دولت مرکزی آلمان دخالت کمی در سیستم آموزش و پروش در مدارس این کشور دارد و هر ایالت به صورت مستقل در این خصوص تصمیم گیری می کند. بنابراین نحوه آموزش در مدارس در نقاط مختلف آلمان متفاوت می باشد. به صورت مشترک مدارس آلمانی علاوه بر تدریس ریاضیات، جغرافیا، علوم، تاریخ و زبان، این فرصت را به دانش آموزان می دهند که در زمینه مهارت های عملی و فنی نیز آموزش ببینند.
کلاس های درس در مدارس دولتی در آلمان معمولاً به زبان آلمانی برگزار می شود، بنابراین مهاجرینی که فرزندان کم سن دارند، معمولاً تمایل دارند فرزند خود را در این مدارس ثبت نام کنند تا بتوانند زبان محلی را آموزش ببینند. البته مدارس دو زبانه و خصوصی نیز در آلمان وجود دارد که فرزندان بسیاری از مهاجرین در این مدارس به تحصیل می پردازند. با توجه به اینکه مدارس بین المللی دارای هزینه می باشد معمولاً والدین مدارس دو زبانه دولتی را انتخاب می کنند که شهریه ای ندارند. در این مدارس علاوه بر زبان آلمانی دروسی به زبان مادری هم ارائه می شود.
سیستم آموزشی مدارس دولتی در آلمان
شرایط تحصیل در مدارس آلمان به نسبت بسیاری از کشورهای دنیا این کشور را در موقعیت ممتازی قرار می دهد. کودکان آلمانی باید به صورت اجباری به مدرسه بروند و اگر والدین مانع رفتن فرزند خود به مدرسه شوند، به شدت تحت پیگرد قانونی قرار می گیرند. والدین در آلمان مجاز به آموزش فرزندان خود در خانه نیستند. در اینجا آموزش عمومی اجباری است که با دستور دولت آموزش و پرورش توجیه می شود. تحصیل در مدارس دولتی آلمان رایگان است.
زبان تحصیلی در مدارس آلمان چیست؟
زبان آلمانی است. اگر شما قصد مهاجرت به آلمان دارید و کودکتان کمتر از ۱۰سال دارد، اصلا نگران یادگیری زبان آلمانی او نباشید، زیرا کودکان زیر ۱۰ سال در امر یادگیری یک زبان جدید ذهن خیلی فعالی دارند. کودکان بالای ۱۰ سال هر چند کندتر ولی باز توانایی بالقوه ای در یادگیری زبان آلمانی دارند. در مدارس دولتی آلمان، متاسفانه کلاس زبان مخصوص کودکان مهاجر که به زبان آلمانی تسلط ندارند ارائه نمی شود. بهترین راه ثبت نام کلاس خصوصی برای کودک همزمان با مدرسه است. البته در مدارس خصوصی کلاسهای فشرده آموزش آلمانی ارائه می گردد. بسیاری از مدارس آلمان، چنین کودکانی را ۲ الی ۳ سال به عقب تر می فرستند تا زبان آلمانی را بصورت بنیادی همراه با کودکان ۷-۶ ساله یاد بگیرد.
مقاطع تحصیلی
-
مقطع ابتدایی در آلمان
کودکان سه تا پنج یا شش سال، وارد مهد کودک می شوند. سپس در سن شش سالگی در مدارس ابتدایی ثبت نام می کنند و حداقل نه یا ده سال به مدرسه می روند. پایه اول تا چهارم در مدارس ابتدایی آلمان یا Grundschule ها تدریس می شود. در سال چهارم، تصمیمی در مورد نحوه ادامه تحصیل آن ها با توجه به مهارت و استعدادهای دانش آموز گرفته می شود.
بیشتر دانش آموزان در آلمان در مدارس ابتدایی دولتی محله خود ثبت نام می کنند.
-
مقطع دبیرستان در آلمان
بعد از دوره چهار ساله دبستان و در سن ۱۰ سالگی (۱۲ سالگی در برلین و براندنبورگ) ، چهار انتخاب در مقابل دانش آموز و والدین او قرار می گیرد که هر کدام نوع خاصی از دبیرستان در برخی از ایالت های آلمان هستند:
- Hauptschule: Hauptschule (پایه ۵ تا ۹) مخصوص دانش آموزانی است که از نظر تئوری و علوم نظری، توانایی کمتری دارند و اگر وارد مشاغل فنی و حرفه ای شوند، آینده بهتری خواهند داشت. بعد از Hauptschule دانش آموز می تواند وارد Berufschule شود و در آنجا در سطح تحصیلات تکمیلی به یادگیری رشته های فنی و حرفه ای بپردازد. البته اگر دانش آموز در Hauptschule نمرات خوبی کسب کرده باشد، می تواند در دانشگاه وارد رشته های پزشکی و یا مهندسی و یا اقتصادی شود.
- Realschule: Realschule (پایه ۵ تا ۱۰ در بیشتر ایالت ها) مخصوص افرادی است که قصد تحصیل در رشته های پزشکی و یا مالی-اقتصادی در دانشگاه را دارند و بر همین اساس دروسی که در Realschule تدریس می شوند بر پایه ریاضیات، زیست شناسی و زبان آلمانی می باشد. با اینکه سطح این مدارس از Gymnasium ها پایینتر است اما از محبوبیت زیادی بین دانش آموزان آلمان برخوردار است.
- Gymnasium: نوع سوم و یا Gymnasium مخصوص دانش آموز مستعد تر است و هدف آن آماده کردن دانش آموز برای تحصیل در بهترین رشته های دانشگاهی در آینده است. دروسی که در این مدرسه و سایر عموم مدارس تدریس می شوند عبارتند از زبان آلمانی، ریاضیات، زیست شناسی، تاریخ، جغرافی، علوم اجتماعی، موسیقی، شیمی، فیزیک، هنر، ورزش و علوم دینی (با انتخاب فرد مسیحیت، اسلام و یا یهودیت) و یا به جای تعلیمات دینی، درس اخلاق تدریس می شود.
- Gesamtschule: این مدارس که به مدارس فشرده شناخته می شوند، ترکیبی از دروس ۳ مدرسه ذکر شده را در برخی از ایالت های آلمان به دانش آموزان ارائه می کنند.
- Mittelschule ها در برخی از ایالت های آلمان دروس ترکیبی Hauptschule ها و Realschule ها را در پایه ۵ تا ۱۰ به دانش آموزان ارائه می کنند.
- Sportschule ها نیز همانگونه که از نام آن پیدا است، مدارس ورزشی هستند. این مدارس دروس تئوری را نیز به دانش آموزان ارائه می کنند اما تمرکز بیشتر بر روی نوع خاصی از رشته ورزشی همچون شنا، فوتبال، اسکی و دیگر رشته ها است.
در پایان و بعد از 13 سال تحصیل در مدرسه، دانش آموز باید در آزمون جامع شرکت کند که در صورت قبولی مدرکی به نام Zeugnis der allgemeinen Hochschulreif دریافت خواهد کرد و با توجه به نمرات خود می تواند یک رشته دانشگاهی انتخاب نماید.
سیستم نمره بندی مدارس آلمانی:
بازه نمرات در مدارس آلمان از ۱ تا ۶ است. نمره یک بالاترین نمره (A) و شش پایین ترین نمره (F) است.
انواع مدارس در این کشور
-
مدارس خصوصی
مدارس خصوصی مختلفی در آلمان وجود دارد. این مدارس معمولا از دانش آموزان شهریه دریافت می کنند و دروس گوناگونی را ارائه می کنند. پس از پایان تحصیلات نیز همانند مدارس دولتی، به دانش آموزان مدرک دیپلم آلمان (Abitur) و دیگر گواهینامه ها اعطا می شود.
-
مدارس فنی حرفه ای
مدارس فنی حرفه ای آلمان یا همان Berufsschule ها، در واقع ترکیبی از دروس آکادمیک و کارآموزی را به دانش آموزان ارائه می کنند. برای شرکت در این مدارس، که معمولا دو یا سه سال به طول می انجامند، دانش آموز ابتدا باید درخواست کارآموزی نزد یک کارفرما را دهد. پس از تایید او، کارفرما دانش آموز را در یکی از Berufsschule ها و در یک برنامه بخصوص مناسب با دوره کارآموزی ثبت نام می کند. هفته کاری دانش آموز به این شکل خواهد بود سه روز را به کارآموزی نزد معلم یا مربی و دو روز را نیز در مدرسه به دروس آکادمیک اختصاص می دهد.فارغ التحصیلان این مدارس فنی باید برای کسب گواهینامه در زمینه خاصی از صنعت، آزمون تئوری و عملی را پشت سر بگذارند.
-
مدارس بین المللی
مدارس بین المللی بسیاری در آلمان وجود دارند که معمولا دروس را به زبان انگلیسی تدریس می کنند که مناسب مهاجران خواهد بود. بیشتر این مدارس جزو مدارس خصوصی به شمار می روند و از دانش آموزان شهریه دریافت می کنند (شهریه ای بین ۱۵ تا ۲۰ هزار یورو در سال). پس از پایان تحصیلات در این مدارس، به دانش آموزان مدارک و گواهینامه هایی ارائه می شود که بواسطه آن ها می توان در کالج یا دانشگاه ادامه تحصیل داد.
بهترین مدارس بین المللی آلمان کدامند؟
- مدرسه بین المللی مونیخ
- مدرسه بین المللی برلین
- مدرسه بین المللی فرانکفورت
- مدرسه بین المللی اشتوتگارت
- مدرسه بین المللی لایپزیگ
- مدرسه بین المللی بن
- مدرسه بین المللی برمن
- مدرسه بین المللی هانوفر
مدارک مورد نیاز برای اپلای در مدارس
- شناسنامه
- گذرنامه معتبر
- مدارک پزشکی
- توصیه نامه معلم