به گزارش سایت خبری ساعد نیوز به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، مهدی قلی پور کارشناس بازار سرمایه در رابطه با این پرسش که آیا امکان دستکاری قیمت سهام و شاخص های بورس وجود دارد یا خیر؟ اظهار کرد: بله همواره امکان دستکاری در قیمت سهام وجود دارد و هر چه سهام کوچک تر باشد یا حجم شناور کمتری داشته باشد، امکان دستکاری بیشتر است. در کلیت بازار بورس هم، چه به واسطه دستکاری در قیمت سهام تشکیل دهنده شاخص و چه به علت محدودیت های معاملاتی اعمال شده توسط ناظر بازار ها و چه به دلایل دستکاری یا شایعه سازی در متغیر های کلان، به صورت مقطعی چنین امکانی (دستکاری) وجود دارد.
این کارشناس بازار سرمایه در ادامه اظهار کرد: از مصادیق دستکاری قیمت سهام می توان به تخلفات در سفارش دهی اشاره کرد. مثل معاملات هماهنگ برای اثرگذاری و تغییر قیمت ها، ارسال سفارش با نرخی متفاوت از نرخ جاری بازار در حالی که امکان معامله در نرخ جاری وجود دارد، انجام معاملات بدون تغییر در مالکیت، ارسال سفارشات گسترده در نرخ های متفاوت و با حجم کم، صف نشینی صوری، حذف سفارش، ارسال سفارش کم حجم صوری، ثبت و حذف مکرر سفارشات، بویژه در زمان پیش گشایش بازار است.
او در ادامه گفت: ثبت سفارش دو طرفه برای تاثیرگذاری بر قیمت ها به ویژه در زمان بازگشایی نیز یکی دیگر از موارد دستکاری است.
این کارشناس بازار سرمایه بیان کرد: اما در مدلی دیگر در دستکاری از طریق محدودیت های معاملاتی، نقش ناظر بازار یا دستورالمعل های معاملاتی بیشتر به چشم می خورد. به عنوان مثال وجود دامنه نوسان خود می تواند منجر به دستکاری قیمت به واسطه ممانعت از اصلاح سریع قیمت ها شود. یا مواردی مثل ابطال غیرمنطقی معاملات یا ایجاد محدودیت برای فروش برخی کد ها مثلا کد های حقوقی در روز های منفی نیز می تواند به نوعی دستکاری در قیمت تلقی گردد.
او تصریح کرد: دستکاری دیگر از طریق انتشار اطلاعات یا اخبار تایید نشده و شایعات از طریق مراجع رسمی یا خبرگزاری های رسمی یا افراد موثر است. مثلا مرجعی در بانک مرکزی یا وزارت نفت یا صمت یا سایر ارگان ها اطلاعات تایید نشده ای در مورد نرخ بهره یا نرخ اوراق بدهی دولتی یا نرخ خوراک یا محصولات مهم منتشر کند یا اطلاعات غلطی درباره نرخ ارز یا سایر متغیر های کلان اثرگذار ارائه کند. در این صورت قیمت ها به طور موقت از تعادل خارج و سرمایه گذار متضرر می شود.
قلی پور در پاسخ به این پرسش که آیا مجازاتی برای دستکاری قیمتی وجود دارد؟ بیان کرد: اگر دستکاری ناشی از تخلفات معاملاتی باشد، مجازات هایی توسط سازمان در نظر گرفته شده و ناظر بازار مسئولیت شناسایی و برخورد با این تخلفات، که عموما به قصد دستکاری قیمت صورت می گیرند را بر عهده دارد. شناسایی این تخلفات غالبا به صورت نرم افزاری و با استفاده از برنامه ها و الگوریتم های تعریف شده در سامانه معاملات بورس و فرابورس صورت می گیرد. اقدامات اخیر در کاهش زمان پیش گشایش بازار ها به ۵ دقیقه، اقدامی پیشگیرانه برای کاهش تخلفات در ارسال سفارش ها بود. مجازات های مختلفی برای متخلفین وجود دارد که حسب اهمیت و اندازه تخلف ممکن است یکی از این موارد باشد.
او ادامه داد: تذکر شفاهی ناظر بازار به معامله گر یا کارگزار او، تذکر کتبی ناظر بازار به معامله گر یا کارگزار او، ابطال معاملات توسط ناظر بازار، بستن حساب کاربری آنلاین، مسدود کردن یک کد معاملاتی، سه تا ۱۲ ماه حبس تعزیری، جرائم نقدی تا ۵ برابر منافع تحصیل شده یا زیان تحمیل شده به دیگران و مجازات های ترکیبی از موارد فوق، از جمله برخورد ها است.
این کارشناس بازار سرمایه در رابطه با این پرسش که آیا امکان دسترسی در شاخص های بورس و شاخص کل وجود دارد؟ اظهار کرد: بله این شائبه همواره وجود داشته و معمولا از طریق حمایت های نهادی از ده شرکت بزرگ اثرگذار بر شاخص کل امکان پذیر است. به همین دلیل شاخص هم وزن معیار بهتری برای تشخیص وضعیت کلی بازار است. روش دیگر همان محدودیت های معاملاتی که ذکر شد، یا دستکاری از طریق اخبار غیرموثق از منبع و منابع موثق است.
آینده بورس چه می شود؟
