صداسازی و تمرینات آن برای خوانندگی
صداسازی در آواز به تقویت حنجره و داشتن صدای خوب کمک می کند. یکی از لذت بخش ترین فعالیت های هنری در زمینه ی موسیقی، خوانندگی و داشتن صدای خوب می باشد. این هنر علاقه مندان زیادی را در تمام کشورها و به همه ی زبان ها دارد. هر خواننده ای دوست دارد حرف های خود را به زبان موسیقی همراه با یک ملودی زیبا یا نغمه سرایی بیان کند. اما اگر اینکار را اشتباه انجام دهد صدا خش دار یا شکننده می شود. هدف از خواندن آواز و خوانندگی نیز در افراد متفاوت است. لذت، آسایش، آموزش یا منافع مادی از جمله اهدافی هستند که خوانندگان دنبال می کنند.
کاربرد صداسازی چیست؟
برای بسیاری از خوانندگان این سوال به وجود می آید که کاربرد صداسازی چیست؟ در حقیقت صداسازی در هنگام تغییر گام ها بسیار تاثیر گذار هستند. اگر شما به خوبی تمرینات و تکنیک های صداسازی را انجام ندهید، زمانی که می خواهید از گام های پایین به سمت گام های بالا بروید؛ قطعا تارهای صوتی شما دچار تنش می شود. این چنین اتفاقاتی در دراز مدت برای تارهای صوتی شما مشکلاتی را به وجود می آورد. بهترین راه برای حل این مشکل ادغام صدای سر و قفسه سینه است که به تارهای صوتی شما کمک می کند تا در هنگام تغییر گام دچار تنش نشوند. تمرین های مختلف مانند: حالت قرار گرفتن چانه ها، حالت گردن، تنفس صحیح و … سبب می شود تا به تارهای صوتی شما فشار کمتری وارد شود. بنابراین تمرینات صداسازی می تواند در هنگام آواز خواندن به شما کمک زیادی کند. صداسازی تنها در خوانندگی کاربرد ندارد بلکه در شغل های مانند: گزارشگری، سخنرانی، گویندگی، وکالت، بازیگران صدا و سیما و … نیز کاربرد دارد. البته این نکته وجود دارد که صداسازی برای هر فرد با هر حرفه ای که هست می تواند کاربرد داشته باشد. منظور از نام بردن اینگونه شغل ها به این دلیل است که نیاز به موضوع صداسازی در این شغل ها بیشتر از سایر شغل های دیگر است. صدا در هر فرد نشانگر ماهیت آن شخص است و برای هر فرد دارای یک ویژگی خاص و منحصر به فرد است. صداسازی را می توان مانند اثر انگشت دانست. اگر شما دارای یک صدای زیبا و دلنشین باشید بقیه افراد شما را با صدای منحصر به فردتان می شناسند.
اولین قدم برای شروع صداسازی و خوانندگی
برای شروع خوانندگی اولین قدم داشتن حنجره ی سالم می باشد. برای این کار ابتدا باید مواردی را در سبک زندگی خود رعایت کنید:
- برای داشتن حنجره ی سالم باید شدیدا از کشیدن سیگار اجتناب کنید
- نوشیدن آب زیاد و کافی را در برنامه خود داشته باشید
- اجتناب از خوردن نوشیدنی های شیرین ، چرا که نوشیدنی های شیرین گلو را خشک می کند
- خوردن آب گرم همراه با ترکیب عسل و آبلیمو به نرم شدن صدا و حنجره کمک می کند
- نعناع و آب نبات بهترین گزینه برای کسایی است که می خواهند یک صدای صاف داشته باشند
چه مواردی در علم صداسازی مورد بررسی قرار می گیرند ؟
صداسازی درست می تواند گسترۀ نت های توليدی شما را افزايش دهد، نه تنها فقط اوج که هدف بسياری از خوانندگان است بلکه نت های بم را هم با يادگيری و اگاهی از تکنيک های کاربردی تقويت و گسترش می دهد. از موارد مهم در علم صداسازی می توان به موارد زیر اشاره داشت:
- نحوۀ استقرار و موقعیت بدن برای آواز خواندن
- آواسازی
- طرح ریزی برای صدا
- مساله ی بیان و طرز ادای حروف برای آواز
- استانداردسازی صدا
- پشتیبانی از صدا هنگام خواندن و پیوستگی درخواندن نت ها در آواز
- عناصر آواز خوان دیگر از جمله گسترش ارتفاع صدا، با کیفیت تن صدا ، ویبراتو و…
- سبک های آوازی، اپرا ، آواز کلاسیک و …
- اوا شناسی
- طبقه بندی صدا
چند تمرین کاربردی برای صداسازی در آواز
صداسازی خوب و درست و تمرینات گرم کردن صدا (warm up) باعث می شوند تا کیفیت صدای فرد بهبود یابد. در حنجره برای ایجاد صدا عضله هایی درگیر هستند. هر عضله نیز برای کارکرد بهتر به گرم کردن نیازمند است. حنجره هم مانند سایر عضلات به گرم کردن نیاز دارد. شروع به آواز خوانی بدون گرم کردن عضلات سیستم صوتی، نادرست و آسیب زا است. در اینجا تمرینات ساده و اصولی که در کلاس های صداسازی برای خوانندگی باید انجام بدهید را باهم بررسی خواهیم کرد.
صدای خودتان را ضبط کنید
وقتی که آواز می خوانید صدای خودتان را ضبط کنید و با ذهن باز به صدای خودتان گوش دهید تا ببینید صدای شما خوشایند و تحریک کننده است یا خیر؟ ایرادات خود را یادداشت کنید.
مقابل افراد تمرین کنید
در حین آواز خواندن به مردم نگاه کنید یا این کار را جلوی آینه انجام دهید. آواز خواندن در مقابل مردم شاید در ابتدا کمی استرس آور باشد اما با تمرین کردن عادت می کنید و اعتماد به نفستان بیشتر می شود.
خودتان را مجبور به خواندن با نت بالا نکنید
اگر صدای خود را مجبور به خواندن نت بالا کنید به یک نت بد خواهید رسید، پس اجازه دهید تا صدایتان به آرامی و کم کم بالا بیاید.
استایل و حالت صحیح بدن
آواز خواندن در حالت ایستاده مناسب تر از حالت نشسته می باشد. چرا که عضلات شکم در حالت نشسته جمع تر از حالت ایستاده خواهد بود و باعث می شود قدرت کافی برای نفس گیری نخواهید داشت.
قبل از خواندن صدای خود را گرم کنید
آوازخوانی نیاز به گرم کردن صدا و حنجره دارد. بهتر است برای گرم کردن صدا به این ترتیب عمل کنید: اول رنج میانه صدا ، بعد رنج پایین صدا و در آخر رنج بالای صدا و بعد دوباره به رنج میانه برگردید. شما باید برای هر رنج صدا ده دقیقه زمان بگذارید و اگر صدایتان خسته است زیاد به آن فشار نیاورید.
تقلید نکردن
از کسی تقلید نکنید، تقلید از دیگران باعث می شود شما وقتی به صدای خودتان گوش می دهید به علت شبیه نبودن صدای شما به آن شخص احساس ناامیدی کنید. شما باید بدانید هر صدایی برای خوانندگی مناسب است فقط شما باید سبک مورد نظر خودتان را پیدا کنید.
آشنایی با تکنیک های صداسازی
تمرین ها و تکنیک های متفاوتی برای صداسازی وجود دارد که در این مقاله می خواهم شما را با برخی از آنها آشنا کنم. از مهمترین تکنیک های صداسازی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- آرام و آهسته صحبت کنید.
- در هنگام آواز یا سخنرانی سعی کنید، پرانرژی باشید.
- سعی کنید صدای خود را آزاد کنید بدون آنکه به تارهای صوتی خود فشاری وارد کنید با این کار صدای شما واضح تر خواهد بود.
- در هنگام آواز خواندن اعتماد به نفس بالایی داشته باشید.
دو تمرین ساده اما موثر
دوره های صداسازی خوب دوره هایی هستند که در آن ها توانایی های هنرجو تقویت می شوند و تمرینات تعیین شده برای هنرجو با نیاز ها و مهارت های هنرجو مطابقت دارد و موجب دستیابی وی به صدای دلخواه می شود. دوره صداسازی خوب به شما کمک خواهد کرد تا استقامت صوتی و قدرت صدای خود را تقویت کنید. ما در اینجا دو تمرین ساده اما موثر را آموزش خواهیم داد که عبارتند از:
-
تکنیک هامینگ (HUMMING)
تکنیک هامینگ مهمترین و اصلی ترین تمرین صداسازی است که باعث ایجاد اولین آشنایی شما با صدایتان می شود و بدون ایجاد فشار زیاد، حنجره را گرم می کند. این تکنیک به این گونه است که شما باید نوک زبان خود را در پشت دندان های جلویی قرار دهید و در حالی که دهان خود را بسته نگه داشته اید با صدای “Hmmm” ملودی دلخواه خود را اجرا کنید و یا همگام با نواختن ملودی خاصی با پیانو، فراز و فرود های ملودی را با تکنیک هامینگ اجرا کنید. هنگام انجام تکنیک هامینگ، اگر موقع اجرای نت های بالا در حنجره خود احساس فشار کردید شروع به پایین آوردن نت ها کنید و یا برعکس، اگر هنگام پایین آوردن نت ها احساس فشار کردید شروع به بالا بردن نت ها کنید تا از شکل گیری عادت اشتباه و آسیب به حنجره جلوگیری کنید.
-
تکنیک خمیازه (Yawn Sight)
برای انجام این تمرین صوتی سریع، ابتدا نفس عمیقی بکشید و همانطور که هنگام خمیازه، نفس خود را بیرون می دهید همزمان شروع به خواندن کنید. در اینجا باز هم می توانید از تمرین پنج تنی (sol-fa-mi-re-do) استفاده کنید. این تکنیک موجب گسترش محدوده صدا و گرمی آن می شود.