به گزارش پایگاه خبری-تحلیلی ساعدنیوز، دکتر حسن بهشتی پور کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با خبرنگار ساعدنیوز و در پاسخ به سؤالی درباره نقش توافق ایران با عربستان در احیای مذاکرات برجامی با غرب گفت: این نوع توافق رابطه مستقیمی با برجام ندارد، ولی از دو جنبه می تواند در احیای گفتگوهای ایران و غرب بر سر توافق هسته ای تأثیرگذار باشد. جنبه نخست مربوط می شود به موضع دولت عربستان سعودی در قبال توافق هسته ای. همان طور که می دانید، عربستان از ابتدا، یکی از مخالفین اصلی برجام بود و در تلاش بود که برجام و توافق ایران با آمریکا بر سر مسائل هسته ای به سرانجام نرسد و در نهایت هم با کمک اسرائیل و مخالفین داخلی برجام، این موضوع تحقق پیدا کرد و برجام به بن بست رسید. اما امروز با نهایی شدن توافق ایران و عربستان سعودی بر سر از سرگیری روابط دیپلماتیک، وضعیت به گونه ای است که می شود در راستای تغییر نظر عربستان نسبت به برجام کارهایی صورت بگیرد.
دکتر بهشتی پور با اشاره به ظرفیت های توافق اخیر ایران و عربستان برای تقویت و توسعه همکاری های امنیتی فیمابین دو کشور افزود: اگر جنبه های امنیتی و سیاسی این توافق تقویت شود و همکاری های امنیتی و سیاسی میان دو کشور شکل بگیرد به گونه ای که عربستان سعودی احساس کند که تهدیدی از جانب ایران متوجه او نیست، می شود انتظار داشت که مخالفت عربستان با برجام کاهش یابد. البته من معتقدم که اگر عربستان منطقی فکر کند، طبیعتاً مخالفت این کشور با توافق ایران و آمریکا بر سر احیای برجام کمتر خواهد بود.
این کارشناس مسائل بین الملل در ادامه به دومین جنبه تأثیرگذاری توافق تهران و ریاض بر احیای برجام پرداخت و گفت: دومین جنبه مهم این توافق که می تواند با برجام مرتبط باشد، به خود ایران بازمی گردد. هرچقدر ایران مسیر حل مشکلات اش با همسایگان را مؤثرتر و جدی تر دنبال کند، همان طور که امروز هم بعد از عربستان بحث عادی سازی روابط با بحرین، امارات و کویت در دستور کار است و پیشتر هم روابط گرم و سازنده با عمان و قطر به صورت جدی دنبال می شود، فضای خوبی برای از سرگیری مذاکرات با غرب برای احیای برجام ایجاد خواهد شد. اگر ایران با کشورهای حاشیه خلیج فارس روابط گرم و قوی داشته باشد، به عنوان یک بازیگر منطقه ای با دست پرتری در مذاکرات با غرب خواه در قالب 1+4 یا 1+5 ظاهر خواهد شد.
این استاد روابط بین الملل با اشاره به اهمیت تنش زدایی منطقه ای در حضور مؤثر و قوی در عرصه مذاکرات افزود: ایرانی که با همسایگانش مشکل دارد و در منطقه با مشکلات عدیده ای روبروست به مراتب ضعیفتر از ایرانی است که با همسایگانش روابط گرم و سازنده و مؤثر دارد. چرا که در حالت اول، ایران به عنوان عامل بی ثباتی و درگیری معرفی می شود همان طور که غربی ها در این سال ها تلاش کرده اند که چنین تصویری از ایران بسازند. حال آن که ایران به عنوان یک بازیگر قوی و مؤثر که با همسایگانش روابط گرم و صمیمی دارد، عامل ثبات دهند و صلح معرفی می شود. در گذشته، ما به خاطر موج ایران هراسی ایجاد شده در پی تنش با همسایگان در معرض سؤاستفاده های بازیگرانی مثل اسرائیل و آمریکا بودیم. آمریکا با استفاده از همین موج میلیاردها دلار سلاح را به همین کشورهای حاشیه خلیج فارس فروخت البته به جز آمریکا، کشورهایی مانند انگلیس، فرانسه و روسیه هم همین کار را کردند.
دکتر بهشتی پور درباره تحلیل خود از آینده مذاکرات برجامی گفت: من شخصاً منتظر نتایج مذاکرات ایران با آژانس درباره سه سؤال مطرح شده هستم. طبیعتاً ایران باید پاسخ های خودش را قبل از خرداد ماه و برگزاری جلسه شورای حکام ارائه دهد و اگر پاسخ های داده شده قانع کننده باشد، و آژانس از سازنده بودن مذاکراتش با ایران صحبت کند، ما می توانیم انتظار داشته باشیم که زمینه برای دور جدیدی از مذاکرات برای احیای برجام مهیا شود. البته آمریکا و غرب پیشتر منتظر نتیجه اعتراضات خیابانی بودند و وقتی نتیجه ای از این جانب حاصل نشد، امروز منتظر واکنش آژانس به پاسخ های آتی ایران به سؤالات سه گانه هستند. البته این را هم باید در نظر داشته باشیم که بهترین حالت این است که ایران به صورت مستقیم با آمریکا در این باره مذاکره کند چرا که این کوتاهترین و مؤثرترین راه ممکن است.
** این مصاحبه توسط آقای دکتر علی پیری دبیر سرویس بین الملل انجام شده است.
