در زبان آلمانی دو نوع جمله سوالی داریم. جملات سوالی بدون کلمه سوالی (سوالات بله و خیر) و جملات سوالی با کلمه سوالی.
جملات سوالی بدون کلمه سوالی
سوالات بدون کلمه سوالی، سوالاتی هستند که میتوان آنها را با بله و خیر پاسخ داد. در جملات فعل صرف شده در جایگاه اول جلمه قرار میگیرد. پس از آن فاعل در جایگاه دوم قرار میگیرد و بقیه جمله بدون تغییر (مشابه قواعد عمومی) آورده می شود. به مثال زیر توجه کنید:
?Habe ich dir das Buch gegeben (آیا من کتاب تورا دادم؟)
سوالات با کلمه سوالی
در این جملات کلمه سوالی معمولا در جایگاه اول جمله قرار میگیرد. پس از آن فعل صرف شده و سپس بقیه جمله آورده می شود. طبعا بخشی از جمله که در مورد آن سوال می کنیم آورده نمی شود. به مثال های زیر توجه کنید:
?Wann habe ich dir das Buch gegeben (چه زمانی من به تو کتاب را دادم؟)
(Gestern habe ich dir das Buch gegeben.) / (دیشب من به تو کتاب را دادم.)
نکته: اگر سوال را درمورد مفعول جمله می پرسیم که یک حرف اضافه دارد، این حرف اضافه پیش از کلمه سوالی قرار می گیرد. به مثال های زیر توجه کنید:
?Mitwem gehst du ins Kino (با کی به سینما می روی؟)
?Fürwen ist das Geschenk (هدیه برای کیه؟)
اگر سوال در مورد فاعل جمله باشه، فعل جمله صرف شده به صورت سوم شخص مفرد آورده خواهد شد. به مثال زیر توجه کنید:
?Wer hat dir das Buch gegeben (چه کسی کتاب را به تو داد؟)
کلمات سوالی رایج
آلمانی |
فارسی | کاربرد – در مورد چه سوال می کند |
مثال |
wer |
چه کسی | فاعل (فرد) |
Wer hat dir das Buch gegeben? – Der Lehrer. (چه کسی کتاب را به تو داد؟ – معلم.) |
wem |
به چه کسی / برای چه کسی |
مفعول غیر مستقیم یا Dativ (فرد) |
Wem hast du das Buch gegeben? – Meiner Freundin. (کتاب را به چه کسی دادی؟ – دوستم) |
wen |
چه کسی را / به چه کسی | مفعول مستقیم یا akkusativ (فرد) |
Wen habt ihr gesehen? – Unseren Trainer. (چه کسی را دیدی؟ مربیمان را.) |
was |
چه چیزی / چی / چی را / چه کار | فاعل یا مفعول (چیز یا کار) |
Was ist das? – Das ist ein Handy. (این چیه؟ – این موبایل منه.) Was habt ihr gesehen? – Einen Regenbogen. (تو چی دیدی؟ – یک رنگین کمان) Was machst du da? – Ich lese. (تو اینجا چه کار می کنی؟ – می خوانم) |
wessen |
مال چه کسی / مال کی | مالکیت |
Wessen Auto ist das? – Das ist Toms Auto. (این ماشین چه کسی است؟ – این ماشین تام است.) |
wo |
کجا | محل (موقعیت) |
Wo ist der? – Gleich um die Ecke. (آن کجاست؟ – درست سر نبش) |
wohin |
به کجا |
محل (جهت) |
Wohin geht ihr? – Wir gehen zum Bahnhof. (شما به کجا می روید؟ – ما به ایستگاه راه آهن می رویم.) |
woher |
از کجا / اهل کجا | محل (محل تولد، منشاء) |
Woher kommst du? – Ich komme aus Deutschland. (تو اهل کجایی؟ – من اهل آلمانم.) |
wann |
چه وقتی / کی | زمان |
Wann habt ihr gefrühstückt? – Um 7 Uhr. (شما کی صبحانه خوردید؟ – ساعت 7) |
wie |
چطور |
روش (صفت) |
Wie geht es dir? – Gut. (اوضاع چطور است؟ – خوب) |
warum |
چرا |
دلیل یک کار |
Warum kommst du so spät? – Weil der Zug Verspätung hatte. (چرا اینقدر دیر آمدی؟ – چون قطار تاخیر داشت.) |
wozu |
برای چه |
هدف یک کار |
Wozu brauchst du die Schere? – Ich möchte ein Bild ausschneiden. (برای چه به قیچی نیاز داری؟ – من می خواهم یک عکس را ببرم و بیرون بیاورم.) |
welche(r/s) |
کدام / کدام یک | انتخاب |
Welches Auto gefällt dir besser? – Das rote. (کدام ماشین را بیشتر دوست داری؟ – قرمزه.) |
ترکیب کلمات سوالی با حروف اضافه
از طریق ترکیب حرف اضافه با کلمات سوالی، کلمات سوالی جدیدی به وجود می آیند. معمولا حرف اضافه به کلمه سوالی wo یا was ترکیب می شود که هر دو یک معنی دارند اما کلمات سوالی ساخته با was معمولا غیر رسمی هستند. به مثال های زیر توجه کنید؟
?Mit was kann ich helfen (در مورد چی چیزی می توانم کمک کنم؟)
?Womit kann ich helfen (در مورد چه چیزی میتوانم کمک کنم؟)
اگر حرف اضافه با حرف صدادار شروع شود بین حرف اضافه و کلمه سوالی wo یک –r- اضافه می شود. این اتفاق در مورد was نمی افتد. به مثال های زیر توجه کنید:
?An was denkst du (به چی فکر می کنی؟)
?Woran denkst du (در مورد چه فکر می کنی؟)
سوالات غیر مستقیم
سوالات غیر مستقیم معمولا در شبه جمله ها (clause) استفاده می شود. به مثال زیر توجه کنید:
Ich weiß nicht, was das ist. (من نمی دانم، این چیه.)