گاهی زن و شوهر به دلیل اختلافات و عدم تفاهم یا دلایل دیگر به جایی می رسند که ادامه زندگی با یکدیگر برای آن ها سختی و ناراحتی به همراه دارد و امکان زندگی مشترک نیست و به همین دلیل تصمیم به طلاق و جدایی از یکدیگر می گیرند. گاهی ممکن است این درخواست از طرف زن باشد و یا گاهی مرد مصمم به طلاق باشد و در بعضی موارد هم هر دو با توافق یکدیگر این تصمیم را می گیرند. اما در قانون درخواست طلاق از طرف زن با درخواست طلاق از سوی مرد تفاوت هایی دارد.
انواع طلاق:
عقد نکاح نظیر هر عقد دیگری پایانی دارد که شکل غالب آن طلاق است. این پایان می تواند شامل یکی از این موارد باشد:
- گاه به اراده طرفین (طلاق توافقی)
- گاه به اراده یکی از زوجین (طلاق از جانب مرد یا به درخواست زن)
- گاه خارج از اراده آن ها مثل فوت یکی از طرفین (انفساخ)
تاثیرات طلاق برای زن:
طلاق که امروزه به دلایل مختلفی اعم از فقر، دخالت خانواه ها، اعتیاد، خیانت، عدم درک متقابل و بسیاری مشکلات دیگر آماری صعودی دارد عواقب مختلفی به دنبال خواهد داشت که ادامه زندگی زن، مرد و فرزندان آن ها را تحت الشعاع قرار می دهد.پس از طلاق، از زوایای مختلفی فشارهای روحی، روانی و اجتماعی بسیاری بر زنان وارد می شود که عواقبی جبران ناشدنی را در پی خواهند داشت. افسردگی، اضطراب، نگرانی از آینده، بازگشت به خانه پدری، واکنش افراد جامعه و عذاب وجدان و در مواردی پشیمانی از جمله پیامدهای طلاق بر زنان خواهند بود. زنان، به علت فرهنگ و باورهای نادرست جامعه پس از طلاق، هویت و منزلت اجتماعی خود را ممکن است از دست بدهند. در این فرهنگ نادرست، زن مطلقه تهدیدی برای خانواده ها به شمار می رود و این نگاه، به مرور زنان مطلقه را منزوی می کند و شخصیت و جایگاه اجتماعی آن ها را درهم می شکند. نگرش غلط و منفی جامعه، برچسب های اجتماعی غلط، خشونت ها و آزارهای آشکار و پنهان جنسی و احساس ناامنی تنها مواد کمی هستند که زنان پس از طلاق با آن ها روبرو می شوند. در موارد بسیاری، پیشنهادات مختلف از سوی مردان اطراف زنان مطلقه به ویژه پیشنهاد ازدواج موقت آن ها را دچار آسیب های روحی مختلف و احساس عدم امنیت روحی و روانی می کند.
طلاق به در خواست زن( زوجه):
زن، در قانون مدنی ایران و قانون حمایت خانواده، فقط در موارد محدودی حق طلاق دارد. تقاضای طلاق زن، نیاز به اثبات شرایط خاصی دارد و مستندات ویژه ای را می طلبد، دادگاه خانواده، ابتدا به بررسی احراز صحت مستندات زن، می پردازد و در صورت وجود شرایط مقرر در قانون، حکم الزام زوج به طلاق را صادر می نماید. این اصطلاح اولین بار، در قانون مدنی، آمده است و قانون حمایت خانواده جهت تطبیق با قانون مدنی، این اصطلاح را برگزیده است. مواردی چند در قانون مدنی و قانون حمایت خانواده، قید شده است که زن در این گونه موارد، حق طلاق دارد. شروطی نیز در عقدنامه درج شده است، که در صورت عدم رعایت موارد مورد تعهد در این شروط و تخلف مرد، به شرط پذیرفتن و امضای این شروط، حق درخواست طلاق برای زن ایجاد می شود.
مراحل طلاق از طرف زن:
- زن مصمم برای انجام طلاق است.
- انتخاب وکیل مناسب و گرفتن وقت حضوری
- زن در حضور وکیل خود تمامی دلایلی که او را مجبور به اقدام برای جدایی کرده است توضیح می دهد تا وکیل بنا به شرایط ایشان برای طلاق اقدام کند.
- در این مرحله صیغه طلاق جاری می شود (صرفا با حضور وکیل زن) در شناسنامه ثبت می شود و مدارک تحویل زن می شود.
علل عمده و مهمترین موضوعاتی که زن به استناد آنها می تواند طلاق بگیرد به شرح ذیل است:
- اعتیاد مضر شوهر
- نپرداختن نفقه حداقل به مدت ۶ ماه
- مریضی سخت علاج شوهر
- امراض مقاربتی شوهر
- بچه دار نشدن زوج
- ترک زندگی توسط زوج
- ازدواج مجدد بدون رضایت همسر اول
- محکومیت شوهر به زندان بالای ۵ سال یا ارتکاب به جرایمی که بر خلاف شان زوجه است
- سورفتار و سو معاشرت ( ضرب و جرح، توهین،… )
- عدم تهیه مسکن برای مدت غیر متعارف
- اثبات خیانت همسر در دادگاه
- با شرایطی کراهت شدید زوجه همراه با بذل کل مهریه
- بلاتکلیف رها کردن زوجه
- نداشتن رابطه جنسی برای مدت غیر متعارف
- مشکلات زناشویی ناشی از عیوب مرد
- رابطه جنسی غیر متعارف
- با شرایطی دوری طولانی زوجین از همدیگر
چگونگی گرفتن درخواست طلاق از طرف زن:
دزخواست زن چه در دوران عقد و چه دوران زندگی زناشویی به راحتی منجر به طلاق نمی شود چون در حقوق ایران حق طلاق با مرد است، اما استثنائاتی نیز در این زمینه وجود دارد؛ بسته به نوع طلاق و مستند آن، نحوه درخواست طلاق از طرف زن متفاوت است. به ترتیب زیر به تفکیک موارد پرداخته ایم :
نحوه درخواست طلاق از طرف زن در طلاق های توافقی و وکالتی
در آن دسته از طلاق هایی که در قالب توافق زوجین برای طلاق یا به استناد وکالت زن از مرد برای مطلقه نمودن خود ، مطرح می گردند ، طرفین یا وکلای آنها ضمن ارائه دادخواست طلاق توافقی و قید شرایط و مفاد توافق ، بدون انجام داوری ، گواهی عدم امکان سازش برای اجرای صیغه طلاق را تحصیل و برای اجرای صیغه طلاق به دفتر ثبت رسمی طلاق ارائه می نمایند. در جایی که زن برای طلاق از مرد وکالت گرفته است ، ناگزیر از اختیار و انتخاب به وکیل از جانب زوج (مرد) است تا به اتفاق او یا با معرفی وکیل از ناحیه خود، دادخواست طلاق توافقی را در دادگاه خانواده ذیصلاح ثبت نماید.
نحوه درخواست طلاق از طرف زن در طلاق عسر و حرجی و سایر موارد طلاق:
درخواست طلاق از طرف زن به استناد عسر و حرج ، مفقود الاثر بودن و تحقق شروط ضمن عقد نکاح دارای ظرافتهای خاص خود می باشد. در بسیاری از دادخواستهای طلاق ابراری از ناحیه زن به علت ناتوانی زوجه از اثبات مراتب و یا اساساً عدم تحقق شرایط صدور رأی طلاق ، رد میگردند.
شرایط طلاق به درخواست زوجه باکره:
- بر خلاف عقد نکاح زوجه باکره که مستلزم اجازه پدر و یا جد پدری است در طلاق اینگونه نیست. و از شرایط طلاق به درخواست زوجه باکره قانونا رضایت پدر نیست. اگر چه که عرف و شرایط خانوادگی ممکن است داوری دیگری داشته باشد.
- مهریه زوجه باکره در هنگام طلاق نصف می شود.
- اگر باکره ماندن زوجه ، به دلیل عدم شروع زندگی مشترک و عدم تمایل زوج و یا هر دلیل منتسب به زوج باشد یا شرایطی امکان اخذ رای طلاق از دادگاه وجود دارد.
- طلاق یک طرفه به درخواست زوجه باکره ، با توجه به اینکه زندگی مشترک آغاز نشده است خاصه وقتی که زوجه به حق حبس استناد نماید. کمی دشوار است توجه کنیم حتما در این خصوص با وکیل مشاوره نمایید که موضوع بسیار تخصصی است . در بعضی پرونده ها مثل طلاق ، در بیشتر موارد لازم است که از راه های دیگری در ابتدا مثل مطالبه نفقه معوقه یا الزام به تهیه مسکن متناسب شان زوجه ، مطالبه مهریه و … اقدام شود
مشخصات دادخواست برای تقاضای طلاق چیست؟
برای تقاضای طلاق، زن باید به دادگاه محل اقامت خود یا شوهرش مراجعه کرده و دادخواست بدهد که در حال حاضر در اکثر نقاط کشور پذیرش دادخواست ها در دفاتر خدمات الکترونیکی قضایی صورت می گیرد. دادخواست به صورت یک فرم خاص ارائه می شود که شامل چند قسمت است که باید تکمیل شود:
- مشخصات شخص تقاضا کننده طلاق که در این مورد خانم می باشد و به عنوان خواهان شناخته میشود. هم چنین در صورتی که زن برای خود وکیل گرفته باشد مشخصات وکیل هم نوشته می شود.
- مشخصات همسر که به عنوان خوانده شناخته می شود.یک نکته خیلی مهم در نوشتن مشخصات، ذکر کردن محل اقامت خود و شوهر است تا اخطاریه های دادگاه در جریان رسیدگی به راحتی به دستشان برسد.
- موضوع دعوا و خواسته ای که زن دارد، یعنی همان تقاضای طلاق و توضیح دلایلی که موجب عسر و حرج شده و زندگی خانوادگی را مختل کرده است. پس از این که زن دادخواست را به این شکل تنظیم نمود، هزینه ی دادرسی را پرداخت کرده و دادخواست را به همراه فتوکپی سند ازدواج و شناسنامه خودش و درصورتی که فرزند داشته باشد فتوکپی شناسنامه فرزندان و نیز کپی سایر مدارکی که اثبات کننده وضعیت عسر و حرج باشد، به دفتر کل مجتمع قضایی خانواده تحویل می دهد و به این ترتیب پرونده قضایی شگل گرفته و وارد مراحل بعدی رسیدگی می شود.
در صورتی که ادعای زن در رابطه با سختی و مشقت و غیر قابل تحمل بودن زندگی با همسر ثابت شود، پس از طی شدن مراحل رسیدگی، قاضی دادگاه در جهت ایجاد صلح بین زن و شوهر و جلوگیری از طلاق، آن ها را نزد داوران می فرستند و درصورتی که اقدام داوران برای سازش به نتیجه مطلوب نرسد، حکم طلاق توسط قاضی دادگاه صادر می شود.
عدّه طلاق و فسخ نکاح چه مدت است؟
اگر طلاق و فسخ نکاح پیش از نزدیکی انجام شود، نگهداشتن عدّه لازم نیست، اما عدّه فسخ نکاح سه طهر است (یعنی پس از انجام طلاق، زن سه بار عادت ماهانه شده باشد) مگر زن به اقتضای سن، عادت زنانگی نبیند، که در این صورت عدّه او سه ماه است. عدّه طلاق و فسخ نکاح و بذل مدت و انقضای آن در نکاح منقطع، در صورتی که زن باردار نباشد دو طهر است، مگر این که زن به اقتضای سن عادت زنانـگی نبیند که در این صـورت چهــل و پنج روزخواهد بود.
در چه مواردی زن می تواند فسخ عقد ازدواج را بخواهد؟
- خصاء: به معنی اخته کردن یا خایه کشیدن
- عنن: یعنی ناتوانی جنسی. اگر ناتوانی جنسی پس از عقد نیز انجام شود باز هم زن می تواند فسخ نکاح را بخواهد.
- مقطوع بودن آلت تناسلی به اندازه ای که مرد نتواند عمل زناشویی را انجام دهد.
- جنون مرد که این مورد نیز حتی اگر پس از عقد بروز کند از موجبات فسخ خواهد بود.
مدارک لازم برای طلاق از طرف زن:
- اصل سند ازدواج
- اصل شناسنامه زن
- کپی کارت ملی زن
-
در صورت نبود اصل سند ازدواج باید رونوشت آن را از دفترخانه محل انعقاد عقد نکاح دریافت کنید.
مهریه در طلاق از طرف زن:
در طلاق از طرف زن ، اگر زن تقاضای طلاق نماید صراحت ماده 1146 قانون مدنی میگوید چنانچه زوجه کراهتی نسبت به شوهر داشته باشد میتواند با بذل تمام یا مقداری از مهریه آن هم با احراز عسر و حرج و کراهت و مخاطرات به وجود آمده تقاضای طلاق خلعی را از دادگاه درخواست نماید و بقیه مهریه قابل مطالبه میباشد. اگر در رابطه با مهریه هرگونه توافقی شده باشد زوجه می تواند از آن توافق در دادگاه استفاده کند. شرط تنصیف دارایی فقط در طلاق از طرف مرد می باشد.
نفقه و اجرت المثل در طلاق از طرف زن:
در طلاق از طرف زن تا مادام که زن در عده است، نفقه باید توسط زوج به زوجه پرداخت گردد. مگر توافق دیگری توسط آنان در مدت عده حاصل شده باشد لکن اگر دخول انجام نشده باشد نفقه بعد از طلاق به زوج تعلق نمی گیرد. اجرت المثل و درخواست آن از طرف زن بر مبنای سال ازدواج تا طلاق و برحسب ملائت و مکنت مرد تعیین میشود که حداقل آن از 7 میلیون ریال طبق نظریههائی که کارشناسان رسمی شورای اصناف داده اند شروع میشود، لکن محاکم به این اعتقاد هستند اگر توافقی از ناحیه زوجین در ادامه زندگی راجع به اجرت المثل نشده باشد. زن نمی تواند مطالبه اجرت المثل را در هنگام ادامه زندگی زناشوئی از مرد داشته باشد. زیرا ممکن است در آینده نقصان یا ازدیاد برای زوج حاصل شود که محاسبه آن در بعد ممکن نشود.
شرایط گرفتن حق طلاق چیست؟
