همانطور که می دانید پیشرانه خودرو در سرعت های بالا حرارت زیادی تولید می کند که اگر این حرارت کاهش نیابد به دیگر بحش های موتور آسیب وارد می کند از این رو سیستم رادیاتور خودرو وظیفه خنک کردن بخش های مختلف موتور را بر عهده دارد.موتور خودرو در سرعت های بالا میزان زیادی حرارت تولید می کند و این حرارت باید کاهش یابد.به این علت که حرارت تولید شده به قسمت های مختلف موتور آسیب جدی وارد می کند. از این رو سیستم رادیاتور خودرو وظیفه خنک کردن بخش های مختلف موتور را بر عهده دارد.
در بعضی موارد شاهد بوده ایم که موتور خودرو بدون هیچ مشکلی در حال کار کردن است ولی بعد از یک بازه زمانی که موتور خودرو بیش از حد کار انجام می دهد، شروع به داغ شدن می کند. حرارت بیش از حد موتور خودرو در این شرایط، غیر عادی به نظر می رسد و باید فکری به حال آن کرد زیرا می تواند آسیب های جدی به موتور بزند. جوش آوردن موتور می تواند دلایل متفاوتی داشته باشد که در ادامه می خواهیم در مورد آن ها بحث کنیم تا از جوش آوردن خودرو جلوگیری کنیم.
جوش آوردن ماشین که معمولا با بیرون آمدن بخار از زیر کاپوت و اکثرا در روز های گرم تابستانی اتفاق می افتد یکی از شایع ترین مشکلاتی است که هر اتومبیلی در معرض ابتلا به آن است. منظور از جوش آوردن ماشین همان به جوش آمدن آب رادیاتور یا مایع خنک کننده موتور است که در نتیجه باعث افزایش بیش از حد دمای موتور خودرو میشود. بدیهی است که جوش آوردن ماشین میتواند ضرر جبران ناپذیری را به خودرو شما وارد کند.
اگر ماشین جوش بیاورد چه می شود ؟
اگر ماشین جوش بیاورد هزینه سنگینی برای شما خواهد داشت . ابتدا بیایید تصویرسازی کنیم :
نشانه جوش آوردن ماشین این است که از کاپوت جلو بخار بلند می شود . سپس آب زیادی به بیرون می پاشد .در این لحظه به هیچ وجه ماشین را خاموش نکنید زیرا پیستون ها بسیار داغ بوده و به بدنه سیلندر می چسبد .در این حالت باید حتما آب با خود داشته باشید و به سرعت در حالی که خودرو روشن است آب داخل رادیاتور بریزید . سپس موتور به آرامی شروع به خنک شدن می کند .
پس حتما دبه 4 لیتری پر از آب همیشه در ماشین خود داشته باشید + یک درب رادیات زاپاس .پس از آن شما باید به مکانیکی بروید و ضد جوش به اندازه کافی در خودرو بریزید و هواگیری کنید .بعد از این دیگر باید حواستان بسیار جمع باشد تا دیگر این اتفاق نیافتد زیرا می تواند باعث بروز مشکلات عدیده ای در خودروی شما شود .
اگر ماشین جوش بیاورد بر روی موتور ماشین تاثیری می گذارد ؟
همانطور که در بالا اشاره شد, جوش آوردن ماشین باعث ایجاد خسارات بسیار زیادی به ماشین خواهد شد که عبارت است از :
- سوختن واشر سرسیلندر و قاطی شدن آب و روغن
- از بین رفتن واشر های واتر پمپ و نفوذ آب به خارج از پمپ
- چسبیدن پیستون به سیلندر موتور به علت حرارت بسیار زیاد
- از بین رفتن قطعات پلاستیکی
- از بین رفتن روغن موتور که باید در این مواقع حتما تعویض گردد
- خراب شدن رادیات و تمامی واشر های داخل آن
دلایل و روش های جلوگیری از جوش آوردن آب رادیاتور خودرو
اگر در موقعیتی قرار گرفتید که آمپر آب در حالت عادی از مقدار مشخص شده هنگام روشن شدن فن بالاتر رفت و پس از مدتی به جای قبلی خود برنگشت باید جلوی بالا رفتن بیش از حد دمای آب گرفته شود.خرابی سنسور دمای آب یا رله ی فن از دلایل عمده مختل شدن کارکرد فن های الکتریکی و بالا رفتن دمای آب می باشد.
پایین بودن سطح آب رادیاتور
سطح آب رادیاتور باید حداقل هفته ای یک بار بازدید شود. البته در سیستم خنک کننده خودرویی که مداربسته و تحت فشار است، باید با توجه به مندرجات کتابچه راهنمای خودرو عمل شود و در صورت نیاز به اضافه کردن آب، حداقل نیم ساعت صبر کرد تا آب رادیاتور خنک شود.
وجود هوا در سیستم
همانطور که می دانید اگر در سیستم خنک کننده هوا وجود داشته باشد جلوی گردش آب را می گیرد و موجب بالا رفتن دما می شود. برای رفع این مشکل پیشرانه را خاموش کرده و برای جلوگیری از چسبیدن رینگ پیستونها نکات ذکر شده در خصوص سوم را رعایت کنید و پس از خنک شدن پیشرانه باید عمل هواگیری توسط مکانیک ماهر انجام شود تا مشکل رفع شود.
معیوب بودن ترموستات (قفل کردن ترموستات)
وظیفه ترموستات در پیشرانه خودرو این است که وقتی پیشرانه سرد است مسیر جریان آب را به رادیاتور موقتی مسدود می کند. هر ترموستات در درجه حرارت معینی باز می شود که این عدد روی آن حک شده و در بازار در ۲ نوع ۷۴ و ۸۲ درجه موجود است. اگر این نقطه به وظیفه خود به خوبی عمل نکند موجب افزایش دمای پیشرانه می شود که در این حالت باید ترموستات را تعویض کرد.
روش تشخیص قفل شدن ترموستات به این صورت است که دست خود را به رادیاتور نزدیک کنید و اگر حس کردید دمای آن بالا نیست دستتان را روی رادیاتور بگذارید. اگر احساس کردید رادیاتور سرد است اما دمای آمپر آب پیشرانه از حد نرمال بالاتر بود احتمال قفل شدن ترموستات وجود دارد.
مسدود شدن مجاری عبور آب در رادیاتور یا کثیفی پره های رادیاتور
وجود املاح در آب معمولی و همچنین حرارت بالا موجب ایجاد رسوب در مدار رادیاتور می شود و این رسوبات موجب اختلال در گردش آب خواهد شد. در این راستا سازندگان خودرو اغلب توصیه می کنند که در سیستم خنک کننده از مواد افزودنی ضدزنگ رادیاتور استفاده شود. ضدیخ خاصیت ضد زنگ هم دارد که ریختن آن در رادیاتور در تمام طول سال کاری مفید و مقرون به صرفه خواهد بود. البته بهتر است هر ۲ سال یکبار مدار داخلی رادیاتور شست وشو شود.
برای اینکه مطمئن شوید داخل رادیاتور شما جرم ندارد یا مسدود نشده است باید به رادیاتور ساز معتبر مراجعه کنید تا وضعیت کل سیستم را برای شما بررسی کند. مسلماً در صورت انسداد، آب نمی تواند به راحتی گردش کند و خنک شدن پیشرانه مختل می شود. این مشکل ممکن است در مواقع عادی که فشار روی پیشرانه زیاد نباشد (مثل حرکت در سرپایینی) خودش را نشان ندهد و تنها هنگامی که به پیشرانه فشار بیاورید (حرکت در سربالایی، روشن بودن کولر و …) بروز کند.وجود برگ و گل و لای و حشرات در میان پره های رادیاتور هم از بازدهی آن به شدت می کاهد.
پارگی تسمه دینام یا تنظیم نبودن آن
کارکرد صحیح سیستم خنک کننده بستگی به تسمه پروانه یا واترپمپ دارد که وظیفه اصلی آن، گردش آب در پیشرانه است. اگر تسمه شل بوده و روغنی یا صدمه دیده باشد، آب با سرعت لازم در شبکه خنک کننده نخواهد چرخید و در نتیجه پیشرانه داغ می کند.
از کار افتادن واتر پمپ
اگر مشاهده کردید که پیشرانه خودرو آب کم می کند، فوراً پمپ آب را بررسی کنید. در صورت مشاهده نشتی زیر پمپ آب، به احتمال قوی کاسه نمد داخل پمپ خراب است که در خودروهای جدید قابل تعمیر نیست و باید پمپ آب کامل تعویض شود.این حالت معمولاً به ندرت اتفاق می افتد. برای رفع عیب باید واتر پمپ بررسی شده و در صورت نیاز تعویض شود.
مشکل سرسیلندر و واشر
تشخیص عیب واشر سر سیلندر کار ساده ای نیست و باید توسط افراد اهل فن بررسی شود اما علائم شایع آن سفت شدن بیش از حد شیلنگهای رادیاتور هنگام گرم بودن پیشرانه (در حدی که با دست نتوانید آنها را فشار دهید)، کم کردن مداوم آب رادیاتور، بد کار کردن پیشرانه هنگام استارت اول صبح و شنیدن صدایی مثل باز کردن در نوشابه هنگام باز کردن در رادیاتور (پس از پایین اومدن آمپر آب) است که نشان از وجود کمپرس پیشرانه در داخل سیستم خنک کننده است.
توصیه های ایمنی
در صورت جوش آوردن آب رادیاتور، پیش از سرد شدن، مبادرت به باز کردن در رادیاتور نکنید؛ چون به خاطر وجود بخار تحت فشار با دمای بسیار بالا امکان دارد که در اثر پاشیده شدن آب داغ، آسیب جدی به دست و صورت وارد شود و سوختگی شدیدی به وقوع بپیوندد.پس از جوش آوردن خودرو باید سریعاً آن را متوقف کرده و خودرو را بدون خاموش کردن بگذارید چند لحظه ای در حالت درجا کار کند. در این راستا نخستین اقدام پس از متوقف کردن خودرو، ریختن آب روی بدنه رادیاتور، برای کاهش دمای آن است. البته باید توجه کرد که آب باید روی بدنه رادیاتور ریخته شود، نه روی پیشرانه؛ چون ریختن آب روی پیشرانه ممکن است باعث ترک خوردگی بدنه آن شود. پس از خنک کردن بدنه رادیاتور باید درب رادیاتور را با دستمال نیم دور چرخاند تا در صورت وجود بخار داخل آن، به تدریج تخلیه شود. پس از آن می توان در رادیاتور را کامل باز کرده و آب به رادیاتور را اضافه کرد.
برای جلوگیری از مشکلات فوق این اقدامات را می توان انجام داد
رسیدگی مرتب به رادیاتور و بررسی کامل اجزای آن و اطمینان از عدم هر گونه نشتی در سیستم، تعویض به موقع مایع سیستم خنک کننده (طبق دفترچه راهنمای خودرو – معمولاً هر ۲ سال یکبار)، چک کردن میزان آب موجود در سیستم به طور هفتگی، چک کردن وضعیت فن ها، اطمینان از پر بودن گاز کولر هنگام استفاده از آن (در صورت کمبود گاز در مدار کولر، فرمان روشن شدن فنها در حالت تند صادر نمی شود)، بررسی وضعیت در رادیاتور و تعویض آن در صورت نیاز، هواگیری صحیح و اصولی و تمیز کردن پره های رادیاتور سالی یکبار از مهمترین اقداماتی است که می توان انجام داد تا از بالارفتن دمای آب پیشرانه پیشگیری شود.
توصیه های ایمنی در صورت جوش آوردن خودرو
- در صورت جوش آوردن آب رادیاتور، قبل از سرد شدن، مبادرت به باز کردن در رادیاتور نکنید؛ چون به دلیل وجود بخار تحت فشار با دمای بسیار بالا امکان دارد که در اثر پاشیده شدن آب داغ، آسیب جدی به دست و صورت وارد شود و سوختگی شدیدی به وقوع بپیوندد.
- پس از جوش آوردن خودرو باید سریعا آن را متوقف کرده و خودرو را بدون خاموش کردن بگذارید چند لحظه ای در حالت درجا کار کند.
- در این راستا اولین اقدام پس از متوقف کردن خودرو، ریختن آب روی بدنه رادیاتور، برای کاهش دمای آن است. البته باید توجه کرد که آب باید روی بدنه رادیاتور ریخته شود، نه روی موتور؛ زیرا ریختن آب روی موتور ممکن است موجب ترک خوردگی بدنه آن شود.
- پس از خنک کردن بدنه رادیاتور باید درب رادیاتور را با دستمال نیم دور چرخاند تا در صورت وجود بخار داخل آن، به تدریج تخلیه شود.
- پس از آن می توان در رادیاتور را کامل باز کرده و آب به رادیاتور را اضافه کرد.