روزهای بعد از زایمان، روزهای شیرینی است. نه ماه انتظار به پایان رسیده و خانوادۀ شما با حضور یک نوزاد، کمی متفاوت شده است. در این روزها معمولاً یکی از اعضای خانواده یا دوستان در کنار مادر می ماند و از او مراقبت می کند. همچنین دوستان و فامیل برای احوال پرسی و تبریک به منزل شما می آیند. یادتان باشد در این روزها، با وجود شلوغ بودن دور و اطراف از خودتان غافل نشوید. همچنین اعضای خانواده و مهمان ها ممکن است از روی خیرخواهی، توصیه هایی به شما بکنند که بهتر است نظرها و توصیه های اطرافیان را قبل از اطمینان از صحت علمی آن انجام دهید. در این قسمت با تغییرات بعد از بارداری و راه های کنار آمدن و سرحال شدن در این دوران آشنا خواهید شد. تک تک مشکلات بعد زایمان را عنوان کرده و راه حل و راهکار مورد نیاز شما برای رفع آن و بهبودی سریعتر را گفته ایم، با رعایت این نکات میتوانید به موقع سرپا شده و به مرحله سرحالی بعد زایمان برسید.
مراقبت از سوزش واژن بعد زایمان
اگر در این دوران هرگونه پارگی در قسمت واژن ایجاد شده باشد، پزشک آن را بخیه می زند. زخمتان ممکن است چند هفته ادامه داشته باشد تا به طور کامل بهبود پیدا کند. پارگی های شدید به مدت زمان طولانی تری برای بهبودی نیاز دارند. برای اینکه همه این شرایط را بهتر کنید و راحت با آن کنار بیایید و بتوانید سرحال تر باشید، اقدامات زیر را در پیش بگیرید:
- روی یک بالش یا رینگ طبی بنشینید.
- قسمت مورد نظر را با تکه های یخ خنک کنید.
- از پد خنک کننده روی نوار بهداشتی استفاده کنید که بین واژن و مقعد قرار می گیرد.
- هنگامی که ادرار می کنید، مقداری آب گرم بین واژن و مقعد بریزید.
- در وان آب گرم بنشینید تا قسمت باسن و مقعد گرم شود و چند دقیقه در همین حالت بمانید.
- از دارو های مسکن ؛ زیر نظر پزشک استفاده کنید.
- همچنین می توانید از کرم و اسپری های بی حس کننده هم در صورت نیاز استفاده کنید.
- اگر از داروی نرم کننده مدفوع یا هرگونه داروی ضد یبوست استفاده می کنید، حتما به پزشک اطلاع رسانی کنید.
راه حل ترشحات واژن بعد از زایمان
بعد از زایمان ترشحات واژن زیاد میشود که به دلیل خونریزی و بافت تولید شده در بدن است که تا چند هفته ادامه دارد. این ترشحات ممکن است قرمز و غلیظ باشند اما کم کم عادی می شوند و حالت آبکی پیدا می کنند و رنگ آن ها متمایل به صورتی و زرد می شود.برای این که این شرایط را بهبود ببخشید، حتماً به پزشک خود اطلاع رسانی کنید. هرگونه خونریزی نیز باید به پزشک گزارش داده شود.
راهکار درد و انقباضات بعد زایمان
ممکن است در این دوران درد و انقباضات را در ناحیه شکم احساس کنید که شبیه به درد های قاعدگی است. علت آن هم فشردگی رگ های خونی در رحم برای جلوگیری از خونریزی زیاد هستند.از آن جایی که بعد از زایمان هورمون اکسی توسین به مقدار زیاد تولید می شود، ممکن است این درد افزایش پیدا کند. پزشک در چنین حالتی می تواند برای شما داروی مسکن تجویز کند و اگر می خواهید بعد از این اتفاق سرحال باشید، حتماً شرایط خود را به طور کامل به پزشک تان توضیح دهید.
مراقبت از کم خونی پس از زایمان
زایمان باعث می شود که مادر مقداری خون از دست داده و دچار کم خونی شود . به مادران تازه زایمان کرده توصیه می شود:
- در پایان هفته اول پس از زایمان مادر برای چکاپ کلی به پزشک مراجعه نمایند.
- حتما قرص آهن و مکمل غذایی تجویز شده توسط پزشک را مصرف کنند زیرا به با مصرف آنها بسیاری از مشکلات برطرف می شوند.
- مصرف گوشت قرمز و جگر پخته شده را در برنامه غذایی خود بگنجانند.
- از میوه ها و مغزیجات سرشار از آهن استفاده نمایند.
- هرگز این غذاها و مکمل ها را از برنامه روزانه خود حذف نکنند.
راهکار بی اختیاری در ادرار بعد زایمان
بارداری و زایمان طبیعی باعث آسیب دیدگی ماهیچه لگن می شود و ممکن است وضعیت مثانه و مقعد مانند همیشه نباشند. همین ممکن است باعث شود که هنگام عطسه یا سرفه کمی بی اختیاری ادرار داشته باشید و چند قطره از آن بیرون بریزد. در چنین حالتی باید:
- از پد های بهداشتی استفاده کنید.
- تا جایی که می توانید ماهیچه خود را سفت نگه دارید و مثانه خود را کنترل کنید.
- هنگام نشستن، ایستادن و انجام کارها؛ این عادت را به وجود بیاورید که عضلات پایین تنه را سفت نگه دارید که اگر این کار را به یک عادت تبدیل کنید، دیگر با مشکلی مواجه نخواهید بود.
بواسیر، مشکلی نگران کننده بعد زایمان
اگر احساس کردید هنگام دفع مدفوع درد دارید و ورمی در ناحیه مقعد ایجاد شده ، احتمالاً این ناحیه متورم شده و حتما باید این شرایط را بهبود ببخشید. پس اقدامات زیر را انجام دهید:
- می توانید از کرم های مسکن بواسیر استفاده کنید که حاوی هیدروکورتیزون هستند.
- از پدهای بهداشتی بی حس کننده استفاده کنید.
- بین ناحیه مقعد و لگن خود را به مدت 10 تا 15 دقیقه داخل آب گرم نگه دارید و 2 الی 3 بار در روز این کار تکرار کنید.
درمان یبوست بعد زایمان
فشار فیزیکی بر روده ها در بارداری افزایش یافته و احتمال ابتلا به یبوست بالا می رود. پس از زایمان فشار فیزیکی از بین رفته اما با توجه به بی تحرکی یا کم تحرکی مادر برگشتن بدن به روال طبیعی خود مدتی طول می کشد. اگر دچار یبوست در بارداری و بعد از زایمان هستید:
- مواد غذایی حاوی فیبر مصرف کنید.
- مایعات فراوان بنوشید.
- حتما تحرک داشته باشید و راه بروید. در زایمان طبیعی پس از به دنیا آمدن نوزاد مادر می تواند چند قدمی تا اتاق یا تختش راه برود اما کسانی که عمل سزارین می کنند، بین 8 تا 12 ساعت بعد از زایمان می توانند راه رفتن را شروع کنند.
راه چاره سوزش سینه بعد زایمان
اگر چند روز بعد از زایمان با سوزش سینه مواجه بودید و یا لکه های سیاه اطراف پوست نوک پستان ایجاد شده بودند، احتمالا هنگام شیردهی مشکل داشته باشید. در چنین حالتی می توانید:
- بعد از هر نوبت شیردهی چند قطره از شیر را روی نوک سینه بریزید.
- پدهای بهداشتی مخصوص شقاق را از داروخانه تهیه کنید و روی نوک سینه بگذارید تا این مشکل بهبود پیدا کند.
- لباس های پلاستیکی و نایلونی نپوشید زیرا مانع از عبور و مرور هوا می شود.
- نشاسته گیاهی یا پارافین سفید را از داروخانه ها بخرید و روی نوک سینه بگذارید تا پوست نوک سینه خشک و زخم نشود.
- از هر دو سینه شیر بدهید تا دچار التهاب سینه نشوید.
- زمان شیر دادن به نوزاد تمام هاله قهوه ای را در دهان نوزاد بگذارید و تا سیر نشدن نوزاد از دهانش در نیاورید.
- شیر خود را بدوشید و به فرزندتان بدهید زیرا ممکن است که کودک با این شرایط پستان شما را به دهان نگیرد.
- برای اینکه سینه شما احساس راحتی بیشتری کند، یک پارچه گرم را روی آن قرار دهید یا دوش آب گرم بگیرید.
- بین هر بار شیر دادن هم می توانید یک دستمال سرد بین سینه ها قرار دهید.
تغذیۀ مناسب پس از زایمان
شما احتمالاً انرژی زیادی صرف زایمان طبیعی کرده اید، اما لازم نیست تمام آن را با هم دریافت کنید. روزهای اول پس از زایمان نباید غذاهای سنگین بخورید. خانوادۀ شما ممکن است به شما اصرار کنند که گوشت زیاد یا غذای چرب بخورید. باید توجه داشته باشید که در روزهای پس از زایمان شما ممکن است فعالیت کمتری داشته باشید، بنابراین امکان سوءهاضمه و یبوست وجود دارد و در صورت ابتلا به یبوست، امکان آسیب دیدن بخیه ها نیز وجود خواهد داشت. پس سعی کنید در طول روز مواد غذایی لازم و مفید را دریافت کنید. نکات زیر می تواند در داشتن یک تغذیۀ خوب به شما کمک کند:
- مواد غذایی حاوی فیبر بالا مثل برنج قهوه ای، نان سبوس دار و سبزیجات بخورید.
- دو بار در هفته ماهی قزل آلا یا سالمون بخورید.
- انجیر خشک، برگۀ زردآلو یا هلو مصرف کنید.
- میوه هایی مثل انواع توت ها و پرتقال را در میان وعده های خود قرار دهید.
- برخلاف تصور، کاچی به دلیل چرب بودن غذای مناسبی برای روزهای بعد از زایمان نیست.
- لبنیات کم چرب مصرف کنید.
- مایعات زیاد و آب میوۀ خانگی بنوشید.
- به سالاد و غذاها، روغن زیتون اضافه کنید.
درد سینه و ترشح شیر پس از زایمان
چندین روز بعد از زایمان، ممکن است سینه ها سفت، متورم و حساس شوند.بهتر است از پمپ سینه استفاده کنید و پارچه تمیز را با آب گرم خیس کرده برروی سینه ها بگذارید یا دوش آب گرم بگیرید.توجه کنید که برای کاهش جریان شیر نباید از پمپ سینه استفاده کنید، زیرا باعث افزایش تولید شیر می شود. بین هر وعده تغذیه نوزاد پارچه خیس شده با آب سرد یا کمپرس یخ بر روی سینه ها بگذارید، سینه بندهای حمایتی بپوشید تا جریان شیر متوقف شود و در صورت درد شدید با مشورت پزشک مسکن استفاده کنید.
فعالیت های خانه داری پس از زایمان
مادرانی که طبیعی زایمان کرده اند، زودتر از مادران سزارینی بهبود می یابند و می توانند یک روز بعد از زایمان راه بروند و فعالیت کنند. اما لازم است که به بدنتان فرصت کافی برای بهبود کامل را نیز بدهید و بلافاصله پس از زایمان فعالیت های سنگینی را شروع نکنید. بعضی از مادران از قوی نشان دادن خود لذت می برند و بعضی دیگر به دلیل وجود یک بچۀ دیگر، استراحت را از خودشان می گیرند. اما باید بدانید که پس از زایمان لازم است استراحت کافی داشته باشید. برخی از مواردی که باید طی این روزها رعایت کنید شامل موارد زیر است:
- اجسام خیلی سنگین را بلند نکنید.
- از فعالیت های زیاد و خسته کننده پرهیز کنید.
- خودتان را مجبور به آشپزی های طولانی نکنید.
- مراقبت از دیگر کودکان را به کمک همسر یا شخص دیگری انجام دهید.
- شما می توانید از اطرافیان برای پر کردن یخچال و آوردن وعده های غذایی درخواست کمک کنید.
موارد نیازمند تماس با پزشک
اولین مراقبت پزشکی در روز اول تا سوم پس از زایمان انجام می شود. پس از ترخیص شما از بیمارستان بعد از یک زایمان طبیعی، لازم است دوباره در روز سوم به بیمارستان مراجعه کنید. همچنین اولین مراقبت مربوط به نوزاد بعد از ترخیص، بین روزهای سوم تا پنجم بعد از زایمان انجام می شود. سپس به دنبال آن، مراقبت دوم پس از زایمان بین روز ۱۰ تا ۱۵ بعد از زایمان و مراقبت سوم در روزهای ۳۰ تا ۴۲ بعد از زایمان انجام می شود که بهتر است در مورد آنها اطلاعات کافی داشته باشبد. غیر از این مراقبت ها که تاریخ مشخصی دارد، پس از رفتن به خانه بعد از یک زایمان طبیعی، در صورت داشتن هر کدام از موارد زیر، لازم است فوراً با پزشکتان تماس بگیرید:
- تب، حتی تب خفیف
- کاهش نیافتن خونریزی بعد از هفتۀ اول پس از زایمان
- درد شدید یا رو به افزایش در ناحیۀ واژن
- درد زیاد در ناحیۀ پرینه
- درد یا حساسیت در یک قسمت از سینه
- درد در قفسۀ سینه یا سرفۀ همراه با خون
- احساس تنگی نفس
- درد یا سوزش هنگام دفع ادرار
- ترشحات بدبو از واژن
- درد شدید یا مداوم در پا
- حساسیت به لمس پا
- احساس گرما در هر ناحیه از پا
- سردرد شدید و قطع نشدنی
- استفراغ شدید یا مداوم
- مشکلات بینایی مثل دوبینی، تاری و کاهش دید یا وجود نقاط چشمک زن یا نورانی در محدودۀ دید
- نشانه های شوک مثل سرگیجه، ضعف، ضربان قلب بالا یا تپش قلب، تنفس سریع یا کوتاه، رنگ پریدگی و احساس بی قراری یا سردرگمی
- داشتن احساس اندوه و ناامیدی شدید
نکات کلی درباره مراقبت پس از زایمان
- پس از زایمان لبنیات، پروتئین، نان و غلات، میوه و سبزیجات را در برنامه غذایی خود بگنجانید تا انرژی و ویتامین لازم را به دست آورید.
- بعد از بهبود درد و سوزش محل زخم بدن شما توان ورزش را دارد پس از پنج یا 10 دقیقه شروع کنید و کم کم به 20دقیقه ورزش در روز برسید.
- محل بخیه های زایمان را تمیز نگه دارید.
- روزی یک بار دوش ملایم و کوتاه بگیرید اما در حمام از مواد شوینده و محصولات بهداشتی همیشگی تان استفاده نکنید زیرا موجب سوزش و درد زخم های تان می شود.
پیشگیری از علائم ناخوشایند بعد زایمان
برخی بانوان در زمان بارداری به ماساژ قسمت پرینه می پردازند تا از درد زایمان و سایر مشکلات بعد از آن جلوگیری کنند. البته انجام اینکار به طور علمی ثبت نشده که بتواند قادر به پیشگیری از علائم ناخوشایند بعد زایمان باشد.
برای مراقبت بعد از زایمان بیماری های مقعد ناحیه پرینه باید مرتبا تمیز نگه داشته شود.برای اینکار پد بهداشتی را زود به زود تعویض نمایید.استفاده از تامپون نیز بعد زایمان سبب عفونت میشود که بهتر است استفاده نشود.روزانه استحمام کنید در لگن آب ولرم بنشینید.
در مراقبت بعد از زایمان بیماری های مقعد ادرار بعد زایمان ممکن است که دردناک باشد گذاشتن آب گرم روی ناحیه پرینه هنگام ادرار می تواند از درد بکاهد.وقتی عمل ادرار به پایان رسید به آرامی ناحیه پرینه را خشک کنید.انجام حرکات ورزشی کگل کمک شایانی در بهبودی عضلات نقاط پرینه و کاهش درد این منطقه دارد.
کگل در واقع حرکات ورزشی کوچکی است از عضلات واژن و شبیهه حرکتی که میخواهید از عمل ادرار کردن جلوگیری نمایید.از قرص استامینوفن و پروفن می توانید برای تسکین درد این نقاط استفاده نمایید.
از جمله مراقبت بعد از زایمان و اقدامات درمانی بیماری های مقعد پوشیدن لباس گشاد و پنبه ای راحت است تا هوا جریان داشته باشد و پوست تحریک نشود و بهبودی زودتر حاصل شود. نوشیدن آب زیاد ومصرف مواد غذایی فیبر بالا باعث میشود روده ها بهتر عمل کنند و دچار یبوست نشوند و فشار در ناحیه پرینه کاهش یابد.
بخاطر ترشحات واژن کمی سخت است که زخم را در معرض هوا قرار دهید اما زمانی که دراز کشیده اید از پد یا حوله یکبار مصرف استفاده کنید تا هوا به زخم بخورد.پدهای پنبه ای را سرد کنید در گیاه نارون کوهی بخیسانید و روی زخم جهت التیام قرار دهید.
افسردگی پس از زایمان چه علائمی دارد؟
