رییس انجمن متخصصان روابط‌عمومی: نقش حیاتی روابط‌عمومی در ترغیب مردم به استفاده مسئولانه از آب جدی گرفته شود
به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعد نیوز به نقل از شارا، رییس انجمن متخصصان روابط‌عمومی در نخستین هم‌اندیشی «روابط‌عمومی‌ها: مسئولیت‌پذیری اجتماعی و بحران آب» با اشاره به سه ابرچالش متخصصان ارتباطات آبی؛ «عدم درک ارزش آب»، «عدم درک ارزش خدمات آب» و «عدم درک ارزش ارتباطات آب» گفت: در بحث ارزش آب، هدف این است که روابط‌عمومی‌های شرکت‌های آب و فاضلاب با تدوین استراتژی‌ها و با استفاده از ابزارها و تکنیک‌های مختلف ارتباطی، ارزش آب را برجسته‌تر کنند.
مهدی باقریان با اشاره به این مطلب که شواهد نشان می‌دهد هنوز آب به گفتمان عمومی و اولویت اول جهان، دولت‌ها، مردم و متخصصان روابط‌عمومی تبدیل نشده است، افزود: همه ما می‌دانیم بدون آب تقریبا هیچ کاری ممکن نیست. ما در تولید غذا، تولید انرژی و حمل ونقل به آب نیاز داریم. علاوه بر آن، اکوسیستم‌های آبی بدون وجود آب از بین می‌روند. صنایع کشاورزی بدون وجود آب از بین می‌روند و در نهایت، حیات و امنیت غذایی به مخاطره می‌افتد.
وی به نقل از مراجع ذیربط می‌گوید حدود 70 درصد از برداشت آب شیرین توسط بخش کشاورزی صورت می‌گیرد. باقریان خاطرنشان کرد اگر تأثیر آب شیرین بر عرضه جهانی مواد غذایی مورد بررسی قرار گیرد بیشتر به ارزش آب پی می‌بریم و اینکه اگر به آب آشامیدنی سالم دسترسی نداشته باشیم حیات بر روی کره زمین به مخاطره می‌افتد.
مدیرعامل موسسه کارگزار روابط‌عمومی در ادامه با اشاره به سخنان سال گذشته‌ی دبیر کل سازمان ملل متحد در خصوص عدم دسترسی 2.2 میلیارد نفر در جهان به آب آشامیدنی سالم هشدار داد: پیش‌بینی میشود تا سال 2025، دو سوم جمعیت جهان در شرایط تنش آبی قرار گیرند.
وی تصریح کرد: ارزش آب برجسته‌تر از آن است که ما داریم نشان می‌دهیم از این‌رو روابط‌عمومی‌ها نهضت بیداری را باید از خودشان شروع کنند و با ابزارها و تکنیک‌های مختلف، ارزش آب را مدام یادآوری کنند.
رییس انجمن متخصصان روابط‌عمومی با هشدار در خصوص پیامد منفی تکرار پیام‌های مشابه در فرایند ارتباطات گفت: بمباران پیام‌های مشابه باعث خستگی در ارتباطات میشود و برای فرار از این خستگی باید به پیام‌ها خلاقیت تزریق کرد تا خاصیت و تاثیر خودشان را از دست ندهند.
باقریان با اشاره به فشار فزاینده بر روی منابع آب در اثر تغییرات آب وهوایی و افزایش جمعیت، گفت: محققان پیش‌بینی می‌کنند تا سال 2050، مصرف آب خانگی، 130درصد افزایش پیدا می‌کند. فکر می‌کنم وضعیت ما در ایران به لحاظ نحوه مدیریت مصرف آب شاید کمی بدتر هم باشد. مدیرعامل شرکت آبفای تهران هفته گذشته اعلام کرده تهران به‌هیچ‌وجه توان بارگذاری جمعیت بیشتر از این را ندارد. سالی 2 تا 2.5 درصد به تعداد مشترکان آب تهران اضافه میشود؛ یعنی هر 10 سال 20 درصد به جمعیت تهران افزوده میشود.
باقریان با طرح این پرسش که مسئولیت اجتماعی فعالان روابط‌عمومی در چنین شرایطی در خصوص تشویق مردم به صرفه‌جویی در مصرف آب چیست؟، گفت: ما قابلیت‌ها، ابزارها و تکنیک‌های زیادی در اختیار داریم که می‌توانیم از آن‌ها برای تشویق مردم به صرفه‌جویی در مصرف آب استفاده کنیم.
مدیرعامل موسسه کارگزار روابط‌عمومی در همین خصوص، افزود: در یک تحقیق که در آمریکا و در بین 175 شرکت آب انجام شد، بیش از 60 تکنیک ارتباطی شناسایی شد. جعبه ابزار ما از ابزارهای ارتباطی، روابط‌عمومی، تبلیغات و بازاریابی پر است و به مرور زمان پرتر هم میشود. اخیرا ابزارهای هوش مصنوعی مولد هم به جعبه ابزار روابط‌عمومی اضافه شدند.
رییس انجمن متخصصان روابط‌عمومی در ادامه با بیان این مطلب که عدم آگاهی یا آگاهی کم، باعث میشود انجام اصلاحات در حوزه آب با دشواری و با تاخیر و خسارت زیادی انجام شود و هدف اصلی استراتژی استفادهِ درست و مسوولانه از آب محقق نگردد، تاکید کرد: درک ما از ارزش آب و همچنین کمبود آب خیلی کم است؛ تا جایی کم است که به نتیجه نمی‌رسیم.
وی با اشاره مجدد به تاثیرهای مخرب عدم آگاهی یا آگاهی کم، اظهار داشت: درک ما از ارتباط بین آب سالم کافی، بهداشت، سلامت و ثروت کافی نیست و باید افزایش پیدا کند.
سردبیر شارا با برشمردن علل ارزشِ کمِ آب نزد مردم، گفت: پوشش ضعیف مسایل مربوط به آب توسط رسانه‌ها، کم‌کاری روابط‌عمومی‌ها و تصورات نادرست از آب بر وخامت اوضاع افزوده است.
مدیرعامل موسسه کارگزار روابط‌عمومی با تاکید بر این نکته که امروزه دسترسی به آب سالم نه تنها یک نیاز و الزام ملی بلکه یک الزام جهانی است، خطاب به فعالان روابط‌عمومی گفت: متخصصان روابط‌عمومی با استفاده از ابزارهای ارتباطی و همراهی و مشارکت مردم می‌توانند نحوه ارزش‌گذاری آب را تغییر دهند. به‌شرطی که فعالان روابط‌عمومی بیش از همه ارزش آب را درک کنند و تا زمانی که نتوانند ارزش آب را درک کنند مسلما نخواهند توانست ارزش آب را به دیگران منتقل کنند و آن‌ها را متقاعد کنند تا در مصرف آب، مسئولانه رفتار نمایند.
سردبیر فصلنامه کارگزار روابط‌عمومی در بخش دیگری از سخنان خود در خصوص ابرچالش دوم: «عدم درک ارزش خدمات و تاسیسات انتقال آب»، گفت: هدف اصلی این است که آگاهی مردم از ارزش تاسیسات آب، ارزش خدمات آب، نحوه تصفیه آن، نحوه انتقال آن به خانه‌ها، نگهداری زیرساخت‌ها توسط جمع زیادی از هموطنان به‌طور شبانه‌روزی، ایجاد زیرساخت‌های جدید، هزینه‌هایی که بابت نگهداری این تاسیسات پرداخت میشود، بیشتر بشود تا جایی که منجر به تغییر رفتار مثبت در مصرف آب گردد.
باقریان در حاشیه این سخنان در خصوص اهمیت خلق و تدوین پیام در ارتباطات آبی، گفت: به جای اینکه به مردم بگوییم چه کاری انجام بدهند، بهتر است به آن‌ها بگوییم که دیگران چه کار می‌کنند. برای نمونه، به علی کمک کنید به دوستانش نشان دهد که چگونه پدرش آب سالم را هر روز به ما تحویل می‌دهد؛ پیام‌هایی طراحی کنیم که رفتار مثبت را تشویق کنند؛ آنچه انجام میشود.
رییس انتشارات کارگزار روابط‌عمومی، اظهار داشت: در هنگام تهیه پیام، نیازهای مردم باید در نظر گرفته شود و به این موضوع توجه کرد که فلسفه تاسیسی شرکت‌ها و سازمان‌ها، خدمت به مردم از طریق تولید ثروت ملی، رفاه عمومی و توسعه پایدار است. مانند حق دسترسی آسان، ایمن و منظم به آب.
رییس انجمن متخصصان روابط‌عمومی با طرح این موضوع که پیام‌ها باید به کوتاه‌ترین، واضح‌ترین و ساده‌ترین شکل ممکن نوشته شود به طوری که کمتر از 8 ثانیه درک شود، بیان داشت: پیام‌ها هرگز نباید مبهم و کم‌عمق باشند و به هیچ وجه از واژگان و اصطلاحات فنی استفاده نشود.
سردبیر فصلنامه کارگزار روابط‌عمومی با اشاره به اهمیت کمپین‌ها در نشان دادن ارزش و مصرف مسوولانه آب، ارزش خدمات آب و ارزش تاسیسات انتقال آب، گفت: تکنیک‌ها و ابزارهای ارتباطی در نشان دادن اهمیت آب می‌توانند بسیار موثر عمل کنند. ابزارهای ارتباطی می‌توانند به مردم کمک کنند تا با همه افرادی که در صنعت آب مشغول به فعالیت هستند ارتباط برقرار کرده و تاثیر تلاش‌های کارکنان "خط مقدم" که خدمات آب را ارایه می‌دهند بهتر درک کنند.
باقریان با ارایه یک نمونه از «کمپین انتقال ارزش خدمات آب آشامیدنی»، اظهار داشت: برای نشان دادن نحوه تصفیه آب آشامیدنی سالم و انتقال آن به مردم از رودخانه‌ها، دریاچه‌ها، چاه‌ها و سدها از طریق یک سیستم توزیع گسترده نیازمند طراحی استراتژی‌های موثر ارتباطی مانند کمپین و داستان‌سرایی است.
وی افزود: در قالب همین کمپین‌ها می‌توان تلاش‌های دانشمندان، مهندسان و کارکنان بخش تعمیر و نگهداری را به شکل هنرمندانه‌ای به تصویر کشید؛ افرادی که شبانه روز تلاش می‌کنند تا مطمئن شوند که همه ما به آب سالم و تمیز همیشه دسترسی داریم.
به گفته باقریان در قالب این فعالیت‌های نتیجه‌گرا و کمپین‌ها می‌توان اهمیت سیستم‌های انتقال آب به مردم را برجسته‌تر کرد و از طریق ابزارها و تکنیک‌های مختلف ارتباطی مانند برنامه تعامل عمومی، کمپین حفاظت از آب‌های زیرزمینی و اطلاع‌رسانی درباره حفاظت از آب‌های زیرزمینی، کمپین آموزش ارزش آب (آموزش برای معلمان، گروه‌ها، سنین و طبقات مختلف)، جشنواره‌های آب برای دانش‌آموزان ابتدایی در مورد چگونگی حفاظت از منابع آب‌های زیرزمینی، استفاده از پادکست‌ها، فیلم‌ها و پخش‌های تلویزیونی برجسته برای حفاظت از آب‌های زیرزمینی، اطلاع‌رسانی در نمایشگاه‌های دولتی و غیردولتی مانند حضور در نمایشگاه سالانه آبی برای ترویج آموزش حفاظت از آب‌های زیرزمینی و ارزش کلی آب به بزرگسالان و کودکان از جمله موارد و روش‌های معدودی است که در تشویق مردم به صرفه جویی در آب تاثیر به‌سزایی دارد.
رییس انجمن متخصصان روابط‌عمومی در خصوص ابرچالش سوم: «عدم درک ارزش ارتباطات»، و مظلومیت روابط‌عمومی و ارتباطات در همه مشاغل، اظهار داشت: در ارتباطات آبی، برنامه‌ریزی تنها نیمی از معادله است. طرف اصلی معادله، مردم هستند. مشارکت و درگیرکردن مردم یک راه بسیار عالی برای درک ارزش آب است.
وی افزود: زمانی مدیریت آب را می‌توانیم موفق تلقی کنیم که مردم در آن مشارکت فعال داشته باشند.
سردبیر فصلنامه کارگزار روابط‌عمومی با طرح این موضوع که با درگیر کردن مردم، روابط‌عمومی شرکت‌های آب و فاضلاب می‌توانند تغییر رفتار مثبت را تشویق و از محیط زیست محافظت کنند، تصریح کرد: به‌کارگیری رویکرد دوطرفه و گفتگو و تعامل با مردم در مورد کمبود آب و صرفه‌جویی در آب بسیار بسیار موثر و بااهمیت است.
مدیرعامل موسسه کارگزار روابط‌عمومی با اشاره به این موضوع که ارتباطات آبی باید ارتباطات کنش‌گرا باشد نه ارتباطات واکنش‌گرا، توضیح داد: سنگ بنای ارتباطات آبی بر روی دو ستون استوار است؛ یکی رویکرد و دیگری، مخاطبان.
وی تصریح کرد: رویکرد ارتباطی کنش‌گرایانه، کلید موفقیت هر راهبرد و استراتژی روابط‌عمومی است. ارتباطات کنش‌گرا و استراتژی‌های ارتباطی اثبات‌شده و مثبت، هم مشارکت را تقویت و هم تاثیر آن را دوچندان می‌کنند.
باقریان در پایان سخنانش با اشاره به اتفاق‌های رخ‌داده در خردادماه سال جاری در پی جاری‌شدن سیل و محروم شدن بخش‌هایی از مردم تهران و کرج از آب آشامیدنی سالم در چند روز، آن را نمونه بارزی از ارتباطات واکنش‌گرا و بی‌برنامه دانست و اظهار داشت: روابط‌عمومی شرکت‌های آب و فاضلاب باید در طول سال ارتباطات منظمی در مورد صرفه‌جویی مصرف آب با مردم داشته باشند. مردم در بیشتر مواقع سال چیزی در مورد ارزش آب نمی‌شنوند.
گفتنی است نخستین هم‌اندیشی روابط‌عمومی‌ها: مسئولیت‌پذیری اجتماعی و بحران آب، 10 تیرماه 1402 با حضور خسرو رفیعی رییس انجمن روابط‌عمومی ایران، مهدی باقریان رییس انجمن متخصصان روابط‌عمومی، عبدالله اسکویی سردبیر مهراب و سیدرضا جمشیدی مدیرمسئول رسانه مسئولیت‌های اجتماعی در دانشگاه پیام‌نور استان آذربایجان شرقی برگزار شد.