به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، تنبیه کودک حتی در خانواده هایی که به تربیت صحیح فرزندان شان اهمیت می دهند، یک شیوه تربیتی محسوب می شود. اما اکثر مشکلات خانواده ها در ارتباط با فرزندان خود ناشی از عدم آگاهی از شیوه های درست تربیتی است. هر پدر و مادری قوانین خانه و ارزش های اخلاقی خاصی را در نظر می گیرند و مطابق آن تلاش می کنند تا فرزندانشان به آن ها پایبند باشند. آن ها برای این کار از انواع روش های تشویق و تنبیه استفاده می کنند. درست است که این روش ها می تواند در تغییر رفتار فرزندتان تاثیر داشته باشد، اما اگر به شیوه درستی به کار گرفته نشوند، اثرات مخربی خواهد داشت. شما با عنوان والدین باید بدانید که نقش مهمی در شکل گیری رفتارها و مهارت های گوناگون در فرزند خود دارید و می توانید به بهداشت روانی او کمک کنید. همچنین باید بتوانید رفتارهای خود را کنترل کرده و با روش های سالم تنبیه، رفتاری را در کودک خود اصلاح و یا جایگزین نمایید.
چه وقت و چگونه می توانیم از تنبیه استفاده کنیم ؟
والدین مکررا چیزهایی شبیه این را به ما می گویند : « اولین باری که امیررضا را تنبیه بدنی کردم ، خیلی گریه کرد و پس از آن ، برای مدت طولانی رفتارش تصحیح شد ، اما حالا که مرتبا به خاطر رفتار های نادرستش تنبیه بدنی می شود ، هیچ تاثیری ندارد و به نظر هم نمی رسد که به هیچ وجه اهمیتی بدهد . »
این یک سوال بسیار مهم است که چگونه کودک را تنبیه کنیم ؟ این یک واکنش تطبیقی کلاسیک است ، و به سبب همین اثر است که ما تنبیه بدنی را به عنوان شکلی از تنبیه توصیه نمی کنیم .
از آن حایی که گاه تنبیه به عنوان یک روش مدیریت ، لازم می شود ، این پرسش شکل می گیرد که : پس چه وقت و چگونه می توانیم از آن استفاده کنیم ؟ برای پاسخ به این سوال که چگونه کودک را تربیت کنیم ؟ ما این اصول را پیشنهاد می کنیم :
تنبیهی را انتخاب کنید که رفتار ناخواسته را کاهش دهد
تنبیه فقط هنگامی موثر قلمداد می شود که بروز رفتار نامناسب کودک را کاهش دهد . در بسیاری از مواقع ، کودکان را برای تنبیه به دفتر مدرسه می فرستند ؛ ولی همان طور که انتظار می رود ، نتیجه ای عاید نمی شود . دانش آموزی از انجام تکلیف خودداری می کند و حتی انجام ندادن تکالیف را دوست دارد و از منتظر ماندن در دفتر مدرسه لذت می برد ، پس رفتارش با بی توجهی تقویت می شود .
تنبیه بدنی ، ایجاد محدودیت و گرفتن اسباب بازی یا امتیازات خاص ( مانند تماشای کارتون ) در صورتی « تنبیه » تلقی می شود که موثر واقع شوند .
برای نمونه امیررضای نه ساله را به خاطر کتک زدن خواهرش به اتاقش فرستادند . او در آن جا با کامپیوتر و اسباب بازی هایش مشغول بازی شد . وقتی مادرش به او گفت که می تواند از اتاق بیرون بیاید ، در حال تماشای کارتون مورد علاقه اش بود . او حتی فراموش کرده بود که تنبیه شده است . به علاوه وقتی از اتاق خارج شد ، خواهرش را دوباره کتک زد تا باز به اتاقش فرستاده شود .
پس نصیحت مشاوره این است که نخست نتایج تنبیه را بررسی کنید . اگر رفتار هدف کاهش یافته بود ، می توانید دوباره از آن نوع تنبیه استفاده کنید . در غیر این صورت ، تکرار آن تنبیه سودی ندارد و باید روش دیگری را بیازمایید .
در تنبیه زیاده روی نکنید
اگر بیش از حد ، از تنبیه استفاده کنید ، کودک شما به آن عادت خواهد کرد و تنبیه تاثیر خود را به تدریج از دست خواهد داد . هر اقدامی – اگر هم موثر باشد – شامل ممنوع کردن تماشای تی وی ، تنبیه های بدنی و غیره ، با استفاده ی بیش از حد تضعیف می شود و اثر مورد نظر شما را ایجاد نخواهد کرد .
تنبیه را به تعویق نیندازید
اگر قصد تنبیه کودکتان را دارید ، درس پس از رفتار ناپسندش این کار را انجام دهید . دیده شده بعضا داشتیم مواردی که به مرکز مشاوران هیروو مراجعه کرده اند و گفته اند که مثلا مادر با کودک در منزل مادربزرگ هستند کودک رفتار ناشایستی را انجام می دهد مادر در واکنش به او می گوید :” بگذار به خانه برویم تو را تنبیه خواهم کرد ” .
باید بگوییم که نه این تاثیری نخواهد داشت . رفتار انسان را پی آمد های بدون وقفه کنترل می کنند ( این پی آمد ها می توانند مثبت یا منفی باشند . ) پس صبر نکنید تا مثلا به منزل برگردید و یا تا ” بابا بیاد خونه ” . تا عصر یا فردا یا هفته ی بعد صبر نکنید . هر تنبیهی ، اثرش را با گذشت زمان از دست می دهد و ممکن است کودک نتواند ارتباط تنبیه را با عمل ناپسندش درک کند .
همیشه پیامد ها را تشریح کنید
کودک باید بداند چه رفتاری شما را ناراحت می کند و در صورت پافشاری در انجام آن ، واکنش شما چه خواهد بود . تصمیم خود و پیامد های نادیده گرفتن آن عمل را به او بگویید و به اینکه چگونه کودک را تنبیه کنیم ؟ فکر کنید .
ثابت قدم باشید
تنبیه موثر نه تنها یک تنبیه بدون وقفه است ، بلکه تنبیهی است که برای کودک قابل پیش بینی باشد . تنبیه باید در تمام مواردی که آن رفتار ناپسند سر می زند ، انجام شود .
در جواب سوالتان که می پرسید چگونه کودک را تنبیه کنیم ؟ می گوییم ثابت قدم باشید یعنی ، اگر به کودکتان گفته اید که در صورت پرت کردن عروسکش ، آن را از او خواهید گرفت ، پس از هر بار پرت کردن به وعده ی خود عمل کنید تا همیشه منتظر پیامد های رفتار ناپسند خود باشد .
الکی تهدید نکنید
کودک را به تنبیهی که آن را انجام نمی دهید ، تهدید نکنید . پیش از واکنش نشان دادن ، دومین ، سومین یا دوازدهمین فرصت را به او ندهید . همیشه به حرفی که می زنید عمل کنید و چیزی را که گفتید ، جدی بگیرید . تهدیدهای پوچ و ناپایدار ، به رفتار های نادرستی می انجامند که تثبیت شده ، در برابر تغییر مقاوم می شوند .
برای اصلاح رفتار به کودک فرصت دهید
این قسمت از مطلب مشاوره بسیار مهم است ؛ اینکه چطور کودک را تنبیه کنیم ؟ و هدف ما از تنبیه کردن چیست ؟ هدف از تنبیه ، اصلاح رفتار کودک است پس باید به او فرصت بدهید تا آموخته هایش را نشان دهد . اگر تنبیه طول بکشد ، ممکن است کودک فرصت پیدا نکند که رفتار خود را اصلاح کند .
کودک دیر به خانه می آید ، یا وقتی برای چندمین بار به درخواست شما برای صرف شام توجهی نمی کند ، ممکن است عصبانی شوید و برای یک ماه به او اجازه ی بیرون رفتن از خانه را ندهید .
در آن یک ماه او نمی تواند نشان دهد که زود به خانه برگشتن پس ار بازی یا حضور به موقع در سر میز شام را آموخته است . او آن قدر از این تنبیه می رنجد که پنهانی از خانه خارج می شود یا مانند یک حیوان زندانی رفتار می کند .
اما اگر تنبیه او چنین بود که می بایست برای دو روز ، بلافاصله پس از تعطیل شدن از مدرسه به خانه می آمد روز سوم فرصت می داشت تا اصلاح رفتار خود را نشان دهد و ظرف یک ماه اعتماد شما را جلب کند .
