بر اساس قوانین گمرکی کشور، کارت بازرگانی مجوزی است که دارنده ی آن، اعم از شخص حقیقی و حقوقی، می توانند ااقدام به تجارت در عرصه واردات و صادرات کالا کند. این تجارت برون مرزی از ثبت سفارش و ترخیص کالا تا واردات از مناطق آزاد، حق العمل کاری در گمرک و صادرات کالاهای مجاز را در بردارد. بر این اساس، ورود و صدور کالا برای کلیه تجار آزاد نیست و بازرگانانی می توانند مبادرت به ورود و صدور کالا کنند که دارای کارت بازرگانی باشند.
صدور کارت بازرگانی موکول به آنست که اصولاً بازرگان موسسه ی خود را در دفتر ثبت تجارتی ثبت کرده و دارای دفاتر پلمپ شده ی تجارتی باشد و عضویت اتاق بازرگانی محل خود را نیز قبول کرده باشد. در مورد شرکت های تجارتی، کارت بازرگانی به نام مدیر مسئول شرکت صادر می شود.
بازرگانانی که تقاضای صدور کارت بازرگانی می نمایند باید طبق فرم های چاپ شده از طرف اتاق بازرگانی اطلاعات مربوط به تجارت خود را به اتاق بازرگانی بدهند و از طرف دو نفر از اعضای اتاق بازرگانی معرفی شوند. صدور کارت بازرگانی برای بازرگانان و شرکت های خارجی منوط به معامله متقابله است، یعنی در صورتی به بازرگانان خارجی کارت بازرگانی داده می شود که کشور آن ها نیز به بازرگانان ایرانی اجازه فعالیت بازرگانی بدهد.
از کاربردهای کارت بازرگانی عبارتند از:
کاربرد کارت بازرگانی
- ثبت سفارش جهت واردات کالا و ترخیص آن
- حق العمل کار گمرک علاوه بر کارت حق العمل کاری کارت بازرگانی را نیز می بایست داشته باشد.
- صادرات کلیه کالاهای مجاز
- واردات از مناطق آزاد مانند جزیره کیش ، جزیره قشم ، بندر چابهار ، اروند رود ، بندر انزلی ، ارس
- ثبت نام تجاری لاتین
- صدور گواهی مبدا
- صدور ویزای تجاری
- شرکت در نمایشگاه های ملی و بین المللی داخلی و خارجی
- بهره مندی از یارانه صادرات
- امکان ارتباط با بازرگانان خارجی
- دارنده کارت چنانچه شخص حقیقی باشد ، به عنوان تاجر شناخته می شود. فایده ی این امر در این است که تجار دارای امتیازات خاص و ویژه ای به نسبت افراد عادی هستند که صاحب کارت بازرگانی نیز از آن بهره مند خواهد شد.
شرایط صدور کارت بازرگانی
- داشتن تابعیت ایران ( در مورد شخص حقیقی)
- برگ پایان خدمت یا معافیت از خدمت.
- داشتن سه سال سابقه در زمینه ی فعالیتهای تجاری یا تولیدی که توسط دو نفر از دارندگان کارت بازرگانی تأیید شده باشد.
- ارائه مدرک تحصیلی دانشگاهی.
- داشتن محل کارقانونی و متناسب با فعالیت
- داشتن مجوز تولید از یک وزارتخانه تولیدی.
- ارائه اظهارنامه ثبتی.
- داشتن حساب بانکی معتبر.
- نداشتن سوء سابقه ی ورشکستگی.
- نداشتن محکومیت کیفری.
شرایط صدور کارت بازرگانی برای غیر ایرانیان
- داشتن کلیه شرایط مقرر برای اشخاص ایرانی باستثنای برگ پایان خدمت وظیفه یا برگ معافیت
- داشتن پروانه کار و اقامت
- عمل متقابل کشور متبوع آنها در مورد ایرانیان مقیم آن کشور. در موارد خاص که صدور کارت بازرگانی بدون توجه به عمل کشور متبوع متقاضی به تشخیص وزارت بازرگانی ضرورت داشته باشد، وزارت مذکور می تواند مجاز بودن صدور کارت بازرگانی برای این قبیل متقاضیان را بدون رعایت شرط عمل متقابل به اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران اعلام نماید.
ابطال کارت بازرگانی
الف: ابطال اختیاری (انصراف)
اشخاص اعم از حقیقی و حقوقی در صورت انصراف از داشتن کارت بازرگانی می توانند با ارایه مدارک ذیل به اتاق های بازرگانی و تعاون، اداره کل مقررات صادرات و واردات یا کل بازرگانی استان ها تقاضای ابطال کارت بازرگانی نمایند.
ب: ابطال اجباری
در صورتی که بعد از صدور کارت بازرگانی مشخص شود که دارنده کارت فاقد یک یا چند شرط از شرایط دریافت کارت می باشد و یا بعد از صدور فاقد شرط یا شرایط مذکور گردیده است، وزارت بازرگانی می تواند راساً نسبت به ابطال کارت اقدام نموده و موضوع را به اطلاع اتاق بازرگانی و صنایع و معادن یا اتاق تعاون حسب مورد برساند، لکن در صورتی که این امر برای اتاق بازرگانی، صنایع یا اتاق تعاون مشخص گردد باید موضوع را جهت ابطال به وزارت بازرگانی منعکس نماید. (بند ۶ ماده ۱۰ مقررات صادرات و واردات)
ضمناً اشخاصی که مرتکب قاچاق شوند طبق ماده 30 قانون امور گمرکی ایران اگر دارای کارت بازرگانی باشند در صورت محکومیت علاوه بر مجازات های مربوطه از عضویت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران یا شعب آن در شهرستان ها به طور موقت یا دایم محروم و کارت بازرگانی آنان نیز باطل می شود.
در صورتی که موضوع به دادگاه ارجاع نشده باشد بنا به پیشنهاد گمرک و تشخیص کمیسیون مرکب از نمایندگان وزارت اقتصاد و اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران و اداره کل گمرک ممکن است به صورت موقت یا دایم از عضویت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران محروم گردند.
در هر حال این اقدام مانع از تعقیب مرتکب در مراجع قانونی نخواهد شد
تبصره ۱: محرومیت از عضویت اتاق بازرگانی و صنایع و معادن ایران مانع از ترخیص کالایی که طبق مقررات قبل از محرومیت برای گشایش اعتبار شده یا حمل گردیده نخواهد بود. (ماده ۳۰ قانون امور گمرکی).
تبصره ۲: به هر جهت ابطال کارت بازرگانی چه به صورت اختیاری و چه به صورت اجباری توسط اداره کارت بازرگانی، معاونت بازرگانی خارجی و وزارت بازرگانی انجام پذیر است.
راهنمای دریافت کارت خبرنگاری
