بستن پا سنتی بوده است که حدود هزار سال بر روی زنان و دختران چینی اجرا می کردند، این سنت حدوداً از قرن ده میلادی (۹۵۰) تا اوایل قرن بیستم(۱۹۱۲) در چین مرسوم بوده است. «بستن پاها» ی زنان یکی از رسومی بود که در چین باستان اجرا می شد. این عمل باعث تغییر شکل و کوچک شدن پاها تقریباً به اندازه پاهای یک عروسک می شد. عوارض این رسم دشواری و دردناک شدن راه رفتن و بیماری به نام اوستئوپروسیس (شکنندگی- پوکی استخوان ها) بود.
تاریخچه سنت بستن پا
رسم بستن پاها از دورهٔ سلسلهٔ سانگ، بین سال های ۹۷۶–۹۶۰ قبل از میلاد آغاز شد. گفته می شد یکی از شاهزاده ها محبوبه یی داشت که با پاهای بسته می رقصید. در حقیقت شاهزاده به دلیل علاقه ای که نسبت به پاهای کوچک داشت محبوبه اش را وادار می کرد که با پاهای بسته حرکت کند. این موضوع باعث شد که داشتن پاهای کوچک به عنوان یک «ارزش» در خانواده های سنتی به شمار آید؛ به این ترتیب، مرسوم شد که پاهای دختران جوان بسته شود تا کوچک بمانَد. اصطلاح پاهای سوسنی برای توصیف پاهای کوچک به کار می رفت و در جامعهٔ چین باستان نشانگر زیبایی و سمبل اصالت و طبقهٔ اجتماعی بالا به شمار می آمد.
چگونگی بستن پاها
فرایند بستن پاهای دختران بین سنین سه تا یازده سالگی آغاز می شد. ابتدا پای کودک با آب داغ شسته و ماساژ داده می شد، بعد تمامی انگشت ها به جز انگشت شصت شکسته شده به سمت داخل پا برگردانده و فشرده می شدند؛ سپس پا را در همین حالت با نوارهای پارچه یی محکم می بستند. این عمل موجب جلوگیری از رشد پا بیش از ۱۰ سانتیمتر می شد. سپس انگشت های شصت را در راستای پا کشیده می شکستند. بانداژ پارچه یی از انگشتان تا قوزک پا محکم پیچیده می شد تا انگشتان را در جای خود نگه دارد. بعد از گذشت دو یا سه سال پاهای کودک آنقدر کوچک می شدند که در کفش هایی که تنها ۳ اینچ یا ۷/۵ تقریباً سانتی متر طول داشتند جای می گرفتند. این کفش های کوچک که کفش های نیلوفری نامیده می شدند از جنس ابریشم بودند و با قلابدوزی های زیبا تزیین می شدند. در نتیجه این محدود کردن و بستن، پاها بشدت از فرم افتاده و راه رفتن با آن ها بسیار دردناک می شد. در بسیاری از مواقع نیز انگشتان پا قطع می شدند زیرا بانداژ آنچنان محکم بسته شده بود که مانع از رسیدن خون به انگشتان می شد.
فلسفه بستن پاها
ایجاد و پایدار شدن این سنت عجیب که شامل معیوب کردن کنترل شده ی پای یک زن برای جلب رضایت مردان است، از دید بیننده ی خارجی به هیچ عنوان قابل درک نیست و تنها می توان آن را مصداق بی چون وچرای تبعیض جنسیتی مطلق دانست. یکی از دلایل بستن پاهای زنان چینی، ایجاد و افزایش وابستگی اقتصادی آن ها به مردان بود. هرچند در چین باستان که داشتن چند پیمانه برنج بیشتر، باعث خوشحالی یک خانواده و رهایی آن ها از Fork of hunger چنگال گرسنگی می شد، عدم مشارکت زنان در تأمین نیازهای خانواده (به دلیل پاهای معیوب و غیرطبیعی) اصلا عقلانی نبود ولی ظاهرا مردان چینی داشتن کنترل بر همسر و لذت بردن از یک ویژگی تزیینی را به وضعیت اقتصادی بهتر ترجیح می دادند. در حقیقت داشتن همسری با پاهایی بسیار کوچک راهی برای فخرفروشی(to boast, to brag about) در مورد ثروت و عدم نیاز به کار کردن زن برای تأمین نیازهای خانواده محسوب می شد. درگذشته زنان چینی دلایل زیادی برای تن دادن به این فشار اجتماعی مردسالارانه داشتند. زنان چینی در خانواده های فقیر، به صورت مداوم پای دختران خود را با نوارهای پارچه ای و بسیار سخت و با فشار می بستند به این امید که روزی مردی ثروتمند با دخترانشان ازدواج کند و آن ها را از فقر(Poverty) و تنگدستی نجات بدهد.
از بین رفتن سنت بستن پا
در اوایل قرن بیستم با ورود مبلغین مسیحی و ایجاد تغییرات عمده ی اجتماعی، این سنت غیرانسانی نیز به مرور مهجور و نهایتا در سال ۱۹۱۲ غیرقانونی اعلام شد. البته باوجود ممنوعیت قانونی، از بین رفتن کامل سنت بستن پا چند دهه طول کشید و پیگیری این سنت تا دهه ی ۴۰ قرن بیستم ادامه داشت. هنوز هم به خصوص در مناطق روستایی چین می توان زنان سالخورده ای با پاهای باندپیچی شده را مشاهده کرد.
سخن آخر
سنت بستن پا در قرن دهم میلادی و در میان زنان دربار امپراتور چین رایج شد. بعدها به مرور این سنت غیرانسانی در سراسر کشور گسترش پیدا کرد وزنان روستایی چینی برای ازدواج با مردی از طبقات اجتماعی بالاتر، به انجام آن تن می دادند. درگذشته داشتن پای کوچک و خوش فرم، مهم ترین عامل زیبایی یک زن چینی محسوب می شد، به خصوص پای «نیلوفری» که نشانه ی نهایت زیبایی و مهم تر از آن ناتوانی در راه رفتن و درنتیجه وابستگی مطلق یک زن به شوهر و خانواده اش به شمار می آمد.
آداب و رسوم مردم سورینام
