تمرینات کاربردی برای آموزش نوازندگی

بدون شک، موثرترین راه برای بهبود توانایی های شما به عنوان یک نوازنده تمرین اصولی موسیقی است.در دنیای کنونی با پیشرفت تکنولوژی زندگی افراد به سمتی کشیده شده شده است که می خواهند با کمترین وقت بیشترین نتیجه را کسب کنند و یا به اصطلاح دیگر دنبال لذت فوری از فعالیت های روزمره خود هستند.این امر باعث می شود اهمیت تمرین مستمر موسیقی را فراموش کنند .هرچند راه میانبری برای فرار از این تمرینات نیست. ولی ما در این مقاله سعی کرده ایم با رائه راه حل هایی مناسب در این مقاله، باعث مفید شدن تمرین موسیقی شما برای پیشرفت مهارت های نوازندگی و لذت بردن از تمرین شویم.

از تنظیم بودن کوک ساز خود مطمئن باشید

اولین قدم قبل از شروع تمرین، کوک کردن ساز است. این کار باعث می شود صداهایی که بر گوشتان می نشیند، اصولی و دقیق باشد. کوک صحیح، یک الگوست. اگر در هر بار تمرین، کوک ساز نسبت به مختصات اصلی خود متفاوت باشد، باعث پیش آمدن دوگانگی در ناخودآگاه میگردد و خود به خود باعث ایجاد اختلال در ثبت اصولی تمرینها در عمق ذهن می شود

از منابع آموزشی متعدد استفاده نکنید

یکی از ایراداتی که بر بعضی از نوازندگان رواست، استفاده از چند منبع آموزشی به صورت همزمان می باشد. اینکه از هر منبعی، دیتای مختلفی را در یک موضوع مشابه وارد ذهن کنیم، شاید در ابتدا یک محکم کاری به نظر برسد. ولی مطمئنا در طول زمان ذهن قادر نخواهد بود حد و مرز این دیتا ها را مشخص کند. این امر باز هم سبب بروز دوگانگی در ذهن می گردد. بهتر است تمرکز خود را بر یک منبع بگذاریم و نهایتا اگر منبع بهتری را پیدا کردیم، آن را به صورت کامل جایگزین قبلی کنیم و از تمرکز بر روی هر دو به صورت موازی، خودداری کنیم.

صبور باشید

برای یادگیری هر کاری، صبر و طمانینه از ضروری ترین فاکتور ها جهت رسیدن به موفقیت محسوب می شود. مخصوصا کار ظریفی مثل یادگیری موسیقی. ضمیر آدمی خود به خود عجله و شتاب را برای رفتن به مراحل بعدی بر میگزیند. باید بدانید که این شتاب، نوعی ذوق کاذب است که مربوط به هوای نفس آدمی می گردد. صبر، کلید واژه مهار این امیال کاذب می باشد. تا تسلط کامل بر یک تمرین، از ورود به تمرین های بعدی خود داری کنید. چرا که منشا این عجله ،صرفا از یک اعتماد به نفس کاذب سرچشمه می گیرد. و عدم موفقیت در مراحل بعدی، حس نا خوشایند نا امیدی را به همراه می آورد.

تمرکز خود را معطوف به تمرین کنید

بارها تجربه شده که نوازندگان در میان تمرین خود، برای رفع خستگی و تنوع، به نواختن قطعه هایی که بر آن تسلط دارند می پردازند. این کار از جنبه های مختلفی باعث بروز اشکال در روند یادگیری می شود. یکی اینکه گسستگی تایم تمرین، رخوت و تنبلی را به بار می آورد. همچنین بازگشت به حال و هوای قبل از گسستگی، سخت تر می شود و باعث سردی هنرجو می گردد. تمرین ها در ناخود آگاه او حکم یک مزاحم را پیدا می کنند که باید از شر آن راحت شود. باید این نکته را دانست که تمرین در هیچ زمینه ای شیرین نیست. هیچ ورزشکار حرفه ای را پیدا نخواهید کرد که تمرین را دوست داشته باشد. ولی برای چشیدن طعم شیرین موفقیت، باید سختی تمرین ها را به جان خرید. پس در زمانی که برای تمرین مشخص نموده اید، رئیس ذهنتان باشید و آن را نسبت به هر گونه انحراف، مهار کنید.

سرعت در نوازندگی را از ذهنتان بیرون کنید

مشخصا رسیدن به سرعت در نوازندگی، آرزو و یا شاید هدف همه هنرجویان باشد. اما باید این نکته را در خاطر داشته باشید که سرعت، مرحله آخر نوازندگی است. شما باید به ذهنتان اجازه دهید تا خودش به واسطه تمرین ها، کم کم سرعت را به انگشتان انتقال دهد. تا وضعیت تعادلی مغز به میزان آمادگی لازم نرسد و تمرین ها ملکه ذهن نشده باشند، نوازندگی سریع اتفاق نخواهد افتاد. پس به جای تلاش برای سرعت بخشیدن مصنوعی به انگشتان، با خیال راحت به تمرینات بپردازید. مطمئن باشید اجرای درست تمرینات باعث خواهد شد روزی از سرعت نوازندگی خودتان تعجب کنید.

توجه به ریتم و انضباط در تمرین

ذهن همواره دنبال الگویی برای به ریل افتادن می گردد. در مقوله نوازندگی، یکی از این الگوها ریتم است. توجه به ریتم در هنگام تمرین باعث تسریع و سهولت یاد گیری می گردد. ریتم همان چارچوب منتظمی است که توسط استاد مربوطه برای تمرین شما لحاظ می گردد. آن را یک نظام اجباری بدانید که برای پخته شدن ضروریست. خود را نسبت به آن متعهد و مسئول بدانید.

خجالتی نباشید

تمرین کردن و اجرا در برابر دیگران، حتی به صورت ناقص، باعث پیشرفت سریع شما می شود. اشتباه نواختن و پر از غلط بودن نوازندگی در پروسه یادگیری یک ساز، حق مسلم شماست. هیچ کس به صورت حرفه ای از مادر زاده نشده است. در این زمینه خود خواه باشید. سعی کنید هول و هراس نوازندگی در جمع را شکست دهید. مطمئن باشید که اشتباه نواختن در جمع، بیشتر به چشمتان خواهد آمد و برای رفع ایراد، کار شما را راحت تر خواهد کرد. همچنین اعتماد به نفس شما را افزون می کند و همین اعتماد به نفس باعث اقتدار بیشتر شما در زمینه یادگیری و اجرا خواهد گشت. هیچ وقت نگران تصور دیگران در مورد نوازندگی خودتان نباشید. در آخر این خود شمایید که به یک نوازنده بزرگ تبدیل خواهید شد و آن تصورات هیچ جایی در آینده حرفه ای شما نخواهد داشت. پس هنگام تمرین، مخفی نشوید. با جسارت و اقتدار هر کجا لازم شد بنوازید و تمرین کنید. موفقیت از آن شماست.

در انتظار معجزه نباشید

هیچ یک از بزرگان موسیقی دنیا، یک شبه و با رخ دادن معجزه به قله های موفقیت خود نرسیده اند. شرایط زندگی در این سیاره خاکی به گونه ای ایست که برای به دست آوردن امتیازها، باید هزینه و بهای آن را به طور کامل پرداخت. در بحث موسیقی، این هزینه تمرین است و تمرین. همیشه آسانی ها بعد از تحمل سختی ها رقم می خورد. پس در این راه پر پیچ و خم هنر، از خودتان توقع حرکتی محیر العقول نداشته باشید و در شکست ها نا امید نشوید. قدم به قدم پیش بروید و آرامش را به خود تزریق کنید. این یک قانون نا نوشته ولی واقعیست: هر شکست پلی است در مسیر موفقیت.

برای مباحث تئوری اهمیت قائل شوید

شما اگر نوازنده قابلی هم شوید ولی نتوانید نت بخوانید، یا اصطلاح های موسیقی را به کار ببرید؛ نخواهید توانست در کارهای گروهی شرکت کنید. یا اگر هم بتوانید، دیگران در کار کردن با شما به مشکل میخورند. موسیقی نیز خود داری یک زبان است و یک نوازنده حرفه ای با زبان موسیقی آشناست.

حتما عزمتان را بر این بگذارید که موسیقی را به صورت تئوری و عملی و به موازات هم پیش ببرید. هر چه بین این دو شکاف بیشتری ایجاد شود، جبران آن سخت تر خواهد بود.

برای خود هدف بسازید

موسیقی هم همانند سایر مهارت ها نیازمند یک دور نمای کلی و برنامه ریزی برای رسیدن به آن می باشد. از همان ابتدا مشخص کنید چرا به سمت نوازندگی آمده اید؟ آیا میخواهید یک نوازنده حرفه ای شوید؟ آیا قصدتان رسیدن به سطحی نرمال و اجرای چند آهنگ در جمع می باشد؟ برای لحظات تنهایی خویش دنبال همدمی همچون ساز میگردید؟ هر هدفی دارید آنرا مشخص کنید. تا همیشه بدانید کجای کار هستید. تا در میان راه سرگردان نگردید. تا لذت فتح قله را بچشید. هر زمان هم به هدفتان رسیدید میتوانید آنرا ارتقا دهید یا نه، پرونده پیشرفت را همانجا ببندید. در هر صورت هدفی را به عنوان مقصد خود قرار دهید.

مدت زمان مناسب برای تمرین موسیقی

سوالی که ممکن است شما با آن مواجه شوید این که چه مقدار زمان را باید صرف تمرین های موسیقی کنید. صادقانه ترین پاسخ این است که «هر چه زودتر، بهتر». با این وجود، همه ما تعهدات و مسئولیت های خارج از دنیای موسیقی را داریم، بنابراین گاهی اوقات ممکن است فقط دو تا سه روز در هفته بتوانیم برای آن وقت بگذاریم. برای شروع تمرین ما دو اصل زیر را معرفی میکنیم اصل اول هماهنگی است و اصل دوم بیان میکند که جلسات تمرین کوتاه مدت ومنظم موثر تر از جلسات تمرین فشرده و ناهموار است.
جلسات تمرینی پیوسته روزانه بسیار موثر تر از جلسه طولانی در یک روز خاص است. شما ممکن است تمرینات خود را به یک روز خاص موکول کنید و در آن روز بیش از سه ساعت را به تمرین اختصاص دهید ولی تاثیر آن به مراتب کمتر از تمرین روزانه پانزده دقیقه است. دلیل این امر این است که نوازندگی بر پایه ی حافظه ی عضلانی شکل میگیرد که با تمرین پیوسته و منظم باعث پیشرفت شما در آموزش موسیقی می شود.

نکته ی دیگر این است که در جلسات تمرینی کوتاه مدت تمرکز شما بر روی تمرینات بیشتر است. تصور کنید در یک جلسه تمرینی شش ساعته تقریبا نیمی از آن به صورت ناخودآگاه به چک کردن گوشی، تمرین قطعات پیشین و مورد علاقه و از این قبیل کار ها می گذرد. بنابرین بهتر است از این متد تمرینی برای پیشرفت بیشتر خود بهره ببرید.

ذهن خود را قبل از تمرین موسیقی آماده کنید

قبل از شروع تمرین، بسیار مهم است که از طریق یک چک لیست ذهنی از انگیزه ها، اهداف، انتظارات، حواس پرتی های احتمالی و سعی و کوشش خود برای تمرین موسیقی آماده شوید.
همانطور که آماده تمرین می شوید برای خود یادآوری کنید که انگیزه شما برای تمرین موسیقی چه چیزی است. این می تواند چیزی ساده ای باشد،درباره ی آن خوب فکر کنید.این انگیزه ها میتواند منحصر به فرد باشد و شما را از سایرین متمایز کند.

غلبه بر موانع تمرین موسیقی

آسان است که به خودتان بگویید که قصد دارید به طور دقیق تمرین کنید تا 15 دقیقه بعد، اما بیشتر از آن، موانعی بوجود می آیند. این موانع ممکن است عبارتند از: تعویق، حواس پرتی، شک و تردید و در نهایت کمال گرایی باشد.
تداخل یک مشکل رایج است که می تواند با تکنیک های عادت سازی شکل پذیر باشد. به سادگی یک زمان و مکان را انتخاب کنید که در آن می توانید خود را به تمرین متعهد کنید و آن را یک هفته یا بیشتر ادامه دهید. قبل از این که بدانید، عادت جدیدی ایجاد می کنید، و عادت ها به طور طبیعی سخت شکسته می شوند. اگر بدانید زمان و مکان مناسبی را انتخاب کرده اید بسیار خوب است و این مورد در بلند مدت تاثیر بسیارخوبی در سطح نوازندگی شما می گذارد.
بیایید کمی بیشتر به مانع حواس پرتی بپردازیم. شاید شما قبلا به خودتان گفته بودید که می خواهید 15 دقیقه بعد تمرین با تمرکز را شروع کنید، و شاید شما قبلا یادآورهای ذهنی از اختلالات احتمالی داشته باشید، اما هنوز هم خود را دائما پریشان می کنید. در صورتی که این طور باشد، سعی کنید جلسات تمرین خود را به بخش های کوچکتر تقسیم کنید. به جای یک جلسه 15 دقیقه ای، سه جلسه 5 دقیقه ای را با فاصله های کوتاهتر تقسیم کنید تا حواس پرتی را برای شما به حداقل برساند. هنگامی که شما احساس کردید که به راحتی می توانید 5 دقیقه در یک زمان را متمرکز بمانید، به تدریج مدت زمان تمرین خود را افزایش دهید. به یاد داشته باشید زمانی که شما تمرین میکنید، باید سعی کنید به اهدافی که برای خودتان تعیین کرده اید، دست یابید.

جلوگیری از حس نا امیدی در یادگیری موسیقی

شک و تردید زمانی بوجود می آید که یکی از انتظارات، بیش از حد معمول تعیین شود. شک و تردید نیز ممکن است برای کسانی از ما که عادت به مقایسه خود را با دیگران را داریم بوجود آید. اگر اندیشه ی “من به اندازه کافی خوب نیستم” وارد ذهن شما شود، ممکن است در مورد نگرش شما نسبت به نوازندگی موسیقی و انتظارات شما باشد. درست است که برخی افراد مهارت های خود را سریع تر از دیگران یاد می گیرند، اما این مشکل نباید شما را از هدفتان دور کند حل این معضل به توانایی های شما نسبت به انتظارات و قضاوت شما بر میگردد. به جای اینکه سؤال کنید آیا شما همیشه در ساز خود به اندازه کافی خوب هستید، سعی کنید اهداف ساده تر را در پیش بگیرید. راه حل برای شک و تردید اعتماد و اطمینان است که از طریق تلاش مستمر حاصل می شود. آگاهی از مزایای آموزش موسیقی می تواند انگیزه خوبی برای پشتکار در تمرین موسیقی باشد.

اجتناب از کمال گرایی در مهارت موسیقی

کمال گرایی یک مانع اصلی برای نوازندگان موسیقی است. اغلب افرادی که کمال گرا هستند در تلاش های خود برای رسیدن به موفقیت ، وظایف را از بین می برند، زیرا آنها موفقیت را فقط هدف میبینند و راه رسیدن به این موهم را در نظر نمیگیرند. اکنون به این مسئله می پردازیم که شما هر زمان مهارت جدیدی مانند مهارت های حرکتی را برای ارتقای نوازندگی خود انتخاب کنید، نباید انتظار داشته باشید که آن را در زمان شروع به طور کامل و بدون ایراد اجرا کنید زیرا سازگاری در چنین مهارتهایی نیاز به ماهها یا سالها تکرار و تمرین دارد، و حتی پس از آن نیز ممکن است هرگز کامل نشود. همه درامرها از یکدیگر متفاوت هستند، زیرا آنها در تکمیل سبک خاصی از نوازندگی مشغول به کار هستند، اما این یک انباشت ناسازگاری در تکنیک و زمان بندی است که در طول سال ها برداشت می شود. فقط یک ماشین درام می تواند کاملا و به طور مداوم نوازندگی کند. در این مقاله نمی گوییم که ما نباید تلاش کنیم تکنیک کامل را تمرین کنیم؛ همه چیزهایی که می گوییم این است که کمال درست تنها برای ماشین ها محفوظ است، بنابراین هنگامی که شما در نوازندگی خود اختلاف نظر پیدا می کنید، دلسرد نشوید.

ایجاد عادات تمرینی خوب

ایجاد عادت های تمرینی که به سمت تکنیک کامل کار می کنند احتمالا یکی از مهم ترین جنبه های این مقاله است. همه این آمادگی ذهنی بی معنی خواهد بود زمانی که شما در نهایت تمرین را با روش غلطی انجام دهید. با رویکرد مناسب برای تمرین، شما فقط باید یک تکنیک جدید را یک بار یاد بگیرید، به جای این که مجبور شوید چند سال به عقب برگردید تا عادت های بد را اصلاح کنید.
اولین کاری که باید انجام دهید این است که هر زمان برای یادگیری تکنیک جدید است و شروع با آرامی باید انجام گیرد. این برای موسیقی، هنرهای رزمی، هنرهای تجسمی و هر چیزی که نیاز به سطح بالایی از هماهنگی فیزیکی دارد، صادق است. به آرامی شروع کنید تا بتوانید آرامش داشته باشید و تکنیک خود را مشاهده کنید. از آنجا که ما به آرامی شروع می کنیم، خطاها در تکنیک ما می توانند به سرعت شناسایی و تصحیح شوند.

شما ممکن است اقدامات خود را به آرامی و مستحکم شروع کنید، اما اغلب اوقات، شور و شوق و یا بی صبری شما را به عجله وا میدارد. به منظور مقابله با این گرایش، از مترونوم استفاده کنید تا زمان خود را تنظیم کنید. یک مترونوم به شما می آموزد که چگونه زمان خود را تنظیم کنید و به شما نشان می دهد که پیشرفت شما مشخص است. شما می توانید سرعت مترونوم خود را به هدف خود برای روز تبدیل کنید. اگر من با سرعت 60 بار در دقیقه شروع به کار کردم و تمریناتم را با سرعت 120 به پایان رساندم، پیشرفتم را انجام دادم. همیشه به یاد داشته باشید تنها کاری که باید انجام دهید تمرین کردن است. زمان تمرین کمیاب و ارزشمند است، پس با انجام تمرین هایی که قبلا انجام داده اید، آن را هدر ندهید.

خودداری از عادت های تمرینی بد

شایع ترین عادت بد که طی سالهای سال برای مبتدیان وجود داشته، اصرار به تمرکز بیش از حد است. شما مجبور هستید گاهی اوقات به خودتان یادآوری کنید که به آرامش بیشتری نیاز دارید و هر گونه تلاش و کنترل آگاهانه را کنار بگذارید. این ممکن است در ابتدا احساس عجیب و غیر طبیعی داشته باشد، اما این بهترین راه برای اجازه دادن به بدن شما است که آمادگی خود را در بالاترین حد خود ایجاد کند. هر نوازنده ایی باید بتواند جلوی جمعیت ساز بنوازد. این که آیا این جمعیت ، غریبه و یا گروهی از نزدیک ترین دوستان شما هستند اهمیتی ندارد ولی در مقایسه با تمرینی که تنها در خانه انجام می دهید تجربه ای کاملا متفاوت خواهد بود.

رعایت فواصل بین تمرین ها و استراحتهای روزانه

در واقع برای هر میزان تمرین روزانه بایستی از قبل برنامه ریزی صورت گیرد. یک روش مفید می تواند مبتنی بر تکرار مداوم “تمرین واستراحت” باشد. در این روش، بهتر است بعد از بیست دقیقه تمرین ده دقیقه به خود استراحت داد ودر این مدت نرمش نمود تا عضلات از حالت گرفتگی ای که به علت تکرار مداوم یک سری از حرکات در تمرین، به آن دچار شده است، درآیند. در ادامه تمرین، بعد از بیست دقیقه تمرین دوم می توان بیست دقیقه به استراحت پرداخت. بعد از بیست دقیقه سوم می توان تا یک ساعت استراحت داشت. حتی در ساعات بعد می توان حجم استراحت ها را از این مقدار بالا تر برد. این روش تمرین باعث بدست آمدن توان در استمرار تمرینات برای روزهای بعد است.

از استراحت های ما بین تمرینات می توان بسیار مفید استفاده کرد؛ شنیدن موسیقی به عنوان تمرین شنیداری، خواندن مطالب تئوری موسیقی، تاریخ موسیقی و… در جهت بالا تربردن سطح دانش عمومی موسیقی و ورزش نمودن، غیر از آنکه از خشکی و یکنواختی تمرینات می کاهد، از فرد، موسیقیدانی کامل تر می سازد.

چگونه به حداکثر تمرین روزانه برسیم؟

رسیدن به میزان حداکثر تمرین روزانه بایستی مانند حرکت روی شیب نرم یک منحنی باشد. رسیدن به حداکثرساعت تعداد تمرین نبایستی بصورت یک حرکت شتابزده انجام گردد، زیرا در اینصورت به علت عدم آمادگی مجموعه ذهن وجسم نوازنده، اینگونه تمرین ها نمی تواند مستمر باشد. در واقع با افزودن روزانه چند دقیقه تمرین به نسبت تمرین روز قبل کم کم بر میزان توانایی ها افزوده شده، بدن برای تمرین بیشتر آماده می شود. حتی همین چند دقیقه تمرینی که به حجم تمرینات اضافه می گردد، در هر مقطع بایستی چند روز ثابت بماند تا بدن به آن عادت کند. زیرا نکته مهم “پایدار ماندن و استمرارداشتن در تمرین ها”ست.

بطور کلی نمی توان یک حکم کلی برای این امر داشت، ولی برای کسانی که بصورت حرفه ای قصد دنبال کردن نوازندگی را دارند، حداقل روزانه چهار ساعت تمرین می تواند بسیار مفید باشد. تمرین بیش از این میزان بستگی به توانایی ذهن و جسم فرد دارد و نیاز به آماده ساختن آنها دارد. به هر حال، هر چه تمرین بیشتر، بهتر!

نکته با ارزشی که با حجم تمرین روزانه ارتباط زیادی دارد، آموزش دیدن و یادگیری در مسیر صحیح و متد های درست نزد معلمان با اطلاعات است، که با تمرین کافی منجر به پیشرفت مطلوب می گردد.

اگر در نواختن قطعات موسیقی دچار مشکل شوید

همواره دیده می شود که برای اکثرقریب به اتفاق نوازندگان، میزان هایی که به اصطلاح غیر قابل اجرا و بسیار مشکل هستند در قطعات وجود دارد و در واقع پس از هر بار رسیدن نوازنده به آن بخش ها، موسیقی مورد اجرا دچار ضعف و یا مکث می گردد وگاهی نوازنده دچار یاس ازاجرای آن موسیقی می گردد، به همین دلیل بسیاری نمی توانند آثار مورد علاقه خود را اجرا کنند. یکی از” بهترین” راه حل های این قضیه اینست که:

نوازنده در یک مقطع زمانی چند ماهه، قطعه مورد نظر و همینطور تمامی قسمت هایی که در نواختن آنها دچار مشکل می گردد را به طور مفصل تمرین کند، سپس تمرین کل قطعه را رها سازد و به نواختن اثر دیگری مشغول گردد، و دوباره پس از چند ماه، شروع به تمرین قطعه اصلی نماید و این چرخه را تا رسیدن به کمال در اجرای آن موسیقی ادامه دهد.

در تشریح این روش اینگونه می توان گفت که: در مقطع زمانی که قطعه اصلی را( که در اجرای آن مشکل داریم) پس از یک دوره تمرین رها می سازیم و مشغول تمرین قطعه دیگری می شویم، به غیر از اینکه در این مدت در اثر تمرین پیوسته در نواختن تواناتر می گردیم، ذهن نیز بطور” ناخودآگاه”، مشغول تمرکز و تامل روی مواردی است که در حل مسائل آن دچار ضعف بوده است.

این دوره زمانی مقطعی بسیارحساس می باشد که سپری شدن آن باعث بروز آمادگی و بدست آمدن توانایی های بیشتر ذهن در “هضم و تحلیل” دشواری های روبروی نوازنده می گردد و در بسیاری با سپری شدن آن به روش فوق، توانایی اجرای پاساژهای مشکل دار بوجود می آید.

استفاده از مترونوم

همانطور که می دانیم موسیقی بر دو پایه اصلی استوار است، اول صدا( زیروبمی) و دوم زمان( ریتم)، بنابراین توجه به عنصر ریتم در موسیقی و فراگیری اجرای صحیح انواع آن برای هنرجویان نوازندگی از اهمیت بالایی برخوردار است.

“اساس محاسبه ریتم موسیقی توسط ذهن نوازنده انجام می پذیرد و در واقع نوازنده باید بتواند ریتم قطعات را در ذهن خود محاسبه کند.”

بر این اساس تمرین ریتم خوانی موسیقی، بدون بکار بردن ساز، ذهن را برای محاسبه ریتم در نوازنده تربیت می نماید.

در دوره ای که هنرجو سرگرم فراگیری دوره نوازندگی است، یکی از راههای خوب برای فراگیری محاسبه و اجرای ریتم درهنگام نواختن با ساز، اجرای ریتم توسط پا یا اصطلاحا روش” پا زدن” می باشد.

اما اشتباه شایعی که غالبا در اوایل این دوره برای محاسبه ریتم توسط روش پا زدن اتفاق می افتد، بدینگونه است که هنرجویان ابتدا شروع به نواختن می نمایند و سپس بر اساس نحوه نواختنشان شروع به پازدن می کنند و در این حالت که دیگر زمان پازدن ها با یکدیگر برابر نیست و حالت دلبخواهی در اجرای ریتم اتفاق می افتد، یعنی بعضی نت ها کوتاه تر و بعضی دیگر بلندتر از لحاظ زمانی اجرا می شوند.

متاسفانه این اشتباه باعث می گردد تا بجای آنکه هنرجو اجرای خود را بر پایه ریتم قطعه شکل دهد، ریتم قطعه را بر پایه تصورات و اجرای خود شکل می دهد و در این حالت دیگر قطعه با ریتم اصلی و صحیح خود اجرا نمی گردد و هنرجو نیز با تصور اینکه توسط روش پازدن ریتم نواختن خود را تحت کنترل دارد، یک تصورغلط از ریتم قطعه در ذهن خود پرورانده و بدون اطلاع از وجود این مسئله، ذهنیتی اشتباه از موسیقی مورد اجرا و ریتم آن پیدا کرده و درهنگام نواختنش این مورد بشدت نمود پیدا می کند.

برای کمک به حل این مشکل می توانیم از دستگاه مترونم استفاده کنیم. هنرجو درهنگام نواختن با پازدن و استفاده همزمان از مترونم و هماهنگ نمودن ریتم پا با ریتم انتخاب شده برای مترونم، می تواند ذهن خود را برای اجرای صحیح ریتم پرورش دهد و مشکلی را که در بالا به آن اشاره شد را بتدریج حل نماید.

مترونم دستگاه بسیار مفیدی است که استفاده از آن امروزه در دنیا، عملی بسیار معمول و جا افتاده می باشد. این دستگاه غیر از آنکه ریتم صحیح و بدون خطا و نوسانی را به نوازنده ارائه می کند، دایره زمانی و محدوده ضربی هر یک از ریتم های مختلف از کندترین تا سریعترین را، مانند لارگو(Largo)، آداجیو(Adagio)، آلگرو(Allegro)، پرستو(Presto) و غیره را در اختیار نوازنده می گذارد.

به مرور که فرد در نوازندگی مهارت می یابد، در اجرای صحیح و بدون نوسان انواع ریتم ها نیز تواناتر می گردد و کم کم می تواند بحدی از توانایی برسد که حتی بدون پازدن یا استفاده از مترونم ریتم موسیقی را بخوبی اجرا نماید و کمتر دچار اشتباهات ریتمیک شود.

تمرین های ریتم خوانی قطعات بدون ساز، پا زدن و مترونم همگی ابزارهایی هستند که کمک به نوازنده می کنند تا ذهن او به توانایی محاسبه دقیق ریتم موسیقی رسد و نباید اینگونه تصورداشت که ازهمان روزهای آغازین آموزش، هنرجو بدون کمک گیری از روشهایی از این دست، قادر به اجرای بی نقص ریتم موسیقی می گردد.

تمرین هایی برای افزایش سرعت دست هنگام نواختن گیتار