استان چهار محال و بختیاری به خاطر اقوام عشایر زیاد دارای غذاهای مقوی و متنوعی است. پس در سفر به این خطه خودتان را برای خوردن غذاهای خوشمزه آماده کنید، استانی که با جاذبه های گردشگری و آب و هوای عالی و طعم غذاهای محلی لذت سفر را دو برابر می کند، غذاهایی که از منابع طبیعی و سالم تهیه می شوند. استان چهارمحال و بختیاری دارای غذاهای معروف و سنتی زیادی مانند کباب بختیاری، چلو خورش به، شوربای قیمه ریزه، اوترشی، گردوپلو، آوریز و غیره است. در این مقاله می خواهیم شما را با یکی از مشهورترین غذاهای این استان به نام آوریز آشنا کنیم: غذای آوریز بسیار پرچرب و خوشمزه است که با پیاز و تره کوهی در روغن سرخ می شود؛ حتی ممکن است ترشی انار نیز به این غذا اضافه کنند. آوریز با اینکه نام غذا است اما در سرزمین بختیاری ها تاریخی بسیار کهن دارد. آوریز یا آبریز در زبان بختیاری به معنی سرخ کردن است، آب بریز یعنی گوشتی که با آب خود بپزد و سرخ شود که به صورت مخفف به شکل آبریز درآمده است. این غذای محلی بختیاری اکثرا با دل و جگر گوسفند طبخ می شود ولی می توانید با مخلوطی از جگر و گوشت گوسفند و مرغ تهیه کنید. این غذا بر خلاف نام خود، هیچ گونه آبی ندارد، بلکه با آب خود گوشت و مقداری روغن پخته و سرخ می شود. آوریز باید روی حرارت کم و به تدریج پخته شود. در ادامه با طرز تهیه آوریز بختیاری بیشتر آشنا می شوید.
دلیل نامگذاری آوریز
نام این غذا هرازگاهی آبریز یا اوریز نیز گفته می شود، این نام از روش طبخ غذا گرفته شده است. بخش نخست، آوریز یعنی آو که در اصل همان آب است و از آن جایی که آوریز با آب خود گوشت در حالت تبخیر در ظرف در بسته پخت می شود و قطرات از درب ظرف به داخل قابلمه می ریزند؛ ریز نیز برای قسمت دوم نام غذا انتخاب شده است. البته نظریه دیگری نیز درباره نامگذاری وجود دارد که آو در زبان بختیاری به معنای سرخ کردن است و آوریز (آب بریز) یعنی گوشتی که با آب خود سرخ شده و پخته شود.
مواد لازم آوریز
- گوشت بره
- پیاز یا تره کوهی
- روغن
- ادویه
- ترشی انار
- نمک
طرز تهیه آوریز
برای تهیه آوریز در ابتدا گوشت تازه بره را با پیاز یا تره کوهی در روغن سرخ کرده و فقط ادویه و ترشی انار و نمک به آن اضافه می نمایند. برای خوشمزه شدن غذای آوریز بیشتر از گوشت با استخوان استفاده می شود. این غذا بر خلاف نامش، در طبخ آن از آب استفاده نمی گردد بلکه با آب خود گوشت و مقداری روغن پخته و سرخ می گردد. غدای آوریز، ریز ریز و به عبارتی کم کم و به تدریج پخته می گردد. یعنی با آب گوشت آرام آرام سرخ و پخته می شود. معمولاً بخار غذا و روغن در حین پخت به در ظرف برخورد کرده و سپس سرد شده و به صورت قطره به غذا بر می گردد. احتمالاً به یقین وجه تسمیه این غذا همین باشد و به همین جهت به این نام معروف شده است. گاهی دل و قلوه و جگر را نیز همراه با گوشت تازه سرخ می کنند. در واقع این غذا کبابی است که بدون آب، کباب شده و در روغن طبخ می گردد.