همه ما به شیوه های مختلف می خواهیم بر رفتار دیگران تأثیر بگذاریم. با این حال ، برخی در این کار افراط می کنند. افراد سلطه جو تنها به تاثیرگذاری بر دیگران راضی نمی شوند بلکه می خواهند آنها را کنترل کرده و تحت تسلط خود درآورند. آنها این کار را به روش هایی انجام می دهند که شما متوجه نشوید.
بیشتر این روش ها رفتارهای "معمولی" و پیش پا افتاده هستند و از این رو مورد توجه قرار نمی گیرند اما به همین دلیل بسیار مشکل ساز می شوند چرا که بدون آنکه متوجه شوید تحت سلطه و کنترل آنها در می آیید. در همه این روش ها از احساسات اصلی ما مانند ترس، عصبانیت یا همدردی بهره می گیرند. افراد سلطه جو بدون آنکه دلیل موجهی وجود داشته باشد با تحریک احساسات شما را به دام می اندازند.
اگر از جمله افرادی هستید که اجازه می دهید هرکس بر حسب میل و اراده خود احساسات و رفتار شما را تعیین کند، تردید نکیند که یک قربانی تمام عیار هستید.قربانی شدن به معنای از دست دادن امور زندگی است؛ طبیعی است که چنانچه بر اوضاع و شرایط زندگی خود تسلط کافی نداشته باشید، عنان اختیار از دست داده و موقعیت اجتماعی شما توسط دیگران تعیین خواهد شد.
شما در تمام روز با افرادی برخورد می کنید که می کوشند بر شما مسلط شده، شما را در چنگال خود گیرند و مجبورتان کنند تا مطابق میل و سلیقه آنان عمل کنید؛ با وجود این مادامی که خودتان چنین اجازه ای ندهید و شرایط آن را فراهم نکنید هیچ کس نمی تواند شما را ملعبه دست کند.
افراد بازیچه، اغلب مفلوک و هراسان و خجالتی هستند، از موضع ضعف عمل می کنند و خود را کوچک و حقیر می پندارند، تصور می کنند که از عقل و درایت کافی برخوردار نیستید و نمی توانند اوضاع و شرایط زندگی خویش را به طور کامل کنترل کنند.افراد دهن بین به سادگی تحت تاثیر قرار گرفته و آلت دست دیگران می شوند چرا که در واقع فردی که فرمانروای خود نباشد، آزاد نیست.
کودکان اغلب به تبع سن و موقعیت خاص خود بازیچه می شوند، آنان از نظر عاطفی و احساسی به بزرگترها وابسته بوده و برای کسب راحتی و آسایس محتاج والدین خویش هستند و اینگونه است که وقتی کودکان به مدت کوتاهی از خانه دور می شوند به عجز و ناتوانی خود و به ارزشمندی کمک و مساعدت برزگترها پی می برند.
افراد پس از رسیدن به سن بلوغ بخشی از عادت های کودکی خود را ادامه می دهند؛ به همین دلیل عادت هایی که تنها در دوران کودکی موجه و منطقی بود، پس از بلوغ موجب آلت دست قرار گرفتن آنان می شود.افرادی که در دوران کودکی به طور کامل توسط والدینشان کنترل و هدایت شوند، چه بسا به این حالت عادت کنند و به تدریج این عمل ملکه ذهنشان شود و پس از بلوغ و پیوستن به جامعه، طعمه خوب و مناسبی برای افراد سوء استفاده کننده باشند.
مردم چگونه با شما رفتار می کنند؟ آیا مدام مورد سوء استفاده قرار می گیرید؟ آیا حس می کنید به عنوان فردی مستقل از احترام کافی برخوردار نیستید؟ آیا دوستان و اطرافیانتان در برنامه های گروهی نیازی به مشورت با شما حس نمی کنند؟ آیا اغلب بر حسب میل و علاقه دیگران وظایفی که دوست ندارید به شما واگذار می شود؟ در ادامه راه های جلوگیری از بازیچه شدن را بررسی می کنیم.
رفتار افراد دستکاریکننده و کنترلگر اغلب مشابه یکدیگر است. مراقب افرادی باشید که هنگام شروع رابطه رفتارهای بیش از حد دوستانه دارند، وعده‌های پوچ می‌دهند یا در تلاش‌اند که احساس گناه کنید. با آگاهی به این رفتارهای مشابه، می‌توانید برای انجام اقدامات پیشگیرانه و خروج از دام این افراد آماده شوید.
راهی بسیار مؤثر برای پس‌گرفتن قدرت‌تان این است که به افراد نشان دهید چه رفتاری را تحمل نمی‌کنید. مرزهایتان را مشخص و انتظارات و نیازهایی را که به شما کمک می‌کنند در رابطه‌تان با دیگران احساس امنیت و راحتی داشته باشید، تعیین کنید.
قطعا دستکاری روان‌شناختی آسیب‌زاست، اما تلاش کنید این موضوع را درونی کنید که رفتارهای فرد دستکاریکننده ربطی به شما ندارد. این رفتارها بیشتر با خود شخص دستکاریکننده و ناتوانی او در برآوردن نیازها و تمایلاتش به روشی سالم، در ارتباط است.
دستکاری‌کنندگان همه‌چیز را برای خود می‌خواهند. شما می‌توانید صحنه را بچرخانید و به آنها یادآوری کنید که شما انسانی با احساسات هستید و اجازه نخواهید داد که آنها احساسات‌تان را نادیده بگیرند. مثلا اگر او سعی دارد با گفتن «این موضوع مهمی نیست.» احساسات شما را نادیده بگیرد، شما بگویید «می‌دانم که ممکن است این مسئله را مهم ندانی، اما من از این وضعیت احساس بدی دارم و فکر می‌کنم این ناعادلانه است». تحقیقی در سال 2018 نشان داد که این روش می‌تواند راهی مؤثر برای کاهش تعارض و خصومت باشد.
درگیری و کنارآمدن با فرد دستکاریکننده و کنترلگر از نظر روحی و عاطفی خسته‌کننده و آزاردهنده است. در این شرایط، هم‌صحبتی با دوستی نزدیک یا یکی از اعضای خانواده درباره موقعیتی که در آن قرار گرفته‌اید، می‌تواند تنش و اضطراب شما را کم کند. دوستان نزدیک و افراد خانواده می‌توانند توصیه‌های خوبی کرده و شما را برای انتخاب برخورد درست با فرد دستکاریکننده راهنمایی کنند.
گاهی اوقات دستکاری روان‌شناختی از طرف یکی از نزدیکان انجام می‌شود. در این شرایط، مقابله و کمک‌گرفتن کار دشواری است. دستکاری روان‌شناختی بر سلامت عاطفی شما تأثیرگذار است. بنابراین بسیار مهم است که راهی برای خروج از این موقعیت پیدا کنید.
گرفتارشدن در دام فردی که می‌خواهد شما را بازیچه قرار دهد، آزاردهنده است و رهایی از این موقعیت می‌تواند بسیار دشوار باشد. بااین‌حال، با افزایش مهارت‌های ارتباطی و تسلط بر احساسات خود می‌توانید از این موقعیت خارج شوید و بیش از این اجازه سوءاستفاده از خود را به دیگران ندهید.
