اماکن مجاز برای نصب دوربین مداربسته و محدودیتهایی در نصب آن
مزایای بهره مندی از دوربین مداربسته جوامع رو با اشتیاق بیشتری به سمت استفاده از آن سوق داد. درحالی که سوء استفاده ها از محتوای ضبط شده دوربین به عاملی برای مقابله با آن تبدیل شد. قوانین نصب دوربین مداربسته به نوعی راه حل برای آشتی نگرشهای متفاوت نسبت به نصب دوربین مداربسته است. کمک به حفظ امنیت یا نقض حریم شخصی افراد ؟ بطور کلی دوربینهای مداربسته برای حراست و حفظ امنیت عمومی جای خود را در میان جوامع مختلف باز کرد. بنابراین منفعت این رویداد از مضرات آن بیشتر است.
سوال اینکه آیا نصب دوربین مداربسته قانونی است؟بله، با توجه به اهمیت و نقش مثبت دوربین مداربسته در نظارت، تأمین امنیت و به ویژه پیشگیری از جرائم و تخلفات، این اقدام در حالت کلی قانونی است. حال این سوال پیش می آید که آیا از لحاظ قانونی همه افراد می توانند اقدام به نصب دوربین کنند؟ و یا اینکه آیا در هر مکانی می توان دوربین نصب کرد؟ ضبط و نگهداری تصاویر در حالی که اقدامی پیشگیرانه از وقوع جرم است، می تواند جرم نیز محسوب شود. شرایط نصب دوربین مدار بسته با توجه به مکان و فرد درخواست دهنده از لحاظ ارتباط با محل موردنظر متفاوت است. اما بصورت کلی هر شخصی می تواند با رعایت چند قانون، این دوربین ها را در مکان های موردنظر و مجاز نصب کند. در برخی مکان ها از جمله محیط های کاری، مشاعات ساختمان ها، آسانسور و… اصول و قوانین مشخصی تبیین شده است. همچنین برای حفظ حریم خصوصی افراد در زمان نظارت بر مکان های مختلف لازم است قوانین در نظر گرفته شود.
قوانین نصب دوربین در اماکن عمومی
نصب دوربین مداربسته در مکان های عمومی و محیط هایی که افراد متعددی از آن جا عبور می کنند مانند فروشگاه ها، مراکز خرید، بزرگراه ها ممنوع نیست. البته در برخی از اماکن عمومی به لحاظ امنیتی و حساسیتی که دارند مانند محیط های نظامی، سفارت خانه ها و… ممنوع است. کوچه زیر مجموعه ای از محل های عمومی است. اما با توجه به تردد افراد کمتر لازم است در صورت نصب دوربین برای ساختمان، سایر افرادی که در کوچه ساکن هستند و یا تردد می کنند، مطلع شوند. برای این منظور استفاده از تابلوهای تصویری مربوط به دوربین مداربسته سایرین را از وجود دوربین آگاه می سازد. همچنین دوربین نصب شده نباید به ساختمان های مجاور اشراف داشته باشد.
- ماده ۱۶۰ قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۱۳۹۲: ادله اثبات جرم عبارت از اقرار، شهادت، قسامه و سوگند در موارد مقرر قانونی و علم قاضی است.محاکم، فیلم ها، صداهای ضبط شده را مدرک جرم نمی دانند چرا که این موارد بسیار قابلیت تغییر، تقلب در آن وجود دارد، از این رو این ها صرفاً اماره، قرائن و نشانه هایی است که در رأی قاضی تأثیر گذار است فقط و به عنوان مدرک مورد استناد نمی تواند قرار گیرد.صدای ضبط شده و یا تصویری که به وسیله دوربین مداربسته ضبط شده است به خودی خود دلیلی قطعی نیست و صرفاً به آگاهی بهتر قاضی کمک خواهد نمود.
- اصل ۲۲ قانون اساسی: «حیثیت، جان، مال، حقوق، مسکن و شغل اشخاص از تعرض مصون است مگر در مواردی که قانون تجویز کند.» حیثیت و آبروی افراد باید که حفظ شود و از هر گزندی مصون باشد و بی شک از مهمترین لوازم برای حفظ این حیثیت، دوربین مداربسته است.
- اصل ۲۵ قانون اساسی: «بازرسی و نرساندن نامه ها، ضبط و فاش کردن مکالمات تلفنی، افشای مخابرات تلگرافی و تلکس، مخابره و نرساندن آنها، استراق سمع و هر گونه تجسس ممنوع است مگر به حکم قانون.» استراق سمع و گوش دادن مخفیانه به حرف های دیگران، نظارت کردن بر افراد دیگر، منع شده است و تنها حکم قانون است که این ممنوعیت را می تواند از بین ببرد. به عنوان نمونه: نیروهای امنیتی و انتظامی در کشور برای پیشگیری و کشف جرم، امنیت جامعه از وسایل متفاوتی استفاده می کنند که یکی از مهمترین ابزارها، نصب دوربین مداربسته است.
- ماده ۴۱ منشور حقوق شهروندی: «کنترل های صوتی و تصویری خلاف قانون در محیط های کار، اماکن عمومی، فروشگاه ها و سایر محیط های ارائه خدمت به عموم، ممنوع است.» برای نصب دوربین مداربسته در هر مکانی، قوانین خاصی مدنظر است که باید رعایت گردد، این ماده به نصب خلاف قانون در محیط ها اشاره کرده است و اگر با رعایت شرایط و قوانین صورت پذیرد منعی نخواهد داشت.
- ماده ۱۱۲۵ قانون مدنی: دلایل اثبات دعوی از قرار ذیل است:
- اقرار
- اسناد کتبی
- شهادت
- امارات
- قسم

نکاتی در ارتباط با نصب دوربین مداربسته
دوربین های مداربسته از لوازمی است که همواره افراد از مزایا و معایب آن بحث می نمایند و امروزه به دغدغه ای بزرگ تبدیل شده است. برخی معتقدند که با نصب دوربین های مداربسته نقض حریم خصوصی شکل می گیرد که البته این حریم شخصی یک امر نسبی است و در جوامع و فرهنگ های متفاوت، گوناگون است. از تحلیل برخی قوانین در موارد دیگر می توان آنها را به دوربین مداربسته تعمیم داد. در ادامه به چند نمونه می پردازیم.
- در قانون، استراق سمع و نظارت بر افراد دیگر ممنوع است و تنها حکم قانون در موارد خاص می تواند ممنوعیت را از بین ببرد. مانند استفاده نیروهای امنیتی از دوربین مداربسته جهت کشف جرم و پیشگیری از آن.
- حفظ آبرو و حیثیت افراد
- کنترل های صوتی و تصویری خلاف قانون و شرایط محیط های کار، اماکن عمومی و… ممنوع است. نصب دوربین با رعایت شرایط و ضوابط این مکان ها بلا مانع است. منظور از نصب خلاف قانون در مکان های عمومی چیست؟ بطور مثال نصب دوربین در پارک ها و خیابان ها در صورت اخذ مجوزهای مربوطه برای افراد مجاز امکان پذیر است. در غیر اینصورت با توجه به اینکه این تصاویر می تواند امنیت فردی و اجتماعی افراد جامعه را به خطر بیندازد، ممنوع است.
قوانین نصب در اماکن خصوصی
برخلاف اماکن عمومی، نصب دوربین در اماکن و محیط های خصوصی از حساسیت بیشتری برخوردار است. در حالت کلی دوربین نباید وارد حریم خصوصی افراد شود و ممنوع است. محیط های خصوصی شامل محیط داخلی منازل مسکونی، اتاق رختکن، اتاق خواب و… می شود که نصب دوربین مداربسته در این گروه از محیط ها تنها با داشتن مجوز رسمی و در مدت زمان محدود ممکن می شود. اطلاع رسانی به افراد ساکن و یا افرادی که به آن محیط ها رفت و آمد دارند نیز ضروری است.
قوانین نصب دوربین در آپارتمان
اگر آپارتمان را یک جامعه کوچک در نظر بگیریم خود شامل محیط های خصوصی و عمومی است. فضای داخلی واحدهای آپارتمان، محیط خصوصی و مشاعات، محیط عمومی این جامعه محسوب می شوند. نصب دوربین مداربسته در منزل نیز از این قاعده مستثنی نیست. در واقع شما می توانید قانون نصب دوربین مدار بسته در منزل، آپارتمان و مجتمع های مسکونی را در بخش های مشابه معادل هم بدانید. از مکان های نصب دوربین در آپارتمان و مجتمع مسکونی مشاعات ساختمان است مانند راه پله، حیاط ساختمان، پارکینگ که برای این منظور به تأیید کتبی اعضای ساختمان نیاز است. در صورت تأیید تمام اعضاء، مدیر ساختمان برامر نصب و با توجه به نیاز ساختمان بر محل قرارگیری و تعداد دوربین ها نظارت خواهد داشت. در صورت عدم تایید از سمت یک یا تعدادکمی از اعضاء ساختمان، نصب دوربین با دریافت مجوز رسمی از مراجع قانونی ذیربط امکان پذیر خواهد بود. در نهایت محل نصب دوربین ها باید به گونه ای تعیین شود که به محیط های خصوصی اشراف نداشته باشند. اما قانون و مجازات نصب دوربین مخفی در منزل به گونه دیگری است و ممنوعیت قانونی دارد. به طور کلی اگر نیاز به نصب دوربین مخفی در منزل دارید باید نسبت به دریافت مجوز از مراجع ذی صلاح اقدام نمایید.
شرایط نصب دوربین در محیط های کاری و ادارات
نصب دوربین در محیط های کاری به صورت قانونی و رعایت ضوابط، نقش بسیار مثبت و مفیدی در آن محیط را خواهد داشت. حفظ امنیت افراد در محیط کار، بهبود راندمان کاری کارکنان، جلوگیری از سوء رفتار ، رعایت قوانین، نظارت بر بهداشت و سلامت کارکنان و… از جمله اهداف و کاربردهای فراوان نصب دوربین در محیط های کاری است. از طرف دیگر مواردی نیز در این ارتباط مورد توجه هست از جمله نگرانی کارکنان از حفظ حریم شخصی خود که کارفرما با اقداماتی می تواند این موضوع را حل کند. برای پیشگیری از بروز تنش و ناراحتی میان کارکنان، کارفرما می تواند اطلاعاتی را قبل از نصب دوربین مداربسته در محیط کار، در اختیار کارمندان قرار دهد. این اطلاعات شامل موارد زیر است:
- اطلاع رسانی از نصب دوربین مداربسته در محل کار
- اعلان علت نصب دوربین مداربسته
- نحوه حفاظت از حقوق کارکنان و حریم شخصی آنها
- نحوه استفاده از تصاویر ضبط شده
- اعلام فضای تحت پوشش دوربین مداربسته
از موارد قانونی محیط های کار این است که کارفرما نمی تواند از طریق نصب دوربین مداربسته اطلاعات خصوصی کارکنان را مورد تجسس قرار دهد. باید به نحوی عمل کند تا بتواند اعتماد کارکنان خود را جلب کند. در نهایت قبل از نصب دوربین، لازم است قوانین بر طبق مکانی که برای نصب در نظر گرفته ایم، بدانیم. موافقین نصب دوربین آن را برای ایجاد امنیت، پیشگیری از سرقت و مواردی از این دست ضروری می دانند. عده ای به جهت نگرانی از اینکه حریم خصوصی آنها به خطر می افتد، مخالف استفاده از دوربین هستند. قوانین نصب دوربین مداربسته کمک می کند افراد با اطمینان از حفظ حریم خود از کاربردهای مفید آن بهره مند شوند.
امیدوارم از محتوای مسائل حقوقی نهایت استفاده را برده باشید و برای کسانی که دچار مشکل حقوقی هستند، میتوانید ارسال نمایید. همچنین برای مشاهده ی مطالب پر محتوای دیگر میتوانید به بخش آموزش ساعدنیوز مراجعه نمایید. از همراهی شما بسیار سپاسگزارم .