تاثیرات غنی‌سازی 20 درصد بر برجام و رفع تحریم‌ها 

به گزارش فرارو، غنی سازی ۲۰ درصدی ایران با واکنش های متفاوتی از سوی آمریکا، چین، روسیه و اتحادیه اروپا مواجه شد. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا تصمیم تهران را تلاشی آشکار برای «باج گیری هسته ای» خواند. هوا چونینگ، سخنگوی وزارت خارجه چین در کنفرانس خبری روز سه شنبه خود خواستار خویشتنداری و آرامش ایران شد.

میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در نهاد های بین المللی در شهر وین، اقدام ایران درخصوص رساندن غنی سازی اورانیوم به ۲۰ درصد را قابل پیش بینی و قابل برگشت خواند و سخنگوی ارشد دولت ژاپن نیز نسبت به تصمیم ایران ابراز نگرانی کرد.

اتحادیه اروپا نیز اقدام ایران برای آغاز غنی سازی ۲۰ درصدی را «انحراف قابل ملاحظه» از تعهداتش در برجام نامید. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسرائیل نیز هدف ایران را ساخت جنگ افزار هسته ای دانست و گفت: تل آویو هرگز این امکان را به ایران نمی هد.

از سویی نیز برخی رسانه های خارجی، این میزان غنی سازی را فراتر از رقمی دانستند که در برجام تعیین شده است.

اما به گفته مقامات ایران این اقدام با اطلاع قبلی و تایید آژانس بین اللملی انرژی اتمی صورت گرفته است. کاظم غریب آبادی نماینده دائم ایران در سازمان های بین المللی مستقر در وین، اعلام کرد که آغاز غنی سازی ۲۰ درصدی در تأسیسات فردو در حضور بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی صورت گرفته است و مدیرکل آژانس نیز طی گزارشی آغاز تولید اورانیوم تا غنای ۲۰ درصد را تأیید کرده است.

محمدجواد ظریف، نیز، در حساب شخصی خود در توییتر، غنی سازی ۲۰ درصدی را طبق تصویب مجلس ایران خواند و گفت: «به حسب الوظیفه به آژانس بین المللی انرژی اتمی اطلاع رسانی شده است.» او همچنین این اقدام را به دلیل سال ها عدم پایبندی چندین کشور طرف برجام به تعهداتشان مطابق بند ۳۶ برجام دانست و از قابل برگشت بودن این اقدام در صورت پایبندی کامل همه کشور های عضو برجام خبر داد.

به نظر می رسد ایران هر چند در پی مصوبه اخیر مجلس، اما در راستای اقدام راهبردی در جهت رفع تحریم ها غنی سازی ۲۰ درصدی را آغاز کرده است و قرار است با این کار پیامی به کشور های عضو برجام ارسال کند. اما آیا این اقدام برخلاف برجام است؟ چه پیامی به دنیا مخابره می کند؟ آیا به رفع تحریم ها منجر می شود یا چنانچه برخی می گویند به معنای مرگ برجام است؟

حسن هانی زاده کارشناس مسایل بین الملل با بیان این که این اقدام حق مسلم ایران است گفت: غنی سازی ۲۰ درصدی حق جمهوری اسلامی ایران در راستای داشتن ذخایر غنی سازی اورانیوم برای راه اندازی راکتور هسته ای تهران با اهداف صلح آمیز زیر نظر آژانس بین المللی انرژی هسته ای است و به هیچ وجه خلاف قانون نیست.

این کارشناس بر این نظر است که ایران در طول پنج سال گذشته به تمام تعهدات خود در برجام عمل کرده، ولی کشور های عضو ۵+۱ به تعهدات خود عمل نکردند؛ بنابراین جمهوری اسلامی ایران به دلیل نیاز به غنی سازی اورانیوم در حد ۲۰ درصد، این کار را انجام داده است.

وی در این باره افزود: ایران پیش از این، ضرب الاجلی برای کشور های غربی تعیین کرد و این کشور ها باز هم به تعهدات خود عمل نکردند لذا به نظر می رسد ایران برای ارسال پیام و هشدار حقیقی به کشور های اروپایی برای وادار ساختن به تعهدات شان، غنی سازی ۲۰ درصدی را با اعلام قبلی به آژانس آغاز کرده است. بنابراین، این حق مسلم جمهوری اسلامی ایران است.

او در رابطه با رفع تحریم ها عنوان کرد: الان توپ در زمین آمریکا و کشور های اروپایی است. ایران به تمام تعهدات خود در برجام عمل کرده و الان نوبت کشور های اروپایی است که به تعهدات خودشان عمل کنند. اگر در آینده انگلیس، فرانسه و آلمان به تعهدات خود عمل کردند طبیعی است که ایران غنی سازی ۲۰ درصدی را متوقف می کند. در غیر این صورت، غنی سازی ادامه پیدا خواهد کرد و این هشدار جدی برای کشور های اروپایی و مخصوصاً آمریکا در دوره جو بایدن است.

وی افزود: بایدن باید در زمینه برگشت به برجام و رفع تحریم ها اقدام عملی انجام بدهد؛ در غیر این صورت ایران همچنان غنی سازی را ادامه می دهد. این اقدام برای آن است که طرف غربی را به تکاپو برای رفع تحریم ها وادار بکند. این هشدار جدی به کشور های اروپایی برای انجام تعهداتشان است در غیر این صورت، ایران سازوکار خودش را دارد و می تواند در مقابل زیادی خواهی و کارشکنی کشور های اروپایی ایستادگی کند.

هانی زاده با توجه به این که برخی این اقدام را به معنای مرگ برجام می دانند اظهار کرد: برجام همچنان زنده است، اما یک جانبه. فقط از طرف ایران به تعهدات برجامی، عمل می شود. اگر کشور های اروپایی به تعهداتشان عمل نکنند طبیعتاً ایران هم از برجام خارج خواهد شد. ایران در انتظار بازگشت آمریکا به برجام است. اگر جو بایدن پس از ورود به کاخ سفید به برجام بازگشت و تحریم ها را لغو کرد طبیعی است که ایران هم به تمام تعهداتش بازخواهد گشت. در غیر این صورت، برجام از نظر ایران هم لغو شده است.