اینبار راهی روستای اسفیدان بجنورد شدیم؛ روستایی تاریخی که بسیار شبیه ماسوله در شمال ایران است. با هم گشتی در این روستا میزنیم، با قدمت روستای اسفیدان بجنورد و دیدنیهای روستای اسفیدان آشنا خواهیم شد و برایتان از مسیر رسیدن به این روستای زیبا و فصل سفر به روستای اسفیدان خراسان خواهیم گفت. در این سفر همراه ساعد نیوز باشید...
اسفیدان یا ایسبیان از مناطق نمونه گردشگری و جاهای دیدنی استان خراسان شمالی است که در میان دره قرار دارد و پیرامون آن را کوههای مرتفعی پوشاندهاند. به همین دلیل در نگاه اول برای هر بینندهای این تصور پیش میآید که با کمترین لرزش زمین احتمال سقوط صخرهها و تختهسنگهای عظیم روی آبادی وجود دارد؛ اما مردم اسفیدان بر این باور هستند که وجود امامزاده در طی قرنها باعث شده است که آسیبی از جانب کوه به آنها نرسد.
روستای اسفیدان بجنورد بهواسطه جاذبههای گردشگری فراوانی نظیر آبشارهای زیبا، چشمههای خروشان، غارها و برجهای شگفتانگیز، چندین امامزاده، انواع درختان میوه، رودخانهای پرآب، ارتفاعات جنگلی و غیره مقصد بسیاری از گردشگران است. ضمن اینکه این روستا بهدلیل ساختار پلکانی خود به روستای ماسوله شباهت دارد که جذابیت آن را دوچندان میکند. در گذشته برنامههایی از جمله ساخت تلهکابین و رستورانی بزرگ برای تبدیل اسفیدان به یک منطقه مهم گردشگری در دست اجرا بود؛ اما بعدها به فراموشی سپرده شد.
اهالی روستا به زبان ترکی خراسانی صحبت میکنند و شغل اصلی آنها بیشتر باغداری و زراعت و همچنین پرورش دام است. مهمترین محصولات کشاورزی روستای اسفیدان خراسان شمالی شامل گردو، سیب، انگور، گیلاس، سیبزمینی و غیره میشود که گردوی آن صادراتی بوده و با کیفیتترین گردوی موجود در بازار استان است. زنبورداری و پرورش ماهی نیز در اسفیدان انجام میشود و از همین رو، ماهی قزلآلای اسفیدان از بهترین و خوشمزهترین ماهیهای سردآبی پرورشی خراسان شمالی به شمار میرود. فرشهای دستباف گل ابریشم طرح نائین و چادرشب، گردو و کشمش از جمله سوغات این ناحیه است که با خرید آنها از اهالی نهتنها به اقتصاد روستا کمک شایانی میکنید بلکه خودتان نیز از صنایع دستی درجه یک و محصولات طبیعی فوقالعاده بهرهمند خواهید شد.
سمبل و بافت سنتی و باارزش روستای اسفیدان: بافت پلکانی وسنتی روستا و موقعیت جغرافیایی و ژئوپولوتیک بی نظیر روستا و وجود درختان سندل سمبل روستای اسفیدان است. بنا به گفته معمرین روستا از نوع این درخت حدود 17 اصله بوده که به علت واقع شدن در مسیر کوچه و ساخت حسینیه و مسجد و عدم آگاهی از اهمیت و ارزش آن، بیشتر آنها را قطع نمودهاند و فقط 2 اصله باقیمانده که قطر تنه هرکدام در حدود 2٫65 متر میباشد. البته قابل ذکر است که قطع درختان تاریخی مذکور ونیز درخت کهنسال چنار در مرکز روستا با مخالفت شدید روحانی وقت ونیز تعدادی از اهالی روبرو گردیده ولی متأسفانه تندروی فردی که هویت آن بر همگان روشن است باعث گردیده درختان مذکور قطع و تاریخ اسفیدان از بین برود.
دره و چشمه هینورد : در ضلع شمالغرب روستای اسفیدان، درهای عمیق و طولانی بنام "هینوَرد (هین نبرد)" وجود دارد که به فاصله تقریبی نیم ساعت از روستا در کمرکش کوهی صخرهای چشمهای زلال به همین نام خارج میشود و آب آن باغات اطراف را آبیاری میکند.
دره و آبشار ( بارگه ) بهارگاه: در جنوب غرب روستای اسفیدان درهای دیگر با نام «بهارگاه» با چشمههای متعدد و آبشار دیدنی که با نام هزار چشمه نیز معروف است و سرسبزی خاص خود، هر تازهواردی را به خود جذب میکند. در ابتدای دره سمت چپ، زمینی تپه ماهوری به نام «موسو» حدود 40 هکتار چند سال پیش بعلت رانش شدید، تمام باغات و خانهها و درختان کهنسال آن در دل خاک فرورفت.
قلعههای اسفیدان: در غرب روستای اسفیدان دیواری صخرهای نمایان است که به آن "تاش قلعه (قلعه سنگی)" میگویند. بر روی این قلعه دیوارهای سنگی و سفال ساده نخودی و قرمز و سفالهای منقش به رنگهای مختلف دیده میشود.
برجهای اسفیدان: بر فراز کوههای اطراف روستای اسفیدان، آثار برجهای سنگی قدیمی مشاهده میشود که مصالح بکار رفته در آنها سنگ و ساروج است. معروفترین آنها یکی برج "قاری مالاق" و دیگری برج "قارقه (کلاغ)" در شمال غرب روستاست که پایههای آن هنوز باقیماندهاست.
غارهای اسفیدان: در ضلع شمال غربی روستا بر بالای صخره چشمه «هینوَرد» کوهی بنام «خزانه» وجود دارد که در بالای آن غار «خزانه راهه» واقع شدهاست. بگفته مردم، غاریست دستساز در انتهای آن چاهی وجود دارد که در قدیم به عنوان پناهگاه استفاده میکردهاند. غار دیگری بنام «ییجت» یا «معصوم» وجود دارد که دارای استلاگتیت و استلاگمیت میباشد. صخره عجیب در مسیر اول (ده ریز) که شبیه سر آدمیزاد میباشد بسیار خیرهکننده و جالب توجه است.
در روستای اسفیدان بنای امامزاده محمد بن باقر بن موسی بن جعفر قرار دارد که بنایی قدیمی با گنبدی کوتاه میباشد که به گفته اهالی روستا ازتاریخ دفن این امامزاده بیش ازهزار سال میگذرد و بر اساس اظهارنظر کارشناسان اداره میراث فرهنگی خراسان شمالی، بنای اولیه آرامگاه در قرن ششم هجری ایجاد گشتهاست.
آدرس: استان خراسان شمالی، شهرستان بجنورد، 45 کیلومتری جنوب شرقی شهر بجنورد
اسفیدان در جنوب شرقی بجنورد در استان خراسان شمالی واقع شده است و حدفاصل قوچان و شیروان قرار دارد. فاصله بجنورد تا روستای اسفیدان 45 کیلومتری است.
برای سفر به روستای اسفیدان بجنورد کافی است خود را به مرکز استان خراسان شمالی برسانید. دو مسیر روستای اسفیدان شامل موارد زیر میشود:
مسیر اول: از بجنورد وارد آزادراه بجنورد-شیروان شوید و پس از حدود هفت کیلومتر، از خروجی در نظر گرفته شده بهسمت جاده اسفیدان در سمت راست بروید. این جاده 15 کیلومتری تماما آسفالت است و از روستای چناران عبور میکند. در انتها به یک چهارراه میرسید که برای دسترسی به روستای اسفیدان باید به راست حرکت کنید. از روستای نوده رد شوید تا در انتهای این مسیر کوهستانی زیبا و پیچدرپیچ به اسفیدان برسید.
مسیر دوم: از بجنورد وارد آزادراه بجنورد-شیروان شوید و حدود 15 کیلومتر به مسیر خود ادامه دهید تا به یکی دیگر از خروجیهای جاده اسفیدان برسید. با ادامه این جاده و عبور از بخش سیساب، به همان چهارراه میرسید که این بار باید مسیر خود را مستقیم بروید تا در نهایت وارد روستای اسفیدان شوید.
اسفیدان یکی از خوشآبوهواترین روستاهای خراسان شمالی است. این روستای ییلاقی آبوهوایی معتدل و کوهستانی دارد و از آنجا که در تابستانها هوایی دلپذیر و خنک بر منطقه حاکم است، گردشگران زیادی در این بازه زمانی به اسفیدان سفر میکنند. در فصل بهار زیباییهای روستا جلوه بیشتری پیدا میکند و چشمههای زلال و جاری و طبیعت چشمنواز آن بسیار دلنشین خواهد بود. در اوایل تابستان میتوانید طعم دلانگیز میوهها را بچشید و عطر آنها را در فضای روستا استشمام کنید. این دو فصل بهترین زمان برای سفر به اسفیدان محسوب میشوند. پاییز هزاررنگ و زمستان برفی با سرمای شدیدی همراه هستند؛ در نتیجه گردشگران کمتری در این دو فصل راهی اسفیدان میشوند.
روستای اسفیدان یکی از جاذبههای گردشگری بجنورد در استان خراسان شمالی است که در سال 1385 بهعنوان زیباترین روستای کشور انتخاب شد و با معماری پلکانی خود شباهت زیادی به ماسوله دارد. علاوه بر بافت تاریخی، اسفیدان جاذبههایی همچون درهها و آبشارها، قلعه، چشمههای خروشان، غارها و غیره را در خود جای داده است. درخت صندل سمبل این روستا به شمار میرود که تنها دو اصله از آنها باقی مانده است.