درخت فیکوس که با نام فیکوس بنجامین هم شناخته می شود، به عنوان یک درخت همیشه سبز در اقلیم استوایی و نیمه استوایی رشد می کند اما در خانه، محل کار و دفاتر اداری هم به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می شود. نگهداری از بنجامین راحت است و این گیاه زمانی که به شرایط محیط عادت کند، رشد خوبی خواهد داشت.
این گیاه زیبا شاخه های باریکی دارد که از یک تنه ی خاکستری روشن، با برگ های تیره، متراکم و براق، به شکل قوس دار منشعب می شوند. کسانی که این گیاه را در خانه نگهداری می کنند، معمولا آن را مرتب هرس می کنند تا ارتفاع آن در حدود ۱ تا ۲ متر باقی بماند. گاهی اوقات برای تزیین بیشتر این گیاه، ساقه های آن را به صورت تزیینی می بافند. این گیاه سریع رشد می کند و ممکن است سالی یک بار نیاز به تعویض گلدان داشته باشد؛ اما برای اینکه بهترین نتیجه را بگیرید، تعویض گلدان را در اوایل بهار انجام دهید. انجیر برگ ریز برای انسان و حیوانات خانگی مسموم کننده است.
جدول اطلاعات کلی در مورد فیکوس بنجامین
| نام های رایج | انجیر برگ ریز، درخت فیکوس، انجیر بنجامین، بنجامین |
| نام علمی | Ficus benjamina |
| نوع گیاه | درخت همیشه سبز که به عنوان گیاه آپارتمانی نگهداری می شود. |
| ابعاد گیاه بالغ | ارتفاع ۱ تا ۲ متر در فضای بسته، ۱۸ متر در فضای باز |
| نور خورشید | نور فیلتر شده، نور زیاد آفتاب |
| نوع خاک | خاک غنی با زهکشی خوب |
| pH خاک | خنثی تا اسیدی |
| زمان گل دهی | به ندرت در فضای بسته گل می دهد. |
| منطقه بومی | آسیا، استرالیا |
| مسموم کنندگی | سمی برای انسان و حیوانات خانگی |
شرایط نگهداری و پرورش فیکوس بنجامین
فیکوس بنجامین به راحتی در داخل خانه در گلدان های پر از مخلوط خاک گلدان و در نور غیرمستقیم و زیاد یا در مناطق آفتابی که کمی سایه ی بعدازظهر دارند رشد می کند. در طول فصل رشد، این گیاه باید به طور منظم آبیاری شود، اما از پاییز تا اواخر زمستان می تواند خاک خشک تری داشته باشد.
نور مناسب برای فیکوس بنجامین
روشن ترین قسمت خانه را برای قرار دادن گلدان بنجامین تان انتخاب کنید. بهترین مکان نقطه ای است که بسیار روشن باشد و در عین حال هم مقدار زیادی آفتاب مستقیم و شدید به گیاه نرسد. در صورت قرار دادن گیاه در آفتاب شدید، مخصوصا اگر فضای خانه به اندازه کافی مرطوب نباشد، برگ ها قهوه ای و سوخته می شوند. در زمستان گیاه را در نقاط گرم تر خانه قرار دهید و در تابستان حتی می توانید گیاه را به بیرون از خانه و به حیاط یا بالکنی که مقدار زیادی از روز سایه دارد هم انتقال دهید!
آبیاری فیکوس بنجامین
گیاه را زمانی آبیاری کنید که خاک خشک شده باشد. آبیاری بیش از حد می تواند مشکلات جدی برای فیکوس تان به وجود بیاورد. در فصول رشد (بهار و تابستان) گیاه را به طور منظم آبیاری کنید اما از مرطوب کردن مکرر خاک اجتناب کنید. اجازه دهید سطح خاک در بین دو آبیاری خشک شود. آبیاری بیش از حد می تواند به قهوه ای شدن، لوله ای شدن یا ریزش برگ ها بیانجامد. در زمستان و پاییز میزان آبیاری و دفعات آن را کاهش دهید و قبل از آبیاری مجدد گیاه ابتدا اجازه دهید چند سانتی متر از سطح خاک خشک شود.
دمای مناسب برای فیکوس بنجامین
دمای ایده آل برای بنجامین بین 18 تا 24 درجه سانتی گراد است. فیکوس نوسانات دمایی را دوست ندارد و همچنین در دماهای سرد شروع به ریختن برگ هایش می کند. تا جایی که می توانید سعی کنید گیاه را در دمای کمتر از 10 درجه سانتی گراد قرار ندهید!
رطوبت مناسب برای فیکوس بنجامین
چون بنجامین بیشتر بومی مناطق استوایی است، در هوای اندکی مرطوب رشد بهتری دارد. در صورت نرسیدن رطوبت مناسب، گیاه شروع به ریزش برگ هایش می کند.
برای افزایش رطوبت می توانید روزانه فیکوس را با آبپاش غبار پاشی کنید. چون گیاه خشکی هوا را دوست ندارد آن را از معرض هیتر، بخاری و رادیاتور و هر گونه وسیله خشک کننده هوایی دور نگه دارید.
کود دهی فیکوس بنجامین
از اواخر بهار تا اوایل پاییز بنجامین را هر 2 تا 4 هفته یک بار کود بدهید تا آن را به رشد و برگ دهی تشویق کنید و از زرد شدن برگ ها جلوگیری کنید. مقدار کمی از محلول کودی را با مقداری آب ترکیب کنید و گیاه را به خوبی تغذیه کنید تا همیشه سالم و شاداب بماند.
تمیز کردن برگ های فیکوس بنجامین
زیبایی گیاهان به برگهای خوشرنگ آنهاست. علاوه بر زیبایی، گیاهان از طریق روزنه های روی برگها تنفس می کنند و در صورتی که این روزنه ها توسط گرد و غبار پوشانده شوند، تنفس گیاه به مشکل می خورد. بنابراین بهتر است که هر چند وقت یکبار برگهای گیاه را به آرامی با یک دستمال مرطوب تمیز کنید. دقت داشته باشید که به هیچ عنوان از براق کننده های شیمیایی برای تمیز کردن برگ های گیاه بنجامین استفاده نکنید چرا که باعث ریزش برگ ها می شود. بهترین روش برای تمیز و براق کردن برگ گیاهان، استفاده از محلول رقیق چند قطره شیر در یک لیتر آب است.
تعویض گلدان فیکوس بنجامین
فیکوس هر چند سال یک بار نیاز به تعویض گلدان و انتقال به گلدان بزرگ تردارد در غیر این صورت ریشه ها از گلدان کوچک بیرون می زنند و رشد گیاه دچار اشکال می شود. بهترین زمان برای تعویض گلدان گیاه اوایل بهار است. برای تعویض گلدان فیکوس:
- گلدانی را انتخاب کنید که یک سایز از گلدان قبلی آن بزرگ تر باشد ( حدود 5 سانتی متر)
- نصف گلدان جدید را با خاک گلدانی تازه و با زهکشی خوب، پر کنید.
- گلدان بنجامین تان را بردارید و به آرامی گیاه را از آن خارج کنید.
- فیکوس را در گلدان جدید بکارید و بقیه گلدان را هم با خاک پر کنید. سپس گیاه را خوب آبیاری کنید.
قلمه زدن فیکوس بنجامین
فیکوس بنجامین یکی از گیاهانی است که به راحتی از طریق قلمه زدن تکثیر می شود؛ حتی بدون استفاده از هورمون ریشه زایی. بهتر است که قلمه ی مورد نظر را در فصل بهار بگیرید و در فصلی تکثیر گیاه را انجام دهید که بتوانید گرما و رطوبت بیشتری برای آن فراهم کنید. فیکوس به ندرت از دانه رشد می کند و بیشتر گیاهان آپارتمانی در فضای بسته میوه نمی دهند و دانه تولید نمی کنند.برای قلمه زدن فیکوس بنجامین مراحل زیر را دنبال کنید؛
- قلمه ای به طول ۸ تا ۱۰ سانتی متر از گیاه جدا کنید. این قلمه باید حداقل دو برگ داشته باشد و از نوک یک شاخه ی سالم جدا شود. اگر برگ اضافه دارد، از نیمه ی پایینی قلمه، برگ ها را جدا کنید. اگر دوست دارید می توانید این قسمت را در هورمون ریشه زایی بگذارید.
- انتهای قلمه را در یک گلدان یا ظرف حاوی پیت ماس مرطوب قرار دهید. ظرف را با یک کیسه ی پلاستیکی بزرگ بپوشانید طوری که پلاستیک با قلمه تماس پیدا نکند. می توانید یک چوب داخل خاک قرار دهید تا پلاستیک را بالا نگه دارد. انتهای کیسه ی پلاستیکی را در پایین گلدان ببندید.
- گلدان یا ظرف را در فضایی که نور زیاد و غیرمستقیم دارد قرار دهید. قلمه نباید زیر نور مستقیم قرار بگیرد. دمای اطراف قلمه باید بیشتر از ۲۰ درجه باشد. هر روز قلمه را غبارپاشی کنید تا رطوبت لازم برای رشد آن فراهم شود. اگر قسمت بالای خاک گلدان خشک شده، آن را مرطوب کنید.
- بین ۲ تا ۴ هفته طول می کشد تا قلمه های به اندازه ی کافی ریشه بزنند. کم کم می توانید شکافی در کیسه ی پلاستیکی ایجاد کنید تا گیاه به آب وهوای اتاق عادت کند.
- بعد از حدود ۶ هفته، قلمه را به یک گلدان مناسب منتقل کنید. از آن نگهداری کنید تا به یک درختچه کوچک تبدیل شود. گیاه تکثیر شده را می توانید به عزیزان خود هدیه دهید.
نکات مهم در نگهداری بنجامين
- برگ های رنگ پریده و با لکه های قهوه ای دچار شپش آرد آلود شده اند، آنها را با پنبه آغشته به حشره کش نفوذي سم پاشی كنيد. اين روند را هر دو هفته ادامه دهيد تا علائم از بين بروند.
- لكه سياه و آبكي نشان می دهد که بنجامين شما دچار بيماري قارچي شده است. می توانید آن را با آب و صابون رقيق تيمار كنيد.
- برگ های زرد نشان از آبياري زياد دارد.
- اگر می بینید زير برگ ها حالت تارعنکبوتی دارد، بدانيد كه كنه قرمزي در كار است! سم پاشی با كنه كش يا حشره كش، آن را از بين می برد.
- اگر برگ، خشك و شكننده باشد، رطوبت محيط كم است.
- برگ های جديد كوچك و ريز به شما می گویند كه فضاي كمي براي رشد دارند و يا تغذيه آنها مناسب نيست. گلدان را بزرگ كرده و كوددهي را پيش بگيريد.
- براي تميز كردن برگ، اسپري آب كافي است، به هیچ وجه به سراغ مواد براق کننده نرويد.
- چنانچه گلدان بنجامين شما جوان است، از قيم استفاده كنيد تا زماني كه ساقه و شاخه ها چوبي و سخت شود.
- اگر برگ سالم و سبز است و ريزش می کند، گلدان را به مكان پرنورتر منتقل كنيد.
آفات و بیماری فیکوس بنجامین
بیماری خاصی این گیاه را تهدید نمی کند اما گال طوقه و لکه برگی از جمله مواردی هستند که گاهی این گیاه را درگیر می کنند. برای گال طوقه استفاده از گیاهان سالم (قلمه های سالم در زمان تکثیر گیاه) و همچنین مخلوط خاکی عاری از عامل بیماری از جمله موارد کنترل این بیماری محسوب می شود. برای لکه برگی استفاده از سموم حاوی مس پیشنهاد می شود.همچنین پوسیدگی ریشه به دلیل آبدهی فراوان و یا نامناسب بودن زهکش گلدان به وجود می آید. کنه های تار عنکبوتی و شپشک از جمله آفات رایج این گیاه هستند. تریپسها چندان رایج نیستند اما می توانند موجب لوله شدن برگ ها شوند.
علت ریزش برگ های فیکوس بنجامین
برگ های سبز و سالم این گیاه به آبیاری نامنظم ناکافی و یا آبیاری بیش از اندازه کمبود نور و تغییرات ناگهانی دما حساس هستند و خواهند ریخت اما فراموش نکنید که با فرارسیدن فصل پاییز تعدادی از برگ های این گیاه به شکل طبیعی ریزش خواهند کرد که البته شدت این ریزش با ریزش برگ ها در صورت وجود عوامل یاد شده متفاوت و در حجم کمتری صورت می گیرد.
شرایط نگهداری و پرورش گل هیپوستس
