سامانه محچک؛ پلتفرم آنلاینی است که به صورت سراسری با تمام بانک‌ها و مؤسسات اعتباری در ارتباط است و می‌تواند اطلاعات حسابهای چک برگشتی را جمع‌آوری کرده و به صورت مرکزی مدیریت کند. در این مقاله قصد داریم با هم سامانه محچک و نحوه مدیریت حسابهای چک برگشتی این سامانه را بررسی کنیم. از شما دعوت می‌کنیم که برای شناخت این سامانه مفید با ما تا انتهای این مقاله همراه شوید.
سامانه محچک (مسدودی حساب چک برگشتی) یک سامانه آنلاین است که برای مدیریت حسابهای چک برگشتی و مسدود شده استفاده می‌شود. این سامانه توسط بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران تأسیس شده و به‌صورت مرکزی عمل می‌کند.
هدف اصلی سامانه محچک، کاهش مشکلات مرتبط با حسابهای چک برگشتی و بهبود فرآیند مدیریت آن‌ها است. با استفاده از این سامانه، تمامی حساب‌هایی مسدود می‌شوند که صاحبان آن‌ها بنا بر دلایلی مانند عدم موجودی کافی در حساب یا دلایل دیگر نتوانسته‌اند چک‌های خود را تسویه کنند. این مسدودیت به معنی عدم امکان برداشت و انتقال وجوه از آن حساب است تا مبلغ چک برگشتی پرداخت شود.
با ورود به سامانه محچک، صاحبان حسابهای چک برگشتی می‌توانند به راحتی اطلاعات مرتبط با حساب خود را استعلام کرده و مبالغ مسدود شده را مشاهده کنند. این سامانه اطلاعات حسابهای چک برگشتی را از تمامی بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کشور جمع‌آوری کرده و به‌صورت مرکزی آن‌ها را مدیریت می‌کند.
سامانه محچک از فناوری‌های رایانه‌ای و اینترنت برای اتصال به بانک‌ها و مؤسسات اعتباری استفاده می‌کند و فرایند مدیریت حسابهای چک برگشتی را به‌صورت خودکار و سریع انجام می‌دهد. با استفاده از این سامانه، صاحبان حسابهای چک برگشتی به سرعت می‌توانند وضعیت حساب خود را بررسی کنند و اقدامات لازم را انجام دهند.
استفاده از سامانه محچک در دستگاه بانکی و برخی مؤسسات اعتباری الزامی است و باعث شده تا فرآیند مدیریت حسابهای چک برگشتی بهبود یافته و مشکلات مرتبط با آن کاهش یابد.
در این قسمت نحوه ورود به سامانه محچک را به‌صورت کامل و جامع توضیح می‌دهیم:
1.ابتدا مرورگر اینترنتی خود را باز کرده و آدرس سایت بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران را در نوار آدرس وارد کنید. آدرس سایت بانک مرکزی www.cbi.ir است.
2.پس از بارگیری صفحه اصلی سایت بانک مرکزی، به پایین صفحه بروید و در انتهای صفحه، بر روی گزینه ( استعلام مبالغ مسدود شده حسابها بابت چک برگشتی) کلیک نمایید.
3.همانطور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید وارد سامانه محچک شده‌اید. در اینجا می‌توانید برای استعلام مسدودی حساب چک برگشتی و دیگر عملیات مربوطه، اقدام کنید.
با برگشت‌خوردن یک چک صیادی و صدور گواهی عدم پرداخت، مراحل زیر برای مسدود کردن حسابهای صاحبان چک برگشتی در محچک انجام می‌شود:
پس از برگشت‌خوردن چک صیادی و صدور گواهی عدم پرداخت، اطلاعات مربوط به چک در سامانه یکپارچه بانک مرکزی (سماچک) ثبت می‌شود.
پس از گذشت 24 ساعت از ثبت اطلاعات چک در سامانه سماچک، در صورتی که صاحب حساب چک برگشتی، برای رفع سوء اثر از چک صیادی برگشت‌خورده اقدام نکند، مراتب به سامانه محچک اعلام می‌شود.
سامانه محچک به‌عنوان سامانه مسدودسازی حسابهای چک برگشتی، با استفاده از اطلاعات حسابهای بانکی موجود در سامانه سماچک، لیست کلیه حسابهای بانکی صاحبان حساب چک برگشتی را از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری کشور استعلام می‌کند.
با توجه به اطلاعات دریافتی از بانک‌ها و مؤسسات اعتباری، سامانه محچک به ترتیب و با کسر مبلغ چک صیادی، حسابهای مربوطه را مسدود می‌کند.
توجه داشته باشید که این روند استعلام و مسدودسازی حسابها در سامانه محچک به‌صورت خودکار انجام می‌شود و صاحب حساب چک برگشتی نیازی به اقدام دستی در این رابطه ندارد.
در صورتی که حساب بانکی شما به دلایلی مانند چک برگشتی یا دستور قضایی مسدود شده و شرایط رفع مسدودی حساب برآورده شده است، شما می‌توانید اقدامات لازم برای رفع مسدودی حساب خود را انجام دهید. روش رفع مسدودی حساب بانکی به دو صورت حضوری و غیرحضوری است. در ادامه به توضیح مراحل هر دو روش می‌پردازیم:
روش مراجعه حضوری را در ادامه توضیح می‌دهیم:
ابتدا، باید اقدامات مقدماتی را برای رفع مسدودی حساب بانکی خود انجام دهید. بر اساس دلیل مسدودی، اقدامات متفاوتی را لازم است انجام دهید، مثلاً در صورت چک برگشتی، باید رضایت‌نامه محضری را دریافت کنید.
سپس، با داشتن اسناد و مدارک مورد نیاز مانند رضایت‌نامه، نامه شخص حقوقی یا دستور قضایی، به شعبه بانکی مربوطه مراجعه کنید.
در شعبه بانک، فرم درخواست رفع مسدودی حساب بانکی را تکمیل کنید و همراه با کارت شناسایی معتبر تحویل دهید.
بانک پس از بررسی مدارک و اطلاعات، مسدودی حساب شما را رفع کرده و به شما اعلام می‌کند.
برای رفع مسدودی حساب به‌صورت غیرحضوری باید از طریق زیر اقدام کنید:
در صورتی که مسدودی حساب بانکی شما به دستور حوزه معاونت فضای مجازی دادستانی کل کشور انجام شده است، به سامانه هوشمند تحقیقات الکترونیک به آدرس eers.ir مراجعه کنید.
در سامانه هوشمند، با وارد کردن شماره ملی و تلفن همراه، همراه با بارگذاری مدارک مثبت سالم بودن منشا تراکنش‌های مشکوک، درخواست رفع مسدودی حساب خود را ثبت کنید.
پس از ثبت درخواست، بانک مرکزی و مرکز تحقیقات این بانک مدارک و اطلاعات شما را بررسی خواهند کرد.
در صورت تأیید مدارک و اطلاعات، مسدودی حساب شما را رفع می‌کنند و به شما اعلام خواهند کرد.
مدت زمان رفع مسدودی حساب بانکی معمولاً بسته به روش انجام و شرایط بانکی متفاوت است. در روش حضوری که شما به شعبه بانکی مراجعه می‌کنید، معمولاً مسدودی حساب به‌صورت فوری و در همان روز رفع می‌شود. این امر به این معنی است که پس از انجام مراحل مورد نیاز و ارائه مدارک لازم، بانک بلافاصله مسدودی حساب شما را برطرف خواهد کرد.
با این حال، در روش غیرحضوری، مدت زمان رفع مسدودی حساب، بیشتر است و معمولاً حداقل یک هفته طول می‌کشد. در این روش، شما باید درخواست رفع مسدودی را از طریق سامانه بانکی ثبت کنید. سپس بانک مرکزی و مراجع مربوطه مدارک و اطلاعات شما را بررسی کرده و سپس مسدودی حساب را رفع می‌کنند. این فرآیند ممکن است زمان‌بر بوده و تا یک هفته یا بیشتر طول بکشد.
توجه داشته باشید که مدت زمان رفع مسدودی حساب بانکی بسته به شرایط خاص مختلف و سیاست‌های هر بانک، متغیر است. برای اطلاعات دقیق‌تر و مدت زمان مشخص، بهتر است با بانک خود تماس بگیرید و از آن‌ها مشاوره و راهنمایی دریافت کنید.
با انجام مراحل زیر، شما می‌توانید مبالغ مسدو شده حسابهای چک برگشتی در سامانه محچک را استعلام بگیرید:
ابتدا، به آدرس https://www.cbi.ir/InquiryMahCheque/23586.aspx در مرورگر خود بروید. این لینک صفحه اصلی محچک بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران است.
پس از ورود به صفحه اصلی سامانه، شما با دو فیلد ورودی روبرو می‌شوید. در فیلد اول، کد ملی صاحب حساب یا امضاکننده را وارد کنید. در فیلد دوم، شماره همراه صاحب حساب را وارد کنید.
در ادامه، مشخص کنید که از طریق کد رهگیری چک برگشتی یا اطلاعات مربوط به چک، قصد استعلام را دارید. اگر کد رهگیری چک برگشتی را دارید، آن را وارد کنید. در صورتی که اطلاعات چک را دارید، شماره چک، نام بانک صادرکننده و تاریخ صدور چک را وارد کنید.
پس از وارد کردن اطلاعات مورد نیاز، باید عبارت ریاضی موجود را در کادر مشخص شده وارد کنید. این بخش از فرآیند برای اطمینان از اینکه شما یک کاربر واقعی هستید، استفاده می‌شود.
در نهایت، بر روی دکمه دریافت کد تایید کلیک کنید. پس از این مرحله، شما یک کد تایید برای ادامه فرآیند دریافت خواهید کرد.
با دریافت کد تایید، می‌توانید مبالغ مسدودشده حسابهای چک برگشتی را مشاهده کنید و اطلاعات مربوطه را دریافت کنید.
سامانه محچک با ارائه خدمات مدیریت حساب بانکی به‌صورت آنلاین، به کاربران امکان می‌دهد تا به سادگی به امور مربوط به حساب بانکی خود دسترسی داشته باشند. این سامانه با ارائه روش‌های حضوری و غیرحضوری، به کاربران اجازه می‌دهد که بهترین راه را برای مدیریت حساب بانکی خود انتخاب کنند.
