خورش آلو گشنیز یک غذای جنوبی است. در این خورش منظور از آلو، سیب زمینی است. چون مردم جنوب تا یکی دو نسل پیش سیب زمینی را که از هندوستان آمده بود مانند هندی ها (آلو زمینی) می نامیدند.گشنیز و تخم گشنیز از نظر طب قدیم ایران سرد و خشک است. آب گشنیز خواب آور است. برای این منظور باید۳۰ گرم از آب گشنیز خام را همراه با شکر خورد. مصرف بیش از این مقدار موجب حالت سستی می شود.مسکن و آرام کننده است. خوردن گشنیز با غذا از ترش کرن جلوگیری می کند و کلاً گشنیز جلوی مسمومیت های غذایی را می گیرد. برای بر طرف کردن بوی بد دهان سوپ یا آش گشنیز بخورید. گشنیز تشنگی را بر طرف می کند.گشنیز ضد نفخ است و دل درد را بر طرف می کند. خوردن گشنیز برای دهان و دندان بسیار مفید است. هم لثه را سالم می سازد و هم جلوی خرابی دندان ها را می گیرد و درد دندان را بر طرف می کند.
زکریای رازی پزشک و دانشمند مسلمان ، گشنیز را برای آرام کردن سردرد و رفع سستی تجویز می کرد . البته در حدیثی آمده است که امام موسی کاظم ( ع ) فرمودند : خوردن سیب ترش و گشنیز موجب حالت نسیان و فراموشی می شود.
مواد موجود در ۱۰۰ گرم گشنیز
- آب ۷/۵ گرم
- سلولز ۳۸ گرم
- مواد چرب ۱۵ گرم
- اسیداگزالیک ۱ گرم
- کلسیم ۱۷۰ میلی گرم
- ویتامین A 200 واحد
- ویتامین C 50 میلی گرم
- مواد چرب گشنیز مرکب از اسید اوئیک، اسید پالتیک و اسید لینولئیک است.
مواد لازم برای خورش آلو گشنیز
- گوشت گوساله ۴۰۰ گرم
- پیاز ۱ عدد
- سیر له شده ۳ حبه
- سیب زمینی نگینی خرد شده ۳ عدد
- گشنیز ۸۵۰ گرم
- نمک ، فلفل قرمز ، زردچوبه از هرکدام ۱ قاشق مربا خوری
- فلفل سیاه ۱ قاشق چای خوری
- پودر لیمو عمانی (یا 4 عدد درسته) ۱ قاشق مربا خوری
- روغن به مقدار لازم
- آب جوش به مقدار لازم
طرز تهیه خورش آلو گشنیز
ابتدا پیاز را نگینی خرد کرده، با مقداری روغن تفت دهید سپس سیر را افزوده و به تفت دادن ادامه دهید کمی که عطر سیر بلند شد، زردچوبه و گوشت خرد شده را اضافه کنید.وقتی آب گوشت کشیده شد و تغییر رنگ داد آب جوش ریخته با حرارت کم تا یک ساعت و نیم بگذارید گوشت بپزد. بعد از این زمان گشنیز کاملا خرده شده را که با کمی روغن تفت داده اید به گوشت اضافه کنید و تا حدود ۴۵ دقیقه دیگر زمان پخت دهید.
در انتها سیب زمینی خرد شده و پودر لیمو را اضافه کنیدو تا پخته شدن سیب زمینی و جا افتادن خورش نمک و فلفل های قرمز و سیاه را هم بریزید.