قرار بازداشت موقت چه زمانی صادر می‌شود؟

  دوشنبه، 24 شهریور 1399   زمان مطالعه 6 دقیقه
قرار بازداشت موقت چه زمانی صادر می‌شود؟
صدور قرار بازداشت موقت همیشه در شرایط سخت باید لحاظ شود و هر گاه قرینه ها و دلایل و نشانه های موجود دلالت بر توجه اتهام به متهم کند این قرار توسط قضات دادسرا (دادیاران- بازپرس-دادستان) صادر خواهد شد.

بازداشت موقت

وقتی صحبت از بازداشت می شود، تکلیف آن مشخص است. اما وقتی واژه موقت به آن می چسبد، تبدیل به مهم ترین قرار تأمین کیفری می شود که قانون برای متهم در نظر گرفته است. بازداشت در لغت به معنای منع، جلوگیری، توقیف و حبس است. بازداشت موقت مهم ترین و شدیدترین قرار تأمین کیفری است که به موجب آن به منظور تضمین دسترسی به متهم در مواقع لزوم، آزادی او به طور موقت سلب می شود.

تصویر

انواع بازداشت موقت

بازداشت موقت اختیاری

در چه جرم هایی قرار بازداشت موقت به اختیار صادر می شود؟

  • جرم هایی که مجازات قانونی آنها اعدام و قطع عضو باشد.
  • جرم هایی عمدی که مجازات قانونی آن سه سال حبس و بیشتر باشد.
  • در مواردی که آزاد بودن متهم موجب از بین رفتن آثار و دلایل جرم شده یا باعث تبانی با متهمان دیگر و یا شهود یا مطعین واقع شده و یا سبب شود که شهود از ترس متهم حاضر به شهادت نباشند همچنین وقتی که احتمال فرار یا مخفی شدن متم باشد و به طریقی نتوان از ان جلوگیری کرد.
  • در قتل عمدی با تقاضای اولیاء دم برای اقامه دلیل و مدرک حداکثر به مدت ۶ روز.

در جرایم منافی عفت مثل زنا هم وقتی جنبه عمومی داشته باشد و در صورتی که قاضی تشخیص دهد آزادی متهم باعث فساد می شود می توان قرار بازداشت موقت صادر کرد.

بازداشت موقت اجباری

اما در جرم های زیر حتما باید قرار بازداشت موقت صادر شود و قاضی مکلف به اطاعت است:

  • در قتل عمد، آدم ربایی، اسید پاشی، محاربه، افساد فی الارض.
  • در جرایمی که مجازات قانونی آن اعدام یا حبس ابد باشد.
  • در جرایم مثل سرقت، کلاهبرداری، اختلاس، ارتشاء، خیانت در امانت، جعل و استفاده از سند مجهول در صورتی که متهم حداقل یک سابقه محکومیت قطعی و یا دو یا بیشتر سابقه محکومیت غیر قطعی به علت ارتکاب هر یک از جرائم مذکور داشته باشد.
  • در صورتی که در کلیه جرایمی که به موجب قانون خاص مقرر شده باشد.

شرایط صدور قرار بازداشت موقت

علاوه بر اینکه برای مجاز شدن صدور قرار بازداشت موقت، باید جرایم مذکور رخ دهند، وجود شرایطی نیز لازم است تا ضرورت صدور سخت گیرترین قرار تأمین کیفری را توجیه کند. این شرایط عبارت اند از:

  • بازپرس تشخیص دهد که آزاد بودن متهم موجب می شود وی آثار و ادله جرم را ازبین ببرد یا با متهمان دیگر و شهود و مطلعان تبانی کند یا سبب شود شهود از شهادت دادن صرف نظر کنند.
  • آزاد کردن او ممکن است موجب فرار یا مخفی شدن وی شود و به طریق دیگر نتوان از آن جلوگیری کرد.
  • آزاد بودن متهم مخل نظم عمومی، موجب به خطر افتادن جان شاکی، شهود یا خانواده ی آنان و خود متهم شود.

لازم به ذکر است مقام قضایی که قرار بازداشت موقت را صادر می کند، موظف است در قرار صادره خود تمامی موارد و شرایطی را که موجب صدور این قرار شده ذکر کند. به عبارتی صدور قرار بازداشت موقت باید مستدل باشد و ادله قانونی در آن ذکر شود. همچنین در این قرار باید ذکر شود متهمی که درمورد او قرار بازداشت موقت صادر شده است، حق اعتراض به آن قرار را دارد.

موارد صدور قرار بازداشت موقت

صدور قرار بازداشت موقت در همه جرایم امکان پذیر نیست، با توجه به سخت گیری این قرار، در جرایمی صادر می شود که اهمیت بیشتری دارند. این جرایم عبارت اند از:

  • جرایمی که مجازات قانونی آنها سلب حیات (اعدام یا قصاص نفس)، حبس ابد یا قطع عضو (مجازات جرایم محاربه و سرقت حدی) و در جنایات عمدی علیه تمامیت جسمانی که میزان دیه آنها یک سوم دیه کامل یا بیش از آن است (ضرب و جرح و قطع عضو).
  • جرایم تعزیری درجه ۱،۲،۳،۴(جرایمی که مجازات آنها حبس بیش از پنج سال، جزای نقدی بیش از ۱۸ میلیون، انفصال دائم از خدمت، مصادره ی اموال و انحلال شخص حقوقی است).
  • جرایم علیه امنیت داخلی و خارجی کشور (جرایم ذکرشده در مواد ۴۹۸ تا ۵۱۲ قانون مجازات اسلامی تعزیرات) که مجازات قانونی آنها درجه پنج و بالاتر است.
  • ایجاد مزاحمت و آزارواذیت بانوان و اطفال، تظاهر، قدرت نمایی و ایجاد مزاحمت برای اشخاص که به وسیله چاقو یا هر نوع اسلحه انجام شود.
  • سرقت، کلاهبرداری، ارتشاء، اختلاس، خیانت در امانت، جعل یا استفاده از سند مجعول درصورتی که مشمول مورد ب نباشد و متهم دارای یک فقره سابقه محکومیت قطعی به علت ارتکاب هریک از جرایم مذکور باشد.

البته لازم به ذکر است در این جرایم نیز بازپرس اختیار صدور قرار بازداشت موقت دارد، یعنی الزامی در این زمینه وجود ندارد و انتخاب بازداشت موقت به عنوان قرار تأمین کیفری بستگی به نظر خود او دارد.

مقام صادر کننده قرار بازداشت موقت کیست؟

قرار بازداشت موقت ممکن است توسط بازپرس یا دادیار صادر شود در هر صورت پرونده باید ظرف ۲۴ ساعت برای اظهار نظر دادستان نسبت به این قرار برای وی ارسال می شود. در صورت مخالفت دادستان با قرار بازداشت موقت باید از نظر دادستان پیروی کرد و متهم آزاد می شود و مقام صادر کننده باید قرار دیگری برای متهم در نظر بگیرد. دادستان هم می تواند از باز پرس تقاضا کند که قرار بازداشت متهم را صادر کند. در مقابل باز پرس می تواند با این درخواست دادستان مخالفت کند در صورت حل اختلاف بین دادستان و بازپرس با دادگاه عمومی و انقلاب محل خواهد بود. اما اگر بین دادیار و دادستان اختلاف نظر نباشد، این قرار به متهم ابلاغ می شود و متهم ظرف ده روز از تاریخ ابلاغ حق اعتراض به قرار را دارد.

حق اعتراض به قرار بازداشت

مطلب مهم ديگر اينكه آيا در صورت صدور قرار بازداشت چه در مواردی كه ابتدا بازپرس اين قرار را صادر می كند و چه در مواردی كه بازداشت را ابقا و تمديد می نمايد متهم حق اعتراض به قرار صادره را دارد يا خير؟ اجمالاً بايد گفت پاسخ به اين سؤال مثبت است. توضيح اينكه متهم میتواند نسبت به قرار بازداشت خود ظرف مدت 10 روز از تاريخ ابلاغ قرار، در دادگاه صالح اعتراض نمايد البته اين حق در مواردی برای متهم وجود دارد كه قرار بازداشت را بازپرس صادر نموده و دادستان نيز با اين قرار موافقت كرده باشد. بنابراين اگر تقاضای بازداشت از سوی دادستان صورت گرفته باشد و بازپرس با اين قرار مخالفت نمايد. با توجه به اينكه حل چنين اختلافاتی به موجب نظر دادگاه صورت می گيرد علی القاعده اگر دادگاه با نظر دادستان مبنی بر صدور قرار بازداشت موافقت كرد ديگر موجبی برای اعتراض متهم باقی نخواهد ماند. در هر صورت متهم بايد توجه داشته باشد كه اعتراض وی به قرار بازداشت مانع از اجرای اين قرار نبوده و تمامی اقدامات بازپرسی تا اخذ تصميم دادگاه به قوت خود باقی خواهد بود البته در صورت پذيرش اعتراض متهم، بلافاصله متهم آزاد می شود.

قرار بازداشت موقت چند روز است؟

مدت بازداشت موقت در مورد جرائمی که رسیدگی به آنها در صلاحیت دادگاه کیفری یک یا دادگاه انقلاب با تعدد قاضی است، دو ماه است. منظور جرائمی است که مجازات آنها سلب حیات (مانند قصاص)، حبس ابد، قطع عضو، تعزیر درجه سه و بالاتر و … باید. در سایر جرائم یک ماه است. پس از گذشت این دو ماه یا یک ماه، بازپرس باید تصمیم بگیرد که آیا کلا قرار را فک کند، تخفیف دهد، یا متهم در بازداشت باقی بماند؟ اگر دلیل موجهی برای ابقاء بازداشت موقت وجود داشته باشد، با ذکر این دلایل بازداشت موقت متهم ابقاء می شود. البته این تصمیمی است که باید به تائید دادستان برسد. این روال هر دو ماه یا هر یک ماه باید انجام شود.


  دیدگاه ها
پربحث های هفته   
علی دایی: دکترها گفته بودند شاید زیر عمل زنده نمانم+عکس/ همه درآمدم را در ایران سرمایه‌گذاری کردم و یک وجب از خاک وطنم را با هیچ چیز عوض نمی کنم (125 نظر) مهران مدیری: بعد از مراسم خاکسپاری خسرو شکیبایی دیگه توی هیچ مراسمی شرکت نکرده و نخواهم کرد؛ مردم با گاز پیک‌نیکی و مایه کتلت آمده بودن انگار تفریح بود+ویدیو (80 نظر) نگرانی همسر رهبر معظم انقلاب از نداشتن شام برای پذیرایی کردن از مهمان آقا/ وقتی آن شب، در سفره غذا چیزی جز سینی نان و پنیر نبود... (78 نظر) نگاهی به مدل مانتو های اعیانی نسرین مقانلو در عین با حجاب بودن/ میشه هم خوشتیپ بود هم با حجاب+عکس (67 نظر) چهره غمزده و کمر خمیده آریا عظیمی نژاد، داور پرانرژی برنامه عصرجدید در مراسم تشییع مادرش/ روحش شاد و یادش گرامی+عکس (64 نظر) نگاهی به ماشین هیوندای هوش پران جعفر غفارنژاد، رقیب مازندرانی هادی چوپان که همه آرزوشو دارن/غول بابلسری سوار بر هواپیمای رویاهایش😍 (51 نظر) عاشقانه های زیبا و دلنشین الهام چرخنده و همسر روحانی‌اش در شهر و حرم امام رضا(ع)/ ایشالا خوشبخت باشین+عکس (46 نظر) نگاهی به حیاط دلباز و شاهانه ویلای میلیاردی علی پروین در منطقه خوش آب و هوای تهران +تصاویر/ برای خودش یک باغه (38 نظر) خلاقیت زیبا و جالب همسر جوان سید احمد خمینی برای تبریک تولد با یک شعر عاشقانه سنگین و رنگین/ در نگاه من بهارانی هنوز...+عکس (37 نظر) نگاهی به گل آفساید گولسیانی به مس رفسنجان از زاویه ای متفاوت +فیلم/ قهرمانی پرسپولیس با اشتباه محرز داوری مسجل شد (37 نظر) خلاقیت خنده دار قصاب شیرازی برای کشاندن مشتری به مغازه حماسه آفرید!/ هنر نزد ایرانیان است و بس +عکس😆 (36 نظر) نگاهی به ماشین بِنزِ هوش پران حمید لولایی که همه آرزوشو دارن/آقای کمدین سوار بر هواپیمای رویاهایش😍 (35 نظر) مازیار لرستانی: دلم برای شهره لرستانی تنگ شده+ویدئو (33 نظر) پنجمین سالگرد ازدواج سوگل طهماسبی با صدای بهنام بانی و این چنین برگزار شد+ویدیو/ خوشبخت بشین و عشقتون مانا😍 (32 نظر) صحبت های خنده دار آقای قرائتی: یکی میگفت من دعاهام 50 درصد مستجاب میشه گفتم چطور گفت دخترم بزرگ شد دعا کردم یه دوماد خرپول نصیبم بشه میگه داماد قسمتم کرده خر هست ولی پول نداره... +ویدئو😂👌 (26 نظر)
پربازدیدترین ویدئوهای روز   
تیتر امروز   
فال روزانه امروز یکشنبه 28 مرداد ماه 1403
فال قهوه با نشان روز یکشنبه 28 مرداد ماه 1403
فال شمع روزانه امروز یکشنبه 28 مرداد 1403
7 خواسته ای که مردان از همسرشان دارند!
فال حافظ با تفسیر امروز یکشنبه 28 مرداد 1403 + فیلم
فال ابجد روزانه یکشنبه 28 مرداد 1403
روستای تاریخی حیرت انگیز در مازندران؛ جایی که ابر‌ها زیر پای‌تان شناورند، پیشنهادی رویایی برای سفر یک روزه در اطراف تهران
رونمایی از 7 انسان عجیب الخلقه ای که منقلبتان می کند/ از دیو و دلبر واقعی تا دختری که شتر شد!+عکس
کلاه 490،000 تومانی دزد معروف خیابان استاد معین تهران + فیلم / درآمد ماهانه یک میلیارد تومانی !
فوت و فن خانه‌داری؛ 5 راه حل ساده و تضمینی برای از بین بردن سوسک در آشپزخانه و منزل
کشف قدیمی‌ترین تقویم جهان در معبدی 13 هزار ساله در ترکیه
فال انبیاء روزانه یکشنبه 28 مرداد 1403
فوت و فن خانه‌داری؛ 11 ترفند تمیز کردن ماشین لباسشویی و ضدعفونی کردن آن در خانه+راهکاری موثر برای از بین بردن بوی بد لباسشویی
قاتل آی نور 3 ساله بلاخره اعتراف کرد/ من بچه را داخل چاه فاضلاب انداختم!
آغاز عملیات ساماندهی آسفالت بلوار پیامبر اعظم (ص) شوشتر
منتخب روز   
در 27 مرداد سالروز تولد آیت الله آل هاشم؛ یادی کنیم از بوسه پدر امام جمعه شهید بر مزار پسرش+ عکس/ روحش شاد و یادش تا ابد گرامی خاطره خنده دار شهاب حسینی : میگه وقتی رِنوی طوسی اردکان 11 رو کنار ماشین لاکچری رضا گلزار پارک کردم برای خودش کُمدی کلاسیکی بود +ویدئو تئاتر دیدن آقای روحانی با تی شرت آبی و بدون عبا و عمامه به همراه دختر و نوه‌اش+عکس واکنش معنادار و عجیب پسر مسعود پزشکیان به استعفای ظریف + عکس یکی از غمگین ترین سکانس های شهرزاد/ مرگ جمشید خان پلاکاردی از محمدرضا شاه در دستان مردم به شکل دراکولا با شاخ های شیطانی+عکس/ نوشتن لقب هایی در شان چهره منفور پهلوی نگاهی به قاب دو نفره چهره‌های سیاسی با مادرشان؛ از حسن روحانی و خاتمی تا هاشمی رفسنجانی و جهانگیری+عکس/ جای خالی تصویر رئیس جمهور شهید با مادرشان با این قاب پر شد! شباهت معنادار و پُرمفهوم درب ورودی خانه رهبر معظم انقلاب و امام خمینی(ره)+عکس/ دری آهنی و کوچک با ساده ترین و بدون تجملات ترین حالت ممکن چهره غمزده و عرض تسلیت صمیمی جمشید هاشم پور به شهاب حسینی در مراسم تشییع پدر جوانش/ روحش شاد و یادش گرامی+عکس (فیلم) فیلمبرداری بی‌شرمانه رضا پهلوی از معاشقه دخترش لب دریا! 😳😳😳 / حاشا به غیرتت! احساسی ترین سکانس سریال عاشقانه جیران /ناصر الدین شاه: حکیم ازت میخوام ثمره این عشق رو نجات بدی قشنگترین سکانس سریال شهرزاد / فرهاد: عشق هر ناممکنی رو ممکن میکنه