تحلیل واقع‌بینانه از وضع کنونی سوریه؛ سناریو‌های پیش رو کدامند؟
به گزارش پایگاه خبری ساعدنیوز، روزنامه اعتماد در یادداشتی به تحلیل وضعیت سیاسی و استراتژیک سوریه پرداخته است.
این روزنامه در این زمینه نوشت:
1- صحنه میدانی: تشدید درگیری‌ها
در روز‌های اخیر، سوریه شاهد افزایش شدید درگیری‌ها بوده است. گروه‌های مسلح به رهبری «هیات تحریرالشام» مناطق استراتژیکی در شمال غرب این کشور، از جمله محله‌های غربی حلب را به کنترل خود درآورده‌اند. این درگیری‌ها به مناطق ادلب و حلب گسترش یافته و گروه‌های مسلح با استفاده گسترده از پهپاد‌ها و تسلیحات سنگین، پیشروی‌هایی در برابر ارتش سوریه داشته‌اند. در مقابل، ارتش سوریه با حمایت روسیه و ایران تلاش می‌کند کنترل مناطق از دست رفته را بازپس گیرد.
نکات کلیدی وضعیت میدانی:
پیشروی گروه‌های مسلح: کنترل هیات تحریرالشام و هم‌پیمانانش بر مناطق گسترده‌ای از جمله قطع جاده بین‌المللی دمشق-حلب.
تقویت نیرو‌های ارتش سوریه: ارسال نیرو‌های تقویتی به جبهه‌های غرب حلب و ادلب برای بازپس‌گیری مناطق استراتژیک.
نقش روسیه و ایران: حملات هوایی روسیه و حمایت میدانی ایران نشان‌دهنده اهمیت حفظ ثبات دولت سوریه است.
2- ابعاد سیاسی درگیری‌ها
اسرائیل و نقش آن در تشدید تنش‌ها: افزایش درگیری‌های نظامی در سوریه همزمان با تهدید‌های اخیر اسراییل علیه دولت سوریه، نشان‌دهنده تلاش اسراییل برای تضعیف این کشور است.
حملات مکرر هوایی اسراییل به خاک سوریه، گویای برنامه‌ای برای جلوگیری از بازیابی قدرت دمشق است.
ترکیه و مواضع پیچیده آن: آنکارا با حمایت از عملیات گروه‌های مسلح، به دنبال اعمال فشار بر دمشق است، پس از آنکه بشار اسد شروط ترکیه برای عادی‌سازی روابط را رد کرد.
ترکیه تلاش دارد تا با حفظ نفوذ خود در مناطق شمال سوریه، امنیت مرزهایش را تضمین و از ایجاد یک موجودیت مستقل کرد‌ها جلوگیری کند.
ایران و روسیه: هم‌پیمانان دولت سوریه: ایران این تنش‌ها را بخشی از یک «طرح امریکایی- اسراییلی» برای تضعیف محور مقاومت می‌داند.
روسیه به عنوان شریک استراتژیک دمشق بر لزوم حفظ حاکمیت سوریه تاکید داشته و به حمایت نظامی خود ادامه می‌دهد.
3- پیامد‌های انسانی
آوارگی مردم: تشدید درگیری‌ها منجر به آوارگی هزاران نفر، عمدتا زنان و کودکان شده و شرایط انسانی در اردوگاه‌های پناهندگان را وخیم‌تر کرده است.
حملات بی‌هدف: هدف قرار دادن مناطق مسکونی و موسسات آموزشی، از جمله بمباران دانشگاه حلب، به کشته و زخمی شدن غیرنظامیان منجر شده است.
4- پویایی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی
رقابت امریکا و روسیه: تحولات اخیر نشان‌دهنده ادامه کشمکش بین قدرت‌های بزرگ است، جایی که امریکا به دنبال فرسایش قدرت روسیه در سوریه است و مسکو برای حفظ موقعیت استراتژیک خود تلاش می‌کند.
اسراییل: حملات هوایی این رژیم بر مواضع دولت سوریه و هم‌پیمانانش بخشی از استراتژی تضعیف مقاومت منطقه‌ای است.
ترکیه- سوریه: امتناع بشار اسد از پذیرش شروط ترکیه برای عادی‌سازی روابط منجر به افزایش تنش میان آنکارا و دمشق شده است.
5- تحلیل سیاسی و استراتژیک
زمانبندی درگیری‌ها: تشدید درگیری‌ها در سوریه همزمان با آتش‌بس شکننده میان اسراییل و لبنان صورت می‌گیرد که سوالات بسیاری درباره هماهنگی‌های منطقه‌ای و بین‌المللی برای درگیر کردن محور مقاومت در چندین جبهه مطرح می‌کند.
تلاش‌های بین‌المللی برای تضعیف دولت سوریه در زمانی که این کشور در حال بازگشت به تعاملات منطقه‌ای و بین‌المللی است، تهدیدی جدی برای منافع اسراییل و غرب محسوب می‌شود.
اهداف:
دولت سوریه: تلاش برای بازپس‌گیری مناطق استراتژیک و جلوگیری از پیشروی بیشتر گروه‌های مسلح.
گروه‌های مسلح و ترکیه: اعمال فشار بر دمشق برای بازگشایی پرونده مذاکرات تحت شروط ترکیه.
اسراییل: بهره‌برداری از آشفتگی برای حفظ ضعف دولت سوریه و جلوگیری از حمایت بیشتر این کشور از مقاومت.
ایران و روسیه: حفظ موقعیت خود در سوریه به عنوان بخشی از استراتژی گسترده‌تر برای مقابله با نفوذ امریکا و اسراییل.
6- سناریو‌های پیش رو
تشدید درگیری‌ها: احتمال افزایش درگیری‌ها با مداخله بیشتر روسیه و ایران برای حمایت از دولت سوریه.
فرسایش طولانی‌مدت: در صورت ناکامی ارتش سوریه در بازپس‌گیری مناطق، احتمالا درگیری‌ها به جنگ فرسایشی تبدیل می‌شود.
راه‌حل‌های سیاسی: هر چند وضعیت پیچیده است، اما ممکن است تنش‌های اخیر باعث شود بازیگران منطقه‌ای و بین‌المللی به دنبال یک راه‌حل سیاسی جدید باشند.
7- نگاه فلسطینی به وضعیت سوریه
زخم مشترک: تحولات سوریه بازتابی از چالش‌های کلان امت عربی است. تضعیف سوریه به معنای افزایش فشار بر محور مقاومت و کاهش حمایت از آرمان فلسطین است.
ضرورت وحدت: از دیدگاه فلسطینی، سوریه باید در برابر مداخلات خارجی حمایت شود و تلاش برای حل بحران آن در راستای بازگشت به نقش تاریخی این کشور به عنوان حامی اصلی مقاومت عربی باشد.
8- نتیجه‌گیری
وضعیت کنونی سوریه مرحله جدیدی از کشمکش‌های منطقه‌ای و بین‌المللی را نشان می‌دهد که در آن منافع بازیگران متعدد بر سرنوشت مردم سوریه سایه افکنده است. راه‌حل این بحران در کاهش مداخلات خارجی، تقویت گفت‌وگوی ملی و حمایت واقعی جهان عرب از بازسازی و احیای نقش سوریه در محور مقاومت و مساله فلسطین نهفته است.