قضاوت عجولانه نه تنها می تواند منجر به رنجش دیگران شود بلکه در بسیاری از موارد خود فرد را نیز می آزارد چرا که اکثراً افراد معتقدند این قضاوت ها به طور غیر ارادی سراغشان می آیند و نمی دانند که چگونه باید جلوی این قضاوت ها را بگیرند. به همین دلیل بسیاری از این افراد به دنبال شناسایی علل و راهکارهای تاثیرگذار در قضاوت عجولانه هستند. اگر شما هم مشکلاتی را در این باره تجربه می کنید، در ادامه این مطلب به توضیحات بیشتری در مورد قضاوت عجولانه پرداخته ایم که مطالعه آن می تواند برای شما مفید باشد. بهره بردن از مشاوره روانشناسی نیز می تواند به شما در کاهش قضاوت های عجولانه و تغییر نگرش تان نسبت به دیگران و مسائل مختلف اثرگذار باشد.
پیامدهای منفی قضاوت عجولانه
قضاوت عجولانه عموماً ناراحتی ها و مشکلات زیادی را برای افراد به بار می آورد. از جمله مهم ترین مشکلات می توان به مشکلات ارتباطی و بروز سوءتفاهم ها اشاره کرد. هنگامی که شما بدون شواهد کافی در مورد دیگران قضاوت می کنید مسلما نمی توانید برخورد درستی با آن ها داشته باشید. در نتیجه اگر شما دائماً در حال قضاوت دیگران باشید دست به رفتارهای غلطی خواهید زد که باعث می شود اطرافیانتان هر روز از شما فاصله بیشتری بگیرید.
جدا از این مسئله از آنجایی قضاوت شکلی از پردازش شناختی محسوب می شود، در افکار ما تأثیر بسزایی می گذارد. در صورتی که این فرایند در ذهن به درستی صورت نگیرد، افکار منفی و تحریف شده بسیاری به ما هجوم می آورد که به دنبال آن ها احساسات ناخوشایند نیز به وجود خواهند آمد. ما می توانیم خطاهای شناختی را بشناسیم و برای درمان آن ها از مشاوره روانشناسی کمک بگیریم. درنتیجه اگر دائماً دچار احساسات و هیجانات ناخوشایندی هستید که با شرایط محیطی تناسب چندانی ندارد، لازم است قضاوت های خود را در مورد محیط پیرامون بیشتر مورد بررسی قرار دهید. مراجعه به روانشناس در پیدا کردن قضاوت های عجولانه، ریشه ها و راهکارهای رهایی از آن ها می تواند کمک بسیاری به شما داشته باشد.
چرا زود قضاوت می کنیم؟
بطور کلی عجله کردن و عجول بودن رفتار معقولی نیست؛ خصوصاً قضاوت کردن راجع به دیگران. قضاوت عجولانه و زودهنگام می تواند به دلایل متفاوتی اتفاق بیفتد. آگاهی از علل قضاوت عجولانه در یافتن راهکارهایی برای پیش گیری از آن تاثیر بسزایی خواهد داشت. ما در این جا به چند دلیل رایج در این زمینه اشاره خواهیم کرد.
1. تکانشگری
تکانشگری ویژگی رفتاری مربوط به شخصیت است که باعث می شود افراد در لحظه و بدون فکر قبلی تصمیم بگیرند و عمل کنند. از آنجایی که این افراد مدت زیادی را صرف فکر کردن نمی کنند و عجولانه عمل می کنند معمولاً نمی توانند قضاوت دقیق و درستی از مسائل پیرامونی خود به عمل بیاورند و در نتیجه عجولانه قضاوت می کنند. تکانشگری معمولاً منجر به عمل کردن بر اساس تفکرات آنی می شود که در بسیاری از موارد پیامدهای ناخوشایندی برای فرد به همراه خواهد داشت.
2. پیش گویی خود کام بخش
پیش گویی خود کام بخش شرایطی است که در آن فرد مجموعه ای از باورها و عقاید را از قبل راجع به مسئله ای دارد و به همین دلیل خودآگاه یا ناخودآگاه شرایط را به گونه ای پیش می برد تا عقایدش ثابت شود. برای مثال فردی از قبل باور دارد که همسرش به او خیانت می کند به همین دلیل با او بدرفتاری می نماید. این رفتارها منجر به سردی همسر او می شود اما او بدون در نظر گرفتن شواهد و رفتارهای خود عجولانه همسرش را قضاوت می کند و می گوید که به او خیانت کرده است. در واقع اساس اکثر پیش داوری ها را پیش گویی خودکام بخش رقم می زند. گویی ما می خواهیم زود قضاوت کنیم تنها برای این که بگوییم ادعای قبلی ما حقیقت دارد!
3. عدم برخورداری از مهارت گوش دادن
یکی از دلایلی که باعث می شود ما به قضاوت های نادرست و عجولانه ای برسیم این است که نمی توانیم به درستی به حرف های فرد مقابل گوش بسپاریم. در حقیقت در بسیاری از اوقات تنها شنونده ای هستیم که در ذهن خود به دنبال جواب های حاضر و آماده می گردیم و همین موضوع باعث می شود جنبه های مهمی از گفت وگو را از دست بدهیم و نتوانیم به جمع بندی درستی برسیم. از همین رو لازم است زمانی که با فردی گفت وگو می کنید بیشتر توجهتان را به سمت صحبت های او معطوف کرده و تلاش نمایید کمی از دریچه ذهن او به مسائل نگاه کنید. اینگونه مطمئن باشید که بهتر با دیگران می توانید ارتباط برقرار کنید و تاثیرات مثبت آن را بر زندگی خود می بینید.
4. گوش به زنگی و نگرانی مفرط از دلایل قضاوت عجولانه
قرار داشتن تحت استرس های شدید و مزمن باعث می شود که همواره در حالتی از گوش به زنگی و حساسیت مفرط قرار بگیریم. در نتیجه دائما با کوچک ترین علامتی احساس می کنیم که بدترین اتفاق رخ داده است و در حقیقت توانایی قضاوت ذهنمان تا حد زیادی کاهش پیدا می کند.
5. فرافکنی یا نسبت دادن ویژگی های خود به دیگران
فرافکنی یکی از مکانیزم های دفاعی ماست که باعث می شود حقایق اضطراب انگیز وجود خود را مشاهده نکنیم. در واقع در فرافکنی یک ویژگی ناخوشایند که در درون خودمان وجود دارد و منجر به پریشانیمان می شود را به فردی دیگر نسبت دهیم. این مسئله در بسیاری از موارد منجر به قضاوت های عجولانه و نادرست ما می شود و روابط اجتماعی ما را تحت تاثیر قرار می دهد. برای مثال اگر ویژگی خساست در درون خودمان وجود داشته باشد و از آن بیزار باشیم ممکن است ساده ترین رفتارهای دیگران پیرامون مدیریت مسائل مالی را به عنوان خساست تعبیر کرده و درباره آن ها بر اساس فرضیات ذهن خود قضاوت کنیم.
6. وجود تعارض های حل نشده
در بسیاری از موارد وقتی ما از دست اطرافیانمان ناراحت و آزرده خاطر می شویم به موقع در مورد آن ها صحبت نمی کنیم یا احساس می کنیم اگر در مورد آن شروع به حرف زدن کنیم صحبت هایمان به مشاجره تبدیل می شود. در نتیجه هیچ وقت برای حل کردن اختلافات پیش قدم نمی شویم. این مسئله به مرور زمان باعث انباشته شدن احساسات منفی در درون ما شده و با کوچک ترین مشکلی سیلی از افکار آزاردهنده را در ذهن ما به جریان می اندازد و در نتیجه اغلب به قضاوت های عجولانه و شتابزده می انجامد.
7. ذهن خوانی از دلایل قضاوت عجولانه
ذهن خوانی یکی از خطاهای شناختی ذهن ماست که تقریبا همه افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می کنند. ذهن خوانی به این معناست که ما بدون وجود شواهد بیرونی کافی در مورد آنچه فرد با خودش فکر می کند نتیجه گیری می کنیم. برای مثال ممکن است وقتی فردی در حال خندیدن است بدون اینکه علت را بپرسیم با خود بگوییم که "حتما مرا مسخره می کند" این امر باعث می شود که زود قضاوت کرده و رفتارهای نامناسبی را نیز از خود نشان دهیم. از همین رو لازم است که نسبت به خطاهای شناختی آگاهی داشته باشیم و اجازه ندهیم رفتارهای ما را تحت تاثیر قرار دهند.
8. داشتن تجربیات منفی بسیار
داشتتن تجربیات منفی بسیار در گذشته باعث می شود که دائما انتظار تکرار شدن رویدادهای مشابهی را داشته باشیم و در نتیجه رفتارهای دیگران را بر اساس تجربیات خود قضاوت کنیم. برای مثال فردی که توسط والدین خود طرد شده و از آن ها بد رفتاری زیادی دیده ممکن است دید بسیار منفی نسبت به جهان پیرامون خود شکل دهد و همواره احساس کند قرار است دیگران نیز چنین رفتارهایی را از خود نشان دهند. همین مسئله باعث می شود که نتواند با خود واقعی افراد ارتباط برقرار کرده و دائما آن ها را با قضاوت های زودهنگام خود مورد هجمه قرار دهد.
راهکارهایی برای پیشگیری از قضاوت عجولانه
متخصصان برای پیش گیری از قضاوت عجولانه راهکارهای متعددی را ارائه می کنند، استفاده از تمرین های ذهن آگاهی، تقویت مهارت های ارتباطی، روش های کنترل هیجانی و شناسایی تحریف های شناختی در پیشگیری از قضاوت های عجولانه نقش بسیار تأثیر گذاری دارند. اگر این قضاوت ها دردسرهای زیادی را در زندگی به بار می آورند و منجر به ناراحتی های زیاد در خود شما و اطرافیانتان می شود، ترجیحاً برای رفع مشکلاتتان به روانشناس مراجعه کنید. روش های درمانی در درمان شناختی رفتاری که توسط روانشناسان ارائه می شود، به طور اختصاصی به پردازش های شناختی و نحوه تفکر افراد می پردازد و با ارائه راهکارهای مناسب با شرایط آن ها در بهبود نحوه قضاوت افراد تأثیر بسزایی خواهند داشت.
دلایل مقایسه خود با دیگران و راهکارهای مقابله با آن
