راهکارهای فوق العاده برای پیشگیری از گرمازدگی 

زمانی که در هوای گرم بیش از حد در معرض گرما قرار می گیرید سیستم تنظیم کننده دمای بدن مختل می شود و در این حالت بدن نمی تواند گرمای اضافی را دفع کند، در نتیجه بدن بیش از حد گرم می شود و اندام های مختلف بدن آسیب می بینند. در این میان اتفاقی که قابل پیش بینی است مواردی چون گرمازدگی، خستگی گرمایی و سکته گرمایی است.

از جمله علائم گرمازدگی در کودکان و بزرگسالان در فصل تابستان عبارتند از: پوست خشک و داغ، عرق نکردن، قرمز شدن پوست و و سپس رنگ پریده یا کبود شدن تدریجی آن، تنفس کوتاه و سریع، نبض سریع و ضعیف، افزایش دمای بدن به بیش از ۴۰ درجه، سردرد، گرفتگی عضلات (این نوع گرفتگی با ماساژ رفع نمی شود و به فرد گرمازده باید مقداری آب و نمک بخورانید)، گشادی مردمک چشم، گیجی، گرفتگی عضلات پا، پرخاشگری، توهم، سستی و بی حالی و تشنج. مرحله آخر گرمازدگی سکته گرمایی است.

عواملی که موجب تشدید گرمازدگی می شوند

گرمازدگی مشکلی است که ممکن است برای هر کسی ایجاد شود، اما به هر حال برخی شرایط می تواند ریسک ابتلا به گرمازدگی را در افراد افزایش دهد. در ادامه به چند عامل مهم که می تواند حساسیت به گرما را افزایش دهد، اشاره شده است.

• سن زیر ۴ سال و بالای ۶۵ سال
• مصرف برخی داروهای خاص
• اضافه وزن و چاقی
• افزایش ناگهانی دمای هوا
• افزایش رطوبت هوا
• بیماری دیابت

پیشگیری از گرمازدگی در فصل تابستان

همانطور که می دانید پیشگیری بهتر از درمان است. این نکته در مورد گرمازدگی نیز صدق می کند. شما می توانید برای جلوگیری از گرمازدگی و سایر بیماری های مرتبط با گرما اقدامات احتیاطی انجام دهید که در ادامه مواردی از این اقدامات ذکر شده است.

چه بپوشیم تا گرما زده نشویم؟

برای این که در فصل تابستان گرمازده نشوید لباس های نخی و سبک بپوشید، به خصوص زمانی که قرار است ساعات طولانی بیرون از خانه و در زیر آفتاب گرم تابستان قرار بگیرید. لباس های تنگ و پلاستیکی بدترین نوع لباس برای فصل تابستان هستند. لباس های روشن بپوشید، لباس های تیره گرما را بیشتر به خود جذب و سیستم خنک کننده بدن را مختل می کنند.

حتما از عینک آفتابی استاندارد استفاده کنید. شاید استفاده از عینک آفتابی راهکاری شیک و غیرضروری به نظر برسد اما عینک آفتابی استاندارد ۹۰ تا صد درصد از آسیب چشم ها و پوست نازک اطراف چشم در برابر اشعه مضر آفتاب جلوگیری می کند.

برای پیشگیری از گرمازدگی در کودکان و بزرگسال از کلاه استفاده کنید. کلاه تا حد زیادی از پوست صورت شما در برابر آفتاب محافظت می کند. علاوه بر این کلاه از تابش مستقیم آفتاب به سرتان جلوگیری می کند و مانع سردرد و سرگیجه در اثر تابش مستقیم نور خورشید می شود.حتما از کرم ضد آفتاب استفاده کنید. اشعه خورشید پوست در معرض آفتاب را دچار لک و چروک و پیر می کند. ۲۰ دقیقه قبل از خروج از خانه از یک کرم ضد آفتاب استاندارد با SPF حداقل ۱۵ استفاده کنید.

برای تمام قسمت های بدن که در معرض آفتاب هستند مثل دست ها، صورت و گردن حتما ضد آفتاب بزنید. اگر قصد رفتن به کنار دریا را دارید حتما از ضدآفتاب ضدآب استفاده کنید و تمام قسمت های در معرض آفتاب را با کرم ضدآفتاب بپوشانید. برای محافظت لب ها در برابر آفتاب از بالم لب حاوی ضد آفتاب استفاده کنید.

برای پیشگیری از گرمازدگی چه نوشیدنی هایی بنوشیم؟

براساس توصیه های پزشکان برای درمان علائم گرمازدگی باید آب زیاد بخورید. به هیچ وجه خودتان را تشنه نگه ندارید و نگذارید که حسابی تشنه شوید بعد آب بخورید. در فصل تابستان حتما روزانه ۸ لیوان آب بنوشید تا بدن به اصطلاح دهیدراته یا کم آب نشود. یکی از مهم ترین علت های گرمازدگی کم آب خوردن و کم شدن آب بدن در فصل تابستان است که باعث سردردهای گرمایی هم می شود. موز، هندوانه، آب هندوانه و آب نارگیل تا حد زیادی آب بدن را حفظ می کنند، در فصل تابستان از آن ها غافل نشوید.

برای درمان گرمازدگی آب میوه های طبیعی بنوشید. همانطور که گفتیم نوشیدنی های سنتی مثل خاکشیر، تخم شربتی، سکنجبین، شربت گلاب، شربت آبلیمو و تمر هندی که قدیمی ترها برای مقابله در برابر گرمازدگی استفاده می کردند با هر طعم و مزه ای که می پسندید از جمله بهترین راهکارها برای مقابله با گرمازدگی است. علاوه بر این خودتان در منزل نوشیدنی های طبیعی بدون شکر مثل آب آلبالو، انواع بری، آب انار، آب سیب، آب آناناس و آب انبه و … آماده و میل کنید.

الکل و کافئین مصرف نکنید. الکل به طرز وحشتناکی بدن را دهیدراته و خشک می کند. کافئین هم مثل یک دستگاه مکش قوی تمام آب بدن را جذب می کند. پس در فصل تابستان مصرف چای و قهوه را به حداقل برسانید.

چه غذاهایی بخوریم؟

برای درمان گرمازدگی و این که بدن تان را خنک و هیدراته نگه دارید تا آن جا که می توانید میوه ،سالاد و سبزیجات برگ سبز مثل کاهو، کرفس و اسفناج بخورید. کدو، قارچ و لیموترش بهترین خوراکی ها در فصل تابستان هستند. به خصوص اگر عازم سفر هستید یادتان باشد در مسافرت بیشتر غذاهای سبز و کم حجم و کم چرب میل کنید و میوه و سبزی را حتما در رژیم غذایی سفرتان بگنجانید.

در زمان مسافرت برای پیشگیری از گرمازدگی کمتر در رستوران های بین راهی غذا بخورید و بیشتر پخت و پز کنید. برای درمان گرمازدگی غذاهای تند بخورید. شاید برایتان جالب باشد که بدانید استفاده از غذاهای تند در فصل تابستان باعث می شود بهتر عرق کنید و دچار گرمازدگی نشوید. در کنار غذا و همراه با سالاد از انواع فلفل استفاده کنید.

غذا و گوشت های کم چرب میل کنید. غذاهای سرخ کرده و چرب آب بدن را کم می کنند. بهتر است از گوشت های کم چرب و غذاهای پخته و گریل استفاده کنید. انواع ماهی به خصوص ماهی سالمون کبابی و پخته یا گریل از جمله بهترین غذاها برای فصل تابستان است. در کنار انواع غذاهای گوشتی از انواع سبزیجات پخته و گریل مثل هویج، کرفس، لوبیا سبز، نخود فرنگی و ذرت و … غافل نشوید تا گرمازده نشوید.

چه موقع از خانه بیرون برویم تا گرمازده نشویم؟

در ساعاتی که تابش نور خورشید و اشعه های ماورابنفش در بیشترین حالت خود به سر می برند تا آن جا که امکان دارد از خانه یا محل کار خود خارج نشوید. این ساعات به طور معمول بین ساعت ۱۰ صبح تا ۴ بعد از ظهر هستند. در این مدت در یک فضای سرپوشیده مثل منزل یا محل کار خود بمانید و آب، غذا و نوشیدنی های مناسب فصل تابستان را بنوشید، کارهای تان را انجام دهید و اگر فرصتش را دارید یک چرت بخوابید.

در فصل تابستان ممکن است عرق سوز هم بشوید، در این صورت برای درمان عرق سوز شدن محل عرق سوز شده را با آب و صابون ملایم بشورید و از کرم های ضد سوختگی استفاده کنید. در سفرهای تابستانی همیشه کرم ضدسوختگی برای مواقع عرق سوز شدن همراه داشته باشید. عرق سوز شدن یکی از علائم گرمازدگی است.

برای پیشگیری از گرمازدگی داخل اتومبیلی که پارک شده ننشینید.

این یکی از دلایل عمده مرگ های ناشی از گرما در کودکان است. دمای خودرویی که زیر آفتاب پارک شده می تواند در عرض ۱۰ دقیقه، ۲۰ درجه فارنهایت (بیش از ۷/۶ درجه سانتیگراد) افزایش یابد.نشستن داخل اتومبیل پارک شده در هوای گرم، حتی اگر شیشه ها پایین یا ماشین زیر سایه باشد، ایمن نیست. وقتی ماشین را پارک می کنید برای جلوگیری از ورود کودکان به داخل، آن را قفل نگه دارید.

احتیاط در صورت داشتن ریسک فاکتورها

در صورت مصرف دارو یا وجود شرایطی که احتمال بروز مشکلات مربوط به گرما را افزایش می دهد، مانند سابقه بیماری گرمایی قبلی، از گرما بپرهیزید. هنگام مشاهده علائم گرمازدگی نیز سریعا اقدامات لازم را انجام دهید.اگر در یک رویداد ورزشی بزرگ در هوای گرم شرکت می کنید، اطمینان حاصل کنید که در موارد اضطراری خدمات پزشکی در دسترس است.

برای فرار از گرما کجا پناه بگیریم؟

اگر شغل تان به نحوی است که مجبورید ساعات زیادی را در فضای باز بگذرانید حتما توصیه های ایمنی را برای فرار از گرما و درمان گرمازدگی جدی بگیرید. بین ساعات ۲ تا ۴ بعد از ظهر حتی المقدور در معرض تابش مستقیم نور آفتاب قرار نگیرید. به مکان های سرپوشیده و خنک یا پارک و فضای سبز بروید و کمی استراحت کنید و آب بنوشید.اگر مجبورید در فضای باز باشید از کلاه استفاده کنید، لباس نخی بپوشید، در سایه راه بروید و حتما از کرم ضد آفتاب و عینک آفتابی استفاده کنید و یک بطری آب خنک همراه داشته باشید.

نکات تکمیلی برای جلوگیری و درمان علائم گرمازدگی

• از مصرف شربت هایی که مواد قندی بالا دارند، خودداری شود.
• از مصرف غذا های شور خودداری شود، زیرا نمک باعث خروج آب بیشتری از بدن می شود و بدن را در معرض کم آبی قرار می دهد.
• مصرف شیرینی و شکر نیز باید کاهش یابد، زیرا بدن برای سوخت و ساز قندها، به آب نیاز دارد و مصرف مواد شیرین از جمله شربت های شیرین، نوشابه ها و نوشیدنی های ورزشی نیاز بدن به آب را افزایش می دهند و ممکن است عوارض گرمازدگی را تشدید کنند.
• قبل از فعالیت زیاد و ایستادن در معرض آفتاب، سعی کنید به هوای گرم تابستان عادت کنید. سیستم تنظیم دمای بدن شما هنگامی که به گرما عادت کرده باشد، بهتر عمل خود را انجام خواهد داد.
• به میزان کافی بخوابید و میوه‏ها و سبزی‏های سرشار از پتاسیم را به میزان زیاد مصرف کنید تا بدن‏تان خودش را با گرما تطبیق دهد.
• اگر داروی مصرفی شما اختلالی در میزان آب بدن یا دفع گرما به وجود می آورد، مراقب مشکلات مربوط به گرما باشید.
• سعی کنید وعده های غذایی تان را سبک و به مقدار کم میل کنید.
• در صورتی که احساس می کنید گرمازده شده اید، به سرعت فعالیت خود را متوقف کنید و به مکانی خنک بروید و نوشیدنی خنک بنوشید.
• در صورتی که بعد از ۱ ساعت احساس بهبودی از گرمازدگی نداشتید و احساس گیجی و آشفتگی دارید، حتماً به پزشک مراجعه کنید.
• فراموش نکنید که گرمازدگی می تواند به یک مشکل فوق العاده جدی تبدیل شود و جتی آسیب هایی دائمی به اندام های حیاتی بدن وارد کند.