این پمپ‌ها دارای ساختار ساده و راندمان بالایی هستند و توانایی تنظیم دبی خروجی را دارند. با دانستن پاسخ به این سوال که پمپ کارتریجی چیست و طرز کار آن چگونه است؟ می‌تواند در انتخاب پمپ بر اساس نیاز اقدام مناسب را به عمل آورد.
پمپ کارتریجی یا پمپ پره ای یک پمپ هیدرولیک است که با استفاده از نیروی گریز از مرکز، سیال را از محفظه مکش به محفظه فشار منتقل می‌کند. این پمپ‌ها از یک بدنه و یک کارتریج تشکیل شده اند. در ادامه توضیحات کاملی راجب اجزای تشکیل‌دهنده و طرز کار پمپ کارتریجی را بررسی می‌کنیم:
پمپ کارتریجی از اجزای زیر تشکیل شده است:
پوسته پمپ: پوسته پمپ یا‌هاوسینگ یک قطعه فلزی است که کارتریج پمپ را در خود جای می‌دهد و با استفاده از بلت یا پیچ به بدنه پمپ متصل می‌شود. پوسته پمپ نقش محافظتی دارد و از ورود ذرات خارجی به داخل پمپ جلوگیری می‌کند.
روتور: روتور یا امپلر یک قطعه فلزی است که به شفت پمپ متصل است و دارای تیغه‌هایی است که در حالت چرخش، سیال را از مکش به فشار منتقل می‌کنند. روتور می‌تواند دارای تیغه‌های خارجی یا داخلی باشد. تیغه‌های خارجی در محیط بین روتور و پوسته پمپ قرار دارند و تیغه‌های داخلی در محیط بین روتور و شفت پمپ قرار دارند.
پره‌ها: پره‌ها یا وین‌ها یا بلید‌ها قطعات فلزی یا پلاستیکی هستند که به روتور متصل می‌شوند و نقش اصلی در انتقال سیال را دارند. پره‌ها با چرخش روتور، سیال را از مکش به فشار منتقل می‌کنند. پره‌ها می‌توانند ثابت یا متحرک باشند. پره‌های ثابت در جای خود ثابت می‌مانند و پره‌های متحرک با تغییر زاویه یا فاصله نسبت به روتور، دبی خروجی پمپ را تنظیم می‌کنند.
شفت: شفت یا اسپیندل یک قطعه فلزی است که به روتور متصل است و با گرفتن نیرو از موتور یا منبع دیگری، روتور را چرخان می‌کند. شفت با استفاده از بلبرینگ‌ها و سیل‌ها در پوسته پمپ قرار می‌گیرد و از نشت سیال و ورود هوا جلوگیری می‌کند.
محفظه ورودی و خروجی: محفظه ورودی و خروجی یا پورت ورودی و خروجی یا ساکشن و دیسچارج دو سوراخ در پوسته پمپ هستند که به لوله‌های انتقال سیال متصل می‌شوند. محفظه ورودی سیال را از منبع به داخل پمپ می‌برد و محفظه خروجی سیال را از داخل پمپ به مقصد می‌برد.
پمپ کارتریجی با استفاده از نیروی گریز از مرکز، سیال را از محفظه مکش به محفظه فشار منتقل می‌کند. این پمپ‌ها از سه مرحله اصلی تشکیل شده اند:
مکش سیال: در این مرحله، سیال از منبع توسط لوله ورودی وارد محفظه مکش پمپ می‌شود. در اینجا، سیال توسط تیغه‌های روتور که در حالت چرخش هستند، مکیده می‌شود و به سمت مرکز روتور جاری می‌شود.
افزایش فشار سیال: در این مرحله، سیال که به مرکز روتور رسیده است، توسط نیروی گریز از مرکز، به سمت حاشیه روتور فشرده می‌شود و فشار آن افزایش می‌یابد. در اینجا، سیال توسط تیغه‌های روتور که در حالت چرخش هستند، به سمت محفظه فشار پمپ هدایت می‌شود.
جابجایی سیال: در این مرحله، سیال که به محفظه فشار پمپ رسیده است، توسط لوله خروجی از پمپ خارج شده و به مقصد مورد نظر منتقل می‌شود. در اینجا، سیال با فشار و جریان مطلوب، کار مورد نظر را انجام می‌دهد.
پمپ‌های کارتریجی به دلیل داشتن ساختار ساده، راندمان بالا، قیمت مناسب و تنوع در مدل و سایز، در بسیاری از صنایع و کاربردهای مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرند. برخی از این کاربردها عبارتند از:
سیستم‌های هیدرولیک: پمپ‌های کارتریجی برای تامین فشار و جریان سیال هیدرولیک در سیستم‌های هیدرولیکی مانند سیلندر‌ها، موتور‌ها، شیر‌ها و ولو‌ها استفاده می‌شوند.
سیستم‌های برودتی: پمپ‌های کارتریجی برای انتقال مایعات برودتی مانند آمونیاک، فریون، پروپان و غیره در سیستم‌های برودتی مانند یخچال‌ها، کولر‌ها، کندانسورها و اواپراتورها استفاده می‌شوند.
ماشین آلات صنعتی: پمپ‌های کارتریجی برای انتقال سیالات مختلف مانند روغن، آب، حلال و غیره در ماشین آلات صنعتی مانند تراشکاری، فرزکاری، پرسکاری، اکستروژن و غیره استفاده می‌شوند.
کشاورزی: پمپ‌های کارتریجی برای انتقال سیالات کشاورزی مانند آب، کود، سم و غیره در دستگاه‌های کشاورزی مانند تراکتور، کمباین، اسپرینکلر و غیره استفاده می‌شوند.
پمپ‌های کارتریجی نوعی پمپ جابجایی مثبت هستند که با استفاده از پره‌های خود سیال را به حرکت در می‌آورند. با دانستن این سوال که پمپ کارتریجی چیست و طرز کار آن چگونه است؟ می‌توانیم به آشنایی بیشتر از این پمپ دست‌یابیم. این پمپ‌ها به دلیل ساختار ساده، راندمان بالا، تعمیر و نگهداری آسان و قیمت مناسب، در طیف وسیعی از کاربردها مانند سیستم‌های هیدرولیک، سیستم‌های برودتی، ماشین‌آلات صنعتی، کشاورزی، معدن، صنایع غذایی و داروسازی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
