بسیاری از افراد به داشتن آکواریوم در منزل و محل کار خود علاقه زیادی دارند و معتقد هستند که آکواریوم روح و جانی تازه به فضا می بخشد. آکواریوم را می توان یکی از نمادهای زیبای طبیعی دانست که منظره ای زیبا را به محل زندگی و کارمان می بخشد. اما افرادی که تمایل به داشتن آکواریوم دارند به دلیل سختی و مشکلاتی که نگهداری آکواریوم دارد همه از این کار گریزان هستند. ما می خواهیم به شما بگوییم که نگهداری از آکواریوم آنچنان هم سخت و دشوار نیست و اگر می خواهید که آکواریوم تهیه و نگهداری کنید در این مقاله همراه ما باشید تا اطلاعات لازم را در اختیارتان قرار دهیم.
مراقبت از آکواریوم
اگر تصمیم به خرید آکواریوم گرفتید خوب است که بدانید برای این کار باید به نکات مهمی توجه داشته باشید. اولین نکته فضایی است که می خواهید آکواریوم را در آن قرار دهید زمانی که میزان فضای شما مشخص شد بعد می توانید اندازه آکواریوم تان را کوچک و یا بزرگ انتخاب کرده و خریداری کنید. نکته مهم دیگر نوع ماهی هایی است که برای آکواریومتان انتخاب می کنید. و از اهمیت تعویض آب آکواریوم و تامین اکسیژن آن غافل نباشید که نکته ای حساس و مهم می باشد.
تهیه آکواریوم و بخاری مناسب برای حفظ سلامت ماهی ها
شاید مهم ترین قدم برای داشتن ماهی هایی سالم ، انتخاب آکواریوم مناسب و لوزام مختص به آن باشد؛ بنابراین آکواریومی انتخاب کنید که از نظر اندازه برای ماهی هایتان مناسب باشد . شاید این گونه به نظر برسد که آکواریوم های کوچک نیازمند مراقبت کمتری هستند ، در حالی که اصلا اینطور نبوده و این گونه آکواریوم ها غالبا برای ماهی های شما حکم مرگ زودرس را دارند . بنابراین آکواریومی را انتخاب کنید که پس از رشد ماهی هایتان نیازی به تعویض آن نباشد .
در صورتی که در مکانی با آب و هوای سرد زندگی می کنید ، برای آکواریوم خود به یک بخاری احتیاج خواهید داشت . دمای مورد نیاز برای ماهیان متعلق به مناطق گرمسیری دمای 23 تا 26 درجه سانتی گراد می باشد ، بنابراین بخاری آکواریوم خود را متناسب با اندازه آن خریداری کنید و با توجه به دمای اتاق ، درجه آن را تنظیم کنید .
انتخاب فیلتر مناسب
امروزه اکثر فیلتر ها هر سه مرحله فیلتراسیون را به خوبی انجام می دهند و معمولا متناسب با اندازه آکواریوم رتبه بندی می شوند . در صورت نگهداری از ماهی هایی که نیازمند تغذیه بیشتری در مقایسه با سایر ماهی هستند مانند ماهی طلایی یا سیچلید و یا ماهی هایی که نوزاد دارند یا از رشد بالایی برخوردارند ، انتخاب فیلتر هایی در اندازه بزرگ تر ایده ی مناسب تری خواهد بود . اگر از فیلتر های کارتریج کشویی استفاده می کنید ، به صورت هفتگی آن را شستشو داده و ماهی یک بار آن را تعویض کنید و در صورت داشتن فیلتر قوطی مانند ، مرتبا آن ها را بررسی کرده و در صورت لزوم آن ها را تمیز یا تعویض کنید .
ماهی های استرس دار
استرس ماهی ها را با پوشش های طبیعی و مکان های مخفی مناسب کاهش دهید. برخی از ماهی هایی که در دریاهای آزاد زندگی می کنند ، برای داشتن حس امنیت و پیدا کردن خانه به پوشش هایی به شکل گیاهان تزئینی نیازمندند . در صورت عدم وجود پوشش های گیاهی برای این دسته از ماهی ها در آکواریوم احتمال بروز بیماری و مرگ در آن ها افزایش پیدا خواهد کرد و همچنین در صورت تمایل به داشتن ماهی های بیشتر پوشش های گیاهی تزئینی موجود در آکواریوم خود را افزایش دهید.
انتخاب نوع ماهی برای نگهداری در آکواریوم
نکته قابل توجه و مهمی که در یک آکواریوم باید به آن توجه داشت نوع ماهی هایی است که می خواهید در آکواریوم تان از آنها نگهداری کنید. ماهی ها نیز انواع مختلفی مانند ماهی های سرد آبی و گرم آبی دارند که شرایط نگهداری و رژیم غذایی هر کدام متفاوت می باشد. بعضی از انواع ماهی ها بسیار گران می باشد. شما نمی توانید تمامی ماهی های زینتی را در شرایط یکسان در آکواریوم خود نگهداری کنید. اگر برای اولین بار تصمیم به تهیه آکواریوم گرفته اید به شما پیشنهاد می کنیم که از ماهی های ارزان قیمت استفاده کرده تا در صورت بروز مشکل و یا بیماری برای ماهی ها ضرر زیادی متوجه شما نشود. بهترین گزینه برای افراد مبتدی خریداری ماهی های گوپی است. این ماهی ها دارای تنوع رنگی زیادی بوده و علاوه بر اینکه زیبایی خاصی به آکواریوم شما می دهند با خرید یک جفت گوپی نر و ماده می توانید به زودی شاهد تعدادی از این ماهی های زیبا باشید. نگهداری از این ماهی ها در آکواریوم راحت بوده و از لحاظ غذایی مشکلی با این ماهی ها نخواهید داشت چون این ماهی ها همه چیز خوار هستند.
قرار دادن صحیح ماهی در آکواریوم
ماهی را به آهستگی درون آکواریوم قرار دهید و از قرار دادن ناگهانی آن درون آکواریوم خودداری کنید . تکنیک های مختلفی برای انجام این کار وجود دارد . برای جلوگیری از افزایش میزان استرس ماهی ها در حین قرار دادن آن ها درون آکواریوم ، چراغ های آکواریوم را خاموش کنید و کیسه حاوی ماهی را درون آکواریوم قرار دهید و سپس مقدار کمی از آب اکواریوم را به داخل کیسه حاوی ماهی بریزید و از ریختن آب درون کیسه به داخل آکواریوم خودداری کنید . چند ساعت اولیه ای که ماهی در آکواریوم قرار دارد ، از روشن کردن چراغ های آکواریوم خودداری کنید. در طول چند روز ابتدایی نگهداری از ماهی مورد نظرتان، آن را از نزدیک بررسی کنید تا از عدم وجود علائم بیماری در آن و خوردن غذا مورد نیازش اطمینان حاصل کنید .
در آخر، حتما هر شب چراغ آکواریوم خود را خاموش کنید زیرا ماهی ها قادر به بستن چشمان خود برای خوابیدن نیستند و وجود نور باعث آسیب رسیدن به چشمانشان خواهد شد و همچنین، وجود نور در آکواریوم باعث افزایش رشد جلبک ها در آب می شود. خریداری چراغ های تایمر دار ایده مناسبی برای شما خواهد بود .
تغییرات جزئی لازم در آب آکواریوم را به منظور حفظ سلامت ماهی اعمال کنید
آب رودخانه ها و نهر ها معمولا تا حدودی آلوده بوده و غلظت این گونه آب ها بیشتر از آب اکواریوم ها هستند . آب اکواریوم معمولا حاوی نیترات است ( حتی با وجود فیلتر مناسب درون آکواریوم) . تغییرات آب عامل شماره 1 برای داشتن محیطی سالم و متعادل در آکواریوم است . حداقل یک بار در ماه بقایای به جا مانده در ته آکواریوم را تمیز کنید ، به خصوص شن ریزه های موجود در آن را و برای برطرف کردن ترکیبات کلر و فلزات سنگین از آب آکواریوم ، از سیستم تهویه ای مناسب استفاده کنید . قبل از ریختن آب جدید به درون آکواریوم:با استفاده از دستگاه های سنجش میزان pH، pH آب آکواریوم خود را اندازه گیری کنید. ماهی های آب شیرین، در سطح pH 6.6 تا 7.8، دارای رشد مناسب تری بوده و از ابتلا به بیماری های مختلف در امان خواهند بود و همچنین لازم به ذکر است که برای داشتن محیطی سالم در آکواریوم خود حداقل ماهی یک بار آب آن را تعویض کنید .
با تغذیه ماهی در زمان مناسب و با مواد مناسب به حفظ سلامت آن کمک کنید
برخی ماهی ها گیاهخوار، برخی گوشت خوار و برخی دیگر هم گیاه خوار و هم گوشت خوارند . ماهی های مختلف به مواد مغذی مختلفی نیازمندند و نیازمند غذاهای با کیفیتند. اطلاعات لازم در رابطه با نیازهای غذایی ماهی خود را کسب کرده و آن را با غذاهای متنوع تغذیه کنید . اکثر ماهی ها معمولا روزی یک بار نیازمند تغذیه شدن هستند اما با این وجود ماهی هایی که داری فعالیت بیشتری در مقایسه با سایر ماهی ها هستند ، نیازمند تعداد وعده های غذایی بیشتر اما با حجم کمتری می باشند .نگهداری از ماهی در آکواریوم کار سختی نیست و در صورت تامین نیازهای اساسی آن ها می توانید سال های متعددی را در کنارشان بگذرانید .
شن اکواریوم
بهتر است مقداری شن در کف اکواریوم به ارتفای ۵ تا ۷ سانتیمتر از که اکواریوم قرار دهید زیرا بهترین بهترین اسیون در این حالت اتفاق می افتد فضولات و مواد اضافی بر روی سطح شن ها در بین لایه های از شن پودر شده و در زیر کف و در حجم کمتری ته نشین می شود و در اثر تجزیه و تحلیل به باکتری مثبت تبدیل شده و تولید اکسیزن میکند و باکتری منفی را از بین میبرد.
آب سالم آکواریوم برابر است با ماهی های سالم
یکی از اصلی ترین نکات برای موفقیت در نگهداری آکواریوم در خانه دانستن نکاتی در مورد آب آن است که در ادامه ی این بخش توضیحات کامل در مورد آن را گفته ایم .بعد از خریداری آکواریومی جدید باید در صدد ترغیب رشد باکتری های مفید در آب آن باشید . این چرخه به مدت 4 تا 6 هفته به طول خواهد انجامید . استفاده از باکتری های آغاز کننده ، می تواند این چرخه را به 1 تا 3 هفته کاهش دهد . در این قسمت به ارائه نحوه انجام این کار خواهیم پرداخت :
بعد از ریختن آب مخصوص آکواریوم به درون آن حداقل تا 24 ساعت از قرار دادن ماهی ها درون آن خودداری کنید و با استفاده از فیلتر موجود در آکواریوم ، آب آن را تصفیه کنید . تعدادی از ماهی های کوچک دانیو ، گورامی و سایر ماهی های از این دست را در آکواریوم خود قرار دهید ( این ماهی ها، سرسخت بوده و نسبت به آمونیاک و نیتریت حساس نیستند ).
به تدریج باکتری های مفید را به آب آکواریوم خود اضافه کنید تا تعادل مناسب در آب ایجاد شد و سپس ماهی های جدید خود را درون آب آکواریوم قرار دهید .
محل مناسب نگهداری آکواریوم
محل قرار دادن آکواریوم بسیار مهم و قابل توجه می باشد. از قرار دادن آکواریوم در محل هایی که نزدیک شومینه و رادیاتور هستند خودداری کرده و آکواریوم را در معرض تابش نور شدید قرار ندهید. این محفظه شیشه ای را در مکانی قرار دهید که بتوانید به راحتی به آن دسترسی داشته و در زمان تعویض آب با مشکل مواجه نشوید. از قرار دادن آکواریوم در اتاق خواب خودداری کنید چون حس خوبی را به شما منتقل نمی کند. اگر به اصول فنگ شویی نیز اعتقاد دارید مکان مناسب برای نگهداری آکواریوم بر اساس این اصول در منزل و محل کار ضلع جنوب شرقی می باشد.
نکات مهم در نگهداری آکواریوم
- از قرار دادن لوازم و وسایل فلزی و مسی در داخل آکواریوم خودداری کنید زیرا فلزات به دلیل داشتن اثرات مضر و سمی در داخل آب باعث از بین رفتن موجودات زنده داخل آکواریوم شده و نگهداری آکواریوم را با مشکل مواجه می سازند.
- از ریختن غذای زیادی و اضافه در داخل آکواریوم خودداری کنید. چون اضافه غذاهای خورده شده در داخل آکواریوم زمینه را برای رشد میکروب ها، قارچ ها و فیتوپلانگتون ها مهیا کرده و باعث آلودگی آب می شود.
- تمامی لوازم و تزئینات داخل آکواریوم را هر چند وقت یکبار ضد عفونی کرده و تمیز کنید تا بیماری و مشکلی را برای آبزیان آکواریوم به وجود نیاورند.و در نگهداری آکواریوم با مشکل مواجه نشویم.
- ضد عفونی کردن آکواریوم با موادی مانند نمک طعام، پرمنگنات سدیم و فرمالین انجام می شود. لوازم داخل آکواریوم را می توان به وسیله جوشاندن نیز ضد عفونی کرد.
- از دیگر نکاتی که در نگهداری آکواریوم قابل توجه است محلی است که آکواریوم را در آنجا قرار می دهید. سعی کنید آکواریوم را در محل های پرتردد که امکان وارد شدن ضربه به آکواریوم وجود دارد قرار ندهید چون وارد شدن هر ضربه ای می تواند شوک و استرسی را به ماهی ها وارد کند. نگهداری را با دردسر همراه کند .
نکات معمول و روتین نگهداری آکواریوم
کار نگهداری آکواریوم نیاز به دقت و توجه ویژه ای دارد و یک سری از کارها را باید به صورت هر روزه و یا دوره ای انجام داد تا آکواریوم و محیط نگهداری آبزیان آن با مشکل مواجه نشود. این نکاتی که باید همیشه به آنها توجه داشت شامل موارد زیر می باشد.
- اطمینان داشتن از عمل کرد درست تمامی تجهیزات داخل آکواریوم .
- تغییرات رفتاری در ماهی ها مانند تغییر نحوه غذا خوردن شان قابل تامل و بررسی می باشد
- حساب تعداد ماهی های خود را داشته باشید و اگر ماهی هایتان کم شد علت را بررسی کنید .
- آب داخل آکواریوم را از لحاظ سختی کربنات و نیترات همیشه چک کنید . و PH آب آکواریوم را کنترل کنید .
- اجزای داخلی فیلتر را مرتب تمیز کرده و با آب بشویید.
- از دیگر نکات مهم در نگهداری آکواریوم تمیز نگه داشتن و ضد عفونی کردن لوازم داخل آکواریوم است .
چگونه دمای آکواریوم را کنترل کنیم؟
دمای بالا باعث تحریک بیشتر ماهی ها و افزایش متابولیسم آنها می شود ماهی ها در این دما نیاز غذایی بیشتری پیدا می کنند و در نتیجه محیط آکواریوم با فضولات و یا اضافات مواد غذایی، آلوده می شود. دمای بالا در رشد باکتری ها و دیگر میکروارگانیسم ها نیز موثر است و اگر توده ای از غذا(به صورت اضافه) در آکواریوم باقی بماند، محل تکثیر سریع باکتری ها می شود و عوامل بیماری زا را در آب افزایش می دهد که برای رفع این مشکل دمای آب را همیشه باید کنترل کرد.
دمای مناسب و متعادل برای اکثر گونه های ماهیان زینتی ۲۹-۲۷ درجه سانتی گراد است و در آکواریومی که سیستم فیلتراسیون آن قوی نباشد دما را باید به صورت تدریجی و مناسب در حد پایین نگه داشت تا نیاز غذایی ماهی ها کم شود. با این کار دوره رشد ماهی ها طولانی تر می شود اما به یاد داشته باشید که رعایت بهداشت آکواریوم عمر متوسط ماهی ها را افزایش خواهد داد.
چگونه به ماهیان آکواریوم غذا بدهیم تا آکواریوم آلوده نشود؟
از مهمترین عواملی که باعث آلودگی آب آکواریوم ها می شود، غذادهی نامناسب است. در صورت غذا دهی بیش از حد به ماهی ها، زمینه بیماری آنها و آلودگی آکواریوم فراهم می شود. برای اینکه غذای اضافی در آکواریوم ایجاد آلودگی نکند باید به نوع غذای مصرفی و مقدار آن توجه شود.
یکی از بهترین و کامل ترین غذاها برای ماهیان آکواریومی غذاهای زنده است. نوزاد آرتمیا، آرتمیای بالغ، گاماروس، دافنی، لار و پشه، کرم خونی، کرم سفید و حتی کرم خاکی از این دسته غذاها به شمار می روند. این غذاها علاوه بر کمک به بهداشت آکواریوم، به سلامت، شادابی و زیبایی ماهی ها نیز کمک می کنند، اما باید به این نکته توجه داشت که غذاهای زنده به عنوان مکمل پیشنهاد می شوند.از غذاهای پایه می توان به مخلوط دل و جگر گوساله، میگو و اسفناج اشاره کرد. این غذا به صورت منجمد تهیه می شود (علاوه بر غذاهایی که در بالا به آنها اشاره شد، غذاهای تجاری آماده نیز در بازار موجود است).
بهترین ترکیب ماهیان آکواریوم چیست؟
ماهی هایی که با هم در یک آکواریوم زندگی می کنند نقش مهمی در پاکیزگی محیط زندگی خود دارند و این ماهی ها باید با هم سازگار و نوع تغذیه مشابه داشته باشند.اگر ماهی های موجود در یک آکواریوم از گونه هایی باشند که یک گونه از کف، یک گونه از وسط و گونه دیگر از سطح آب تغدیه کنند کمترین میزان آلودگی غدایی در محیط آکواریوم ایجاد خواهد شد، زیرا غذایی که به آکواریوم وارد می شود در سه لایه آب توسط ماهی ها خورده شده و درکف تقریباً تمام می شود، در نتیجه اضافات غذایی در آکواریوم باقی نمی ماند. نقش ماهیان کت فیش در نظافت آکواریوم بسیار مهم است و از ارکان بهداشتی آکواریوم به حساب می آید.