت گیری فنچ به شیوه ی آویاری یا جفتی:پرورش فنچ برای جفت گیری می تواند به صورت آویاری و جفتی انتخاب شود. فنچ ها را می توان به صورت جفت جفت مثلا دو یا سه جفت را با هم در یک قفس برای جفت گیری همزمان با هم قرار داد. در روش آویاری یا گله ای می توانید فنچ ها را به تعداد بیشتر در یک سالن پرورش با توجه به مساحت سالن پرورشی برای جفت گیری آماده کنید.
- قفس مناسب و سالن پرورش برای جفت گیری فنچ:در هنگام آماده کردن قفس برای جفت زدن فنچ ها، بزرگ ترین قفس را در نظر بگیرید. به صورتی که پرواز کافی برای فنچ ها امکان پذیر باشد. سالن پرورشی که برای جفت گیری فنچ ها با تعداد زیاد در نظر دارید باید از توری ای استفاده کنید که فنچ ها نتوانند از سوراخ های آن گذر کنند. اگر قصد پرورش به صوت آویاری یا گله ای فنچ ها را دارید، در سالن به اندازه ی هشت متر مربع، هشتاد فنچ را می توانید برای جفت گیری پرورش دهید. بوهای تند و مضر برای فنچ مضر است و منجر به تلف این پرنده کوچک می شوید. قفس و سالن مورد نظر فنچ ها از آشپزخانه و افراد سیگاری و دود دور کنید. محیط پرورش وجفت گیری باید محیط آرام و دور از سر و صدا باشد. در اثر سر و صدا فنچ ماده می ترسد از روی تخم بلند خواهد شد و جوجه فنچ درون تخم تلف خواهد شد.
- نور و رطوبت و دما:در زمان پرورش و جفت گیری فنچ ها به نور محیط و رطوبت و دما توجه فرمایید. نور بهتر است طبیعی باشد و اگر نور طبیعی وجود نداشت از نورهای مصنوعی استفاده کنید. رطوبت هوا بین چهل تا شصت درصد. بالا رفتن رطوبت سبب می شود جنین در داخل تخم در اثر رطوبت زیاد تلف شود. کمتر بودن رطوبت از چهل درصد سبب می شود جنین داخل تخم در اثر پوسته سخت نتواند از تخم بیرون بیاید و منجر به مرگ جوجه فنچ شود. دما نوزده تا بیست و یک درجه سانتی گراد که با گذاشتن دما سنج در محیط می توانید روزانه دما را چک کنید. با بالا رفتن دما بیشتر از این تخم ها رسوب خواهند کرد و سبب فاسد شدن تخم فنچ ها می شود.
- تور سیمی بدون رنگ:در سالن پرورش فنچ به صورت آویاری از تورهای سیمی و پلاستیکی ای استفاده کنید که با رنگ شیمیایی رنگ آمیزی نشده باشد. زیرا فنچ ها پرندگانی بازیگوش هستند که با نوک زدن به سیم و خوردن رنگ باعث مسمومیت فنچ ها خواهد شد.
- میله های نشیمن:از هر چوب درختی به عنوان میله نشیمنگاه فنچ ها استفاده نکنید زیرا بسیاری از این چوب ها برای فنچ ها سمی هستند.
- تغذیه مناسب و آب تازه:فنچ ها پرندگانی دانه خوار هستند. ارزن ریز غذای اصلی فنچ ها را تشکیل می دهد. شما می توانید در کنار دانه ی ارزن از میوه جات و سبزی جات برای سلامتی زاد و ولد فنچ ها بهره ببرید. میوه ها شامل سیب، هندوانه، پرتقال، انگور، گلابی، خیار را می توان به فنچ ها دو بار در هفته داد. سبزیجاتی مثل کاهو، اسفناج، جعفری، هویج بخارپز را می توان در هفته دو بار به فنچ ها داد. در زمان جوجه کشی، تخم مرغ آب پز برای جوجه ها تهیه نمایید. از کف دریا برای ساخته شدن پوسته ی تخم فنچ یک بار در هفته استفاده کنید. یک بار در هفته مولتی ویتامین در آبخوری برای فنچ ها بگذارید.
- نظافت محیط:ضد عفونی و تمیز کردن قفس ها، محیط سالن، دانه خوری، آبخوری، لانه، میله نشیمنگاه، کف قفس، به صورت مرتب انجام دهید تا از رشد باکتری ها و ویروس ها و انتقال آن ها به فنچ های مولد و جوجه ها جلوگیری شود. فنچ ها در معرض مواد شوینده و بوی مواد شوینده قرار ندهید که سبب تلف شدن آن ها خواهد شد.
- علاقه مندی بین جفت ها:فنچ ها در فاصله زمانی بین یک هفته تا سه هفته جفت گیری می کنند. اگر جفتی با شرایط نگهداری مناسب و تغذیه مناسب بعد از گذشت دو و سه ماه جفت گیری نکردند. ممکن است این جفت فنچ که برای هم انتخاب کردید به یکدیگر هیچ علاقه ای نداشته باشند. در صورت جفت گیری فنچ ها، در هر دوره تخم گذاری بین ۳ تا ۱۰ تخم گذاشته می شود. پس از گذشت ۱۴ روز جوجه ها به ترتیب زمان تخم گذاری در روزهای متفاوت دنیا خواهند آمد. اگر شما تمایلی به جوجه گرفتن از فنچ ها را نداشتید کافیست لانه را از قفس بردارید.