در استان گلستان روستایی قرار دارد که از نظر قدمت و طبیعت در نوع خود بسیار شگفت انگیز است. ارتفاع این روستا از سطح دریا 1200 متر بوده و تحت تأثیر اقلیم کوهستانی، زمستان‌های سرد و تابستان‌های معتدلی دارد. حضور در روستای پاقلعه و تماشای طبیعت بکر که همراه با استشمام بوی باران بر دیوارهای گلی همراه است و همچنین شنیدن صدای آب و پرندگان برای هر گردشگری می تواند روح بخش باشد. اما چرا نام این روستا، روستای پاقلعه است؟
روستای پاقلعه در 10 کیلومتری جنوب غربی شهرستان رامیان و 70 کیلومتری گرگان واقع شده است. آثار باقی مانده از شهر تاریخی تمیشه و قلعه ماران در 3 کیلومتری روستا، از قدمت و تاریخ کهن این منطقه حکایت دارد. این قلعه در زمان تیرداد اشکانی ساخته شده و پایتخت دوم اشکانیان بوده است. نام این روستا، پیش از انقلاب 57 «سازمان قاسمخان مقصودلو» بوده است. بعد از انقلاب و تا سرشماری سال 1375، «اسلامآباد فندرسک» نامیده میشده است. پس از آن، به «پا قلعه» تغییر نام داده است؛ علت این نامگذاری را استقرار روستا در پایین قلعه ماران دانستهاند.
در سه کیلومتری غرب روستای پاقلعه، بلندی‌هایی با بیش از دو‌هزار متر ارتفاع وجود دارد که بر روی آن یک قلعه‌ی تاریخی جا خوش کرده است. این قلعه که ماران نام دارد در زمان تیرداد اشکانی ساخته شده و بنا به شنیده‌ها پایتخت ییلاقی اشکانیان بوده است. قلعه را با نام‌های موران و میران نیز می‌شناسند و احتمالاً از آثار باقی‌مانده از شهر تاریخی تمیشه باشد. دیواره‌ی شمالی این قلعه 215 متر طول دارد و گفته می‌شود که بلندترین دیواره‌ی طبیعی استان گلستان است. پس علت نامگذاری روستای پاقلعه، استقرار روستا در پایین قلعه‌ی ماران است.
اهالی روستای پاقلعه به گویش استرابادی تکلم می کنند. اهالی این روستا طی دهه‌های گذشته به بخش‌هایی از شهرهای رامیان و آزاد‌شهر مهاجرت کرده‌اند. اقتصاد روستا بر پایه‌ی فعالیت های زراعی، دامداری، باغداری و صنایع دستی استوار است. محصولات عمده‌ی زراعی شامل گندم، جو، خیار، گوجه فرنگی و لوبیاست. مهمترین محصولات باغی روستا نیز گردو، آلو ترش، به و ازگیل میباشد. مردم روستا به ویژه زنان در کنار فعالیتهای زراعی به تولید انواع صنایع دستی مانند قالی، قالیچه، گلیم، نمد، چادر شب و دستمال نیز می‌پردازند.
خانه‌های روستایی در پاقلعه ، در یک یا دو طبقه ساخته شده و با سقف شیروانی و دیوارهای گل‌اندود دیده می‌شود. مصالح به کار‌رفته در ساخت بناهای قدیمی خشت و گل و چوب است. از طرفی بناهای جدید از مصالح متفاوت‌تری چون سیمان، آجر، گچ، تیرآهن، ورق گالوانیزه ساخته شده‌اند.
پاقلعه در میان جنگل‌های هیرکانی قرار گرفته و پوشش گیاهی آن کم‌نظیر و منحصر‌به‌فرد است. ارتفاعات غربی و جنوبی روستا با جنگل‌های انبوهی از درختان سوزنی برگ و ذخیره‌گاه جنگلی، یکی از زیباترین جاذبه‌های طبیعی منطقه‌ی هیرکانی را دارد. دو جنگل زیبا و بکر پشمکی و سرگل به روستای پاقلعه منظره‌ای زیبا و رؤیایی بخشیده است. می‌توانید ساعت‌ها در این منطقه‌ی حفاظت‌شده از قطع درختان قدم بزنید و حال‌و‌هوایی تازه کنید.
اما یکی از شگفت‌انگیز‌ترین جلوه‌های طبیعی روستا، تشکیل جنگلی از ابر‌هاست. از آنجایی که این روستا هم‌جوار با دو منطقه‌ی کم فشار و پر فشار است، جابه جایی باد و تشکیل ابر در اثر این همجواری‌ها از جمله پدیده های منطقه است. تصور کنید انبوهی از ابر‌ها از آسمان به زمین آمده و می‌توانید روی اقیانوسی از ابر قدم بزنید.
معماری یکی دیگر از دلایل جذابیت این روستا به حساب می‌آید. روستای پاقلعه در یک منطقه کوهستانی قرار گرفته و خانه‌های آن اغلب بر روی دامنه‌های کوه ساخته شده‌اند. این موضوع باعث شده که خانه‌ها منظره نفس‌گیری از طبیعت اطراف را به شما نشان دهند. همچنین باید بگوییم که مانند بسیاری از روستاهای دیگر، خانه‌ها در کنار یکدیگر نیستند و با فاصله از هم ساخته شده‌اند. اکثر خانه‌ها به صورت ویلایی هستند و بین آن‌ها با درختان و مراتع زیبا فاصله افتاده است.
سقف تمام خانه‌ها به صورت شیروانی است تا بارش برف و باران در طول سال مشکلی را برای خانه‌ها ایجاد نکند. به عنوان نکته آخر این مورد را هم اضافه کنیم که خانه‌های روستای پاقلعه به صورت مدرن ساخته شده‌اند و خبری از خانه‌های قدیمی و گلی در روستا نیست.
اطراف روستا توسط دره‌ها، رودخانه‌های خروشان، کوه‌های مرتفع، درختان قدیمی و تک درختان احاطه شده است و وقتی از دور به این منطقه نگاه می‌کنید، انگار در حال تماشای یک تابلوی نقاشی هستید. هر کدام از این موارد گفته شده به عنوان یکی از جاذبه‌های روستا شناخته می‌شوند و پیشنهاد میکنیم که با حوصله و سر فرصت از تمام آن‌ها دیدن کنید. در نظر داشته باشید که بازدید از تمام بخش‌ها می‌تواند 3 الی 4 روز از برنامه شما را پُر کند.
این روستا با قدمتی تاریخی، دارای چشم‌اندازها و جاذبه‌های طبیعی متعدد است و از همین رو در میان جاذبه های گردشگری رامیان قرار دارد. در ارتفاعات جنوبی و غربی روستا، جنگل‌های انبوهی از درختان سوزنی برگ جای گرفته‌اند و چشمه‌های پرآبی مانند سرگل، چشمه پشمکی و انجیر‌چشمه، به طراوت روستا افزوده‌اند. همچنین چندین مجموعه آبشار در حوالی روستای پاقلعه قرار گرفته‌اند که از جمله آن‌ها می‌توان به مجموعه آبشارهای پشمکی، مجموعه آبشارهای سرخه کمر، مجموعه آبشارهای جوزک و مجموعه آبشارهای سید کلاته اشاره کرد.
