رمز گشایی از جنگ آنلاین پنتاگون علیه ایران/ از کلیک روی یک دکمه در آمریکا تا خشونت در خیابان های تهران 

نشریه کرادل در گزارشی با عنوان رمز گشایی از جنگ آنلاین پنتاگون علیه ایران؛ از کلیک روی یک دکمه در آمریکا تا خشونت در خیابان های تهران نوشت: تازه ترین اعتراضات در ایران از خارج مهندسی و تحریک می شود.

این نشریه در گزارشی به قلم کیت کِلارِنبِرگ در پایگاه اینترنتی خود نوشت: ناآرامی مدنی در ایران در پاسخ به مرگ اخیر مهسا امینی، دختر 22 ساله در یکی از پاسگاههای پلیس تهران، اگرچه ریشه در نارضایتی های بحق و منطقی دارد، اما نشانه ای از جنگ مخفی در حمایت ازغرب را نیز دارد که جبهه های متعددی را در بر می گیرد.

اندکی پس از برپایی اعتراضات در 16 سپتامبر واشنگتن پست فاش کرد پس از برملا شدن شماری از حساب های کاربری بات و ترول متعلق به فرماندهی مرکزی آمریکا (سنتکام) و ممنوعیت متعاقب آنها توسط شبکه های رسانه اجتماعی و فضای مجازی، پنتاگون شروع به بررسی گسترده همه تلاش هایش در زمینه عملیات جنگ روانی آنلاین کرده است.

فعالیت این حساب های کاربری پس از تحقیقات مشترک شرکت «گرافیکا» که یک شرکت تحقیق در زمینه رسانه های اجتماعی است و (برنامه) «نظارت اینترنتی استنفورد» ممنوع شد؛ تحقیقات مشترکی که در آن «پنج سال عملیات نفوذ مخفیانه درحمایت از غرب» ارزیابی شد.

این موضوع که اواخر ماه اوت منتشر شد در آن زمان توجه مطبوعات انگلیسی زبان را برای پوشش خبری چندان جلب نکرد، اما به وضوح مورد توجه بالاترین سطوح دولت آمریکا قرار گرفت، موجب نگرانی آنان شد و آنها را واداشت (درباره عملیات جنگ روانی آنلاین خود) بررسی کنند.

با اینکه واشنگتن پست به طرز مضحکی اظهار کرد دلخوری دولت به خاطر فعالیت های هولناک و فریبکارانه سنتکام است که ممکن است «ارزش های» آمریکا و «برتری سیاست ها و اعمال» این کشور را به خطر اندازد، کاملاً واضح است که مشکل اصلی برملا شدن (این فعالیت های) سنتکام بود.

#OpIran

حوزه جغرافیایی فعالیت سنتکام ایران را در بر می گیرد و با توجه به جایگاه دیرینه جمهوری اسلامی به عنوان دشمن اصلی آمریکا شاید عجیب نباشد که بخش قابل توجهی از اطلاعات گمراه کننده آنلاین این واحد و تلاش هایش در زمینه جنگ روانی ایران را هدف قرار می داد.

راهبرد کلیدی کارشناسان عملیات جنگ روانی ارتش آمریکا ایجاد رسانه های جعلی متعددی است که مطالبی را به زبان فارسی منتشر می کنند. کانال های آنلاین متعددی در توئیتر، فیس بوک، اینستاگرام، یوتیوب و حتی تلگرام ایجاد شد.

در برخی موارد نیز روزنامه نگاران و صاحبنظران جعلی با عکس پروفایل ایجاد شده توسط هوش مصنوعی با «فالوورهای» متعدد در این پلتفرم ها ظاهر شدند.

برای مثال «فهیم نیوز» با اعلام اینکه «رژیم (ایران) برای سانسور و فیلتر کردن اینترنت همه تلاش خود را می کند» و ترغیب خوانندگان به تکیه بر منابع آنلاین ادعا کرد «اطلاعات و اخبار دقیق» درباره رویدادها در ایران منتشر می کند.

این در حالی است که «دریچه نیوز» مدعی شد «پایگاه اینترنتی مستقل است که به هیچ گروه و سازمانی وابسته نیست» و متعهد به ارائه «اخبار سانسورنشده و بی طرفانه» برای ایرانی های داخل و خارج کشور است، به ویژه اطلاعات درباره «نقش مخرب سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران در همه امور و مسائل ایران و منطقه.»

کانال های یوتیوب این رسانه ها هم ظاهراً به امید اینکه به خاطر انتشار محتوای رایگان بازدید بخورند و محتوایشان در دیگر شبکه های اجتماعی به طور گسترده منتشر شود، تصاویر ویدئویی کوتاه متعددی را منتشر می کردند. محققان یک مورد را شناسایی کردند که در آن رسانه های جاهای دیگر محتوای دریچه نیوز را در مقاله های خود درج کرده بودند.

ارتش بات ها و ترول ها

بعضی از سازمان های خبری جعلی مطلب اصلی را منتشر می کردند، اما بیشتر مطالبشان محتوای رسانه های تبلیغاتی تحت حمایت مالی دولت آمریکا همچون رادیو فردا و بخش فارسی صدای آمریکا بود که به شکل دیگری منتشر می کردند. آنها از مقاله های ایران اینترنشنال، شبکه تلویزیونی مستقر در انگلیس که وجوه بسیار زیادی از عربستان دریافت می کند، استفاده می کردند و آن را به شکل جدیدی به اشتراک می گذاشتند، همانطور که چند شخصیت جعلی وابسته به این رسانه ها این کار را می کردند. این شخصیت ها برای افزایش سندیت و اعتمادپذیری اغلب محتوای غیرسیاسی، از جمله اشعار ایرانی و تصاویر غذاهای ایران را منتشر می کردند. آنها همچنین با کاربران واقعی ایرانی در توئیتر تعامل می کردند و اغلب با آنها درباره میم های اینترنتی شوخی می کردند.

بات ها و ترول های پنتاگون از رویکردها و تکنیک های روایی مختلف برای تاثیرگذاری و ایجاد تعامل استفاده می کردند. تعداد انگشت شماری از آنها با انتقاد از دولت ایران به خاطر سیاست خارجی که به اندازه کافی تهاجمی نیست و لیبرال و اصلاح طلب بودن بیش از حد در داخل، دیدگاههای «تندرو» را تبلیغ می کردند. یکی از این کاربران جعلی که مثلاً «کارشناس علوم سیاسی» بود با قرار دادن پستی که در آن از قدرت فزاینده شیعه در غرب آسیا تمجید کرده بود هزاران فالوور در توئیتر و تلگرام به دست آورد. در عین حال حساب های کاربری «تندرو» از قاسم سلیمانی، فرمانده (سابق نیروی قدس) سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران که در حمله پهپادی غیرقانونی آمریکا در ژانویه 2020 کشته شد، تمجید می کردند و تشویق به رعایت حجاب می کردند.

محققان می گویند هدف از این تلاش ها مشخص نبود، هر چند یک توضیح آشکار این است که پنتاگون به دنبال افزایش نارضایتی از دولت در میان ایرانی های محافظه کار و در عین حال ایجاد فهرست هایی از «افراطی های» داخلی برای نظارت آنلاین بود.

مخالفان سازماندهی شده

با این همه به طور عمده حساب های کاربری وابسته به پنتاگون منتقد شدید دولت ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی بودند. بات ها و ترول های متعدد پنتاگون سعی می کردند کمبود دارو و مواد غذایی را به سپاه – که به داعش تشبیه می شد- نسبت دهند و تصاویر ویدئویی از اعتراضات ایرانی ها و غارت فروشگاهها با زیرنویس پشتو، انگلیسی و اردو منتشر کنند.

در پست های صریح تر از ایران به خاطر اینکه مواد غذایی را که در کشور به شدت مورد نیاز است، در اختیار حزب الله لبنان قرار می دهد انتقاد شد. در پست های دیگر هم بر رویدادهای شرم آوری همچون قطع برق که باعث شد تیم ملی شطرنج ایران یک مسابقه آنلاین بین المللی را از دست بدهد تاکید شد.

علاوه بر این، شمار متعددی از کاربران جعلی مدعی شدند خواهان اجرای «عدالت برای قربانیان پرواز 752 اوکراین ایرلاینز هستند که ژانویه 2020 به طور تصادفی به دست سپاه سرنگون شد. آنها صدها بار با استفاده از هشتگ هایی همچون PS752 و PS752justice (آیت الله) علی خامنه ای، رهبر معظم ایران را شخصاً مقصر این حادثه دانستند.

بر اساس تحقیقی دیگر، پس از شروع جنگ اوکراین در ماه فوریه این حساب های کاربری از نسخه های فارسی هشتگ های #No_To_War (نه به جنگ) و #No_To_Putin (نه به پوتین) که ترند (فراگیر) شده بودند استفاده کردند. خود آن هشتگ ها توسط حساب های کاربری بات و ترول طرفدار اوکراین به طور گسترده در توئیتر منتشر شده بودند.

کاربران حمایت کلامی (آیت الله) خامنه ای از پوتین را محکوم و ایران را تامین پهپاد برای روسیه متهم کردند؛ پهپادهایی که ادعا شد برای کشتن غیرنظامیان استفاده شد.

آنها همچنین این روایت را ترویج کردند که تبانی ایران با روسیه پیامدهای بسیار بد سیاسی و اقتصادی برای ایران دارد، و در عین حال (آیت الله) خامنه ای را با ولودیمیر زلنسکی، رئیس جمهور اوکراین مقایسه کردند. یکی از آنها در توئیتر نوشته بود: «یکی ایران را به روسیه فروخت و دستور قتل مردم آنها را داد و دیگری به همراه مردم یونیفرم نظامی پوشیده است و با تمام قدرتش مانع از استعمار روسیه بر اوکراین شده است.»

خشم پراکنده

ابتکارهای مرموزی هم برای تخریب جایگاه ایران در کشورهای همسایه و تضعیف نفوذ منطقه ایش به کار گرفته شد. به نظر می رسد بیشتر این تلاش ها برای ایجاد وحشت و نگرانی و ایجاد فضای خصمانه برای ایرانی های خارج از کشور بوده است.

برای مثال حساب های کاربری که مخاطبان را در افغانستان هدف قرار می دادند مدعی شدند پرسنل نیروی قدس برای سرکوب مخالفت با طالبان خود را روزنامه نگار جا می زنند و به کابل نفوذ می کنند. آنها همجنین مقاله هایی از یک پایگاه اینترنتی وابسته به ارتش آمریکا منتشر کردند که در آن بدون ارائه هیچ مدرکی ادعا شد اجساد پناهجویانی که به ایران فرار کرده بودند در حالی به خانواده هایشان در افغانستان بازگردانده شده است که اندام های داخلی ندارند.

یکی دیگر از روایت های جعلی تخریب کننده که توسط این حساب های کاربری در اواخر سال 2021 و اوایل 2022 ترویج شد این بود که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران پناهجویان افغان را وادار به پیوستن به شبه نظامیانی می کند که در سوریه و یمن مبارزه می کنند، و آنهایی که از پیوستن به این شبه نظامیان مخالفت کردند از ایران اخراج می شوند.

عراق کشوری بود که جنگجویان سایبری پنتاگون علاقه ویژه ای به آن داشتند و میم های اینترنتی که در سراسر بغداد و فراتر از آن به طور گسترده به اشتراک گذاشته شد، نفوذ سپاه در عراق را به عنوان یک بیماری کشنده به تصویر می کشید. همچنین محتواهایی منتشر شد که در آن ادعا شد شبه نظامیان عراقی و عناصر دولت این کشور آلت دست عملی ایران هستند که برای پیشبرد برنامه های سلطه جویانه ایران در غرب آسیا مبارزه می کنند. این شبه نظامیان همچنین به کشتن عراقی ها در حملات راکتی، کمک به خشکسالی ها از طریق تخریب تاسیسات آبرسانی، قاچاق سلاح و سوخت از کشور به سوریه، و افزایش شیوع ماده مخدر شیشه در کشور متهم شدند.

شمار دیگری از حساب های کاربری پنتاگون بر نقش ایران در یمن متمرکز بود و محتواهایی در شبکه های اجتماعی مهم منتشر می کرد که در آن از دولت تحت رهبری انصارالله در صنعا انتقاد می کرد، آن را متهم به جلوگیری عمدی از تحویل کمک های بشردوستانه، عمل به عنوان نیروی نیابتی بی قید و شریط ایران و حزب الله، تعطیل کردن کتابفروشی ها، ایستگاههای رادیو و دیگر نهادهای فرهنگی می کرد.

آنها در چندین پست خود بر این اساس که شاید ایران مین در اختیار (انصارالله) قرار داده باشد، ایران را عامل مرگ غیرنظامیان بر اثر انفجار مین دانستند.

فراهم کردن زمینه

دیگر روایت های جنگ روانی سنتکام ارتباط مستقیم با اعتراضاتی دارد که ایران را فراگرفته است. در میان یک گروه از بات و ترول ها تمرکز ویژه ای روی حقوق زنان وجود داشت. در دهها پست، فرصت هایی که زنان ایرانی خارج از کشور دارند با فرصت های پیش روی زنان داخل ایران مقایسه شد- در یک میم اینترنتی در این باره، تصاویر یک (زن) فضانورد (ایرانی) با یک زن قربانی خشونت خانگی در ایران مقایسه شد. میم های اینترنتی دیگر هم اعتراضات علیه حجاب را تبلیغ می کردند.

(در این حساب های کاربری) بر فساد مالی دولت و افزایش هزینه های زندگی به ویژه مواد غذایی و دارو- که تولیدش در ایران در کنترل سپاه است و عوامل آنلاین سنتکام بارها توجه ها را به آن جلب کردند- بارها و بارها تاکید شد.

حقوق زنان، فساد مالی، و هزینه های زندگی – که آخرینش یعنی هزینه های زندگی نتیجه مستقیم تحریم های شدید آمریکاست- همگی عوامل اصلی انگیزاننده اعتراضات هستند.

با وجود اقدامات خشونت آمیز و خرابکاری های گسترده آشوبگران که غیرنظامیان و مقامات را به طور یکسان هدف قرار دادند، از جمله تخریب یک دستگاه آمبولانس حامل ماموران پلیس دور از صحنه یک شورش، ادعا می شود انگیزه این اقدامات نگرانی های مرتبط با حقوق بشر نیز هست.

صاحبنظران و روزنامه نگاران تئوری های توطئه و هر گونه ایده را که اعتراضات در ایران و فراتر از آن چیزی فراتر از امری خودجوش و مردمی است رد کرده اند.

با این همه، گواه آشکار هدایت و حمایت خارجی فراوان است، به ویژه در ارتباط با چهره بسیار شاخص جنبش ضدحجاب، مسیح علینژاد که سال ها زنان ایرانی را ترغیب کرده است روسری های خود را از خانه امن اف بی آی در شهر نیویورک به طور نمادین به آتش بکشند و سپس آن عکس را به طور علنی منتشر و تبلیغ می کند؛ عکس هایی که از طریق رسانه های اجتماعی و شبکه های بزرگ خبری در سراسر جهان منتشر می شوند.

جنگ برای تغییر رژیم با ابزار دیگر

فعالیت های علینژاد با پوشش رسانه ای تملق آمیز بسیار گسترده ای رو به رو شده است، بی آنکه حتی یک خبرنگار یا رسانه سؤال کند که آیا نقش برجسته وی در این جنبش اعتراضی ظاهراً مردمی و خودجوش داخلی وابسته به مداخله خصمانه خارجی است یا خیر.

این در حالی است که علینژاد با مایک پمپئو، رئیس سابق سیا عکس هایی دارد، و از سال 2015 در قراردادها با دولت فدرال آمریکا مبلغ 628 هزار دلار دریافت کرده است.

بخش عمده این وجوه را یک نهاد دولتی آمریکا که بر پلتفرم های تبلیغاتی همچون رادیو اروپای آزاد و صدای آمریکا نظارت دارد تامین شد. صدای آمریکا یک برنامه فارسی زبان تولید کرده است که علینژاد هفت سال مجری آن بوده است.

شاید انتشار این پست ها در رسانه های اجتماعی در عصر رواج گسترده اخبار جعلی بی ضرر و معتبر به نظر برسد، اما وقتی گردآوری و تحلیل شوند، سلاح بالقوه خطرناک و قدرتمندی را ایجاد می کنند که یکی از سلاح های متعددی است که پنتاگون در زرادخانه اش برای تغییر رژیم دارد.