به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، بارداری و زایمان از اتفاقات مهم زندگی زنان است که هم می تواند موجبات شادی فراوان را فراهم کند و هم منبعی برای اضطراب و استرس باشد. نگرانی عمده در زایمان معطوف به دردی است که باید تحمل شود و مشکلات محتملی که امکان دارد در طول این فرایند رخ بدهند. این نگرانی ها طبیعی اند و تقریبا تمام زنان تا حدودی با آنها مواجه می شوند. این نگرانی ها و مشکلات معمولا با کسب آگاهی، تسلط به خود و یافتن راه هایی برای رسیدن به آرامش، همراهی دوستان و آشنایان و… رفع می شوند. اما گاهی اوقات، نگرانی ها به مشکلی جدی بدل می شوند و توکوفوبیا رخ می دهد. ترس از بارداری و زایمان، نوع خاصی از فوبیاست که طی یک اختلال اضطراب، فرد درباره یک موقعیت یا شی ء دچار ترسی غیرمنطقی و بی دلیل می شود. از نشانه های ترس از بارداری و زایمان طبیعی می توان به اختلالات خواب، حملات پانیک یا وحشت زدگی، کابوس و دوری گزینی اشاره کرد.
نشانه های دیگر این ترس به شرح زیر هستند:
- دچار شدن به احساس ترس حتی با فکر کردن به بارداری و زایمان؛
- اضطراب و افسردگی؛
- ترس از مرده به دنیا آمدن نوزاد، تولد نوزاد با نقص های مادرزادی، مرگ مادر و…؛
- اصرار شدید بر زایمان سزارین.
علت ابتلا به ترس از زایمان و بارداری چیست؟
برخی از عوامل موثر در ابتلا به فوبیای زایمان و بارداری عبارتند از:
- ترس از ناشناخته ها
- از دست دادن کنترل و حریم شخصی
- سابقه آزار جنسی
- ترس از درد
- نگرانی برای جان نوزاد
- عدم اطمینان به پزشکان و ماماها
ترس در زنانی که حمایت کافی از سوی اطرافیان خود دریافت نمی کنند، شدیدتر است.
فوبیای زایمان به دو دسته تقسیم می شود:
علل اولیه:
در زنانی دیده می شود که سابقه زایمان نداشته اند.
این نوع ترس می تواند در بزرگسالی شروع شود، اما می تواند با شروع بارداری نیز دیده شود.
ترس از بارداری در زنانی که مورد تجاوز و آزار جنسی قرار گرفته اند نیز رایج است.
معاینات مخصوص دوره بارداری نیز می تواند باعث تحریک فلش بک های ترومای اصلی شود.
علل ثانویه:
این نوع ترس در زنانی دیده می شود که سابقه زایمان داشته اند.
ترس ناشی از بارداری سخت و زایمان سخت است.
با این حال، می تواند در زنانی که سابقه سقط جنین، زایمان جنین مرده، ختم بارداری یا ناباروری داشته اند نیز دیده شود.
فوبیای بارداری و زایمان چقدر رایج است؟
همان طور که گفتیم ترس و نگرانی در مورد بارداری و زایمان طبیعی است.
حتی داشتن مقداری از ترس و نگرانی در این مورد خوب است و باعث می شود مادر مراقبت های بارداری و زایمان را جدی بگیرد و پیگیری کند.
ترس از زایمان و بارداری آنقدر طبیعی است که چیزی در حدود 80 درصد از زنان باردار تا حدی نگران درد، سلامت و ایمنی پس از زایمان هستند.
هر چند این ترس طبیعی است، اما اکثر زنان می توانند با افزایش آگاهی خود در مورد بارداری و زایمان، حرف زدن با دیگر زنان و مشاوره با پزشکشان با این نگرانی ها کنار بیایند.
در برخی مورد، ترس شدید و ناتوان کننده می شود.
مشخص نیست این اختلال چقدر رایج است.
برخی از تحقیقات نرخی بین 2 تا 15 درصد را پیشنهاد می دهند و در برخی دیگر چیزی در حدود 20 تا 25 درصد عنوان شده است.
ترس از زایمان و بارداری و اختلال استرس پس از سانحه:
حدود 3 درصد از زنان پس از زایمان دچار اختلال استرس پس از سانحه می شوند.
این نرخ در زنانی که در دسته بارداری های پرخطر قرار می گیرند، بیشتر است.
علائم اختلال استرس پس از سانحه مربوط به زایمان شامل فلش بک، تحریک پذیری، کابوس هایی درباره بارداری و زایمان می شود.
در مواردی حتی این اختلال با افسردگی دوره بارداری و پس از زایمان اشتباه گرفته می شود.
تشخیص درست به درمان کمک می کند.
درمان فوبیای بارداری و زایمان:
دریافت درمان برای سلامت مادر و جنین هر دو ضروری است.
این می تواند دریافت حمایت از سوی پزشک زنان و زایمان همراه با روانشناس یا روانپزشک باشد.
یک متخصص حوزه سلامت روان می تواند به علل ریشه این اختلال پرداخته و وجود هر گونه افسردگی یا اختلال اضطراب را بررسی کند.
گروه درمانی:
یکی از روش های دریافت حمایت روانی استفاده از گروه درمانی است.
نتایج نشان می دهد که این نوع حمایت به افزایش حس اعتماد به نفس و کاهش درخواست سزارین کمک می کند.
جلسات گروه درمانی یا خانواده درمانی می تواند به همراه مادر، خواهر، خانواده و دوستان و دیگر زنان باردار برگزار شود.
رفتار درمانی شناختی:
نوعی روان درمانی است که برای درمان فوبیای بارداری و زایمان موثر شناخته شده است.
به دلیل دوره کوتاه درمانی و تمرکز بر مدیریت علائم، این روش درمانی گزینه خوبی برای درمان این اختلال است.
در این روش تلاش می شود تا ضمن بررسی علل زمینه ساز ترس، غیر معقول بودن افکار بیمار نشان داده شود و این افکار با افکار و عادات مثبت جایگزین شوند.
دارو درمانی:
استفاده از دارو می تواند به تنهایی یا همراه با دیگر روش های درمان انجام گیرد.
از دارو برای درمان افسردگی، اضطراب و دیگر اختلالات روانی استفاده می شود.
درمان ترس از زایمان و بارداری به رویکردی چند رشته ای نیاز دارد. بدین معنی که به هماهنگی بین پزشک زنان و روانپزشک نیاز است.
توصیه هایی به مادران باردار در مورد ترس از زایمان و بارداری:
اگر احساس می کنید ترس هایتان در این مورد بر زندگی شخصی شما تاثیر بیش از حد داشته است، با استفاده از راهکارهای زیر می توانید تا حد زیادی به خودتان کمک کنید:
- در مورد احساس و نگرانی هایتان با پزشک یا ماما صحبت کنید.
- از بارداری و زایمان، اقدامات احتیاطی و روش های کنترل درد و حفظ سلامت خود و جنین اطلاعات کسب کنید.
- با کسی که به او اعتماد دارید حرف بزنید. کسی که ترس های شما را درک کند و به شما احساس قدرت بهد.
- از شنیدن داستان هایی در مورد بارداری سخت، پرمخاطره، ناموفق و زایمان های سراسر درد و وحشت خودداری کنید.
- اگر کسی با شما در این مورد صحبت کرد، حرف هایش را قطع کنید و محترمانه به او بگویید که مایل نیستید چیزی در این مورد بشنوید.
- در کلاس های آمادگی بارداری، زایمان و مادر و کودک شرکت کنید.
- با یک مشاور/روانشناس یا روانپزشک صحبت کنید.
هر چند ترس از زایمان و بارداری نادر است، اما تاثیر زیادی در زندگی یک زن دارد.
حمایت و درمان صحیح می تواند به زن کمک کند که بر علائم این اختلال فائق آید و تجربه مثبتی از بارداری و زایمان داشته باشد.