در سفره ایرانی ها، پنیر همیشه جایگاه خاص و منحصر به فرد خود را دارد. از یک صبحانه یا میان وعده ساده گرفته تا انواع غذا های مجلسی، می توان رد پای این ماده غذایی لذیذ را دید. پنیر به اشکال مختلفی نظیر پنیر زیره، پنیر خامه ای و … تهیه و مصرف می شود. اما برای نگهداری صحیح از پنیر در عین حفظ کیفیت و طعم آن، لازم است نکاتی رعایت شود. در این مطلب به روش های نگهداری از پنیر، ظروف مناسب و نکات ضروری دیگر اشاره شده است؛ با ما باشید.
روش صحیح نگهداری از پنیر
پنیرها براساس بافت و در نتیجه شیوه نگهداری دو نوع متفاوت هستند: سفت و نرم. پنیرهای سفت مثل گودا یا پنیرهای معروف به هلندی شرایط نگهداری دشواری دارند. بنابراین بهتر است آنها را به اندازه مصرف بخرید. به طوری که زمان نگهداری از آنها کمتر از یک ماه باشد.در نگهداری پنیر توجه به نوع و بافت پنیر از نکات قابل توجه است. بنابراین در ادامه روش های متداول نگهداری پنیر آورده شده است.
نگهداری از پنیر با آب نمک
برای نگهداری پنیرهای صبحانه اغلب از آب نمک و آب پنیر استفاده می گردد. در زیر نکاتی در این رابطه آورده شده است.
- یکی از بهترین روش ها این است که هنگام خریدن پنیر، مقداری آب پنیر هم خریداری کنید؛ در حقیقت آب پنیر مایه پنیر داشته و باعث نگهداری از پنیر می گردد.
- اگر پنیر را بدون آب پنیر خریدید باید از آب نمک بهره ببرید؛ یک قاشق نمک را در نیم لیتر آب ریخته و پنیر ها را در آن قرار دهید. دقت کنید که آبنمک روی پنیر ها را بپوشاند.
- هر چقدر مقدار نمک بیشتر باشد، پنیر سفت تر می گردد.
- برای نرم کردن پنیری که سفت است، کافی است آن را داخل آب جوشیده و سرد شده بگذارید ! (بدون نمک)
- انداختن تکه های پنیر داخل ماست رقیق یا دوغ نیز کار کردی شبیه آب نمک دارد؛ با این تفاوت که پنیر را لذیذتر می نماید.
نگهداری از پنیر محلی
تنوع آب و هوا و شرایط اقلیمی در ایران، باعث ایجاد تنوعی گسترده در محصولات غذایی شده است. در این میان پنیر نیز در سراسر ایران تنوع زیادی داشته و هر منطقه ای پنیر محلی خود را دارد. از جمله پنیر های محلی می توان به پنیر لیقوان، پنیر تالش و پنیر توف کردی اشاره نمود.
اما پنیر لیقوان یکی از شورترین پنیر های سوراخ سوراخ دنیاست. برای تازه ماندن این پنیر حتما باید از آب نمک استفاده گردد. ولی اگر شوری پنیر را دوست ندارید، می توانید به آب آن، نمک نزده تا شوری پنیر به دل آب برود و کمی کم نمک تر گردد.
بر خلاف پنیر لیقوان که تقریبا در هر سوپرمارکتی پیدا می گردد، پنیر تالش را فقط در خود تالش و بین محلی ها می توانید پیدا کنید. زنان تالشی از شیر تازه دوشیده شده گوسفند یا بز، بدون دریافت خامه شیر، پنیر درست می نمایند. تالشی ها بعد از عمل آمدن پنیر، آن را در پوست گوسفند یا بز گذاشته تا خراب نگردد. مطمئنا با این شیوه نگهداری، عطر و بو و طعم این پنیر، بسیار خاص و منحصر به فرد خواهد بود.
روش صحیح نگهداری از پنیر سفت
پنیرهای سفت را در پلاستیک یا فویل نگهداری نکنید. چون هم طعم آن از بین می رود و هم به سرعت در فقدان هوا، فاسد می شوند. پنیرها یک روکش مخصوص دارند که به آن کاغذ یا کیسه پنیر گفته می شود. این روکش بهترین فضای نگهداری پنیر هستند. اگر پنیری که خریداری کرده اید چنین روکشی ندارد، از کاغذ روغنی شیرینی پزی استفاده کنید و پنیر را در آن بپیچید. به صورتی که کاغذ نه چندان محکم و نه چندان آزاد دور پنیر پیچیده شده باشد. چون پنیر تنفس می کند ولی به هوای زیادی هم احتیاج ندارد. پنیر بسته شده در این کاغذ را در داخل دو کیسه یا یک سلفون پلاستیکی بپیچید.
در یخچال، پنیرهای سفت را در پایین ترین قسمت، یعنی فضای سبزی و میوه ها نگه دارید. فضای نگهداری از پنیر باید خشک باشد.
هر بار که بسته بندی پنیر را باز می کنید، کاغذ دور آن را عوض کنید. چرا که پنیرهای سفت روغنی هستند و روغن آنها جذب کاغذ شده و مانع تنفس پنیر می شود. در نتیجه پنیر کپک می زند.پنیرها را برای نگهداری بهتر می توانید در شیشه ای از روغن زیتون شناور کنید و انواع طعم دهنده ها مثل سبزیجات معطر یا حبه های سیر و فلفل را در روغن آنها بریزید.
برای جلوگیری از خشک شدن پنیر، روی طرف بریده شده آن ، کمی کره یا روغن بمالید. همچنین می توانید دستمال تمیزی را که پُرز پس ندهد به وسیله سرکه خیس کرده و دور قالب پنیر بپیچید.
روش صحیح نگهداری از پنیر نرم
درباره پنیرهای نرم هم روش های نگهداری حساسیت زیادی دارند. پنیرهای نرم تر ماندگاری و طول عمرشان کمتر از پنیرهای سفت است. ما می توانیم پنیرهای سفت مثل پنیر سفید و پنیرهای سوئیسی را پس از باز کردن درب آنها، به مدت ۳ تا ۴ هفته در یخچال نگهداری کنیم. پنیرهای نرم، مثل پنیرهای پرچرب را تنها به مدت یک هفته می توانیم در یخچال نگهداری کنیم. برای اینکه از سالم بودن پنیر اطمینان کامل حاصل کنید، می توانید به تاریخ تولید آن نگاه کنید. اما بهترین روش این است که پنیر را امتحان کنید، یعنی دقت کنید و ببینید آیا کپکی بر روی آن وجود دارد یا خیر.
پنیری را که بر روی آن کپک وجود دارد مصرف کنید، اما باید در این مورد خیلی دقت کنید. با چاقو، سطحی را که با کپک پوشیده شده است ببرید و سعی کنید چاقو را تمیز نگه دارید تا از گسترش و افزایش کپک خودداری کنید و سپس آن را مجدداً با مقداری از کاغذی که به موم آغشته است، بپوشانید. همچنین می توانید پنیر کپک زده را درون ظرف در داری قرار دهید، چند حبه قند در آن بیندازید و سپس در ظرف را بگذارید. با این کار کپک ها از پنیر جدا شده و سراغ قند می روند. سپس در ظرف را برداشته و حبه قندها را بیرون بیندازید.اگر پنیر را میان پارچه ای که در سرکه انگور خیسانده اید قرار دهید، طعم و مزه خوبی خواهد یافت و مدت زیادتری تازه خواهد ماند.اگر پنیر شما نرم است و می خواهید سفت شود، آن را درون آب نمک جوشیده ولی سردشده بیندازید. هر چقدر مقدار نمک بیشتر باشد پنیر سفت تر می شود. برعکس اگر پنیر سفت است و می خواهید نرم شود آن را درون آب جوشیده بدون نمک بیندازید. همچنین می توانید پنیر سفت را درون دوغ ، خیس کنید.اگر می خواهید پنیر دیر فاسد شود همیشه آن را در ماست یا آب ماست بیندازید. با این کار پنیر بسیار لذیذتر هم می شود.
پنیر را در چه دمایی باید نگهداری کرد؟
برای این منظور نباید دما های بسیار سرد را در نظر بگیرید. بهترین دما برای نگهداری از پنیر ۴ تا ۱۱ درجه سانتی گراد است. شاید دمای یخچال شما از این محدوده دمایی سردتر باشد. در این حالت به عنوان راه حل بهتر است پنیر را در کشوی یخچال نگهداری کنید چرا که معمولاً گرم تر از باقی قسمت های یخچال است.
اگر در آشپزخانه تان فضای خنکی در اختیار دارید، می توانید پنیر را در آن قسمت قرار دهید. البته دما در اغلب آشپزخانه ها نوسان دارد و به ندرت می توان فضای مناسب برای نگهداری از پنیر خارج از یخچال را پیدا کرد. اگر هم مکان مناسب را پیدا کردید و قصد داشتید پنیر را در محیط آشپزخانه قرار دهید، باید آن را از دسترس انواع حشرات دور نگه دارید و همچنین مراقب باشید تا در معرض هوای زیاد قرار نگیرد. پس می توانید از ظرف پنیر با درب گنبدی شکل استفاده کنید، ولی از طرفی ممکن است با گرم شدن دما باعث خراب شدن پنیر شود. پس به یاد داشته باشید که این ظروف برای نگهداری مدت طولانی مناسب نیستند. به جای آن می توانید یک پارچه نازک روی پنیر قرار دهید یا از ظروف مشبک استفاده کنید.
نگهداری از پنیر درون فریزر توصیه نمی شود، ولی اگر مجبور به این کار شدید، بهتر است پنیر را فقط برای پخت و پز مورد استفاده قرار دهید چرا که بافت آن برای مصرف مستقیم مناسب نخواهد بود.
چه زمانی دوره مصرف پنیر تمام شده است؟
اگر پنیر کپک زده باشد، می توانید قسمت کپک زده را جدا کنید و قسمت سالم باقی مانده را درون کاغذ یا پلاستیک جدید بپیچید. زمانی که مشاهده کردید روی پنیر سفت لکه سفیدی تشکیل شده یا اگر به اندازه سنگ سفت شده است، یعنی خشکی آن به حد بسیار رسیده است. سعی کنید قسمت سفید را جدا کنید شاید بخش زیرین آن هنوز قابل مصرف باشد.
در مورد پنیر نرم اگر قسمتی از آن برآمده یا ترک خورده باشد، دوره مصرفش گذشته است. آن را بو کنید؛ اگر بویی شبیه به آمونیاک استشمام کردید که درون بینی تان نفوذ می کند، پس احتمالاً طعمش هم تغییر کرده است. پنیر های بسیار قدیمی را حتی اگر درون یخچال نگهداری شده اند، مصرف نکنید.
ظرف مناسب برای نگهداری از پنیر چیست؟
برای نگهداری صحیح از پنیرها ضروری است به نکات زیر برای انتخاب ظروف دقت گردد.
- بعد از باز کردن حلب پنیر، باید پنیر را به ظروف نگه داری مناسب، نظیر ظروف شیشه ای انتقال داده و آب پنیر را به آن افزود.
- ظرف مورد نظر باید کاملا خشک و تمیز باشد.
- در خصوص پنیر های سفت مانند پنیر گودا، روکش مخصوص این پنیر ها که به آن کاغذ یا کیسه پنیر گفته می گردد، بهترین فضای نگهداری این پنیر ها هستند. اما اگر پنیری که خریده اید، چنین روکشی ندارد، از کاغذ روغنی شیرینی پزی استفاده نموده و پنیر را در آن بپیچید. برای جلوگیری از اینکه پنیر بوی مواد داخل یخچال را به خود بگیرد، پنیر بسته شده در کاغذ را در داخل دو کیسه یا یک سلفون پلاستیکی بپیچید.