آرماتوربندی چیست و چگونه اجرا می شود؟
آرماتوربندی از حساس ترین و بادقت ترین قسمت های ساختمانی بتنی است. زیرا تمامی نیروهای کششی در ساختمان به وسیله آرماتورها تحمل می شود. بدین لحاظ در اجرای آرماتوربندی ساختمان های بتنی باید نهایت دقت و حوصله به عمل آید. آرماتوربندی کاری تخصصی بوده و دقت و نظارت جدی بر آن الزامی است. در برخی شرایط تمام مقاومت فونداسیون را آرماتورها تامین می کنند. مهندسین ناظر موظف هستند قبل از اجرای بتن ریزی از آرماتوربندی فونداسیون بازدید به عمل آورده و تا پایان بتن ریزی نظارت مستمر و مستقیم داشته با شند. آرماتوربندی به عنوان یکی از اصول مهندسی در اجرای سازه بتنی شناخته می شود که تا حد بسیار بالایی بر استحکام آن سازه تأثیر دارد. نحوه اجرای آرماتوربندی در بخش های مختلف متفاوت است و استحکام کششی متفاوتی ایجاد می کند. اجرای آرماتور استحکام کششی سازه را بالا می برد. بتن خالی استحکام فشاری بالایی دارد و در برابر تنش های مختلف مقاوم است. اما بتن مقاومت کششی خوبی ندارد و در برابر تنش های کششی کوچک نیز دچار مشکل می شود. آرماتوربندی باعث می شود که استحکام کششی بتن بالا رود و مقاومت آن را در برابر تنش های محیطی بالا می برد. بتن مسلح ترکیبی خاص از بتن و میلگرد است که میلگردهای آن به شکل های خاص کنار هم چیده شده اند و به صورت همزمان باعث افزایش مقاومت فشاری بتن و استحکام کششی فولاد می شود. آرماتوربندی باعث می شود که این اتصال بین بتن و میلگرد به شکل ایده آل صورت گیرد و این اجزاء با جزئیات بیشتری به هم وصل شوند و مقاومت سازه بتنی را بالا ببرند.
روش ضربدری، روشی مناسب برای آرماتور بندی
نحوه قرار گیری آرماتور و میلگرد نیز نقش مهمی در استحام بتن دارد. برای ستون های بزرگ که بیشتر تحت تاثیر فشار قرار دارند، از میلگردهای قطور استفاده می کنند و فضای بیشتری در اختیار بتن قرار داده می شود.
یکی از مواردی که مهندسین ناظر بایستی همیشه به آن توجه داشته باشند، بررسی چند گانه آرماتوربندی است. به عنوان مثال ممکن است در حین فعالیت های ساخت و ساز سیم مفتولی که میلگرد ها را به هم وصل کرده، پاره شود و کسی متوجه آن نشود. اما با بررسی آن تا پایان مرحله بتن ریزی می توان به احتمال زیاد این ایراد را شناسایی کرد و نسبت به رفع آن اقدام کرد.
میلگرد تقویتی فونداسیون
لازم به ذکر است که مهمترین قسمت یک ساختمان برای تحمل نیروها چه ایستایی و چه دینامیکی آرماتور بندی فونداسیون آن است، چون که این قسمت ساختمان را در برابر مخاطرات مختلف از قبیل باد و زلزله مقاوم می کند. فونداسیون که به پی نیز معروف است بایستی به صورت درست و مهندسی کار شده باشد. میلگردها در فونداسیون به دو نوع اصلی و میلگرد تقویتی فونداسیون تقسیم می شوند. میلگرد تقویتی فونداسیون توسط مهندس ناظر با محاسبات صورت گرفته خم و برش داده می شود. برای ارزیابی طول خم میلگرد در فونداسیون استانداردهایی وجود دارد.
نکات مهم در اجرای آرماتوربندی
- نباید از آرماتورهای زنگ زده استفاده شود.
- فاصله خاموت ها از هم باید حدود 20 سانتی متر باشد.
- فاصله میان آرماتور و قالب بندی باید دست کم 5/2 سانتی متر باشد.
- برای برش آرماتورها نباید از دستگاه جوش استفاده شود به دلیل این که مقاومت آرماتورها کم می شود.
- پوشش بتن در بتن ریزی باید از قطر آرماتور بیشتر باشد.
- آرماتوربندی کف مانند همه آرماتوربندی ساختمان بسیار حساس است.
- تعیین تعداد و قطر آرماتورها باید با محاسبات فنی و تخصصی صورت گیرد.
- در زمان بستن آرماتورها باید به این نکته دقت شود که تمام آنها به هم بسته شوند. زیرا بستن آنها به طور یک در میان موجب می شود که در حین بتن ریزی قالب ها از جایشان تکان بخورند و بتن در زمین پخش شود.
- در آرماتوربندی کف، آرماتورها باید طوری به هم وصل شوند که وزن بار وارده را تحمل کنند.
- تمام اتصالات آرماتورها نباید در یک محل باشد. یعنی باید به شکل یک در میان باشد تا در یک محل آرماتورها به هم برسند و محل اتصال به شکل بندهای کفش باشد تا یکدیگر را قفل کنند.
- اجرای آرماتوربندی باید بر طبق رعایت اصول آیین نامه باشد.
- اگر محل اتصال آرماتورها در نقشه ها و دستورالعمل ها نیامده باشد، در قطعه های تحت خمش، خمش توأم با فشار نباید بیشتر از نصف آرماتورها در یک مقطع بسته شوند. همچنین، اگر کشش یا کشش ناشی از خمش وجود داشته باشد، حداکثر یک سوم آرماتورها در یک مقطع را می توان با پوشش بست. بستن آرماتورهای تحتانی قطعه های خمشی در میان دهانه یا نزدیک به آن و یا آرماتورهای بالایی قطعه خمشی روی تکیه گاه یا نزدیک آن غیر مجاز است.
انواع میلگرد برای آرماتور بندی
آرماتور یامیلگرد در موارد متعدد دارای مقاومت های مختلفی هستند و هرکدام به منظور خاصی مورد استافده قرار میگیرند که عبارتند از:
- فولاد A۱ : فولادی صاف و بدون آج و نرم است.
- فولاد A۲ : فولادی آجدار و نیمه سخت است.
- فولاد A۳ : فولادی دارای آج های پیچیده و سخت است.
انواع کاربرد آرماتور (میلگرد) در بتن
آرماتورها به شکلهای مختلف در اعضای بتنی مورد استفاده قرار می گیرند که معمولاً در نقشه های سازه ای ، بطور دقیق تریسم می گردند.کاربردهای مختلف آنها را در زیر ذکر می کنیم :
- میلگرد راستا: برای افزایش مقاومت کششی بتن
- خاموت: برای جلوگیری از بیرون زدگی آرماتورهای طولی و جلوگیری از گسترش ترک .
- سنجاقی: برای تقویت مقاومت برشی خاموتها و اتصال کامل بین میل گردهای طولی و خاموت
- خرک: برای قرار دادن دو شبکه ی متوالی افقی با فاصله ی معین در داخل قالب ( در بتن ریزی های کف و فونداسیون )
- رکابی: برای در امتداد نگه داشتن آرماتورهای طولی یا عمودی در بتن ریزی دیوارها و دالها( به شکل حرف u) یا بین دو سفره آرماتور (شبکه مش بندی)
- ادکا: برای تحمل لنگرهای منفی در تکیه گاه های تیر و برای تحمل نیروهای برشی
مزایای آرماتور بندی در اجرای سازه های بتنی
- بتن دارای آرماتور از قدرت فشرده سازی و تراکم سازی بیشتری نسبت به سایر مصالح ساختمانی برخوردار است
- با توجه به نوع آرماتور بندی صورت گرفته بتن آرمه ممکن است افزایش چشمگیری در استحکام کششی تجربه کند
- در حضور آرماتور مقاومت سازه های بتنی در برابر آب و آتش قابل توجه خواهد بود
- سیستم ساختمانی دارای آرماتور نسبت به سیستم سایر ساختمانها پایدارتر است
- به کمک آرماتوربندی می توان بتن را به شکل های مختلف و متنوع شکل دهی کرد
- هزینه نگهداری بتن دارای آرماتور بسیار کم است
- آرماتوربندی مانع انحراف ساختمان از حالت اولیه می شود
- در مقایسه با سازه های فلزی سازه های بتنی نیاز کمتری به مهارت دارند
معایب آرماتوربندی در سازه بتنی
- استحکام کششی بتن آرمه حدود یک دهم استحکام فشاری آن است.
- استحکام نهایی سازه فقط به بتن آرمه بستگی ندارد و مواد سازنده، تولید بتن و خرد کردن دانه شن در آن اهمیت دارد.
- هزینه های شکل دهی بتن دارای آرماتور نسبتاً بالاست.
- انقباض در بتن باعث ترک و کاهش قدرت بتن آرمه می شود.
همه چیز درباره بتن اکسپوز و آشنایی با مزایا و معایب آن
