منظور از عفونت خون یا سپسیس چیست؟
اگر شما دچار عفونت خون شوید، در وضعیت کاهش فشار خون که به آن شوک می گویند خواهید بود. عفونت خون یا به دلیل سیستم های دفاعی بدن و یا به دلیل مواد سمی که توسط عوامل عفونی مثل باکتری، ویروس و یا قارچ ها تولید می شوند، ایجاد می گردد.
به دلیل برخی اصطلاحات مرتبط که گاهی افراد به جای یکدیگر استفاده می کنند ، اغلب سردرگمی زیادی در مورد سپسیس وجود دارد. با این حال ، معنی هر یک از آنها کمی متفاوت است. در اینجا نگاهی به این اصطلاحات می اندازیم:
سپسیس یک پاسخ شدید به عفونت در جایی از بدن است که منجر به مشکلات اعضای بدن می شود. ممکن است مشکلات ارگان های ناشی از سپسیس داشته باشید و ندانید که به عفونت مبتلا هستید. پزشکان باید عفونت خون را به عنوان علت بالقوه مشکلات جدید اعضای بدن در نظر بگیرند.
باکتریمی: وجود باکتری در خون و عمدتا یک یافته آزمایشگاهی است. یک سیستم ایمنی سالم به طور معمول بدن را از مقدار اندک باکتری وارد شده در جریان خون پاک می کند. اما تحت برخی شرایط ، باکتری های موجود در خون می توانند یک عفونت فعال را شروع کنند که می تواند در بدن و اندام ها پخش شود. باکتریمی می تواند منجر به سپسیس شود.
سپتی سمی اصطلاحی است که هنوز ممکن است برخی از ارائه دهندگان برای توصیف عفونت خون گسترده ، مسمومیت خون یا عفونت جریان خون استفاده کنند. در این وضعیت باکتری ها در خون تکثیر و پخش می شوند. در حقیقت ، سپتی سمی اصطلاحی است که بحث و ماهیت انتقادی سپسیس را به هم می زند. مردم اصطلاح سپتی سمی را به اشتباه جای سپسیس به کار می برند.
علائم عفونت خون یا سپسیس چیست؟
هیچ علامتی وجود ندارد که به عفونت خون اشاره کند. در عوض این عفونت شامل ترکیبی از علائم است که با عفونت ظاهر می شود. شناخت زود هنگام علائم سپسیس برای جلوگیری از آسیب اندام ها و از بین رفتن زندگی امری حیاتی است.
مهم است که بدانید بیشتر افرادی که دچار سپسیس می شوند از قبل در بیمارستان بستری هستند. با این حال ، شما می توانید در خارج از بیمارستان مثلا پس از جراحی ، پس از ترخیص از بیمارستان یا سایر عوامل خطر ، به این بیماری مبتلا شوید. به یاد داشته باشید ، ممکن است هنگام بروز علائم عفونت خون حتی متوجه نشوید که به عفونت مبتلا شده اید.
هر کسی می تواند به عفونت خون مبتلا شود. این بیماری می تواند به سرعت و غیرقابل پیش بینی اتفاق بیفتد ، بنابراین شناختن علائم و نشانه های آن مهم است. وقتی علائم و نشانه ها ایجاد می شود ، یک فوریت پزشکی است. برای هر نوع ترکیبی از تب ، لرز ، ضربان قلب سریع ، تنگی نفس ، گیجی یا گمراهی به اورژانس مراجعه کنید. بدون درمان سریع در بیمارستان ، سپسیس می تواند به سرعت منجر به نقص عضو و مرگ شود.
چگونه از روی علائم می توان عفونت خون را تشخیص داد؟
علائم می تواند شامل هر یک از موارد زیر باشد:
- گیجی یا گمراهی
- تب یا لرز
- درد یا ناراحتی
- ضربان قلب سریع
- راش
- تنگی نفس یا تنفس سریع
- عرق یا پوست نرم
علت عفونت خون چیست؟
سپسیس زمانی اتفاق می افتد که بدن شما بیش از حد به عفونت واکنش نشان دهد. بدن در این شرایط مواد مرتبط با ایمنی را به خون شما پمپ می کند. این مواد به طور معمول به بدن شما در مبارزه با عفونت ها کمک می کنند. با این حال ، واکنش شدید باعث التهاب در سراسر بدن شما می شود. این امر منجر به آبشاری از حوادث می شود. خون مستعد لخته شدن و نشت رگ ها می شود. در نتیجه خون نمی تواند آن طور که باید به اندام ها و بافت ها سرازیر شود. بدون جریان خون کافی ، بافت ها نمی توانند اکسیژن و مواد مغذی دریافت کنند. در نهایت این مسئله منجر به آسیب ، مرگ بافتی و در نهایت نارسایی و مرگ اندام می شود.
عفونت در هر نقطه از بدن می تواند منجر به سپسیس شود. اما چهار نوع عفونت وجود دارد که معمولاً منجر به عفونت خون می شود:
- عفونت های شکمی یا روده ای
- عفونت ریه
- عفونت های پوستی
- عفونت ادراری یا کلیوی
انواع میکروارگانیسم ها می توانند باعث این عفونت ها شوند از جمله باکتری ها ، قارچ ها و ویروس ها. با این حال ، باکتری ها بیشترین مقصر هستند.
چه وقت باید به پزشک مراجعه کرد؟
اگر هر کدام از علائم سپسیس را مشاهده کردید و یا اگر در هر کدام از وضعیت های زیر بودید به پزشک مراجعه کنید.
- در حال شیمی درمانی و یا درمان با اشعه هستید.
- پیوند عضو شده اید.
- ایدز داشتید.
- کودک زیر دو ماه که تب، بی حالی، کاهش اشتها، تغییر در رفتار طبیعی، راش غیر معمول دارد.
تشخیص عفونت خون
تشخیص عفونت خون توسط خود فرد کار دشواری است، زیرا علائم آن با علائم بسیاری از بیماری های دیگر یکسان است. بهترین روش برای تشخیص سپتی سمی مراجعه به پزشک است. پزشک قبل از هر چیز شما را معاینه می کند. این معاینه شامل اندازه گیری دمای بدن و فشار خون است.اگر پزشک پس از معاینه به عفونت خون مشکوک باشد، آزمایشات دقیق تری برای پیدا کردن علائم عفونت های باکتریایی انجام خواهد داد. سپتی سمی با آزمایش های زیر قابل تشخیص است:
- آزمایش کشت خون؛
- آزمایش سطح اکسیژن خون؛
- آزمایش شمارش سلول های خون؛
- آزمایش انعقاد خون؛
- آزمایش ادرار ازجمله آزمایش کشت ادرار؛
- پرتو ایکس از قفسه سینه؛
- آزمایش عملکرد کلیه و الکترولیت ها.
علاوه بر اینها ممکن است پزشک تان عملکرد کلیه، کبد و تعادل الکترولیت ها را نیز بررسی کند. اگر بر روی پوست تان زخمی وجود داشته باشد، ممکن است پزشک از ترشحات آن نمونه برداری کند تا نوع باکتری های موجود را شناسایی کند.
شاید پزشک برای احتیاط تصویربرداری نیز برای تان تجویز کند. این آزمون ها که شامل پرتو ایکس، سی تی اسکن، ام آر آی و فراصوت هستند به تشخیص عفونت های موجود در اندام های بدن کمک می کننددر صورتی که باکتری موجب عفونت شده باشد، پزشک با شناسایی آن آنتی بیوتیک مناسب را برای درمان تان تجویز می کند.
چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟
کسانی که در اثر بیماریهایی نظیر دیابت، ایدز، مصرف برخی داروها مانند استروئیدها یا داروهای شیمی درمانی و استفاده از داروهای قوی در بیماران سرطانی و پیوند، دارای سیستم ایمنی ضعیفی هستند،بیشتر در معرض ابتال به عفونت خون خواهند بود. نوزادان و افرادمسن نیز جزو گروهایی هستند که به دلیل ضعیف بودن سیستم ایمنی بدن در معرض خطر ابتال به این بیماری قرار دارند. بیماران بستری در بیمارستان گروه دیگری هستند که به دلیل تزریق وریدی، زخمهای جراحی و یا زخمهای بستر در معرض ابتال به این بیماری قرار دارند. همچنین افرادی که از مواد مخدر داخل وریدی مانند هروئین استفاده میکنند.
روش های درمان عفونت خون
درمان سریع عفونت خون ضروری است، زیرا عفونت می تواند به سرعت به بافت ها و دریچه های قلب گسترش بیابد. در صورت بروز عفونت خون احتمالا نیاز است بیمار در بیمارستان بستری شود. در صورتی که علائمی مانند شوک در فرد ایجاد شود، باید او را به بخش مراقبت های ویژه منتقل کرد. علائم شوک عبارتند از:
- رنگ پریدگی؛
- ضربان تند ولی ضعیف؛
- تنفس تند ولی کم عمق؛
- سرگیجه و عدم هوشیاری؛
- فشار خون پایین.
ممکن است برای ثبات فشار خون تان و کمک به رهایی از شر عفونت ها اکسیژن و مایعات به صورت وریدی به شما تزریق شود. لخته شدن خون نگرانی دیگری است که در بیماران بی تحرک وجود دارد.
سپسیس معمولا با مصرف زیاد مایعات، تزریق داخل وریدی و آنتی بیوتیک هایی که باکتری های عامل عفونت را هدف قرار می دهند، درمان می شود. گاهی اوقات برای کمک به تعادل فشار خون، مصرف موقت برخی داروها نیاز است. این داروها وازوپرسور نام دارند. اگر سپسیس به قدری شدید باشد که موجب از کار افتادگی چندین عضو شود، ممکن است هوا به کمک دستگاه وارد بدن بیمار شود. اگر سپسیس موجب از کار افتادگی کلیه شود، بیمار باید به طور موقت تحت دیالیز قرار بگیرد.
بهبودی عفونت خون
عفونت خون می تواند منجر به مرگ بیمار شود. بر اساس اعلام مایو کلینیک (یکی از معتبرترین مراکز و دانشگاه های علوم پزشکی جهان) مرگ ناشی از شوک سپتیک در نیمی از موارد ابتلا به این عارضه دیده می شود و حتی در صورت درمان موفق، سپسیس می تواند آسیب های دائمی به همراه داشته باشد. یکی از این مشکلات افزایش احتمال عفونت ها در آینده است.
هرقدر درمان پزشک تان را بهتر اجرا کنید، احتمال بهبودی کامل تان افزایش می یابد. درمان سریع و تهاجمی در بخش مراقبت های ویژه بیمارستان شانس رهایی از سپسیس را افزایش خواهد داد. بسیاری از افراد بدون پیامدهای بعدی از سپسیس خفیف بهبود می یابند. با مراقبت های مناسب ظرف مدت ۱ یا ۲ هفته حال بیمار بهتر می شود.
اما اگر از سپسیس شدید نجات پیدا کنید، باز هم پیامد های خطرناک آن شما را تهدید خواهد کرد. برخی از عوارض جانبی بلندمدت سپسیس عبارتند از:
- افزایش احتمال بروز لخته های خونی؛
- از کار افتادگی اعضا. ممکن است فرد برای ادامه ی زندگی به عمل جراحی یا اقداماتی نیاز داشته باشد؛
- مرگ بافت یا قانقاریا؛ ممکن است نیاز باشد بافت یا اندام تحت تأثیر قطع شود.
پیشگیری از عفونت خون
بهترین راه برای پیشگیری از عفونت خون، درمان و پیشگیری از بروز عفونت هاست. باید از زخم ها با تمیز نگه داشتن و تعویض به موقع بانداژ مراقبت کرد تا دچار عفونت نشوند.اگر عمل جراحی داشته اید، شاید پزشک تان برای مقابله با عفونت ها برای تان آنتی بیوتیک تجویز کند.بهتر است زمانی که به عفونت مشکوک هستید، فورا به پزشک مراجعه کنید. چنانچه مستعد بروز عفونت هستید، از قرار گرفتن در جاهایی که احتمال مواجهه با باکتری ها، قارچ ها و ویروس ها زیاد است خودداری کنید.