طول دوره دکتری در کشور آلمان در اکثر رشته ها 3 تا 5 ساله است . تحصیل در این مقطع در دانشگاه های متفاوت به زبان انگلیسی و آلمانی است .متقاضی تحصیل در مقطع دکتری باید با اساتید دانشگاه های مختلف در حیطه فعالیت پژوهشی مورد نظرش ارتباط برقرار کند و با نشان دادن صلاحیت علمی و توانایی خود نظر مساعد استاد را به عنوان استاد مشاورش جلب کند . سپس بقیه مراحل را طی کرده تا پذیرش دانشگاه را بگیرد . در صورت واجد شرایط بودن بورسیه نیز می تواند برای اخذ آن اقدام کند که معمولاحدود 1000 تا 3000 یورو در ماه می باشد .مدرک زبان مورد نیاز برای مقطع دکتری در کشور آلمان در رشته های ارائه شده به زبان انگلیسی ایلتس 7 و در رشته های ارائه شده به زبان آلمانی مدرک B2 می باشد .
تحصیل در آلمان در مقطع دکتری در برترین دانشگاه های آلمان امکان پذیر است. در کشور آلمان تقریبا ۳۰۰ مرکز علمی به همراه بهترین امکانات و شرایط تحصیلی قرار دارد. به همین دلیل شرایط تحصیل آلمان به طور رایگان در دسترس است. البته اگر افراد ترم تابستانی را دریافت نمایند باید مقداری هزینه برای شهریه دانشگاه کنند. ولی این مبلغ بسیار اندک بوده است و تا حدودی رایگان محسوب می شود.
مقطع دکترا در کشور آلمان
پذیرش در مقطع دکترا مستلزم سطح بالای علمی متقاضی و داشتن شرایطی ویژه است. بورس های مختلف تحصیلی برای مقطع دکترا در آلمان ارائه می شود و واجدین شرایط می توانند به راحتی با دریافت این کمک هزینه ها به تحصیل و تحقیق در مقطع دکترا در کشور آلمان بپردازند. تحصیل در مقطع دکترا در آلمان ۳ تا ۵ سال بطول خواهد انجامید، اما به طور معمول به دلیلی اینکه این مقطع تحصیلی یک تخصص عمیق و فردی است، بازه زمانی تعیین شده ای برای گذراندن و تکمیل آن وجود ندارد.
شرایط تحصیل در این مقطع
- داشتن مدرک کارشناسی و کارشناسی ارشد
- داشتن مقالات علمی مندرج در نشریت معتبر همچون ISI
- داشتن انگیزه نامه
- داشتن توصیه نامه
- داشتن پروپوزال
- داشتن رزومه قوی علمی
- یافتن استاد راهنمای مناسب با موضوع پروپوزال
- اثبات قبولی در امتحان دولتی Erste Staatsprüfung
مدارک لازم جهت اقدام برای پذیرش
برخلاف دوره دکتری در ایران که دانشجویان آن بر اساس کنکور سنجیده می شوند، معدل و موافقت استاد راهنما با طرح رساله دکتری، دو عامل اصلی برای پذیرش در دانشگاه های آلمان به شمار می رود. علاقه مندان به تحصیل در مقطع دکتری در کشور آلمان باید در ابتدا یک استاد راهنما پیدا کنند که در حوزه تحقیقاتی مرتبط دارای پروژه باشد و دانشجو، استاد را متقاعد کند که می تواند در پیشبرد پروژه هایش به وی کمک کند. این پروسه معمولاً کمی طول می کشد، به خصوص برای دانشجویان خارجی. افرادی که مایل به گذراندن دوره دکتری به زبان آلمانی هستند، باید حداقل در یکی از آزمون های (DSH) یا (TestDaF) پذیرفته شده باشند. امکان گذراندن دوره دکتری به زبان انگلیسی نیز در دانشگاه های آلمان وجود دارد.
- ارائه مدرک “گوته” زبان آلمانی. (در صورتی که رشته تحصیلی به زبان آلمانی باشد)
- ارائه مدرک زبان انگلیسی. (در صورتی که رشته تحصیلی به زبان انگلیسی باشد)
- مدرک دیپلم به همراه ریز نمرات.
- مدرک پیش دانشگاهی به همراه ریز نمرات.
- ترجمه رسمی مدرک کارشناسی و ریز نمرات این مقطع.
- ترجمه رسمی مدرک کارشناسی ارشد و ریز نمرات این مقطع.
- توصیه نامه اساتید مقاطع تحصیلی قبلی.
- موافقت استاد راهنما.
- انگیزه نامه (SOP)
- رزومه (CV)
مقطع دکترا در آلمان شامل موارد زیر می شود:
- تحقیق و پژوهش مستقل
- دفاع از پایان نامه دکترا Disputation و امتحان شفاهی Rigorosum
شرایط اخذ اقامت پس از تحصیل در کشور آلمانساختار مقطع دکترا در دانشگاه های آلمان
در آلمان دانشگاه ها و مراکز علمی متنوعی وجود دارند اما باید بدانید در تمامی این مراکز دوره دکترا ارائه نمی شود. در بین مراکز نام برده شده در مقاله، تنها موسسات تحقیقاتی که همکاری با دانشگاه های معتبر دارند می توانند دانشجوی دکترا گزینش نمایند و عموما ارتباط با مراکز و سازمان های بزرگ پژوهشی همچون Max Planck همکاری می نمایند. شما به عنوان دانشجوی دکترا متقاضی تحصیل در دانشگاه های تحقیقاتی فنی یا موسسات تحقیقاتی خواهید شد. اگر چه دکترای آلمانی بر اساس نظام بلونیای است، اما از نظر ماهیت بسیار خاص است. آلمان دکترا را صرفا به عنوان مرحله سوم در یک دوره از مطالعات نمی بیند بلکه یک پیشرفت تحقیق جداگانه است. مدرک دکترا که بر اساس تحقیقات مستقل در زمینه ارائه و بررسی پایان نامه است، یک نوآوری آلمانی بود. این قالب هنوز هم در بیشتر دانشگاه ها ارائه می شود اما برخی از آنها برنامه های ساختار یافته ی بیشتری نیز ارائه می دهند.
-
دکترای سنتی
شما یک پروژه تحقیقاتی را شناسایی کرده و با راهنمایی یک استاد راهنما بطور مستقل آن را دنبال می کنید. می توانید یک دانشگاه یا سازمان غیر دانشگاهی یا یک شرکت آلمانی را برای تحقیقات خود انتخاب کنید.
-
برنامه های ساختاری دکترا
این دوره ها عمدتا به زبان انگلیسی انجام می شود و بین المللی محور است. شما می توانید آموزش های دیگری را در کنار پایان نامه خود به پایان برسانید. از جمله همکاری و جایگذاری با موسسات تحقیقاتی خارجی. طول دوره دکترای شما بستگی به این دارد که شما دوره سنتی ( معمولا 4 ساله) یا یک برنامه ساختار یافته ( معمولا 3 ساله) را دارید. در طول این دوره بسته به نوع دکترا فرآیند را به سرانجام می رسانید. به طور کلی هر دو شامل انجام یک پروژه تحقیقاتی و نوشتن یک پایان نامه است با این وجود تفاوت های اساسی وجود دارد. دوره سنتی مستقل و انعطاف پذیر تر و بدون حضور اجباری است و مهلت یا برنامه درسی ارائه می شود و شما بر تکمیل تحقیقات خود و نوشتن پایان نامه تمرکز خواهید کرد. در این برنامه شما باید یک سرپرست برای انجام پروژه تحقیقاتی خود انتخاب کنید اگر چه استاد برای راهنمایی شما ورود کمی به محتوای پروژه خواهد داشت و از شما انتظار می رود که تا حد زیادی بطور مستقل در مورد پایان نامه خود کار کنید.
برنامه های ساختاری دکترا دوره شامل: ارائه سخنرانی، سمینارها و ارزیابی های موقت در مورد موضوعات مرتبط با پژوهش می باشد. در آموزش مهارت های قابل انتقال در روش های علمی و مهارتی شرکت خواهند کرد. فرد به صورت انفرادی و مشترک در پروژه های تحقیقاتی گسترده با دانشجویان و تیم دانشگاهیان درون برنامه کار خواهند کرد. در این برنامه معمولا تیمی از سرپرستان وجود دارد که تمام دانشجویان تحت نظارت آنها فعالیت می کنند. این به پیشرفت همکاری های بین رشته ای کمک می کند و پروژه ها شامل پشتیبانی و آموزش بیشتر سرپرستان و سایر اعضای برنامه شما است. در انتها برای ارزیابی دکترای سنتی با ارائه پایان نامه به صورت شفاهی و بررسی کار خود در مقابل حداقل دو استاد در رشته های مرتبط ارائه می گردد و بیشتر به تحقیقاتی که انجام داده اید و چرا این کار را کرده اید تمرکز دارد.
در حالی که دکترای ساختار یافته لازم است 180 تا 240 واحد اجباری را تکمیل کند و در مورد دانش خود از محتوای آموزش ها باید سخنرانی ها، سمینار هایی را برگزار نمایید. علاوه بر این شما باید یک پایان نامه به صورت شفاهی نیز ارائه کنید. بیشتر افراد دکترای سنتی را انتخاب می کنند. لازم است بدانید در دکترای سنتی عموما پایان نامه نوشته شده به زبان آلمانی است ولی در دکترای ساختار یافته می تواند انگلیسی باشد.
چندین روش برای دریافت مدرک دکترا در آلمان
- دکترای فردی و تحت نظارت supervised
- دکترای ساختاری Structural
- دکترای مشارکتی Cooperative (ترکیبی بین دانشگاه ها و دانشگاه های علمی کاربردی)
- دکترای بین المللی
- دکترای ویژه Special
بر همین اساس با فارغ التحصیلی و دریافت مدرک دکترا در دانشگاه های آلمان عنوان Doktorgrad به شما اهدا می شود.
شرایط اقامت و خوابگاه در آلمان
محل اقامت وشرایط دریافت خوابگاه دانشجویی در آلمان یکی از مواردی است که هر متقاضی ادامه تحصیل در این کشور می بایست پیش از ورود به آلمان به آن اندیشیده و مقدمات لازم را فراهم آورد. بیشتر دانشگاه های دولتی آلمان خوابگاه ندارند و اداره محل اقامت دانشجویان بر عهده نهاد دیگری است. تفاوتی نمی کند بخواهید در خوابگاه دانشجویی چند نفره زندگی کنید یا آپارتمانی مجزا برای خود بیابید. مهم این است که با اطلاع از محل دانشگاه خود، خوابگاه یا آپارتمان مدنظر را با در نظر گرفتن تمامی شرایط انتخاب کرده و برای تامین هزینه های جانبی محل اقامت (برق، اینترنت و…) تمهیدات لازم را اتخاذ نمایید. بعید است در حال حاضر بتوانید آپارتمانی با اجازه ماهانه کمتر از ۳۰۰ یورو در آلمان بیابید اما با استفاده از خوابگاه های دانشجویی مشترک خواهید توانست تا حدود زیادی از هزینه های تحصیل در آلمان بکاهید. هزینه این اتاق های دانشجویی که فرصت زندگی در کنار دیگر دانش آموزان و تجربه آشنایی با فرهنگ های دیگر را در اختیارتان خواهد گذارد بین ۱۲۰ تا ۲۰۰ یورو است.
