به گزارش سایت خبری ساعد نیوز، ابتدا اجازه دهید تعریف روشنی از OCD یا همان وسواس فکری-عملی داشته باشیم. موسسه ی ملی سلامت روان، OCD را این گونه تعریف می کند: «اختلالی شایع، مزمن و طولانی مدت که فرد در آن دچار افکار (وسواس فکری) و رفتار (وسواس عملی) غیرقابل کنترل و مکرر می شود و احساس می کند که باید چندین بار این افکار و رفتار را تکرار کند.»
ممکن است این وسواس روی هر چیزی متمرکز شود. در اغلب موارد، وسواس عملی مستقیما به وسواس فکری مربوط است. مثلا، اگر فرد نسبت به امنیت عزیز خود وسواس فکری داشته باشد، احساس می کند باید هر ده دقیقه به او پیام بدهد تا از سلامت او با خبر شود.
برخی به اشتباه فکر می کنند که اگر کسی دچار وسواس فکری-عملی باشد، بیش از اندازه تمیز و مرتب است. با اینکه بسیاری از وسواس های فکری-عملی به تمیز بودن مربوط است(مثل، شستن بیش از حد دست ها در افرادی که وسواس میکروب دارند)، امابسیاری نیز متفاوت هستند. وسواس فکری در افراد مبتلا به OCD منحصر به فرد است. به علاوه، اگر کسی کمی بیشتر از بقیه به مرتب بودن خانه یا آپارتمانش اهمیت می دهد، لزوما به این معنی نیست که OCD دارد.
این اختلال به طرز قابل توجهی روی زندگی بیمار و اطرافیان او تاثیر می گذارد، اما می توان به این افراد کمک کرد. ابتدا باید از نوع خاصی از درمان شناختی-رفتاری به نام تکنیک مواجهه و جلوگیری از پاسخ (ERP) و همچنین مصرف دارو بهره گرفت. در ERP، بیمار تحت نظارت متخصص، با عواملی تشدیدکننده ی وسواس گونه روبه رو خواهد شد و تلاش می کند که اضطراب خود حین مواجهه با این محرک ها را کاهش دهد تا مجبور به انجام عمل وسواس گونه نشود. استفاده از داروهای مهارکننده ی بازجذب سروتونین (SSRIs) در کنار ERP نیز روشی موثر برای درمان است. تا به امروز حدود سه دهه از تاثیر مثبت این درمان، روی بیماران مبتلا به وسواس فکری-عملی می گذرد.
اگر دچار این مشکل هستید تست های سنجش وسواس فکر به شما کمک می کند تا در مورد مشکل خود و شدت آن به بینش بیشتری دست پیدا کنید. با این حال توجه داشته باشید که این تست ها قدم ابتدایی در سیر بهبود مشکل هستند و شما را برای انجام ارزیابی های دقیق تر و دریافت درمان های مناسب لازم است که به یک کارشناس سلامت روان نظیر روانپزشک یا روان شناس بالینی مراجعه نمایید.
نحوه پاسخ گویی به سوالات تست وسواس فکری
در ادامه 10 سوال 5 گزینه ای برای سجش وسواس فکری در اختیار شما قرار می گیرد. در پاسخ به هر سوال یکی از 5 گزینه که به شما نزدیک تر است را انتخاب نمایید.
1- افکار آزار دهنده و مزاحم روزانه چه میزانی از وقت شما را می گیرند؟
الف) هیچ
ب) کم تر از یک ساعت در روز
ج) یک تا 3 ساعت در روز
د) 3 تا 8 ساعت در روز
ه) بیش از 8 ساعت در روز
2- افکار مزاحم چقدر موجب اختلال در عملکرد شغلی یا اجتماعی شما شده اند؟
الف) هیچ
ب) خفیف و جزئی
ج) متوسط و در عین حال قابل کنترل
د) شدید و آسیب رسان
ه) بسیار شدید و ناتوان کننده
3- افکار وسواسی تا چه حد باعث ناراحتی و پریشانی شما می شوند؟
الف) هیچ
ب) به ندرت
ج) متوسط و در عین حال قابل کترل
د) مکرر و پریشان کننده
ه) به طور پایدار و ناتوان کننده
4- چقدر اجازه می دهید افکار وسواسی در ذهن شما جریان داشته باشد؟
الف) افکار انقدر ضعیف هستند که نیازی به مقاومت در برابر آن ها نیست
ب) اکثر اوقات تلاش می کنم در برابر این افکار مقاومت کنم
ج) تا حدودی تلاش می کنم آن ها را نادیده بگیرم
د) با تردید تسلیم افکار وسواسی می شوم
ه) با تمایل شخصی به طور کامل تسلیم افکار وسواسی می شوم.
5- چقدر می توانید افکار مزاحم خود را کنترل کنید؟
الف) همیشه می توانم آن ها را نادیده بگیرم
ب) با کمی تلاش و تمرکز می توانم آن ها را نادیده بگیرم
ج) گاهی در نادیده گرفتن آن ها موفق نمی شوم
د) به ندرت می توانم این افکار را نادیده بگیرم
ه)حتی یک لحظه هم نمی توانم جلوی افکار مزاحم را بگیرم
6- در طول روز چه میزانی از زمان خود را صرف رفتارهای وسواسی می کنید؟
الف) هیچ
ب) کم تر از یک ساعت در روز
ج) یک تا 3 ساعت در روز
د) 3 تا 8 ساعت در روز
ه) بیش از 8 ساعت در روز
7- انجام رفتارهای وسواسی چقدر باعث اختلال در عملکردهای شغلی اجتماعی شما شده اند؟
الف) هیچ
ب) خفیف و جزئی
ج) متوسط و در عین حال قابل کنترل
د) شدید و آسیب رسان
ه) بسیار شدید و ناتوان کننده
8- اگر کسی مانع انجام رفتارهای وسواسی شما شود چه احساسی پیدا می کنید؟
الف) اصلا مضطرب نمی شوم
ب) تا حدودی مضطرب می شوم
ج) مضطرب می شوم اما این اضطراب قابل کنترل است
د) به طور قابل ملاحظه و پریشان کننده ای مضطرب می شوم
ه) به طور بسیار شدید و ناتوان کننده ای مضطرب می شوم
9- چقدر تلاش می کنید در برابر رفتارهای وسواسی مقاومت کرده و آن ها را انجام ندهید؟
الف) همیشه تلاش می کنم مقاومت کنم
ب) اکثر مواقع تلاش می کنم مقاومت کنم
ج) بعضی اوقات تلاش می کنم مقاومت کنم
د) با بی میلی تسلیم رفتارهای وسواسی خود می شوم
ه) با تمایل و به طور کامل تسلیم رفتارهای وسواسی می شوم
10- چقدر روی رفتارهای وسواسی خود کنترل دارید؟
الف) کاملا
ب) با اندکی تلاش می توانم آن ها را کنترل کم
ج) بعضی اوقات می توانم آن ها را کنترل کنم
د) فقط می توانم آن ها را به تعویق بیاندازم
ه) به ندرت حتی بتوانم آن ها را به تعویق بیاندازم
نحوه نمره گذاری تست وسواس فکری
برای نمره گذاری تست انجام شده لازم است برای پاسخ های "الف" تا "ه" در هر سوال به ترتیب نمرات 1 تا 5 را در نظر بگیرید. در نتیجه نمرات به دست آمده چیزی درحدود 10 تا 50 خواهد بود.
تفسیر نمرات تست وسواس فکری
نمرات این آزمون در 4 طبقه تفسیر می شود که ما در ادامه به هر یک از آن ها اشاره کرده ایم.
نمرات کم تر از 10
اگر نمره شما چیزی کم تر از 10 باشد علائم اختلال وسواس بسیار خفیف و جزئی است و جای نگرانی ندارد. با این حال اگر در این زمینه احساس پریشانی می کنید و در مورد جواب های تست خود مطمئن نیستید لازم است از یک متخصص روان شناس کمک بگیرید.
نمرات 10 تا 15
نمرات بین 10 تا 15 وجود علائم خفیف اختلال وسواس را در شما نشان می دهد. در این شرایط برای جلوگیری از پیش روی اختلال و شدت یافتن نگرانی ها لازم است به یک متخصص روان شناس مراجعه نمایید. روان شناس با استفاده از سایر تست ها یا انجام مصاحبه بالینی می تواند به تصویر دقیق تری از شدت وسواس در شما دست یابد.
نمرات بین 16 تا 25
اگر در این تست نمره ای بین 16 تا 25 کسب کردید احتمالا اختلال وسواس در شما شدت متوسطی پیدا کرده است. در این شرایط لازم است برای دریافت درمان های مناسب به روان شناس مراجعه کنید. در صورتی که درمان های روان شاختی به تنهایی پاسخگو نباشند روانشاس شما را به یک روانپزشک ارجاع خواهد داد تا در کنار رواندرمانی دارودرمانی را نیز آغاز نمایید.
نمرات بالاتر از 25
نمرات بالاتر از 25 منعکس کننده علائم شدید وسواس در شما هستند که می توانند ابعاد مختلف زندگی تان را تحت تاثیر قرار دهند. در این شرایط دریافت مداخلات حرفه ای بیش از هر زمان دیگری ضرورت دارد. کمک گرفتن از روانشاسان بالینی و روان پزشکان تا حد زیادی می تواند در کاهش وسواس موثر باشد.
