سفر سید ابراهیم رئیسی به ترکیه و آینده قفقاز جنوبی 

به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، دکتر احسان موحدیان کارشناس مسائل قفقاز در گفتگویی اختصاصی با خبرنگار ساعدنیوز ب اشاره به سفر مهم سید ابراهیم رئیسی به ترکیه گفت: این سفر در شرایطی رخ می دهد که اتفاقاً رویکرد تهاجمی ترکیه و باکو در قبال تحولات قفقاز جنوبی تشدید شده است. هم مقامات ترکیه هم مقامات باکو هم در تبلیغات رسانه ای شان و هم در گفتارشان شدیداً دارند تلاش می کنند که ارمنستان را در محاصره قرار بدهند. در تبلیغات آنها، از ارمنستان به آذربایجان غربی یاد می شود؛ بر ضرورت احداث کوریدور جعلی زنگزور تأکید می شود؛ پیشنهادات صلح ارمنستان رد می شود. یعنی دو طرف، طرح خودشان برای اشغال جنوب ارمنستان و قطع مرز ایران و ارمنستان و ایجاد خفگی ژئوپلتیک و ژئواکونومیک برای ایران دنبال می کنند.

موحدیان افزود: از طرف دیگر، ترکیه بر طرح های کوریدوری خودش اصرار دارد؛ هم از مسیری که بخواهد از مسیر خلیج فارس و فاو کوریدوری برای انتقال انرژی از طریق جاده و ریل ایجاد بکند هم کوریدور جعلی زنگزور و مسیر آسیای مرکزی. لذا ترکیه و باکو برنامه ای برای این که فشار خودشان را بر ایران کم کنند ندارند. شاهد این بودیم که بعد از حملات تروریستی کرمان و ترورهای مقامات مقاومت در لبنان و سوریه، لحن ترکیه و باکو تندتر شد. از مقامات ترکیه، وزیر حمل و نقل این کشور از احداث کوریدور زنگزور تا سال 2027 خبر داد. از طرف دیگر، باکو اعلام کرد که در دو سوی ارمنستان مسیرهای کوریدور در حال تکمیل شدن است. لذا ما در این شرایط باید مواضع خودمان را مستحکم کنیم.

این کارشناس مسائل قفقاز تصریح کرد: کلی گویی و تلاش برای برخورد مسالمت آمیز با این رویکرد تهاجمی راه به جایی نخواهد برد. ایران باید اقدامات مورد نظر خودش برای اثبات در واقع جدیت اش در زمینه جلوگیری از اشغال جنوب ارمنستان و احداث دالان جعلی زنگزور را نشان دهد. پیوستگی و درهم تنیدگی و همگرایی و ادغام اقتصادی ایران و ارمنستان باید افزایش پیدا کند. ما خصوصاً در جنوب این کشور باید حضور گسترده تری داشته باشیم. نیازهای مردم این منطقه را باید مرتفع کنیم و فرصت شغلی باید ایجاد کنیم. نیازهای تجاری، آموزشی، و فرهنگی شان را برطرف کنیم. باید با روس ها و چینی ها در این مورد وارد تعاملات گسترده تری شویم و خطرات امنیتی، سیاسی و اقتصادی شکل گیری این کوریدور را به آنها یادآور شویم.

وی تأکید کرد: ایجاد کوریدور جعلی زنگزور خطر فعالیت تجزیه طلبان، نیروهای تکفیری و تروریستی، ناتو را در کشورهای همجوار خصوصاً ایران، روسیه و چین افزایش خواهد داد. ما باید این خطرها را به روس ها و چینی ها یادآوری کنیم. در سفری که آقای رئیسی به ترکیه دارند، مواضع ایران در این زمینه باید به صورت شفاف بیان شود. به ترکیه باید اعلام شود که اگر نیاز به مسیر کوریدوری دارد، هم از طریق ایران در دسترس است که نخجوان و باکو را به همدیگر متصل می کند، هم مسیر گرجستان در دسترس است. فشاری که وارد می کنید صرفاً بهانه جویی است.

موحدیان گفت: علاوه بر این، دولت ترکیه فقط در گفتار و لفظ از مردم فلسطین حمایت می کند. ارتباطات اقتصادی و تجاری ترکیه و آذربایجان با رژیم صهیونیستی روز به روز در حال افزایش است. ایران باید به صورت روشن خواستار توقف روابط اقتصادی، تجاری، نظامی ترکیه با رژیم صهیونیستی شود. ایران نباید اجازه دهد که ترکیه در این مسأله دورویی بکند؛ از یک طرف خودش را حامی فلسطین جلوه دهد و از طرف دیگر روابط تجاری اش با رژیم صهیونیستی را ادامه دهد.

این کارشناس مسائل بین الملل افزود: در حوزه های دیگری هم ما می توانیم با طرف ترکیه ای گفتگوهایی داشته باشیم. در حوز ه سدسازی، سدهایی که در ترکیه در حال احداث است می تواند در آینده برای ایران مشکلات امنیتی و اقتصادی ایجاد بکند. امنیت غذایی ایران می تواند به خطر بیفتد. ایران در این مورد باید به صورت صریح صحبت کند. دیوار مرزی ای که ترکیه ساخته، سرازیر شدن آب به سمت ایران را دچار مشکل کرده است. لذا ما در این حوزه هم نباید کوتاه بیائیم.

این کارشناس افزود: مسئولان کشورمان باید ترکیه را زیر فشار قرار دهند تا مسیرهای ریلی خودش را به ایران وصل کند. هم از مسیر رازی باید به ترکیه وصل بشویم هم از مسیر چشمه ثریا به ریلی که ترکیه از قره سو کشیده است. این کار می تواند مسیر ریلی ایران به اروپا را تثبیت کند و درآمد کوریدوری هم به دست آورد. در احداث این مسیر ریلی می توانیم با استفاده از قرارداد 25 ساله همکاری با چین بهره ببریم. تحقق این موارد نیازمند یک دیپلماسی فعال است و انشالله آقای رئیسی این موارد را در نظر داشته باشند و بدون تعارف و لکنت زبان خواسته های ایران را مطرح کنند.