منشاء اصلی نام یاقــوت (کراندوم) از کشور هند است. یاقوت ها از ترکیباتی نظیر اکسید آلومینیوم Al2o3 هستند که دارای رنگ های مختلفی می باشند.مشهور ترین نوع آن ، یاقـوت قرمز و یاقـوت کبود هستند که در جواهر سازی ها بسیار از آنها استفاده می شود. ابزاری که برای صیقل دادن از آن استفاده می شود ، یاقوتهایی هستند که دارای کیفیت پایینی می باشند.
یاقوت قرمز
یاقوت بین سنگ های قرمز بیشترین طرفدار را دارد و با ارزش ترین سنگ محسوب می شود. پس از الماس، یاقـوت قرمز سخت ترین كانی می باشد و در سایزهای بالاتر از پنج قیراط ، از الماس با ارزش تر است. یاقـوت سرخ در میان جواهرات به سلطان سنگ ها شهرت دارد.
شناسایی یاقوت
یاقوت را می توان با سختی 9 بر روی مقیاسMohs و رنگ خاصش شناسایی کرد.یاقوت های طبیعی را از یاقوت های ترکیبی بر اساس مواد سازنده شان تشخیص می دهند، یاقوت طبیعی ناسرگی هایش را نمایش می دهد در حالیکه یاقوت ترکیبی بدون ناسرگی دیده می شود.
انواع یاقوت چیست؟
همین طور که از اسم مشخصه درصورتی که کانی کوارندوم به رنگ قرمز کمرنگ تا پر رنگ صورتی و قرمز مایل به بنفش باشد، به آن یاقوت قرمز و یا یاقوت سرخ و یا روبی گفته می شود.یاقوت قرمز جزو گرانترین سنگ های قیمتی به حساب می آید تا جایی که رکورد صد هزار دلار در هر قیراط را به خود اختصاص داده است.گرید بندی یاقوت قرمز نیاز به تبحر و دانش فراوان در خصوص این گوهر سنگ دارد. زیرا نمونه های صنعتی این گوهر سنگ به روشهای مختلف قابل تولید است و تمایز بین سنگ های طبیعی و غیرطبیعی کاری دشوار است.ذکر این نکته نیز خالی از اهمیت نیست که در بین سنگ های قیمتی، یاقوت سرخ دارای بیشترین بهسازی (treatment) در سطح جهان است و بیشتر از هر نوع سنگ قیمتی دیگر، مورد بهسازی قرار می گیرد.یاقوت سرخ (Ruby) گونه قرمز کروندوم است. رنگ سرخ این گوهر بدلیل وجود مقادیر ناچیز کرومیوم در ساختار این سنگ است. سایر رنگ های دیگر کروندوم با نام یاقوت کبود یا (Sapphire) شناخته می شوند.
خاستگاه و منابع یاقوت
مهمترین منابع یاقوت مربوط به منطقه میانمار (برمه)، تایلند، سریلانکا و تانزانیا می شود.سایر منابع افغانستان، استرالیا، برزیل، هند، کامبوج، کنیا، ماداگاسکار، مالاوی، موزامبیک، نپال، پاکستان، زیمباوه، تاجیکستان، آمریکا و ویتنام هستند.
رنگ و ظاهر یاقوت
رنگ یاقوت مهمترین عامل کیفی آن است.پرطرفدارترین رنگ این سنگ قرمز خالص با رگه هایی از رنگ آبی است.این ترکیب را به نام خون کبوتر می شناسند.وقتی رنگ یاقوت خیلی روشن باشد، آنرا به عنوان یاقوت صورتی دسته بندی می کنند که بنابر هر منطقه فرق می کنند.در بعضی مناطق یاقوت صورتی را هم همان یاقوت قرمز درنظر می گیرند.درخشش فوق العاده رنگ قرمز نشان میدهد که لعل قرمز رنگ درخشش است.
برش و شکل یاقوت
یاقوت معمولا برش های ترکیبی دارد و همراه با برش های تاج شکل درخشان و پاویلیون های پلکانی است.متداول ترین شکل ها بیضی و بالشتکی هستند. سایر برش ها نیز مانند دایره، مثلث، الماسی، گلابی و تخم مرغی شکل هم وجود دارد.با این حال پیدا کردن این شکل ها در اندازه های بزرگ سخت است زیرا هیچ شکلی مانند بیضی و بالشی نمی تواند وزن اولیه سنگ را حفظ کند.یاقوت های بزرگتر از یک قیراط کمیاب هستند بنابراین قیمت بر اساس اندازه افزایش می یابد.یاقوتی که ستاره نشان است برش داده می شود تا این پدیده نوری را بهتر نمایش دهد.یاقوت های دارای ناسرگی های روتیل درخشش براقی دارند در حالیکه یاقوت های شفاف مثل شیشه می درخشند.گوهرتراشان معمولا یاقوت ها را گرد می کنند تا رنگ قرمز مایل به نارنجی شان به حداقل برسد و وزن قیراط شان هم کاهش نیابد.
خواص فیزیکی یاقوت
این سنگ دارای خواص متعددی می باشد که میتوان از میان آنها به افزایش انرژی حیاتی درون بدن ، تحریک سلامتی اعضا در تمام بدن اشاره کرد. در متون آمده است که به گفته ایوان چهارم تزار روسیه یاقوت سرخ برای قلب، مغز و حافظه مفید است.
شیوه ی نگهداری و شستشوی طلا و جواهرخواص روحی و روانی
- فرونشاندن شک و تردید
- مقبله با اضطراب
- افزایش اعتماد به نفس
- شجاعت و دلاوری
- میل به زندگی
- اعتماد و رضایت
راه های تشخیص یاقوت سرخ اصل از تقلبی
در حالت کلی همه سنگ های و جواهرات قیمتی دارای نمونه مشابه و تقلبی هستند که به مراتب قیمتی کمتر از نمونه واقعی دارند یاقوت سبز نیز از این قضیه مستثنی نیست به همین دلبل نحوه شناخت یاقوت اصل از تقلبی یکی از مهمترین کارهایی است که در خرید جواهرات یاقوت باید همواره مد نظر قرار داد که در قسمت زیر به سه روش برای شناخت یاقوت اصل از تقلبی می پردازیم
رنگ و درخشش
یکی از راه های شناخت یاقوت اصل از تقلبی رنگ آنها می باشد. یاقوت های اصل در مقابل نور چراغ درخشان و شفاف هستند و سنگ های تقلبی اغلب به صورت کدر هستند. اگر سنگ جواهری مایل به قرمز تیره باشد احتمال دارد که سنگ گارنت باشد. رنگ ثابت و قرمز یاقوت را در همه جای سنگ بررسی کنید و اگر نقاطی را پیدا کردید که خراش خورده و رنگ دیگر دارند مشخص کننده تقلبی بودن یاقوت است.
سنگ یاقوت سرخ را با یک شیشه قرمز مقایسه کنید.
سنگ های قیمتی و دیگر انواع یاقوت ها را با استفاده از شیشه جعل میکنند. اگر شیشه و سنگ شبیه هم بودند می توانید پی ببرید که سنگ جعلی است.
