حلوا یکی از دسر های قدیمی و سنتی ایرانی است. این دسر بیشتر برای افطار ماه رمضان و در مجالس عزاداری و محرم استفاده می شود. یکی از انواع رایج حلوا ، حلوای سیاه است که از آرد گندم تهیه می شود. از آن جا که در حلوا، آرد تفت می خورد، به عنوان یک دسر مقوی و مفید مورد استفاده قرار می گیرد. حلوا را می توان به صورت تک نفره و در روی نان بستنی یا نان شیرینی میکادو، سرو نمود. این نکته قابل ذکر است که حلوا پختن نیاز به زمان زیاد و شعله حرارت کم دارد، تا حلوای خوب و یکدست و خوشمزه ای تهیه شود.
مواد لازم برای تهیه حلوای تیره
- آرد سنگک ۲ لیوان فرانسوی
- پودر شکر ۲ لیوان فرانسوی
- گلاب ۱/۳ لیوان فرانسوی
- زعفران دم کرده غلیظ نصف استکان کمر باریک
- روغن مایه مخصوص پخت و پز یک لیوان
- کره گیاهی ۵۰ گرم
- آب جوشیده یک لیوان فرانسوی
- پودر هل یا عرق هل ۱/۳ لیوان فرانسوی
- خلال بادام یا بادام پرک و خلال پسته به میزان لازم
- غنچه گل محمدی و کنجد به دلخواه برای تزئین
طرز تهیه حلوای تیره
پودر شکر بهمراه آب جوشیده را داخل ظرف مورد نظر ریخته و روی شعله متوسط قرار میدهیم به مدت ۵ تا ۱۰دقیقه بجوشد تا وقتی که دور ظرف مروارید مروارید شود، به این صورت متوجه میشویم که شربت آماده شده، از روی حرارت کنار گذاشته تا کمی خنک شود و بعد عرق هل و یا پودر هل و گلاب و زعفران را به شربت اضافه میکنیم.
آرد را در ظرف مورد نظر (تابه یا قابلمه تفلون) ریخته روی شعله متوسط گذاشه و تفت میدهیم برای داشتن یک حلوای تیره و خوشرنگ آرد را مدتی بیشتر تفت میدهیم. تفت دادن آرد به میزان کم یا زیاد، تاثیری بر روی رنگ حلوا دارد اگر کم تفت دهیم روشنتر اگر بیشتر تفت دهیم تیره خواهدشد ولی باید بدانیم که بیش از اندازه تفت ندهیم به دلیل اینکه آرد میسوزد. وقتی که آرد آماده شد روغن و کره گیاهی را به آرد اضافه میکنیم و خوب مخلوط میکنیم.ظرف را از روی حرارت برداشته و شربت را به ترکیب آرد و روغن اضافه میکنیم و خوب باهم مخلوط میکنیم تا همه مواد به خورد هم برود.قبل از اینکه حلوا سرد شود در ظرف مورد نظر و مناسب سرو میکنیم و با طرح دلخواه فرم میدهیم و با خلال بادام و پسته و غنچه گل محمدی و کنجد تزئین میکنیم.
نکات مهم و فوت و فن های پخت حلوای تیره
- هل و گلاب با هم به اندازه نصف لیوان شود.
- آرد بهتر است آرد سنگک باشد.
- برای اینکه رنگ حلوا تیره شود آرد را بیشتر تفت میدهیم.
- در نظر داشته باشید بیش از حد آرد را تفت ندهید به دلیل اینکه آرد میسوزد.
- بجای استفاده از دانه هل،استفاده از عرق هل توصیه میشود.
- برای سرو حلوای تیره میتوان از نان بستنی میکادو نیز استفاده کرد و به صورت رول پیچید و برش های یک دست بزنیم.
- روش دیگر برای سرو حلوای تیره میتوان از نان تارت مخصوص شیرینی استفاده کرد و برای زیبایی بیشتر از غنچه گل محمدی نیز برای تزئین استفاده کرد.
- حلوای تیره به دلیل اینکه کمی سفت هست به نسبت حلواهای دیگر نمیتوان ماسوره زد.
خواص حلوا سیاه
حلوا سیاه به دلیل مواد خاصی که در آن استفاده می شود بسیار پرخاصیت است.این غذا به دلیل خاصیت گرمی که دارد بیشتر در فصل زمستان استفاده می شود.به گفته برخی کارشناسان تغذیه این شیرینی به دلیل موادی که در آن به کار رفته است برای بیماری هایی همچون کمر درد،لاغری و دردهای مفصلی موثر است و همچنین به هضم غذا کمک شایانی می کند. در زمانهای قدیم در اردبیل به دلیل عدم وجود امکانات شهری و زمستان های طولانی معمولا این شیرینی به عنوان غذا اصلی مردمان این سرزمین فراهم می شده است تا زمستان به پایان برسد.متاسفانه گردشگران زیادی با این دسر خوشمزه آشنایی ندارند و فکر می کنند که تنها سوغات اردبیل عسل و گلیم آن است اما چه خوب است که این فرهنگ سازی صورت بگیرد و تمامی محصولات شهرهای مختلف ایران شناسانده شود.این غذا سرشار ازکالری ، پروتئین ، کربوهیدرات، چربی و به مقدار کافی ویتامینهای C-B-E و املاح کلسیم، فسفر ، منیزیم و اسیدهای آمینه است.مهمترین آردی که در این دسر استفاده می شود آرد جوانه گندم است .ویتامین A موجود در جوانه گندم باعث افزایش قوه بینایی، سرعت رشد کودکان، شادابی پوست و سلامت ریه و گلو می شود.جوانه گندم در رفع بی خوابی، بروز یائسگی زودرس، اختلالات قلبی و دیابت هم می تواند مفید و مؤثر باشد.پودر جوانه گندم یک مکمل غذایی پر ارزش و سرشار از ویتامین E و ویتامین های گروه B است.ویتامین E امروزه به عنوان معجزه گر و اکسیر جوانی معرفی می شود . سلنیوم و منیزیوم موجود در جوانه گندم، در پیشگیری از ابتلا به انواع سرطان موثر شناخته شده است.حلواخرما و کاچی کرمان نوع دیگری ار خوراکی های خوشمزه استان های دیگر هستند.