به گزارش ساعد نیوز، کارآفرینی و خلاقیت دو کلیدواژه اصلی در مباحث نوین کسب و کار است. عملی کردن این دو ایده، مستلزم مهارت آموزی و مشاوره های دقیق تخصصی است و شرکت های شتابدهنده کسب و کارهای نوپا که به آنها در متون تخصصی با عناوین seed accelerators یا startup accelerators اشاره می شود، مسئولیت همین مهارت آموزی و مشاوره های تخصصی را برعهده دارند. شرکت آرمان توسعه آذربایجان نوآور (آرتان) یکی از این مؤسسات اکسلریتوری است که به عنوان نخستین شرکت شتابدهنده مورد تأئید وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی و معاونت علمی ریاست جمهوری است که در استان آذربایجان شرقی و شمالغرب ایران با رویکردی دانش بنیان به صورتی کاملاً تخصصی و با نیروی جوان و خلاق به کمک استارت آپهای نوپا آمده است. خان سولماز حضرت قلی زاد مدیر عامل آرتان دانشجوی دکترای حرفه ای DBA (مدیریت عالی کسب و کار) در دانشگاه تبریز هستند. ایشان در گفتگویی اختصاصی با ساعد نیوز به تشریح فعالیت های خودشان پرداخته اند:
ساعد نیوز: خانم حضرت قلی زاد لطفاً درباره محتوا و ماهیت فعالیت شرکت شتابدهنده آرتان توضیح بفرمائید؟
سولماز حضرت قلی زاد: مجتمع شتابدهنده آرتان در دو فاز فعالیت می کند، فاز شتابدهندگی و فاز فضای کار اشتراکی COWORKING SPACE. شرکت آرمان توسعه آذربایجان نوآور (آرتان) در دی ماه 96 با مساعدت اداره کل تعاون استان آذربایجان شرقی و معاونت علمی ریاست جمهوری به عنوان یک اکسلریتور دانش بنیان در زمینه مشاوره استارتاپی در استان آذربایجان شرقی شروع به کار کرد. واقعاً جای یک چنین فعالیتی در زمینه شتابدهنده و کار اشتراکی بسیار خالی بود و مساعدت های مراجع ذی صلاح برای شکل گرفتن این شرکت شتابدهنده ستودنی است. آرتان، نخستین شتاب دهنده دانش بنیان در کل منطقه شمالغرب ایران است.
ساعد نیوز: به مخاطبین ما لطفاً توضیح بدهید که شتابدهنده اساساً چه کاری می کند؟
سلماز حضرت قلی زاد: مقصود از شتابدهنده یک فرایند و ساز و کاری است که طی آن و در چارچوب آن، یک استارت آپ یا سازمان موقت که در پی کسب و کار نوپا است، مورد مشورت و کمک قرار می گیرد تا در زمینه های مختلف خودش را آماده اجرایی کردن ایده مد نظرش در فضای کسب و کار کند. اکسلریتور به استارت آپ کمک می کند تا بداند که آیا ایده مطرح شده از سوی آن، مخاطب دارد یا نه؟ آیا تیمی که قرار است این ایده را به سمت اجرا ببرد، مهارت های مکمل لازم را دارد یا نه؟ این ارزیابی ها و مشورت های مقدماتی اگر مثبت باشد، استارت آپ وارد مرحله پیشاشتابدهی می شود. در این مرحله خدمات رایگان مشاوره در حوزه های مختلف ارائه داده می شود. خدمات منتورینگ یا مربی گری به صورت کاملاً رایگان و مهمتر از آن فضای اشتراکی COWORKING SPACE در اختیار این استارت آپ ها فراهم می کنیم. در دوره های آموزشی رایگانی که استارت آپ شرکت می کند، تیم به یک جمعبندی درباره مدل کسب و کار می رسد و از این مرحله به بعد شتابدهندگی شروع می شود. مرحله پیش شتابدهی، سه ماهه است. فرایند شتاب 6 الی 9 ماه طول می کشد. در مرحله شتابدهی علاوه بر خدمات رایگانی که در مرحله پیش شتابدهی به استارت آپ ارائه شده است، هزینه سرمایه گذاری اولیه یا همان SEED MONEY به استارت آپ تزریق می شود تا ایده به مرحله عمل وارد شود و کمینه محصول پذیرفتنی یا MVP تحقق بیابد. در نهایت بیزینس پلن یا طرح کسب و کار برای استارت آپ آماده سازی می شود و در پایان دوره شتابدهی، استارتاپ به سرمایه گذار معرفی می شود. در این مرحله دیگر این استارتاپ هویت حقوقی دارد. به این ترتیب، شرکت اکسلریتور یا شتابدهنده بخشی از سهام استارتاپ یعنی بین 15 تا 20 درصد آن را به عنوان هزینه خدمات خودش صاحب خواهد بود.
ساعد نیوز: چه امکاناتی به صورتی مشخص در اختیار استارت آپ ها قرار می دهید؟
سلماز حضرت قلی زاد: مهترین مسأله در این اوضاع اقتصادی مکان فعالیت است. فضای کار اشتراکی از اهمیت بالایی برخوردار است و جای آن واقعاً در استان خالی بود. فرقی نمی کند که ایده از طرف یک تیم مطرح شود یا از طرف یک فرد که به صورت FREELANCER کار می کند. میز کار، اینترنت پرسرعت رایگان، اتاق جلسات، فضای ناهارخوری و استراحت، مشاوره رایگان. علاقمندان می توانند اطلاعات کافی را در ARTAN1100.IR به صورت کامل مشاهده کنند. در اینجا ما 1100 را به عنوان نماد استفاده کردیم. در سال 1100 هجری شمسی یک زلزله مهیب در تبریز رخ داده است که کل شهر زیر و رو شده است و ما با استفاده از این عدد می خواهیم بگوئیم که میشود از صفر همه چیز را شروع کرد و حتی یک ایده را تا سطح جهانی هدایت کرد.
ساعد نیوز: وضعیت شرکتهای اکسلریتور و کلاً زمینه استارتاپی در اکشور چگونه است؟
سلماز حضرت قلی زاد: شتابدهنده ها در تهران، اصفهان و مشهد بسیار فعال هستند. بخش خصوصی در این شهرها بسیار فعالیت گسترده ای دارد ولی در تبریز در حال فعال شدن است. ما اگر ایده خوب مطرح باشد به استارت آپ سرمایه بذری تزریق می کنیم. فلسفه مشترک گروه آرتان، کوریدور ایده تا پدیده بودن است. تلاش می کنیم تا اکوسیستم سازی کنیم یعنی یک فضایی برای پرورش ایده و رشد آن در قالب کسب و کار مهیا سازیم. یعنی زمینه کارآفرینی را به وجود می آوریم. ما دوره های آموزشی مختلف برای این کار در نظر گرفتیم. گپ کارآفرینی را در دانشگاه علوم پزشکی تبریز و در اداره کار تدارک دیدیم. یک دوره تخصصی مشخص برای تحلیل و بازخوانی استارت آپ اسکول YCOMBINATOR آمریکا برگزار کردیم. دوره مکالمه تجاری تحت عنوان UPTALK برگزار کردیم. همایش ارجمان یکی از نوآوری های آرتان برای شناسایی و تقدیر از استارت آپ های موفق در تبریز برگزار شده است. اپلیکیشن "اوستا تاپ" یکی از همین استارتاپ های موفق در استان است. ارجمان باز هم برای تقدیر از استارت آپ های موفق برگزار خواهد شد. ما بعد از کرونا یک برنامه ای به نام سینا در نظر گرفتیم که قبلاً هم در چند دوره اجرا شده است. سلسله نشست های تخصصی درباره شبکه اکوسیستم کارآفرینی استا. پنجمین دوره اش درباره اهمیت کار تیمی در کسب و کار پویا بود و آخرین دوره هم درباره آینده رمز ارزها.
ساعد نیوز: وضعیت حمایت های دولتی در زمینه فعالیت شتابدهنده ها چگونه است؟
سلماز حضرتی قلی زاد: اداره کار و معاونت علمی ریاست جمهوری در زمینه راه اندازی و بحث برندینگ کمک شایان توجهی به آرتان کرده اند. البته برخی تسهیلات وجود دارد ولی فرایند بروکراسی بسیار پیچیده است و نمی توان به آسانی این تسهیلات را دریافت کرد. البته اداره آی سی تی و شخص جناب آقای دکتر فرزاد ریاست محترم این اداره در استان، کمک شایان توجهی کردند. دو تفاهم نامه میان آرتان و این اداره منعقد شده است. تفاهم نامه اول برای تشکیل شورای سیاستگذاری دیجیتال مارکتینگ در استان آذربایجان شرقی است و این باعث شده است که یک نوع حبل المتین و محلی برای تجمیع پراکنده کاری به وجود بیاید. ما در استان یک صنعت بسیار قوی داریم. صنعتگران ما بسیار فعال و قوی هستند ولی متأسفانه در حوزه دیجیتال مارکتینگ قوت لازم وجود ندارد. شورای سیاستگذاری دیجیتال مارکتینگ زمینه را برای همفزایی و مشارکت و همفکری در این زمینه فراهم کرده است. این شورا خودش می تواند زمینه برای یافتن سرمایه گذار برای استارت آپ های خلاق در زمینه دیجیتال مارکتینگ باشد. تفاهم نامه دیگر با شرکت پست است در قالب تلاش برای ایجاد یک سکوی مشترک تجارت الکترونیک. شرکت پست قرار شده است که فضایی را در اختیار شتابدهنده قرار دهد برای برگزاری دوره های آموزشی در زمینه تجارت الکترونیک. این خودش نوعی شبکه سازی است. حضور استارتاپ ها و شتابدهنده در یکجا به نوعی فضای تعاملی و اکوسیستم مشارکتی را به وجود می آورد و خودش می تواند زمینه را برای ایده های مشترک خلاقانه تر مهیا سازد.
ساعد نیوز: نظر حضرت عالی درباره آینده فعالیت اکسلریتورها و استارت آپها چیست؟
سلماز حضرت قلی زاد: با توجه به توسعه سریع وپر دامنه آموزش عالی طبیعتاً نیروی کار تحصیل کرده قابلیت جذب در بدنه دولت را ندارند. طبیعتاً کارآفرینی و خلاقیت می تواند در این زمینه بسیار حیاتی باشد. شرایط کار تحول پیدا کرده و طبیعتاً اینجا شتابدهنده نقش حیاتی خودش را خواهد داشت. فضای کسب و کار در دنیای جدید بر اساس ایده های خلاقانه و مشورت های تخصصی در حال متحول شدن است و به همین دلیل اعتقاد من بر این است که ما در آینده نزدیک شاهد تحولات عظیمی در این حوزه خواهیم بود.
